LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Opusty cenowe
W gospodarce rynkowej na porządku dziennym są sytuacje opustów cenowych udzielanych przez sprzedającego, jeśli kupujący nabędzie towar w większej ilości.
Często jest nawet określana pewna graniczna wielkość sprzedaży ( Q g ), powyżej której obowiązują ceny niższe dla całej nabywanej partii zakupu.
W takiej sytuacji, na ogół, nie można się ograniczyć do klasycznej optymalnej partii zakupu, lecz należy odpowiednio pogłębić rachunek ekonomiczny.
Jeżeli optymalna partia zakupu Q opt, liczona po cenach z oferowanym opustem, jest większa od Q g, nie ma oczywiście żadnego problemu. Jeśli jednak taka relacja nie zachodzi, sprawa opłacalności ewentualnego zakupu partii większej od optymalnej wymaga przeprowadzenia dodatkowych obliczeń.
c z o = c s jeśli 0 ≤ Q < Q g
Lub c z 1 = c s ( 1 - d ) jeśli Q g ≤ Q
Gdzie : c z o - cena zakupu bez opustu ; c s - cena sprzedaży;
c z 1 - cena zakupu z opustem ; d - stopa opustu
W tej sytuacji wartość zakupu odpowiadającego prognozie rocznych potrzeb ( P c z ) dotyczących danego towaru jest zmienna i zależy od wielkości jednorazowo nabywanych partii.
Odpowiednio do wielkości partii i jej relacji do wielkości granicznej Q g, równanie łącznych kosztów zapasów
( ŁKZ ) powiększonych o wartości zakupów będzie następujące :
Dla 0 ≤ Q opt < Q g
ŁKZQopt = (Q/2) *cz0* r + (P/Q)* K z + P* cz0
Dla Q opt ≥ Q g
ŁKZQ g = (Q/2) *cz1* r + (P/Q)* K z + P* cz1
Pierwszy składnik funkcji ŁKZ - średni roczny koszt utrzymania w zapasie jednej jednostki danego towaru,
drugi składnik funkcji - koszty tworzenia zapasu,
trzeci składnik funkcji - wartość zakupów odpowiadających potrzebom rocznym.
Przykład : przy zakupie 100 lub więcej jednostek dostawca udziela 5% opustu ( tj. d=0,05 ), liczonego w stosunku do całej partii.
Materiał 1 - optymalna wielkość partii zakupu, liczona wg cen uwzględniających opust, to Q opt = 21. Ponieważ Q opt= 21 ≤ 100 = Q g, więc należy obliczyć ŁKZ Qg = 13 842,25 zł i ŁKZ Q opt = 14 345,95 zł. Zatem , mimo że Q opt kształtuje się poniżej wielkości granicznej, opłaca się zamawiać w partiach Q = 100 jednostek. Taka decyzja przyniesie w skali roku oszczędność 503,70 zł.
Materiał 2 - optymalna wielkość partii zakupu ( liczona zgodnie z procedurą wg ceny z opustem ) jest równa Q opt = 23 . Ponieważ Q opt= 23 ≤ 100 = Q g, więc obliczamy ŁKZ Q g = 813,63 zł i ŁKZ Q opt = 809,10 zł. Uzyskane wyniki pozwalają zrezygnować z oferowanego opustu i sprowadzać materiał 2 w ilościach wynikających z optymalnej partii zakupu w ilości 23 jednostek.
Materiał 3 - optymalna wielkość partii zakupu wg cen z opustem wynosi Q opt = 162 jednostki czyli przekracza wielkość graniczną Q g, poczynając od której dostawca obniża cenę. Wobec jednoznaczności tych wyników nie ma potrzeby wykonywania dalszych obliczeń.