Temat : Cele ćwiczeń : Motopompy i autopompy

Pompy pożarnicze

Podział pomp stosowanych w pożarnictwie ich zastosowanie w

sprzęcie pożarniczym

Pompa pożarnicza - pompa wirowa odśrodkowa do podnoszenia

wody gaśniczej , przeznaczona głównie do zamontowania na pojazdach pożarniczych i w motopompach , wyposażona w urządzenia do zasysania wody , zawory tłoczne jednokierunkowe z możliwością zamknięcia przepływu ( wody ) oraz przyrządy pomiarowe niezbędne do kontroli pracy motopompy .

Podział w zależności od konstrukcji zasady działania

1 Tłokowa objętościowa

a ) jednostronnego działania

b ) dwustronnego działania hydronetka , hydropult

c ) jako zasysające przy pompach wirowych M 4/4 -P 25

2 Wirowe

a ) wirowa odśrodkowa - promieniowa motop . autopo . tur. pom

b ) pierścieniowo wodna M - 4/4 P - 26

c ) mimo środowo - suwakowa - urządzenie zasysające M-2/4 P-20

d ) śrubowe ukośne

e ) śmigłowa

• Pompy specjalne - strumieniowa została wykorzystana w zasysaczu liniowym lub iniektorze .

a ) pompa skrzydełkowa

b ) pompa głębinowa

c ) pompa udarowa

c ) pompa szlamowa

d ) pompa dużej wydajności i wysokiego ciśnienia

Ogólne wymagania dla pomp pożarniczych według

PN - 75 / M - 44090

Motopompa - pompa pożarnicza stanowiąca agregat składający się

z pompy i napędzającego ją silnika spalinowego .

Motopompa przenośna -motopompa w której podstawą

wyposażenie jest w uchwyt służący do przenoszenia .

Motopompa przewoźna - motopompa przeznaczona do

zamocowania na pojeździe pożarniczym .

Autopompa - pompa pożarnicza wbudowana na stałe do samochodu

pożarniczego napędzana przez silnik tegoż samochodu .

Pompa ciągnikowa - pompa pożarnicza przystosowana do poboru

mocy od ciągnika rolniczego przeznaczona do obrony

obiektów wiejskich .

Turbo pompa - pompa pożarnicza stanowiąca zespół agregat

składający się z pompy i napędzającego ją silnika turbo

spalinowego .

PODZIAŁ POMP POŻARNICZYCH W ZALEŻNOŚCI OD

ŹRÓDŁA NAPĘDU .

A - AUTOPOMPA silnik samochodowy

B - MOTOPOMPA silnik spalinowy

C - POMPA CIĄGNIKOWA silnik ciągnikowy

TP - TURBO POMPA silnik turbo spalinowy

W zależności od nominalnej wydajności i nominalnej wysokości Podnoszenia rozróżnia się wielkości pomp wg podanej niżej tabeli

Wielkość Pompy	8/8^1 (48/8 )	16/8^1 ( 96/8 )	32/8^1 ( 192/8 )
Qn - wydajność nominalna hl/min (m3/h)	8 48	16 96	32 192
H n - nominalna wysokość podnoszenia m	80	80	80
^1)- pierwsza liczba - wydajność nominala , hl/ min , m^3/h druga liczba - 1/10 nominalnej wysokości podnoszenia m

Szczelność pompy wszystkie części i zespoły pompy

pożarniczej , przez które przepływa woda

w ciągu 3 min . nadciśnieniu od strony ssawnej 1,6 MPa , a od tłocznej 2,4 MPa nie powinny wykazać wycieków wody przez ścianki , zawory i złącza .

Ssanie na sucho - w czasie pracy pompy bez wody przy zamkniętej nasadzie ssawnej i

zamkniętych wylotach tłocznych , urządzenie zasysające pompy powinno

umożliwić osiągnięcie podciśnienia wynoszącego 8,5m sł. wody. spadek

ciśnienia w ciągu 1 min nie może być większy niż 1m .

Czas zassania - suma czasów do wytworzenia podciśnienia i napełnienia przewodów

ssawnych oraz pompy odcinka tłocznego 5m i powinno wynosić :

Hs= 1,5m - 30 s

Hs= 7,5m - 60 s

Niezawodność pracy pompy - pompa pożarowa po dotarciu powinna być zdolna do

dwugodzinnej pracy ciągłej bez konieczności uzupełniania paliwa z

zachowaniem nominalnej wydajności nominalnej wysokości

podnoszenia. W pompie nie mogą występowa stuki , puknięcia , rysy .

Trwałość pompy - badana na stanowisku pompa pożarowa czasie 400 h pracy z

nominalną wysokością nie powinna wykazać spadku wydajności

nominalnej większego niż 5%.

Wloty ssawne: - pompa musi być wyposażona w zależności od wydajności powinna być

wyposażona w następujące ilości wlotów ssawnych :

8/8 - 1 ф 110 wlotów ssawnych

16/8 - 1 ф 110 wlotów ssawnych

32/8 - 2 ф 110 wlotów ssawnych

Wyloty tłoczne - zakończone nasadkami tłocznymi następującej

wielkości i ilości:

8/8 - 2 ф 75

16/8 - 2 ф 75

32/8 - 4 ф 75

Odwodnienie - wszystkie elementy pompy przez które przepływa woda powinny mieć spust

do całkowitego odwodnienia. Powinny być łatwo dostępne .

Przyrządy pomiarowe - każda pompa powinna być wyposażona w urządzenia .manometr

klasy 2,5 o zakresie wskazań 0 - 2,5MPa przyłączony do układu tłoczenia i

manowakuometr klasy 2,5 o zakresie wskazań 0,1 - 1,5 MPa .

Wymagania silnika motopompy :- silnik motopompy powinien stanowić zespół łatwo

odłączalny od pompy i powinien mieć :

• moc większą dla wymaganej dla nominalnej wydajności pompy co najmniej o 10% ogranicznik obrotu samoczynnie działający uniemożliwiający zwiększenie liczby obrotów powyżej wartości 1,2 liczby obrotów nominalnej wydajności pompy: 8/8 - prędkość obrotowa 3000 obr/min, a max 3600obr/min.

Musi posiadać łatwy dostęp do aparatu zapłonowego : przerywacz , świec zapłonowych ,filtrów powietrza .

Kapturki ochronne osłaniające przewody wysokiego napięcia wychodzące z cewki aparatu zapłonowego i w miejscach łączenia tych przewodów z fajkami .

Tłumik zaopatrzony w końcówkę umożliwiająca podłączenie przewodu do odprowadzania spalin .

Zbiornik paliwa powinien posiadać pojemność zapewniającą pracę ciągłą

2 godz i rezerwę 30 min pracy .

zaopatrzony we wlew i sitko filtrujące przeciwwybuchowe .

Zbiornik wyposażony jest również w pokrywę wlewu paliwa z

napisem paliwo

i otworem powietrznym w dolnej części zbiornika od strony gaźnika winien być kurek paliwowy z siatką filtracyjną i odstojnikiem nieczystości , kurek ten

posiada pozycję zamknięte ,otwarte , rezerwa .

czas rozruchu silnika

D - rozruch dźwigniowy

E - rozruch elektryczny

D E

Silnik zimny 40⁰ C 30 S 15 S

Powyżej 40⁰ C 20 S 10 S

Masa motopompy z paliwem i pełnym stanem oleju wynosi :

8/8 - 190 kg

16/8 - 200 kg

Gabaryty zewnętrzne motopompy dł 1000 mm

szer 650 mm

wys 870 mm

rozstaw płuz w podstawie 450 mm

10,33m sł wody - teoretyczna głębokość ssania

7,5 m sł wody - praktyczna wielkość ssania

głębokość ssania pompy pożarniczej - uzależniona jest od : ciśnienia atm , ukształtowania terenu ,temperatury wody ( cieczy ) ciężaru właściwego wody ....

WYBRANE ZAGADNIENIA Z HYDRAULIKI

Geometryczna wysokość ssania - jest to odległość od lustra cieczy do osi

pompy mierzona za pomocą taśmy mierniczej wyrażona w metrach .

Geometryczna wysokość tłoczenia - odległość od osi pompy do najwyższego

punktu rzutu wody mierzona taśmą mierniczą wyrażona w metrach .

Geometryczna wysokość podnoszenia - odległość od lustra wody do

najwyższego punktu rzutu wody mierzona taśmą mierniczą wyrażona w metrach .

Manometryczna wysokość tłoczenia i podnoszenia - wielkość odczytana na

manowakuometrze wyrażona w kg /cm² ,MPa , m sł H₂0.

Manometryczna wysokość tłoczenia - wielkość odczytana na manometrze

wyrażona w kg /cm² ,MPa , m sł H₂0.

Manometryczna wysokość podnoszenia - suma manometrycznej wysokości

ssania i tłoczenia wyrażona w metrach sł H₂0 , MPa , kg / cm²

Teoria ssania pompy - przez ssanie pompy należy rozumieć wytwarzanie

podciśnienia przez pompę lub urządzenie zasysające i na skutek powstałej różnicy ciś . do wnętrza pompy poprzez przewody ssawne wtłaczana jest woda poprzez działające ciś.na lustro wody ciś. atmosferycznego .

Charakterystyka pomp odśrodkowych

1. Charakterystyka maszyn przepływowych.

Pompy wirowe należą do roboczych maszyn przepływowych (rysunek z folii), podobnie jak inne wirowe maszyny robocze o analogicznej budowie i zasadzie działania.

Maszyny przepływowe - pod względem działania i konstrukcji - są przeciwieństwem maszyn objętościowych, np. pomp tłokowych i rotacyjnych.

Działanie maszyn przepływowych polega na wykorzystaniu warunków ciągłego i równomiernego przepływu czynnika przez ich przestrzeń wewnętrzną.

Działanie maszyn przepływowych opiera się więc na prawach dynamiki cieczy i gazów. Przetwarzanie energii czynnika następuje w jego strumieniu, potokowo, na kolejnych stanowiskach roboczych w maszynie. Konstrukcja maszyn przepływowych umożliwia przetwarzanie energii unoszonej przez wielkie objętości czynnika.

2. Zasada działania klasyfikacja pomp wirowych.

W maszynie wirowej elementem roboczym jest wirnik z łopatkami, podobnie jak w turbinie wodnej. Ze względu na kierunek przepływu czynnika możemy podzielić maszyny wirowe na promieniowe i osiowe skośne, a z kolei maszyny promieniowe i skośne - na odśrodkowe i dośrodkowe.

W zależności od ukształtowania wirnika rozróżniamy następujące rodzaje pomp wirowych :

• pompy odśrodkowe - w których ciecz dopływa do wirnika osiowo, a wypływa promieniowo. Wirnik jest zwykle zamknięty, czyli ma dwie ściany (tarcze), pomiędzy którymi są osadzone łopatki o krzywiźnie pojedynczej lub o krzywiźnie przestrzennej, tj. łopatki zwichrowane (wirnik Francisa). Krawędź dolotowa wirnika jest równoległa do osi lub nachylona do niej, krawędź wylotowa - równoległa do osi.

• pompy helikoidalne - w których ciecz dopływa do wirnika osiowo, a wypływa ukośnie. Wirnik nie jest zamknięty między dwiema ścianami, a więc jest otwarty, zaopatrzony w kilka łopatek o krzywiźnie przestrzennej. Kadłub pompy ma zwykle spiralną osłonę zbiorczą.

• pompy diagonalne - o ukośnoosiowym przepływie cieczy przez wirnik zamknięty lub otwarty, Ściany wirnika ustawione są ukośnie względem osi.

• pompy śmigłowe - o osiowym przepływie cieczy przez wirnik otwarty, zaopatrzony w kilka łopatek w kształcie śruby okrętowej. Za wirnikiem, w rozchylającej się części kadłuba, jest umieszczona kierownica łopatkowa.

Zależnie od liczby wirników pompy wirowej połączonych szeregowo rozróżniamy :

• jednostopniowe - z jednym wirnikiem,

• wielostopniowe - z kilkoma wirnikami (ciśnienia w poszczególnych stopniach sumują się)

Wirniki pomp odśrodkowych mogą być :

• jednostrumieniowe - o jednostronnym dopływie cieczy do wirnika;

• dwustrumieniowe - (bliźniacze) o obustronnym odpływie cieczy do wirnika z dwóch przeciwnych kierunków;

3. Zasada działania pomp odśrodkowych.

Jeżeli rura ssawna i kadłub pompy są wypełnione wodą, a wirnik obraca się z określoną prędkością, to jego łopatki pociągają za sobą wodę znajdującą się w kanałach międzyłopatkowych. W wodzie wprawionej w ruch obrotowy powstaje siła odśrodkowa, która odrzuca wodę od środka wirnika ku obwodowi, co wywołuje wzrost ciśnienia przy obwodzie wirnika (tłoczenie na wylocie), a spadek ciśnienia w części środkowej wirnika (ssanie na dolocie). A zatem pompa odśrodkowa stanowi kinematyczne i energetyczne odwrócenie turbiny wodnej Francisa. Kształt wirników i łopatek obu tych maszyn jest podobny. Przy przepływie przez wirnik pompy następuje przyspieszenie strugi, jednoznaczne ze wzrostem energii kinetycznej, która częściowo przekształca się w energię ciśnienia na łopatkach wirnika i w spiralnej osłonie pompy.

Czynności wstępne przed uruchomieniem pompy

• Sprawdzenie układu paliwa , polega na zdjęciu pokrywy oraz sitka i zobaczeniu stanu paliwa .

• Czy w przykryciu denka jest otwór - do powietrza

• Otwarcie paliwa

• Czy przewód łączący kranik paliwa jest szczelny

• Regulacja gaźnika ,silnik zimny temp. 40⁰C ustawiamy gaźnik rozruch zimny przepustnica gaźnika zamknięta , silnik ciepła powyżej 40 C urządzenie w pozycji środkowej , silnik gorący urządzenie rozruchowe w pozycji praca otwarta na ½

• Układ chłodzenia odkręcić korek do chłodnicy i sprawdzić czy jest woda jeżeli nie to dolać

• układ zapłonu czy dźwignia położona jest w pozycji praca , czy przewody wysokiego napięcia są dobrze osadzony w izolatorze pokrywy iskrownika , czy izolacja nie jest uszkodzona , czy fajki są dobrze osadzona na wysokim nap , czy świece nie są ruchome , sprawdzenie kolejności zapłonu.

• Układ smarowania , czy kurki kompresyjne są zamknięte , czy kurki skrzyni korbowej są zamknięte .

• Sprawdzenie pompy dokręcenie zaworów tłocznych , sprawdzamy czy dzwignia do poboru środka pianotwórczego jest zamknięta , czy kran spustowy z pompy jest zamknięty, czy przewody łączące pompy z zegarami są dobrze zamocowane, czy przewód łączący pompę z urządzeniem zasysającym jest dobrze usytuowany, dźwignia sprzęgła ułożona na dół - odłączone spr

• zęgło gdy silnik się rozgrzeje sprzęgło podnosimy do góry.

AUTOPOMPY POŻARNICZE

SYSTEMY ROZMIESZCZENIA AUTOPOMP POŻ ICH WADY I ZALETY

Przód pojazdu

ZALETY	WADY
BEZPOŚREDNIE ZAMOCOWANIE WAŁA KORBOWEGO SILNIKA Z WAŁEM AUTOPOMPY	WIĘKSZY NACISK NA OSIE PRZEDNIE -UTRUDNIA STEROWANIE AUTEM
ŁATWY DOSTĘP , ŁATWA OBSŁUGA , ŁATWA KONSERWACJA	WYDŁUŻA SIĘPROMIEŃ SKRĘTU , W CZASIE KOLIZJI NARAŻONA NA USZKODZENIA MECHANICZNE
NIE UTRUDNIA W ROZMIESZCZENIU SPRZĘTU NA SAMOCHODZIE , ŁATWY DOSTĘP DO PUNKTU CZERPANIA WODY PRZODEM	NARAŻONA NA ZANIECZYSZCZENIA ORAZ WARUNKI ATMOSFERYCZNE ,UTRUDNIENIE PRZY WYMIANIE PASKÓW KLINOWYCH , AUTOPOMPA PRZYSŁANIA CŁODNICE I ZMNIEJSZA CHŁODZENIE.

Autopompa zamocowana w środek pojazdu

ZALETY	WADY
RÓWNOMIERNE ROZŁOŻENIE ŚRODKA CIĘŻKOŚCI , KRUTKIE PRZEWODY STEROWNICZE	UTRUDNIONY DOSTĘP DO OBSŁUGI , KONSERWACJI AUTOPOMPY
KRUTKIE PRZEWODY ZB.WODY DO ZBIORNIKA ŚRODKA PIANOTWÓRCZEGO	OSADZONA NA RAMIE ZAJMUJE MIEJSCE , ATYM SAMYM UTRUDNIA ROZMIESZCZENIE SPRZĘTU NA SAMOCHODZIE
NIE NARAŻONA JEST PRZED DZIAŁANIEM CZYNNIKÓW ATMOSFERYCZNYCH , W CZASIE KOLIZJI CHRONIONA PRZED USZKODZENIAMI MECHANICZNYMI	TRUDNY DOJAZD DO PUNKTU CZERPANIA WODY

Autopompa zamocowana z tyłu pojazdu

ZALETY	WADY
DOCIĄŻENIE OSI TYLNEJ	PRZECIĄŻENIE
AUTOPOMPA - OBUDOWANA CHRONIONA PRZED WARUNKAMI ATMOSFEYCZNYMI
CHRONIONA PRZED USZKODZENIAMI PODCZAS KOROZJI PRZEWODY ŚRODKA PIANOTWÓRCZEGO IZB. WODNEGO KRUTKIE

Prowadzący : asp. Próchnicki Bogdan

Borne Sulinowo dn. ......... 2002r.

- 8 -

---