CELE BADAWCZE, METODOLOGIA


CELE BADAWCZE

Cele badań wg Tadeusza Pilcha to: „zdobycie wiedzy maksymalnie ścisłej, maksymalnie pewnej, maksymalnie ogólnej, maksymalnie prostej, o maksymalnej zawartości informacji, takie dopiero poznanie prowadzi do wyższych form funkcjonowania wiedzy a są nimi prawa nauki i prawidłowości”

Cele badań wg Janusza Sztumskiego to: „ poznanie rzeczywistości społecznej na którą składa się zbiorowość i zbiory społeczne oraz procesy i zjawiska społeczne”

PYTANIE BADAWCZE

Pytanie badawcze wg Mieczysława Łobockiego to: „pytanie na którego odpowiedz szukamy na drodze badań naukowych. Takie pytanie stawiamy przyrodzie i otoczeniu i staramy się sami znaleźć na nie odpowiedz, poprzez własny wysiłek, badając”

Dzieli on pytania na:

  1. naukowo badawcze- to te które pozostają bez odpowiedzi w dotychczasowym powszechnie znanym i dostępnym dorobku wiedzy.

  2. subiektywno badawcze- pozostałe

Oraz na:

  1. p. rozstrzygnięcia- dopuszczają tylko dwie możliwe odpowiedzi

  2. p. dopełnienia- wymagają szerszej odpowiedzi

HIPOTEZA

Hipoteza wg Janusza Sztumskiego to: „przypuszczenie czy też domysł naukowy wysunięty prowizorycznie dla wyjaśnienia jakiegoś faktu lub zbioru faktów, wymagające sprawdzenia, które może potwierdzić albo obalić dany domysł”

Typy hipotezy:

  1. Ze względu na cel:

  1. Ze względu na zasięg:

  1. Ze względu na stopień prawdopodobieństwa:

  1. Heurystyczne- odkrywcze

  2. Robocze- tymczasowe, pomocnicze

Sposoby tworzenia hipotez:

  1. Wysuwanie wniosku hipotetycznego z istniejących teorii

  2. „odkrywanie” hipotezy poprzez uogólnienie zebranych danych

  3. wysuwanie wniosku w oparciu o doświadczenie badającego

Cechy hipotezy:

Hipoteza wg Tadeusza Pilcha to: „ wszelkie twierdzenia częściowo tylko uzasadnione, przeto także wszelki domysł, za pomocą którego tłumaczymy dane faktyczne”

Hipoteza w badaniach pedagogicznych przybiera najczęściej kształt zależności prawdopodobnej dwu zjawisk np. „niski poziom kultury środowiska rodzinnego ujemnie wpływa na ambicje naukowe dzieci”

Hipoteza może być w toku prowadzenia badań udowodniona przez zebranie danych popierających wysuwaną zależność lub obalona przez brak takich danych czy uzyskanie danych świadczących o jej fałszywości

Hipoteza wg Mieczysława Łobockiego to: „stwierdzenie co do którego istnieje pewne prawdopodobieństwo, że są właściwym rozwiązaniem sformułowanych poprzednio problemów badawczych”

Aby twierdzenie mogło być hipotezą musi:

ZMIENNE

Np. zjawisko - kryzys rodziny

Zmienne - wskaźnik rozwodów, dochody, wiedza itp

.Podział zmiennych

np. badamy poziom rodzin robotniczych i przyjęliśmy zmienne:

Wg Mieczysława Łobockiego wyróżnia się zmienne zależne i niezależne, zmienne niezależne to pewne czynniki powodujące zmiany w innych czynnikach (zmiennych), natomiast zmienne zależne to czynniki podlegające wyraźnym wpływom ze strony zmiennych niezależnych.

W procesie nauczania zmienną niezależną może być nauczanie problemowe, a zmienną zależną wpływy jakie wywiera ono na uczniów.

METODA BADAWCZA

Metoda wg Mieczysława Łobockiego to: „pewien ogólny system reguł dot. organizowania określonej działalności badawczej tj. szeregu operacji poznawczych i praktycznych, kolejności ich zastosowania jak również specjalnych i działań skierowanych z góry na założony cel badawczy”

Metoda wg Janusza Sztumskiego to: „ system zasad i reguł odnoszących się do praktycznej lub teoretycznej działalności człowieka, wypracowanych przez podmiot badający w oparciu o prawidłowości rządzące danym obiektem”

  1. Metoda wg Tadeusza Pilcha to: „zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujący najogólniej całość postępowania badacza zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego”

Wyróżnia on metody:

  1. eksperyment pedagogiczny jest to: „ metoda naukowego badania określonego wycinka rzeczywistości polegająca na wywołaniu lub tylko zmienianiu przebiegu procesów przez wprowadzenie do nich jakiegoś nowego czynnika i obserwowaniu zmian powstałych pod jego wpływem”

  2. II. monografia jest to: „ metoda badań której przedmiotem są instytucje wychowawcze w rozumieniu placówki, prowadzącą do gruntownego rozpoznania struktury instytucji zasad i efektywności działań wychowawczych oraz opracowania koncepcji ulepszeń i prognoz rozwojowych”

  3. III. metoda indywidualnych przypadków to: „sposób badania polegający na analizie jednostkowych losów ludzkich uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej poprzez pryzmat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem na opracowanie diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych”

  4. IV. sondaż diagnostyczny to: „sposób gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk instytucjonalnie nie zlokalizowanych posiadających znaczenie wychowawcze w oparciu o specjalną dobraną grupę reprezentującą populację generalną w której badane zjawisko występuje

TECHNIKI BADAWCZE

Technika badawcza wg Janusza Sztumskiego to: „zespół czynności związany z różnymi sposobami przygotowania i przeprowadzania badań”

Technika badawcza wg Mieczysława Łobockiego to: „bliżej skonkretyzowane sposoby realizowania zamierzonych badań, podporządkowane są one metodą badawczym pełniąc wobec nich służebną rolę”

Technika badawcza wg Tadeusza Pilcha to: „czynności praktyczne regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzonych informacji, opinii, faktów. Są to czynności określone przez dobór odpowiedniej metody i przez nią uwarunkowanymi, są to więc czynności podporządkowane metodzie”

Wyróżnia się techniki:

Obserwacja

Wg Tadeusza Pilcha jest to czynność badawcza polegająca na gromadzeniu danych drogą postrzegania.

Obserwacją można nazwać prostą nieplanowaną rejestracje zdarzeń i faktów, ale także złożony proces kontrolowanej obserwacji systematycznej z użyciem skomplikowanych technik pomocniczych. Dostarcza ona najbardziej naturalnej i prawdziwej wiedzy o obserwowanej grupie.

Rodzaje:

.Wg Janusza Sztumskiego jest to celowe i systematycznie postrzeganie badanego przedmiotu, procesu lub zjawiska.

Cechy obserwacji:

Rodzaje:

Wg Mieczysława Łobockiego obserwacja to osobliwy sposób postrzegania gromadzenia, i interpretowania poznawanych danych w naturalnym ich przebiegu i pozostających w bezpośrednim zasięgu widzenia i słyszenia obserwatora, powinna ona odbywać się w sposób celowy, planowy i selektywny oraz wymagający aktywnej postawy umysłu, ma ona bardzo ważną rolę mianowicie pozwala na wysuwanie hipotez roboczych, a także na ich weryfikację.

Zalety:

Rodzaje:

Wywiad

Wg Mieczysława Łobockiego wywiad to gromadzenie danych w oparciu o bezpośredni kontakt z osobami które informują nas o badanych osobach. Polega on na swobodnej wymianie ustnych wypowiedzi pomiędzy osobą przeprowadzającą wywiad a osoba badaną lub informującą o danej osobie. Proces ten należy postrzegać w kontekście sytuacji w jakiej się on odbywa. Sytuacja taka jest określana różnymi czynnikami obiektywnymi lub subiektywnymi. Są to min. Cechy osobiste badającej osoby i respondenta , płeć wiek, wykształcenie itp.

Podział:

  1. Ze względu na sposób przygotowania

  1. ze względu na jawność przeprowadzania

- jawny formalny- dokładne wtajemniczenie respondenta w cel badań

- jawny nieformalny- niedokładne lub błędne wtajemniczenie respondenta w cel badań

- ukryty- wtedy gdy respondent nie jest świadomy tego że jest podmiotem badań

  1. ze względu na liczbę osób biorących w nim udział:

- indywidualny

- zbiorowy

Błędy w obserwacji:

Wg Tadeusza Pilcha wywiad to: „ rozmowa badającego z respondentem wg. opracowanych wcześniej dyspozycji lub w oparciu o specjalny kwestionariusz”

Wg Janusza Sztumskiego, wywiad to rozmowa kierowana w której biorą udział co najmniej dwie osoby: prowadzący wywiad i respondent, jest to taka rozmowa w której badający chce uzyskać od respondenta dane określone celem badań.

Rodzaje:

Ankieta

Wg Janusza Sztumskiego jest to typ wywiadu pisemnego w którym istotną rolę odgrywa ankieta, stosuje się go najczęściej w celu zbadania bardzo licznych zbiorowości. Ankiety z odpowiednią ilością pytań rozsyła się badanym a wypełnia go respondent samodzielnie bez udziału badającego. Ankieta gromadzi dane głównie ilościowe, jest anonimowa co pozwala na udzielanie bardziej szczerych pytań.

Typy:

Koniecznymi elementami są:

Pytania powinny być rzeczowe, czyli dotyczyć konkretnych problemów, nie powinny być natomiast sugestywne, oburzające, lub dwuznaczne, powinny być tak skonstruowane aby umożliwiły uzyskanie danych obiektywnych, sprawdzalnych i porównywalnych.

Wyróżnia się:

.Wg Mieczysława Łobockiego jest to arkusz papieru z wydrukowanymi pytaniami i wolnymi miejscami na odpowiedzi, umożliwia ona na gromadzenie materiału badawczego w sposób pośredni poprzez pocztę, prasę. Głównie dotyczą one ubocznych zagadnień przeprowadzanych badań.

Rodzaje pytań:

Eksperyment

Wg Mieczysława Łobockiego eksperyment to: obserwacja przeprowadzana w specjalnie zorganizowanych warunkach, polega na aktywnym stosunku obserwatora do badanej rzeczywistości, ponad to określa z góry oczekiwany wynik badań w postaci hipotezy dot. stosunku jaki zachodzi między określonymi faktami

Wg Janusza Sztumskiego jest to takie badanie danego faktu które jest ściśle określone i przeprowadzone w celowo stworzonych warunkach, dających się z reguły powtarzać.

Rodzaje:

  1. projektowany w terenie- badany zespół ludzi w czasie badań nie jest wykluczony ze swego naturalnego środowiska

  2. laboratoryjny- badający tworzy laboratoryjne warunki badania

  3. ex-post - polega na badaniu zaszłego zdarzenia społecznego którego rozwój i uwarunkowania analizuje się retrospektywnie, tłumaczy nam genezę danego faktu.

  4. projekcyjny - opiera się na tak zwanych metodach projekcyjnych umożliwiających uzewnętrznienie uczuć, pragnień i stanów psychicznych.

  5. sukcesywny - przeprowadzany kilkakrotnie w różnym czasie, zazwyczaj przed i po zastosowaniu jakiegoś bodźca

Analiza dokumentów

Wg Mieczysława Łobockiego to analiza wytworów działania, wytworów psychicznych lub działania np. rysunek dziecka. Przez analizę rozumie się metody lub technikę badawcza polegającą na opisie i interpretacji konkretnych dokonań w działalności człowieka.

Podział dokumentów:

  1. Ze względu na formę:

  1. pisemne (opinie, protokoły, świadectwa)

  2. cyfrowe (statystyki)

  3. obrazowo dźwiękowe (rysunki, filmy, fotografie)

  1. Ze względu na pochodzenie:

  1. zastane (powstały bez intencji badawczej)

  2. intencjonalne

Rodzaje technik analizowania dokumentów:

grupowa

Wg Tadeusz Pilcha analiza dokumentów to technika badawcza służąca do gromadzenia wstępnych, opisowych, także ilościowych informacji o badanej instytucji czy zjawisku wychowawczym. Jest także technika poznawczą biografii jednostek i opinii wyrażonych w dokumentach.

Rodzaje:

Dokumenty wg Janusza Sztumskiego to wszelkie pisemne źródła dot. zjawisk społecznych.

Podział:

  1. zebrane w sposób systematyczny

  1. okolicznościowe

Techniki projekcyjne

Wg Tadeusza Pilcha techniki projekcyjne to: „techniki polegające na przedstawieniu badanemu sytuacji bodźcowej nie mającej dlań znaczenia arbitralnie ustalonego przez eksperymentatora, ale zarazem takiej która będzie mogła nabrać znaczenia przez to iż osobowość badanego narzuci jej swoje indywidualne znaczenie i organizację"

Techniki socjometryczne

Wg Mieczysława Łobockiego techniki te są bardzo proste w przeprowadzeniu, zajmują niewiele czasu oraz wymagają bardzo niewielkiego wkładu materiałów gdyż wystarczy tylko ołówek i kartka. Przeprowadza się je na podstawie testu socjometrycznego.

Rodzaje:

NARZEDZIA BADAWCZE

Wg Tadeusza Pilcha jest to przedmiot służący do realizacji wybranej techniki badań. Powinno się je konstruować po uświadomieniu sobie celu badań i wybraniu terenu badań. Budowa i treść narzędzia powinna być podporządkowana ogólnym celom badania. Dla każdego badania powinno budować się odrębne narzędzie.

Wyróżnia się narzędzia:

- kwestionariusz wywiadu

Pilch Tadeusz: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 8

Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 7

Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984. S 58

por. Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984. S 58-60

Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 32-33

por. Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 33-35

Pilch Tadeusz: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 26

por. Pilch Tadeusz: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 31

Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 74-75

por. Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 76

Pilch Tadeusz : Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 31-32

por. Pilch Tadeusz: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 31

por. Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 76

Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 115

Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 37

Pilch Tadeusz: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 43-48

Pilch Tadeusz: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 42

Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 48

Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 115

Pilch Tadeusz: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 42

por. Pilch Tadeusz : Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 76-78

por. Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 76-80

por. Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 117-145

por. Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 288-302

Pilch Tadeusz: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 82

por. Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 83-87

por. Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 93-99

por. Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 146-147

por. Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 269-279

por. Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 85-98

por. Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 278-288

por. Pilch Tadeusz : Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 88-89

por. Sztumski Janusz: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. Katowice. 1976. S 103-105

Pilch Tadeusz: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995. S 91-92

por. Łobocki Mieczysław: Metody badań pedagogicznych. Państwowe wydawnictwo naukowe. Warszawa. 1984 s 204-223

por. Pilch Tadeusz : Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995 s 136-165

4

10



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
cele badawcze, Pedagogika, Metodologia badań społecznych
Metody i cele badawcze w psychologii
PROJEKT BADAWCZY, Metodologia badań psychologicznych - ćwiczenia - Turlejski
Problem badawczy, metodologia pracy badawczej
projekt badawczy - metodologia, ^v^ UCZELNIA ^v^, ^v^ Pedagogika, promocja zdrowia z arteterapią i s
analiza dyskursu medialnego slajdy cele badawcze
T. Pilch - Narzędzia badawcze, metodologia pracy badawczej
projekt badawczy, Metodologia badań psychologicznych - ćwiczenia - Turlejski
Metodyka pracy badawczej, metodologia pracy badawczej
Metody i cele badawcze w psychologii
Zmienne, metodologia pracy badawczej
Metodologia badań w pedagogice społecznej, Nauka, Metody, techniki i narzędzia badawcze
Metody badawcze w naukach społecznych, Studia, Metodologia
Metodologia Badań Pedagogicznych J. Gnitecki Proces Badawczy

więcej podobnych podstron