6. Specyfika edukacji dorosłych

Edukacja dorosłych w porównaniu z kształceniem dzieci i dorastających wynika z różnic

• w indywidualnej osobowości dorosłych jednostek,

• w pojęciu funkcji ich edukacji,

• w czasie przeznaczonym na kształcenie się,

• i w wielu innych parametrach

Różnice te są przedmiotem mniej lub bardziej kompleksowych prób przedstawienia osobliwości procesu edukacji dorosłych zwykle w porównaniu z nauczaniem szkolnym dzieci i młodzieży.

Jednym z klasycznych sposobów przedstawienia różnic między pedagogiką i andragogiką jest schemat Malcoma Knowles`a.

Porównanie założeń pedagogiki i angragogiki wg Knowles'a ³

	Pedagogika	Andragogika
Uczący się	Zależność. Nauczyciel decyduje o tym, co, kiedy i w jaki sposób jest nauczane i sprawdza nabytą przez uczniów wiedzę.	W kierunku niezależności i samokierowania. Nauczyciel (trener) zachęca i kształtuje dążenia uczącego się do niezależności.
Doświadczenie uczącego się	Małe znaczenie. Dominują metody dydaktyczne (przekazywanie informacji w formie wykładu czy lektury podręcznika).	Bogate źródło uczenia się. Wśród metod uczenia się dominują dyskusje, rozwiązywanie problemów itp.
Gotowość do uczenia się	Ludzie uczą się tego, co narzuca społeczeństwo. Program zajęć jest standardowy.	Ludzie uczą się tego, czego potrzebują, więc programy zajęć są zorganizowane wokół życiowych potrzeb uczących się.
Orientacja na uczenie się (stosunek do nauki)	Nauka zorganizowana wokół tematów. Uczenie się jest zorganizowane w oparciu o przedmioty szkolne. Uczniowie uczą się tego, czego się pod nich oczekuje.	Uczenie się powinno być oparte na doświadczeniu. Najważniejsze jest bezpośrednie zastosowanie i przydatność zdobytej wiedzy.

Powyższa tabela wskazuje na zasadniczo odmienny charakter, jaki teoria andragogiczna przypisuje uczeniu się dorosłych od sytuacji uczenia się, które są realizowane w kształceniu formalnym w szkołach czy na uczelniach wyższych. "Szkoła usiłuje uczyć przez przekazywanie informacji i doprowadzanie do tego, by uczeń te informacje pamiętał. Nie jest ważne jakimi osiągnie to metodami.(…) Ważny jest efekt - uczeń w określonym czasie musi odtworzyć zapamiętane treści.

Specyfika kształcenia dorosłych można oczywiście widzieć również w odmiennym pojęciu jego celów. Niektórzy z autorów próbują zgrupować cele kształcenia dorosłych tylko do kilku zakresów, które powinny wyrazić główne kierunki procesów edukacyjnych (Demetrio, 2006).

Powszechnie uważa się, że edukacja dorosłych ma na celu realizację następujących czterech zadań:

1. ułatwienie zmian,

2. udział w życiu państwa i rozpowszechnianie wartości demokratycznych,

3. wspieranie przedsiębiorczości i podnoszenie wydajności ekonomiki,

4. ulepszanie każdej formy rozwoju i rozwoju osobistego.

---