POPRAWA STABILIZACJI STAWU KOLANOWEGO PRZY WCHODZENIU I SCHODZENIU ZE SCHODÓW
Ćwiczenie 1.
Pacjent stoi przodem do schodów w górę (przed pierwszym stopniem), terapeuta stoi z boku od strony upośledzonej pacjenta trzymając w wyproście jego upośledzoną kończynę górną z wykorzystaniem punktów kluczowych np. ręki i łokcia, w ten sposób, aby było możliwe częściowe oparcie się pacjenta upośledzoną kończyną górną na rękach terapeuty i przez to niewielkie odciążenie chorej kończyny dolnej w sytuacji, w której będzie ona musiała przejąć cały ciężar ciała pacjenta podczas ćwiczenia
ćwiczenie: wykrok oderwanie chorej kończyny dolnej od podłoża i postawienie jej na pierwszym stopniu schodów (możliwe wykorzystanie przez terapeutę własnego kolana w celu umożliwienia tego ruchu pacjentowi pomoc, oraz dodatkowo w celu stabilizacji stawu kolanowego pacjenta w sytuacji, gdy jego stopa spoczywa już na pierwszym stopniu schodów), przeniesienie ciężaru ciała na chorą kończynę i próba stanięcia obydwiema nogami na pierwszym stopniu schodów (dołożenia zdrowej nogi). Terapeuta stabilizując niedowładną kończynę górną pacjenta w w/w opisanej pozycji i wykorzystując do tego punkty kluczowe rękę i łokieć chorego, umożliwia częściowe przejęcie ciężaru ciała z chorej kończyny dolnej pacjenta, poprzez chorą kończynę górną na ciało terapeuty, dodatkowo stabilizuje własnym kolanem staw kolanowy pacjenta, aby nie doszło do nagłego, niekontrolowanego jego zgięcia lub przeprostu w ten sposób aby nie unieruchamiać go (może to wówczas spowodować nie poprawę a utratę kontroli pacjenta nad stawem kolanowym), a tylko zapobiegać jego ewentualnym nadmiernym wychyleniom.
Ćwiczenie 2.
Pozycja wyjściowa jak wyżej z tym, że pacjent stoi na pierwszym stopniu schodów, terapeuta ustawia się jak przy ćwiczeniu nr 1.
ćwiczenie: całkowite przeniesienie ciężaru ciała pacjenta na jego chorą stronę, oderwanie zdrowej kończyny dolnej i przeniesienie jej na stopień niżej z równoczesnym zgięciem (skurcz ekscentryczny prostowników) chorej kończyny dolnej w stawie kolanowym i biodrowym jeśli to możliwie to bez lub z minimalną pomocą terapeuty w postaci stabilizacji jego własnym kolanem stawu kolanowego pacjenta, próba uniesienia dalszego zgięcia w stawie biodrowym i kolanowym nogi niedowładnej (tym razem wykorzystując czynność zginaczy kończyny dolnej) i dostawienia jej do nogi zdrowej. Możliwa pomoc terapeuty wykorzystującego własną kończynę dolną do umożliwienia tej czynności pacjentowi
Ćwiczenie 3.
Pozycja wyjściowa pacjent stoi przodem do schodów w dół, terapeuta od strony niedowładnej ustawiony tak samo jak przy ćwiczeniach nr 1 i 2
ćwiczenie: całkowite przeniesienie ciężaru ciała pacjenta na jego chorą stronę oderwanie zdrowej kończyny dolnej i przeniesienie jej na stopień niżej z równoczesnym zgięciem (skurcz ekscentryczny prostowników) chorej kończyny dolnej w stawie kolanowym i biodrowym jeśli to możliwie to bez lub z minimalną pomocą terapeuty w postaci lekkiej stabilizacji stawu kolanowego pacjenta jego własnym kolanem, próba uniesienia dalszego zgięcia w stawie biodrowym i kolanowym nogi niedowładnej (tym razem wykorzystując czynność zginaczy kończyny dolnej) i dostawienie tej do nogi zdrowej możliwa pomoc terapeuty wykorzystującego własną kończynę dolną do umożliwienia tej czynności pacjentowi.
Ćwiczenie 4.
Pozycja wyjściowa: Pacjent stoi przodem do schodów, terapeuta stoi z boku od strony upośledzonej pacjenta przygotowany jak przy ćwiczeniach nr 1 i 2.
ćwiczenie: przeniesienie ciężaru ciała na chorą stronę, wykrok oderwanie zdrowej kończyny dolnej od podłoża i postawienie jej na pierwszym stopniu schodów, próba stanięcia obydwiema nogami na pierwszym stopniu schodów (zgięcie kończyny dolnej niedowładnej w stawach biodrowym i kolanowym z ewentualną pomocą terapeuty w tym ruchu jego własnym kolanem). Terapeuta ma tu do spełnienia to samo zadanie co w ćwiczeniach 1 i 2. W ćwiczeniu tym (mającym jednak większy wpływ na odczucia proprioceptywne z wyprostowanej kończyny dolnej, uczącym przenoszenia ciężaru ciała na stronę chorą) można wykorzystać lekkie ugięcie obu kończyn dolnych przed planowanym ruchem przejścia na stopień wyżej zdrową nogą, w czym może pomóc kolano terapeuty zabezpieczając staw kolanowy chorej kończyny pacjenta przed nadmiernym zgięciem i w konsekwencji upadkiem. Ewentualnie przy dobrej sprawności pacjenta można wykonać ćwiczenie, w którym pacjent wykona wykrok na stopień niżej chorą kończyną dolną i spróbuje przenieść ciężar ciała na lekko ugiętą kończynę dolną niedowładną dostawiając do niej drugą nogę, z ew. stabilizacją stawu kolanowego pacjenta kolanem terapeuty.
Ćwiczenia te można zmieniać w zależności od stanu wyjściowego pacjenta wykorzystując inne punkty kluczowe, z założenia idąc od proksymalnych do dystalnych i postępów w jego usprawnianiu (w miarę poprawy stosujemy mniejszą ilość punktów kluczowych, mniejszą stabilizację i odciążenie). Można wykorzystywać punkty kluczowe za miednicę stojąc z przodu (schodzenie ze schodów) lub z tyłu pacjenta i pomagając mu wykonywać wykrok chorą kończyną dolną prowadząc ruch talerzem biodrowym i akcentować jego wykonanie kompresją. Ręce pacjenta mogą być złączone w koszyczek, ramiona wyprostowane w stawach łokciowych (przed pacjentem) a terapeuta może użyć tego ułożenia kończyn górnych, jako punktów kluczowych (aktywizujących ruch, wpływających na napięcie postawy, stabilizację, wzorce ruchowe). Terapeuta może wtedy pracować nad zwiększeniem stabilizacji stawu kolanowego oraz dodatkowo ułatwiać, torować ruch wykorzystując do tego zamiast własnego kolana, swoje ręce (punkty kluczowe za miednicę. Ręka kończyny górnej niedowładnej pacjenta podczas ćwiczeń może zostać umieszczona w jego kieszeni od spodni.