Doradca personalny
Kod klasyfikacji: 241302
Rozdział klasyfikacji: Administracja, zarządzanie, business, praca urzędnicza
Klasa klasyfikacji: Specjaliści ds organizacyjnych
Zadania i czynności
Celem pracy doradcy personalnego jest współtworzenie i realizowanie polityki personalnej firmy, w której jest zatrudniony lub klienta, dla którego wykonuje zlecenie. Zmieniająca się rzeczywistość polska wpłynęła na podniesienie rangi stanowiska i rozszerzenie zakresu zadań i obowiązków doradcy personalnego. Osoba taka może być zatrudniona zarówno w dużym przedsiębiorstwie (w dziale kadr), w firmie doradztwa personalnego - jako konsultant lub „łowca głów” (head hunter). W zależności od miejsca zatrudnienia zakres obowiązków może się nieco różnić. Doradca personalny monitoruje proces oceny pracowników przez przełożonych, opracowuje i wdraża oraz kontroluje efektywność systemów motywacyjnych, opracowuje i nadzoruje realizację polityki dotyczącej systemu wynagrodzeń, odpowiada za utrzymanie konkurencyjności firmy pod względem atrakcyjności dla obecnych i przyszłych pracowników poprzez ciągłe rozwijanie systemów motywacyjnych, nadzoruje system administracji spraw pracowniczych, nadzoruje opracowywanie ścieżek karier pracowników, opracowuje procedury i programy służące zwiększeniu efektywności w zarządzaniu personelem firmy, pomaga w adaptacji nowozatrudnionych osób - czuwa nad pracą nowego pracownika w początkowym okresie jego zatrudnienia, tworzy i realizuje budżet przeznaczony na wszelkie działania związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi, utrzymuje kontakty ze związkami zawodowymi i przedstawicielami organizacji pracowniczych, opracowuje sprawozdania dla kierownictwa firmy, zapewnia zgodność wszelkich działań i procedur dotyczących personelu z aktualnymi wymogami prawnymi, bierze udział w tworzeniu kultury organizacyjnej firmy. Najważniejszym zagadnieniem, jakim zajmuje się zarówno doradca personalny w dziale kadr jak i konsultant, jest proces doboru pracowników. Odbywa się on w kilku etapach: analizy stanowiska pracy, selekcji wstępnej oraz właściwej rekrutacji. Analiza stanowiska pracy polega na określeniu kandydata idealnego, jego kwalifikacji, doświadczenia zawodowego oraz predyspozycji warunkujących prawidłowe funkcjonowanie osoby na konkretnym stanowisku. Te informacje doradca uzyskuje na podstawie rozmowy z przełożonymi przyszłego pracownika oraz własnej wiedzy. W tym celu ustala z pracodawcą, jakie informacje o firmie i na jakim etapie rekrutacji mogą być podane kandydatowi. Przygotowuje ogłoszenia prasowe oraz zbiera oferty przyszłych pracowników. Następną fazą rekrutacji jest selekcja wstępna, czyli dokonanie oceny napływających życiorysów i listów motywacyjnych. Wstępna analiza pozwala wyeliminować osoby, których kwalifikacje i umiejętności są zbyt niskie, by starać się o proponowane stanowisko. Bardzo ważna w procesie rekrutacji jest rozmowa kwalifikacyjna, czyli bezpośrednie spotkanie z kandydatem. Wnioski z rozmowy zapisywane są w postaci szczegółowych raportów i są przedstawiane przyszłemu pracodawcy z ewentualnymi sugestiami dotyczącymi zatrudnienia. Decyzja o przyjęciu do pracy należy do pracodawcy. Z drugiej strony istotne jest uzgodnienie z kandydatem, jakie informacje o nim będą przedstawione firmie oraz poinformowanie go o rezultatach procesu selekcji. Konsultant zatrudniony w firmie doradztwa personalnego zajmuje się przede wszystkim poszukiwaniem pracowników - głównie kierowników wyższego szczebla i specjalistów rzadkich dziedzin oraz rekrutacją masową (np. Sprzedawców, agentów ubezpieczeniowych). Dba o prawidłowy dobór pracowników do danego stanowiska pracy zgodnie z wcześniejszymi uzgodnieniami ze zleceniodawcą. Zajmuje się także określaniem potrzebnych zmian w zakresie kwalifikacji pracowników, nową organizacją działalności firmy, wymianą kadr oraz potrzebami pracowników w zakresie rozwoju zawodowego. Do zadań konsultanta należy również diagnozowanie potencjału kierowniczego wśród pracowników danej firmy oraz szkolenie kadry kierowniczej według programów opracowanych w odpowiedzi na aktualne potrzeby klienta. Nieco inny charakter ma praca „head huntera” („łowcy głów”, „łowcy talentów”, „łowcy mózgów”). Osoba taka zajmuje się doborem odpowiedniego kandydata na konkretne stanowisko. Head hunter działa na zlecenie pracodawcy. Zajmuje się bezpośrednim poszukiwaniem pracowników do pracy w danej firmie, czyli docieraniem do najbardziej zdolnych ludzi z branży. Największe zapotrzebowanie jest na osoby piastujące wysokie stanowiska, którzy mają wizję rozwoju przedsiębiorstwa. Zlecenia „złowienia” kandydata dotyczą niejednokrotnie osoby, która stoi na czele dużej firmy i ma na swoim koncie niepodważalne sukcesy. Taka osoba zwykle pracuje już w firmie, która oferuje jej bardzo dobre warunki i „podkupienie” jej jest przeważnie bardzo trudne. W dobie globalizacji rynku, „headhunterzy” docierają również poza granice swojego kraju. Head hunting stosowany jest także w stosunku do zdolnych studentów oraz absolwentów. Proces poszukiwania najlepszego kandydata jest długim i żmudnym zajęciem.
Środowisko pracy
Materialne środowisko pracy
Praca doradcy personalnego odbywa się w budynkach - w pomieszczeniach biurowych. Swój zakres obowiązków doradca wykonuje w pomieszczeniach rodzimej firmy, w której jest on zatrudniony, bądź w miejscu pracy przyszłego pracownika, jeżeli wymaga tego zlecenie firmy wynajmującej doradcę do celów rekrutacji, analizy stanowiska lub szkoleń. Praca odbywa się w pokoju biurowym, zajmowanym przez jedną, bądź kilka osób. Pomieszczenie, w którym pracuje doradca personalny musi spełniać odpowiednie wymogi pod względem dobrego oświetlenia i wyposażenia biurowego tj.: Komputer, fax, telefon, kserokopiarka. W związku ze specyfiką pracy wymagane jest nowoczesne oprogramowanie: pakiet m.s.office, internet, czasami dodatkowo programy wewnętrzne, charakterystyczne dla firmy. Oprócz pracy w biurze od doradców personalnych często wymagane jest przemieszczanie się nawet na dalekie odległości np. W przypadku osób prowadzących rekrutację lub szkolenie na zlecenie klienta w innym mieście. W przypadku osób zajmujących się szkoleniami pracowników praca ta może wiązać się nawet z wyjazdami zagranicznymi - gdy firma ma swoją filię poza krajem.
Warunki społeczne
Praca doradcy personalnego może mieć charakter indywidualny, jak i grupowy. Charakter pracy zależy od rodzaju, wielkości jak i obsady kadrowej firmy, w której pracuje. Doradca personalny zwykle sam organizuje sobie warsztat pracy, chociaż robi to pod nadzorem i kontrolą przełożonych. Specyfiką pracy są intensywne i niezbędne kontakty z ludźmi. W zależności od wykonywanych czynności wymagana jest od niego umiejętność współpracy z wieloma osobami: z członkami zarządu firmy, z kadrą kierowniczą, pracownikami szeregowymi, osobami ubiegającymi się o pracę, pracodawcami, kontrahentami, z kadrą firm szkoleniowych. W związku z tym praca doradcy personalnego niesie ze sobą ryzyko konfliktów z ludźmi. Doradztwo jest szczególnym rodzajem działalności, opartym na zaufaniu partnerów, dlatego też istnieje kodeks dotyczący zasad etycznych, którymi powinien się kierować w swojej pracy doradca personalny. Ogólne zasady kodeksu etycznego dotyczą głównie: profesjonalizmu, kompetencji, obiektywności sądów i opinii, poufności danych i informacji, lojalności, rzetelności, terminowości, unikania konfliktów interesów.
Warunki organizacyjne.
Czas pracy doradcy personalnego zależy od charakteru pracy i firmy, w której jest on zatrudniony. Przeciętnie praca trwa od 6 do 9 godzin dziennie. Jeśli doradca swoje obowiązki wykonuje w siedzibie firmy i jego praca nie jest związana z wyjazdami służbowymi, to godziny pracy są stałe. W razie potrzeby doradca spotyka się z kandydatami do pracy poza wyznaczonymi godzinami swojej pracy, poza macierzystym miejscem pracy. Doradca personalny pracuje zazwyczaj samodzielnie, chociaż jego praca jest okresowo nadzorowana - dotyczy to głównych celów i zadań, jak i okresowej kontroli wyników pracy, czy realizacji wyznaczonych mu celów. Praca nie ma charakteru zrutynizowanego, ze względu na intensywny kontakt z różnymi ludźmi. Ze względu na to, że doradca personalny wchodzi zazwyczaj w skład działu personalnego, pełni on rolę podwładnego. Może jednak pracować na stanowisku kierownika działu personalnego. Doradca personalny odpowiada w swojej pracy za poprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa, firmy poprzez właściwy dobór kadr i rozwój zawodowy pracowników. Jeżeli pracuje na stanowisku kierowniczym, odpowiada także za pracę innych ludzi. Ponosi również odpowiedzialność społeczno - moralną za rzetelność podejmowanych decyzji, czy tworzonych opinii. W związku z pracą z ludźmi i zakresem obowiązków, wymagane jest od niego działanie zgodne z zasadami etyki zawodowej. Z tych samych względów doradca personalny powinien dbać o swój wizerunek - wygląd, ubiór, zachowanie - ze względu na wysoką rangę zawodu, jak i stworzenie zaufania do swojej osoby.
Wymagania psychologiczne
Zawód doradcy personalnego polega przede wszystkim na kontaktach z ludźmi, zatem osoba wykonująca ten zawód powinna posiadać umiejętność efektywnej komunikacji z ludźmi o różnych typach osobowości i różnym poziomie intelektualnym, powinna być otwarta na kontakty z innymi ludźmi. Powinna mieć rozwiniętą umiejętność słuchania. Bardzo istotną cechą jest odporność emocjonalna, gdyż jest to praca bardzo stresująca i często dochodzi do sytuacji konfliktowych. Doradcę personalnego powinien cechować także obiektywizm oraz brak uprzedzeń w stosunku do ludzi, ważne jest to szczególnie w przypadku osób zajmujących się selekcją i rekrutacją kandydatów do pracy. W pracy doradcy personalnego podstawowym atutem jest umiejętność słuchania, bardzo bystrej obserwacji i wyciągania wniosków. Ponadto doradca personalny powinien wykazywać się zainteresowaniami społecznymi, umiejętnością zarządzania zespołami ludzi, zdolnościami organizacyjnymi, kreatywnością, umiejętnością zrozumiałego przekazywania informacji w formie ustnej i pisemnej. Bardzo ważne są również umiejętności negocjacyjne.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Praca doradcy personalnego nie należy do ciężkich, dlatego nie trzeba posiadać jakiś specjalnych sprawności fizycznych. Osoby niepełnosprawne, z zaburzeniami kończyn dolnych i poruszające się na wózku inwalidzkim, mogą wykonywać te pracę, o ile pomieszczenia, w których będą przebywały, będą odpowiednio dostosowane. Choroby psychiczne, zaburzenia osobowości i występujące socjopatie oraz wady wymowy wykluczają pracę w tym zawodzie. Ponieważ praca doradcy personalnego polega przede wszystkim na kontaktowaniu się z innymi ludźmi, ze względu na doznania estetyczne pewne wady w wyglądzie zewnętrznym mogą wykluczać pracę na opisywanym stanowisku. Przedstawione wyżej wymagania fizyczne oraz wcześniej osobowościowe kreują model idealnego doradcy personalnego.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Aby wykonywać zawód doradcy personalnego niezbędne jest wykształcenie wyższe. Doradcą można zostać po różnych kierunkach studiów, np. Po ekonomii, zarządzaniu zasobami ludzkimi, psychologii, socjologii, pedagogice. Pożądane są studia podyplomowe w dziedzinie prawa pracy. Ponieważ jednym z elementów postępowania konsultanta zajmującego się m.in. Rekrutacją pracowników jest ocena psychologiczna kandydatów więc najprzydatniejszym kierunkiem studiów do tego zawodu jest psychologia. Wymagana jest również znajomość przynajmniej jednego języka obcego. Możliwosci podjęcia pracy przez dorosłych istnieją firmy, w których najbardziej pożądani są pracownicy młodzi, w wieku do 35 lat. Niektóre firmy bardziej od określonego wieku cenią sobie doświadczenie i profesjonalizm. Bardziej niż wiek preferowana jest odpowiednia wiedza, znajomość nowoczesnych technik i metod pracy, wcześniejsze doświadczenie zawodowe i umiejętność właściwej komunikacji interpersonalnej. Nie jest też istotna płeć kandydata na to stanowisko.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
W tym zawodzie istnieją duże możliwości rozwoju kariery zawodowej. Wraz ze zdobytym doświadczeniem zawodowym i jakością ukończonych szkoleń wzbogacających warsztat pracy doradcy personalnego rosną szanse na awans. Możliwość awansu zależy od miejsca pracy. W małych firmach, jeżeli pracuje na samodzielnym stanowisku, nie ma możliwości awansu zawodowego. W działach i firmach doradztwa personalnego może awansować na stanowisko kierownika działu personalnego. Awans w tym zawodzie rozumiany jest jako awans poziomy, w obrębie działu. Może także awansować na stanowisko kierownika któregoś z innych działów ulokowanych w pionie zarządzania zasobami ludzkimi.
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Istnieją firmy, w których najbardziej pożądani są pracownicy młodzi, w wieku do 35 lat. Niektóre firmy bardziej od określonego wieku cenią sobie doświadczenie i profesjonalizm. Bardziej niż wiek preferowana jest odpowiednia wiedza, znajomość nowoczesnych technik i metod pracy, wcześniejsze doświadczenie zawodowe i umiejętność właściwej komunikacji interpersonalnej. Nie jest też istotna płeć kandydata na to stanowisko.
Polecana literatura
Bolesta-Kukułka K. (1999) polityka personalna w strategii rozwoju firmy. Warszawa Brzezińska E., Paszkowska - Rogacz A., ( 2000 ) kształtowanie relacji pracowniczych. Łódź, wyd. Pam center grensing l. (1995) jak rekrutować pracowników. Lublin, wyd. M&a. Communications polska sp. Z o.o.
Oniszczenko W. (1998) psychologia w pracy menedżera personalnego. Warszawa.
Sedlak K. (1995) jak poszukiwać i zjednywać najlepszych pracowników. Kraków. Profesjonalna szkoła . Biznesu. Fundacja edukacji badań rynkowych
Czasopisma: personel - dwutygodnik ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa - miesięcznik manager - dwumiesięcznik szef-raport menedżera - gazeta informacyjno-doradcza dla kadry kierowniczej
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
4