Agnieszka Składanowska
Nauczycielka mianowana
Przedszkole nr 6
Świecie - woj.kujawsko-pomorskie
„MODA NA ADHD”
Chyba coraz częściej spotykamy się z tzw. dziećmi trudnymi, których zachowanie odbiega od normy, których emocje są nieadekwatne do bodźca, dziećmi, które nie są upośledzone umysłowo, a jakże kłopotliwe do wychowywania i nauczania. Bardzo często jest to interpretowane jako nadpobudliwość psychomotoryczna, bo i takich dzieci jest coraz więcej.
Ale zdarzają się też nadinterpretacje, wykorzystywanie nazwy ADHD do opisu zachowań dzieci sprawiających problemy wychowawczo-dydaktyczne, ale nie wynikających z symptomów typowych dla zaburzeń uwagi lecz mających swoje źródło w błędach wychowawczych popełnianych przez rodzinę , w jej zaniedbaniach czy niewydolnościach.
Postarajmy się uszeregować wiadomości o dziecku z ADHD
DZIECKO NADPOBUDLIWE PSYCHORUCHOWO
Nadpobudliwość psychoruchowa, czyli tzw. zespół kinetyczny, zespół nadpobudliwości psychoruchowej i koncentracji uwagi, zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi, ADHD- Attention Deficit Hyperactivity Disorder
To trwałe sposoby zachowania nieadekwatne do wieku i poziomu rozwoju dziecka charakteryzujące się:
problemami z utrzymaniem uwagi
problemami z kontrolowaniem impulsywności
nadmierną ruchliwością
Typowe zachowania dziecka z ADHD:
nadruchliwość:
jest hiperaktywne, czyli ciągle rusza nogami, rękoma, biega zamiast chodzić
nie potrafi usiedzieć na miejscu
lubi wchodzić na meble, wspinać się
nie wykonuje jednej czynności w skupieniu- podejmuje się wielu czynności wykonując je niedbale
lubi wszystkiego dotknąć
jest aktywny werbalnie-cały czas mówi - nawet do siebie
potyka się o różne przedmioty
b) impulsywność
nieumyślnie psuje różne przedmioty, jest psotne i dokucza dzieciom
łatwo się denerwuje, ma nocne lęki,
nie potrafi czekać na swoją kolej
jest nieprzewidywalne w swoich czynach, nie zdaje sobie konsekwencji z popełnianych czynów
nie umie przewidzieć niebezpieczeństwa
chce natychmiastowej pochwały
jest niezorganizowane, ma bałagan wokół siebie, na półce, w szafce
może nie lubić niektórych dźwięków
chętnie podejmuje rolę przywódcy, lubi przewodniczyć w grupie
c) rozproszona uwaga
- koncentruje się na bardzo krótki czas a łatwo się rozprasza
- szybko się zniechęca i nie kończy rozpoczętego zadania, czynności
ma problemy z zapamiętaniem szczegółów, nie potrafi dobrze przepisać z tablicy, nie potrafi zaplanować pracy, działania
nie odpowiada na pytania
nie słyszy poleceń
- często coś gubi, zapomina o jakiś sprawach
Niepożądane i dziwaczne zachowania dzieci nadpobudliwych są źródłem niepowodzeń szkolnych, kłopotów z przyswajaniem wiedzy, uczeniem się, mają destrukcyjny wpływ na rozwój psychiczny dziecka: są karane, odpychane przez rówieśników i nauczycielki, czasami nawet przez rodziców-ponieważ są postrzegane jako dzieci niegrzeczne, uparte, ni chcące słuchać dorosłych. Nierozsądni rodzice i wychowawcy mogą jeszcze bardziej przyczynić się do niszczenia osobowości już tak obarczonego dziecka powodując w nim narastanie braku samoakceptacji a w niedalekiej przyszłości- chęć łączenia się w grupy o podejrzanym charakterze. Niestety- zespół ADHD sprzyja uzależnieniom.
Dziecko z nadpobudliwością
nie jest w stanie kontrolować swojego zachowania.
Przyczyny powstania zaburzeń:
wg najnowszych badań - u dzieci z ADHD zaburzona jest równowaga między wytwarzaniem i funkcjonowaniem dopaminy i noradrenaliny - są to substancje przekaźnikowe łączące komórki mózgu.
dopamina odpowiada za selekcję bodźców docierających do mózgu, umożliwia skupienie się na jednym wybranym, uważanym w danej chwili za najważniejszy
niedobór noradrenaliny powoduje brak rozpoznania o zagrożeniu, nie uruchamia się wtedy gotowość do przeciwdziałania niebezpieczeństwu
Dziecko nadpobudliwe z zaburzonym systemem dopaminy słyszy różne dźwięki dochodzące z otoczenia i nie potrafi wyróżnić tego najważniejszego w danej sytuacji- np. głos nauczycielki w klasie. Niedobór poziomu noradrenaliny przyczynia się do tego, że dziecko bezmyślnie może przebiec przez jezdnie mimo, że bardzo dobrze zna zasady ruchu drogowego .Nadmiar noradrenaliny przyczynia się do tego, że dziecko jest w stanie aktywności, pobudzenia, gotowości chociaż bez konkretnego zamiaru działania.
ADHD- jest przekazywane dziedzicznie: jeśli występuje u rodziców- w 40 % badanych dzieci, u rodzeństwa-35 %, u dalszych krewnych- 40 %.
70 % dzieci wyrasta z tej cechy, lecz u 30 % zachowania przygasają lub się modyfikują, ale nie znikają.
JAK WYCHOWYWAĆ I PRACOWAĆ
Z DZIEĆMI NADPOBUDLIWYMI ?
uświadomienie rodzicom, że ich dzieci potrzebują dużo ruchu, są w stanie wzmożonej potrzeby aktywności ruchowej i dawać im możliwość pobytu na świeżym powietrzu
uporządkowanie zewnętrzne otoczenia
zaplanowanie każdego dnia, wprowadzenie rytmu w życiu i zachowaniu się dziecka
dbać o porządek w domu, spokój w otoczeniu fizycznym i emocjonalnym
dbać o miejsce pracy dziecka, dać do dyspozycji tylko rzeczy niezbędne do wykonania zadania
umożliwić dziecku wypowiadanie się z jednoczesnym porządkowaniem jego wypowiedzi
jasno wydawać polecenia
umożliwić dziecku zabawy relaksujące, wyciszające, dydaktyczne
nawiązać ścisłą współpracę ze specjalistami z poradni P-P, nauczycielami, wychowawcami
-*-zgłosić dziecko na leczenie farmakologiczne- w przypadkach o wyjątkowo nasilonych objawach- dzieci, które nie są w stanie funkcjonować w szkole i ośrodkach terapeutycznych
-*-leki zmniejszają objawy ADHD- dziecko łatwiej się skupia, słyszy co się do niego mówi,
Dziećmi nadpobudliwymi zajmuje się Klinika Psychiatrii Wieku Rozwojowego w Warszawie, istnieje tam stowarzyszenie rodziców ,,Ponad”.
10 PRÓŚB NADPOBUDLIWEGO DZIECKA
1.pomóż mi skupić się na jednej czynności |
Potrzebuję, abyś prowadził mnie za rękę |
2.potrzebuję wiedzieć co zdarzy się za chwilę |
Stwórz mi uporządkowane otoczenie |
3.poczekaj na mnie ja się jeszcze ciągle zastanawiam |
Pozwól mi działać we własnym tempie |
4.jestem w kropce, nie potrafię tego zrobić |
Zaproponuj mi możliwość wyjścia z trudnej sytuacji |
5.czy to jest dobrze, ja muszę od razu wiedzieć |
Pochwal mnie, to co było dobre w mojej pracy |
6.je nie zapomniałem, ja tylko za pierwszym razem nie usłyszałem ciebie |
Dawaj mi tylko jedno polecenie naraz |
7.ja nie pomyślałem bo mnie już nie było |
Przypominaj mi, abym pomyślał a dopiero wtedy działał |
8.ja zawsze pracuję tylko w danej chwili |
Dawaj mi krótkie etapy pracy do wykonania |
9.znów wszystko źle zrobiłem |
Nagradzaj mnie choć za część dobrze wykonanego zadania |
10. dlaczego na mnie krzyczysz |
Doceń mnie gdy zrobię coś dobrze |
8