Rodzaje zaimków
Rodzaj zaimka |
Rzeczowny |
Przymiotny |
Liczebny |
Przysłowny |
Osobowy |
ja, ty, my, wy |
- |
- |
- |
Wskazujący |
ten, ów, on, ten sam |
taki sam, inny, |
tyle |
tu, stąd, wtedy, tak samo, inaczej, |
Dzierżawczy |
- |
mój, twój, ich, swój, |
- |
- |
Zwrotny |
się / siebie |
- |
- |
- |
Pytajny (pytający) |
kto (np. Kto to zrobił?), co, cóż, |
jaki, który (np. Który samochód tam stoi?), czyj, |
ile (np. ile ich jest?), |
jak (np. Jak to zrobić?), gdzie, skąd, kiedy, czemu, którędy, |
Względny |
kto, (np. Ten, kto to zrobił), |
jaki, który (np. Dom, który tam stoi), |
ile (np. Nie wiem, ilu ich przyjdzie.), |
jak (np. Nie wiem, jak to zrobić), odkąd, kędy, |
Przeczący |
nikt, nic, |
niczyj, nijaki, żaden, |
- |
nigdzie, nijako, znikąd, nigdy, |
Nieokreślony |
ktokolwiek, ktoś, coś, byle co, |
jakikolwiek, pewien, jakiś, jaki taki, |
kilka, ileś, |
jakkolwiek, niekiedy, którędy bądź, dokądś, |
Upowszechniający |
wszyscy (razem wzięci), |
każdy (z osobna), |
wszystek, |
wszędzie, zawsze, zewsząd, |
Rodzaje partykuł
Pytająca |
czy, -li, |
zmienia zdanie twierdzące na pytające |
Przecząca |
nie, ani (np. Ani mi się śni) |
zmienia sens na przeciwny |
Twierdząca |
tak, owszem, doprawdy, zaiste, istotnie, no, (byłeś? No.) |
łączy się z całym zdaniem, zajmuje w nim pozycję początkową |
Życząca |
oby, bodaj, |
|
Rozkazująca |
niech, niechaj |
tworzy tryb rozkazujący złożony |
Przypuszczająca |
by, bym, byś, |
tworzy tryb przypuszczający czasownika |
Wątpiąca |
chyba, pewnie, może, rzekomo, niby, jakoby, |
wskazuje na zmniejszony stopień pewności |
Wzmacniająca |
ci, -ć, no, tam, toć -że, (chodź no!, chodźże, ja tam wolę..., to ci dopiero) |
dodawana po wyrazie, którego dotyczy, wzmacnia jego znaczenie |
Ograniczająca |
tylko, choć, jedynie, jeno, |
zmniejsza zakres znaczenia wyrazu |
Mnożna |
razy, -kroć, |
jest częścią składową liczebników |
nieokreślona |
bądź, lada, byle, -kolwiek, -ś (gdzieś, jakiś) |
zaznacza, że dana informacja jest mało istotna |