Zagadnienia z psychologii społecznej
Komunikacja - schemat procesu, rodzaje, sygnały komunikacji niewerbalnej, narzędzia skutecznej komunikacji, efekt pierwszego wrażenia, komunikacja werbalna
Kanały reprezentacji - rodzaje, zastosowanie w praktyce, wpływ kanałów na porozumiewanie się ludzi
Grupa społeczna - rodzaje grup, role grupowe, zadania grupowe, wpływ lidera na grupę, typy przywódców, style kierowania grupami
Wpływ społeczny - facylitacja społeczna, deindywiduacja, konformizm, niezależność
Stereotypy, uprzedzenia - postrzeganie grupy własnej i obcej, powstawanie stereotypów, cechy stereotypów, uprzedzenia jawne i dyskryminacja
Manipulacja społeczna - techniki i rodzaje manipulacji
Konflikt - rodzaje, style zarządzania konfliktem, mechanizmy napędzające konflikty
Autoprezentacja - techniki
Atrakcyjność interpersonalna - teorie atrakcyjności, efekt pierwszeństwa, efekt częstości kontaktów, teoria podobieństwa i dopełnienia
Egzamin.
LITERATURA
Aronson.E. 1995 Człowiek istota społeczna, Psychologia społeczna serce i umysł (1997) !!!!
Cialdini R. 1993 Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka
Domochowski W. 1998 przewodnik po psychologii społecznej
Jamrożek B. Sobczak J. 2000 Komunikacja interpersonalna
Mandal E. (2007), miłość , władza i manipulacja w ludzkich związkach
Strelau J. 2000 Psychologia tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej
Zimbardo Ph. 1999 Psychologia i Zycie
Leary M. 1999 Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji
Mastenrboek W. 1997 negocjowanie
McRae C.N. red.1999 Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie
PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA
To naukowe badanie sposobu, w jaki rzeczywista bądź wyobrażona obecność innych ludzi wywiera wpływ na ludzkie myślenie, odczuwanie i zachowanie.
Jak inni mogą wpływać na nasze zachowanie?
Bezpośrednie próby perswazji (ktoś rozmyślnie próbuje zmienić nasze zachowanie):
Kampania reklamowa
Kampania wyborcza
Nasi znajomi namawiają nas do zrobienia czegoś, czego nie chcemy
Tytani stosują groźby bądź siłę, aby coś wyłudzić
Wpływ społeczny (przybiera postać wielu form, nie tylko umyślnych prób podejmowanych w celu zmiany zachowania innych. To nie tylko zachowanie, ale też myśli i odczucia są spowodowane przez innych. Nawet wtedy gdy inni nie są fizycznie obecni pośród nas, ciągle wywierają swój wpływ.
Psychologia społeczna nie bada sytuacji społecznej obiektywnie, lecz bada KONSTRUKT - sposób w jaki ludzie spostrzegają, pojmują i interpretują świat społeczny.
Celem psychologii społecznej jest określenie uniwersalnych właściwości natury ludzkiej, które powodują, że każdy (niezależnie od klasy społecznej czy kultury) jest podatny na wpływ społeczny.
MOTYWY DZIAŁAŃ
Ludzie są organizmami złożonymi, w każdej chwili niezliczone liczby krzyżujących się motywów wpływają na nasze myślenie i zachowanie.
Stwierdzono że szczególnie ważne dla człowieka są dwa motywy:
Potrzeba bycia tak adekwatnym, jak to tylko możliwe
Potrzeba takiego usprawiedliwienia swoich myśli i działań żeby nadal mieć o sobie dobre mniemanie
Większość ludzi ma silną potrzebę spostrzegania siebie jako przyzwoitych, kompetentnych, sympatycznych i honorowych osób. Zmierzamy więc do realizacji potrzeby nakazującej doskonalić pożądane wyobrażenie samego siebie czyli podnosić samoocenę.
SAMOOCENA - to dokonywane przez ludzi oszacowanie wartości samych siebie, tzn. rozmiaru, w jakim spostrzegają siebie jako dobrych, kompetentnych i przyzwoitych.
Mając wybór pomiędzy:
Zniekształceniem obrazu świata w celu podtrzymania dobrego samopoczucia a 2. Odzwierciedleniem świata - wybieramy punkt 1.
Zniekształcamy fakty żeby poczuć się lepiej
Bardzo trudno jest przyznać się do braków, nawet gdy prowadzi to do nieadekwatnego obrazu świata. Konsekwencją tego zniekształcenia jest spadek możliwości uczenia się z własnych doświadczeń.
Badacze z nurtu psychologii społecznej zakładają, iż ludzie usiłują widzieć świat tak adekwatnie jak to możliwe. Jesteśmy przedstawiani jako detektywi amatorzy, którzy czynią, co tylko Mo zliże by najlepiej przewidzieć swój społeczny świat. Nie jest to jednak łatwe - często wpadamy w tarapaty, ponieważ prawie nigdy nie znamy wszystkich faktów, które są niezbędne, by sformułować najbardziej adekwatne wyjaśnienie danej sytuacji. Nigdy nie jest łatwo poznać wcześniej wszystkie fakty mające wpływ na podejmowana decyzję. Pomimo to, że każdego dnia decydujemy niezliczona ilość razy. Nawet gdyby istniała możliwość uzyskania niezbędnej do podjęcia decyzji informacji, to po prostu brak nam czasu lub wytrwałości, aby to zrobić.
POZNANIE SPOŁECZNE - jest to sposób w jaki ludzie myślą o sobie samych i o świecie społecznym, a dokładnie jak selekcjonują, interpretują, zapamiętują i wykorzystują informacje społeczne w wydawaniu sądów i w podejmowaniu decyzji.
KOMUNIKACJA
To inaczej:
- porozumiewanie się
- przekazywanie informacji, znaczeń
- rozmowa, dialog
NADAWCA <-----------------------------KOMUNIKAT<----------------------------ODBIORCA
SPOSTRZEGANIE SPOŁECZNE - to badanie w jaki sposób tworzymy wyobrażenia innych ludzi i wyciągamy wnioski ich dotyczące. Interesująca cechą spostrzegania społecznego jest to, iż tworzymy wyobrażenia odnośnie innych osób szybko i bez wysiłku. Działa tu mechanizm nazywany EFEKTEM PIERWSZEGO WRAŻENIA.
Efekt pierwszego wrażenia bazuje na tym, co możemy zobaczyć i usłyszeć w pierwszym momencie, gdy kogoś spotkamy. Ten rodzaj informacji jest kluczowy dla tego mechanizmu. Cechy fizyczne, takie jak wygląd i wyraz twarzy wpływają na nasze sądy o innych. Przykładamy także dużą wagę do tego co ludzie mówią. Język jest naszym najznakomitszym osiągnięciem - zawiera nadzwyczajną ilość informacji.
Podstawowe rodzaje komunikacji:
Komunikacja werbalna - słowna
Komunikacja niewerbalna - pozasłowna
Komunikacja niewerbalna - to sposób w jaki ludzie komunikują się intencjonalnie bądź nieintencjonalnie, bez słów.
Są to:
- gesty (np. potakiwanie głową, przeczenie, pukanie się w czoło)
- dotyk (podanie ręki)
- spojrzenie i kontakt wzrokowy
- mimika twarzy
- sposób poruszania się
- ton głosu
- wygląd
- dystans
- organizacja przestrzeni w domu
- organizacja przestrzeni w pracy
- zawód
- hobby, zainteresowania
- zapach
- atrybuty
Komunikacja niewerbalna a płeć i władza
- Patrzenie jest bardzo ważnym elementem komunikacji. Można kogoś „zabić spojrzeniem” i pokazywać „oczy maślane”, ujawniając w ten sposób różne intencje. Mężczyźni częściej patrzą na kobietę gdy do niej mówią niż podczas gdy jej słuchaj Kobiety częściej przyglądają się mężczyznom.
- Wyraz twarzy, uśmiech - osoby posiadające władzę demonstrują srogość, niewzruszenie, zaciskają szczęki; osoby podległe częściej się uśmiechają. Uśmiech jest wyrazem pozytywnego ustosunkowania może tez wyrażać szacunek i respekt, a brak uśmiechu może być oznaką dominacji czy władzy. Zbyt częste uśmiechanie się może być jednoznacznie odebrane. Mężczyzna łatwiej jest wejść w role osoby sprawującej władzę - uśmiechają się rzadziej niż kobiety. Kobiety są postrzegane jako odpowiedzialne za dobre społeczne relacje, jako te, które łagodzą obyczaje i oczekuje się od nich demonstrowania uśmiechniętej twarzy.
- Dotyk - najczęściej dotykają się osoby które się lubią lub kochają. Dotykanie kogoś może być także oznaką uprawnień i władzy. Mężczyźni częściej dotykają kobiet, osoby starsze częściej dotykają osoby młodsze. Odmienne znaczenie ma dotykanie samego siebie. Dotykając własnego ciała, ust, nosa, oczu, włosów, zaciskając ręce i nogi wysył+amy sygnały o własnym zaniepokojeniu, zdenerwowaniu, onieśmieleniu czy lęku.
- Postawa ciała - obniżenie postawy ciała (pokłon, ukłon, pochylenie głowy, klęk) jest sygnałem podległości. Im bardziej ktoś czuje się pokorny, podległy tym niżej pochyla swoje ciało.
- Gesty - władze oznaczają gesty skierowane do góry. Osoba posiadająca władze pierwsza wyciąga doń przy powitaniu. Dominacja w ucisku to przekręcenie i kierowanie w dół ręki drugiej osoby. Gestem władzy jest tzw. „piramidka mądrości” - stosują ten gest częściej panowie niż panie. Władze mogą też oznaczac gesty z uzyciem kciuków skierowanych ku górze. Wyśmiewanie i lekceważenie wyrażają kciuki skierowane ku dołowi. Gesty kciukami wykonują częściej mężczyźni niż kobiety.
Wroga postawę sygnalizują założone ręce.
- Dystans fizyczny, rodzaje:
* publiczny - powyżej 3,6 m
Społeczny - od 3,6 m do 1,2 m
Osobisty od 1,2 m do 0,5 m
Intymny - poniżej 0,5 m
- przestrzeń osobista