SZKOŁA PODSTAWOWA
W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO - WYCHOWAWCZYM
DLA DZIECI SŁABO SŁYSZĄCYCH
SZCZECIN UL. GRZYMIŃSKA 6
Podstawową formą aktywności dziecka w młodszym wieku szkolnym jest zabawa, która pobudza różne sfery jego rozwoju, a przede wszystkim rozwoju motoryki, percepcji, myślenia, mowy i emocji.
Zabawa w teatr jest jedną z metod terapii dzieci z uszkodzonym narządem słuchu.
Wprowadzenie dzieci w świat bajki, wymaga przygotowania cyklu zajęć rozbudzających wyobraźnię dziecka, rozwijających jego mowę oraz kształtujących umiejętność reagowania na zmienność sytuacji i rozumienia związków przyczynowo - skutkowych, a więc rozwijających twórcze myślenie. Cykl zajęć powinien obejmować rozmowy swobodne i tematyczne, zabawy rozwijające mowę, odgrywanie ról i pantomimę. Ważnymi elementami przygotowującymi dzieci do zrozumienia treści przedstawienia są historyjki obrazkowe, przygotowywanie kukiełek i zabawa w teatr, którą poprzedza nauka pięknego czytania (głośnego, cichego i z podziałem na role).
Uwieńczeniem tego cyklu zajęć jest wyjście do teatru oraz pełny i świadomy odbiór oglądanego przedstawienia.
Konspekt
zajęć zintegrowanych
dla klasy pierwszej szkoły podstawowej
INTEGRALNY OŚRODEK TEMATYCZNY: Spotkanie ze sztuką.
TEMAT DNIA: Bawimy się w teatr.
I. CELE OGÓLNE:
Poznanie postaci i treści przedstawienia pt.: „Bajka o szczęściu” Izabeli Degórskiej.
Kształtowanie osobowości dziecka poprzez rozwijanie wrażliwości artystycznej, wyobraźni oraz sprawności umysłowych: wrażeń, spostrzeżeń, uwagi, pamięci, mowy i myślenia.
Rozwijanie zainteresowania zabawą twórczą.
Wychowanie przyszłych odbiorców sztuki i miłośników teatru.
Wdrażanie dzieci do współpracy z grupą (wspólna praca i zabawa),
CELE OPERACYJNE:
Uczeń potrafi:
wyrażać słowem, gestem i ruchem charakterystyczne cechy zachowania postaci,
prawidłowo nazwać postacie występujące w przedstawieniu,
przeczytać nazwy postaci i dopasować do odpowiedniej ilustracji,
zbudować (za pomocą obrazków i wyrazów) zdanie i je przeczytać,
ułożyć dialog z wykorzystaniem ilustracji i „dymków”,
poprawnie i ze zrozumieniem odpowiedzieć na pytania kierowane do niego,
rozpoznać i odróżniać dźwięki wydawane przez ludzi i zwierzęta,
naśladować usłyszane dźwięki,
koncentrować uwagę na dźwiękach,
dostrzegać różnice między dźwiękami,
wykonać prostą kukiełkę z papieru i umocować na patyku.
METODY PRACY:
metoda ośrodków pracy:
słowna: rozmowa, formułowanie odpowiedzi na pytania, instrukcje, objaśnienia,
poglądowa: metoda przykładu nauczyciela, pokaz, metoda obserwacji kierowanej,
czynna: metoda zadań stawianych dziecku, metoda aktywności dziecka (zakładanie książeczki - pamiętnika), aktywizacji ruchowej (gry dramatyczne, ćwiczenia i zabawy z muzyką, zabawy kierowane bodźcami akustycznymi),
METODY POROZUMIEWANIA SIĘ:
audytywno - werbalna: rozmowy swobodne i tematyczne, mowa sytuacyjna w działaniu, zabawy rozwijające mowę, prowadzenie dialogu, odgrywanie ról,
FORMY PRACY:
zespołowa,
grupowa,
indywidualna
V. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
pacynka,
kalendarz,
sylwetki postaci, występujących w przedstawieniu „Bajka o szczęściu”,
historyjka obrazkowa przedstawiająca kolejność wydarzeń w w/w sztuce,
etykiety z napisami: Dziadek, Kogucik, Świnka, Myszka, Pan, Osiołek z wózkiem, Klaun.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
I. ZAJĘCIA WSTĘPNE.
Powitanie z dziećmi.
Ćwiczenie spostrzegawczości i utrwalenie nawyku stosowania zwrotów grzecznościowych: Nauczyciel i dzieci siedzą w kole. Nauczyciel, ma założoną
12
na dłoni pacynkę - psa, wita się z dziećmi rzucając do każdego z nich piłkę. Dziecko, odpowiadając na powitanie odrzuca, piłkę do nauczyciela i pacynki.
N: Dzień dobry ...............
U: Dzień dobry, Pani Małgosiu.
Dzień dobry, Piesku.
Sprawdzenie obecności.
Ćwiczenie spostrzegawczości i pamięci.
N: Kto jest obecny?
U: Wymieniają swoje imiona.
N: Kogo dzisiaj nie ma?
U: Wymieniają imiona dzieci nieobecnych.
Ustalenie daty i pogody.
Ćwiczenie analizy i syntezy słuchowej i wzrokowej, liczenia i kształtowania pojęć czasowych.
N: Czy dzisiaj jest czwartek?
U: Nie! Środa!
N: Kto w środę jest dyżurnym?
U: Nicola.
N: Podzielimy słowo środa na sylaby. Ile jest sylab? Policzymy.
U: Śro - da (dwie).
N: Podzielimy słowo środa na głoski. Ile jest głosek? Policzymy.
U: Ś - r - o - d - a (pięć).
Ćwiczenia oddechowe, usprawniające narządy artykulacyjne i głosowe.
N: Jaka jest pogoda?
U: Jest zimno: wieje wiatr, pada deszcz, pada śnieg.
Jest ciepło: świeci słońce, nie ma wiatru (wiatr nie wieje), nie ma deszczu (deszcz nie pada).
Zabawa ruchowa, dźwiękonaśladowcza.
Dzieci naśladują ruchem i dźwiękiem wybrane elementy pogody.
Ćwiczenia rewalidacyjne:
Odwołanie się do przeżyć dzieci związanych z teatrem (oglądanie zdjęć wykonanych w czasie spektaklu teatru objazdowego, przypomnienie atmosfery panującej w trakcie przedstawienia, oglądanie makiety teatru).
Wzbogacanie i utrwalanie słownictwa dzieci związanego z teatrem
Analiza sylabowa i głoskowa wyrazów: teatr, bajka, aktorzy, publiczność - dzieci).
Układanie podpisów (etykiet: teatr, bajka, aktorzy, publiczność - dzieci).
13
5. Wskazanie tematu i celu zajęć.
Uczniowie losują z koperty kartoniki z cyframi od 0 do 11.
Układają liczby od najmniejszej do największej i odwracają kartoniki na drugą stronę.
0 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11
T O J E S T T E A T R
Odczytują napis i przyporządkowują go do makiety teatru.
II. PRACA POZNAWCZA - OBSERWACJA I KOJARZENIE
1. Omawianie historyjki obrazkowej przedstawiającej treść „Bajki o szczęściu” /historyjka została przygotowana przez nauczyciela/
Zadanie I
Celem tego zadania jest rozwijanie mowy czynnej i biernej poprzez spontaniczne wypowiedzi dzieci na temat ilustracji oraz udzielania odpowiedzi na postawione pytania.
Nauczyciel stawia przed dziećmi pierwszy obrazek bez żadnego komentarza. Oczekuje na spontaniczne wypowiedzi dzieci.
Nauczyciel podchwytuje myśl dziecka, uzupełnia ją i poleca mu poprawnie powtórzyć zdanie.
Gdy odpowiedzi dzieci się wyczerpią, nauczyciel może zwrócić uwagę na jeden lub dwa elementy obrazka i postawić pytania, np.: Kto jest z dziadkiem? Co będzie dalej? Dzieci udzielają odpowiedzi.
Zadanie II
Celem tego zadania jest nauka słuchania, wczuwania się w słuchane opowiadanie poprzez aktywny udział dzieci, kształcenie czytania ze zrozumieniem oraz doskonalenie techniki układania dialogu.
Opowiadanie przez nauczyciela części historyjki związanej z pierwszym obrazkiem. Prezentacja powinna być bardzo żywa i melodyjna, powinna jej towarzyszyć bogata mimika. Obrazek powinien „ożyć” w oczach dzieci po przedstawieniu wykonanym przez nauczyciela. Pierwszy obrazek przedstawia dziadka siedzącego na ławce. W tle jest stary drewniany dom, który jest otoczony płotem. Obok domu rośnie drzewo. Po podwórku biegają zwierzęta: kolorowy kogucik, szara myszka i pulchna świnka.
Do prezentacji treści należy wprowadzić naśladownictwo głosów dźwięków (odgłosy przyrody, głosy zwierząt, pukanie, itp.) i ich wielokrotne powtarzanie oraz aktywnie włączać dzieci do akcji. Jest to szczególny moment aktywizacji
14
uczniów, ponieważ zapamiętują one całościowo zdania, które sami podkreślili gestami.
Nauczyciel wbudowuje w swoje opowiadanie 1 - 3 zdania, które jako najważniejsze zapisane są na kartkach papieru (na paskach i w „dymkach”) i stanowią podstawę do ułożenia dialogu, np.: To jest dziadek. A to jest dom dziadka. Tu stoi ławka. Dziadek siedzi na ławce przed domem. Dziadek mówi: Jest piękna pogoda!
Zadanie III
Celem tego zadania jest rozwijanie mowy i wyobraźni dzieci poprzez wykorzystanie mowy werbalnej i niewerbalnej w wyrażeniu charakterystycznych cech zachowania postaci.
Dzieci ruchem przedstawiają charakterystyczne zachowania postaci, np.: Dziadek idzie. Siada na ławce. Spogląda na słońce. Dzieci samodzielnie nazywają wykonane czynności lub odpowiadają na pytanie: Co robi dziadek?
Mimiką przedstawiają zadowolenie dziadka z pięknej pogody, np.: Dziadek uśmiechnięty spogląda w kierunku słońca i samodzielnie nazywają wykonane czynności
Dźwiękiem naśladują odgłosy przyrody, np.: szum wiatru, głosy zwierząt i nazywają wykonane czynności
Słowem wyrażają myśli dziadka: Jaka piękna pogoda.
W ten sam sposób uczniowie wraz z nauczycielem omawiają wszystkie kolejne obrazki tworzące historyjkę obrazkową.
2. Tworzenie książeczki - pamiętnika z wykorzystaniem ilustracji i dialogu.
Zadanie I
Celem ćwiczenia jest rozwijanie rozumienia i nadawania mowy z wykorzystaniem słuchu. Ćwiczenia w czytaniu ze zrozumieniem.
Nauczyciel opowiada treść historyjki. Dzieci odszukują wśród podanych etykiet te zdania, które zostały w opowiadaniu zaakcentowane przez nauczyciela. Zdania są rozpoznawane wyłącznie na drodze słuchowej.
Zadanie II
Celem zadania jest rozpoznawanie związków przyczynowo - skutkowych oraz rozumienia wysłuchanej treści. Ćwiczenia w czytaniu ze zrozumieniem i pisaniu.
Każde dziecko otrzymuje jeden obrazek i jedną etykietkę ze zdaniem. Nauczyciel prezentuje tekst w innej kolejności, dzieci układają obrazki zgodnie z nowym porządkiem i układają odpowiednie zdania pod obrazkami, a „dymki” w miejscach wypowiedzi postaci. Uzupełniają luki w zdaniach. Następnie układają ilustracje w prawidłowej kolejności.
15
Dzieci przyklejają ułożone etykiety do obrazków. Powtórnie ustalają kolejność, składają kolejne strony, tworząc książeczkę - scenariusz, który zostanie wykorzystany do przedstawienia sztuki, pt.: „Bajka o szczęściu”.
III. EKSPRESJA.
Plastyczna - wykonanie prostych kukiełek z papieru, malowanie ich kredkami. Nazywanie postaci i dobieranie odpowiednich etykiet z nazwami.
Muzyczno - rytmiczna - zabawa rytmiczna, śpiewanie rymowanki.
Ćwiczenia słuchowe, ruchowe, spostrzegawczości, pamięci, rozumienia mowy i mówienia.
Nauka rymowanki:
U: Co to jest? (dzieci tupią)
To jest teatr. (dzieci klaszczą)
Pa, pa, bam. (grają na instrumentach perkusyjnych)
N: Co tu masz?
U: Świnkę mam! (Myszkę mam! Dziadka mam! Kogucika mam!)
Werbalna - wypowiedzi ustne, czytanie.
Opowiadanie i czytanie scenariusza z wykorzystaniem własnoręcznie wykonanych kukiełek.
IV. ZAJĘCIA KOŃCOWE.
Porządkowanie stanowiska pracy.
Podsumowanie dnia.
Ocena zaangażowania i zachowania uczniów. Wręczenie nagród - uśmiechów.
Zakończenie zajęć.
Pożegnanie z dziećmi.
Po zrealizowaniu zajęć pt. ”Bawimy się w Teatr” - wybieram się z klasą na przedstawienie pt. „Bajka o szczęściu”. Jestem przekonana, że dzieci zauważą natychmiast w przedstawienie bohaterów, o których mówiliśmy w szkole.
Małgorzata Szewczyk
Szkoła Podstawowa
w Specjalnym Ośrodku
Szkolno - Wychowawczym
dla Dzieci Słabo Słyszących
Szczecin , ul. Grzymińska 6
16