1.Cele kształcenia
Cele kształcenia to planowe, zamierzone i długotrwałe założenia dydaktyczne co do tego jak kształcić, jakie wartości wpajać i jakimi metodami.
Cele dzielą się na cele społeczne i cele jednostkowe .
Cele społeczne wiążą się z tym , że każde rozumne społeczeństwo zmierza do zapewnienia sobie warunków harmonijnego rozwoju, a więc i do ukształtowania u młodzieży takich kwalifikacji ogólnych (umysłowych, moralno społecznych i innych) i zawodowych, takich postaw i cech charakteru wszystkimi swoimi siłami służyła społeczeństwu.
Cele jednostkowe , a więc dobro i szczęście jednostki, z tego też powodu jej zadanie jest kształtować u każdego wychowanka takie kwalifikacje, jakie najbardziej odpowiadają jego zdolnościom, uzdolnieniom szczególny i zainteresowaniom, a zarazem rozwijać postawy i takie sposoby zachowania się, takie zamiłowania i postawy twórcze, jakie mogą mu zapewnić szansę przeżycia bogatej w doznania i przynoszącej osobistą satysfakcję egzystencji.
2.Charakterystyka celów kształcenia ogólnego
Wielostronnie rozwinięta osobowość wiąże się w istocie z uświadomieniem sobie przez jednostkę ludzką układu aktywnych stosunków łączących ja z przyrodą, społeczeństwem i kulturą. Jednakże ów wielostronny rozwój osobowości nie dokonuje się przez samo poznanie tych stosunków, lecz przez połączenie z poznaniem, aktywne ich przeobrażenie. Czyli najgłówniejszym założenie pedagogiczny naszego systemu dydaktycznego jest integralny związek poznania z działaniem. Teorię opartą na respektowaniu tego związku zwie się materializmem funkcjonalnym , jednoczy ona bowiem poznanie z działaniem, „materię” wiedzy z jej „funkcjonowaniem” w umyśle i w działaniu , zasadę poznawania rzeczywistości z zasadą jej przekształcenia przez tych, którzy się „uczą”. Zakłada się przy tym, że poznanie ma służyć usprawnieniu i udoskonalaniu działania ludzkiego, działanie zaś przekształcające rzeczywistość ma być zarazem walny sposobem jej poznawania.
Mówiąc o współczesnej koncepcji kształcenia ogólnego, należy mieć na uwadze fakt jej zależności zarówno od przemian życia społecznego, jakie nastąpiły i nadal zachodzą w naszym kraju, jak też od perspektyw rozwojowych kraju i świata, wszelkie kształcenie jest bowiem zawsze kształceniem dla przyszłości .Ta idea kształcenia określana jest jako kształcenie dla rozwoju.
Wyjątkowe znaczenie kształcenia ogólnego bierze się stąd ,że jako wspólny język dla wszystkich ma ono służyć wytwarzaniu więzi społecznych między jednostkami, klasami społecznymi i narodami, ma być zarazem podstawowym czynnikiem drogę do świata nauki i ludzkiej kultury. Jest ono zarazem wykształceniem podstawowym dla wszystkich specjalności zawodowych.
W tak rozumianym kształceniu ogólnym rozróżnić można dwie strony:
Strona rzeczowa (obiektywna) wiąże się z poznawaniem świata obiektywnego i nabywaniem sprawności pozwalających brać udział w jego kształtowaniu.
Strona osobowościowa (podmiotowa) wiąże się z poznawaniem samego siebie, kształtowaniem motywacji i zainteresowań oraz nabywaniem sprawności sprzyjających kształtowaniu samego siebie .
Kształcenie ogólne , rozpatrywane od strony rzeczowej(obiektywna) obejmuje
Opanowanie podstaw wiedzy naukowej o przyrodzie, społeczeństwie, technice i sztuce. Z każdej z tych dyscyplin nauczanie szkolne czerpie tylko te wiadomości, które stanowią jej podstawy, a więc najważniejsze fakty i uogólnienia. Tego rodzaju wiadomości z zakresu jednej lub kilku dyscyplin mogą stanowić przedmiot nauczania szkolnego.
Oprócz wiadomości dotyczących faktów, pojęć, twierdzeń i praw naukowych w skład przedmiotu nauczania wchodzą:
Ogólne idee światopoglądowe odnoszące się do danej dziedziny rzeczywistości
Sprawności umożliwiające samodzielne stosowanie Widzy
Drogi naukowego myślenia i metody badań w zakresie poszczególnych przedmiotów
Ogólne przygotowanie uczniów do działalności praktycznej
Wykształcenie ogólne polega na opanowaniu przez uczniów tych podstawowych form działalności praktycznej, które pozwalają człowiekowi poznawać i przekształcać przyrodę, społeczeństwo i kulturę.
Stosunek człowieka do rzeczywistości wyraża się przede wszystkim w działalności poznawczej. Aby umożliwić tę działalność, szkoła zapewnia dzieciom opanowanie możliwie precyzyjne umiejętności mówienia, czytania, pisania i liczenia, te bowiem umiejętności otwierają im drogę do komunikacji z innymi oraz do poznawania dorobku nauki.
Kształtowanie u uczniów przekonań i opartego na nich poglądu na świat jako swoistej całości.
Gromadzone przez uczniów wiadomości i doświadczenia praktyczne, stanowiące obiektywny budulec wykształcenia ogólnego, podlegają systematyzacji i wartościowaniu, a następnie aprobowaniu ich lub odrzucaniu przez ucznia.
Kształcenie ogólne, rozpatrywane od strony osobowościowej (podmiotowej) obejmuje:
Ogólny rozwój sprawności umysłowej i zdolności poznawczych.
Do zdolności poznawczych zazwyczaj zalicza się myślenie, zdolność obserwacyjną, wyobraźnię, pamięć i uwagę.
Rozwijanie zdolności uczniów to jeden z najważniejszych postulatów kształcenia ogólnego, zgonie z którym tak należy odbierać treść nauczania i tak organizować pracę uczniów , czyli tworzyć takie sytuacje dydaktyczne, w których zdolności te mogłyby być poddawane intensywnemu treningowi .
Kształtowanie potrzeb, motywacji, zainteresowań i zamiłowań uczniów
Wdrożenie do samo edukacji
Są dwa warunki samo kształcenia które obejmują: Opanowanie techniki samo kształcenia i przyzwyczajenie do pracy samokształceniowej
3.Wykształcenie ogólne a wykształcenie zawodowe
Cele kształcenia ogólnego |
Cele kształcenia zawodowego |
Cele rzeczowe |
|
1.Opanowanie ogólnej wiedzy o przyrodzie, społeczeństwie, technice i sztuce.
2.Ogólne przygotowanie do działalności praktycznej - udział w przekształceniu przyrody, życia społecznego, w zajęciach artystycznych i technicznych.
3.Kształtowanie humanistycznego stosunku do ogólnoludzkich wartości oraz związanych z nimi postaw i przekonań światopoglądowych. |
1.Opanowanie wiedzy zawodowej z tych dziedzin, które są wspólne dla zawodów objętych danym kierunkiem kształcenia zawodowego. 2.Przygotowanie do pracy wytwórczej- praktyczne opanowanie metod, środków i form działania, typowych dla danego zawodu i dla zawodów pokrewnych.
3.Kształtowanie postaw obywatelskich i przekonań naukowych - ze szczególnym uwzględnieniem dziedziny życia związanej z przyszłym zawodem |
Cele podmiotowe |
|
1.Ogólny rozwój sprawności umysłowej i zdolności poznawczych - ze szczególny uwzględnieniem myślenia oraz uzdolnień twórczych 2.rozwój potrzeb kulturalnych, motywacji i zainteresowań poznawczych, społecznych, estetycznych i technicznych. 3. wdrożenie do Sao kształcenia i pracy nad samym sobą przez całe życie. |
1. rozwinięcie specjalnych uzdolnień, ważnych dla wykonywania danego zawodu.
2. rozwinięcie potrzeb, motywów i zainteresowań związanych z danym zawodem w celu osiągnięcia identyfikacji zawodowej. 3. wdrożenie do ciągłego doskonalenia kwalifikacji zawodowych po przez samo kształcenie. |
4. Taksonomia celów kształcenia.( Taksonomia (gr. taksis - układ, porządek + nomos - prawo)
W tradycyjny ujęciu przedstawia się charakterystykę jednego lub więcej celów, nie stosując żadnej klasyfikacji.
Klasyfikacja o charakterze opisowym jest drugi, bardziej systematyczny sposobem prezentowania celów, dość szeroko stosowany w podręcznikach w pedagogiki bądź dydaktyki.
Trzeci sposób, to polega na opracowaniu szczegółowych taksonomii celów kształcenia..
Ujęcie taksonomiczne wzorowane na przyrodoznawstwie, zmierza do ścisłego, kompletnego i rozłącznego ujęcia celów kształcenia, z założeniem, że poszczególne pozycje taksonomiczne mogą stać się przedmiotem pomiaru.
Taksonomia z dziedzinie poznawczej
Wg. S.Blooma
-Wiedza
- Zrozumienie
- Zastosowanie
- Analiza
- Synteza
- Ocenia
W procesie wiedzy taksonomia S. Blooma wyodrębnia sześć poziomów, na których dokonują się odrębne procesy poznawcze. Śledząc ich dobór i kolejność możemy stwierdzić, że twórcy taksonomii usiłowali objąć w sposób możliwie ścisły i kompletny wszystkie kategorie działań intelektualnych.
Taksonomia w dziedzinie emocjonalnej wg Krathwohl i innych.
-Recepcja
-Działanie
-Wartościowanie
_Organizacja
-Wybór własnego systemu wartości.
Jak widać taksonomia ta prowadzi do uświadomienia sobie przez podmiot obecności pierwiastków estetycznych w otoczeniu i w sztuce, i skierowaniu na nie uwagi po przez reakcję na nie , wartościowanie, i organizację wartości do wyboru własnego systemu wartości i poglądu na świat.
Taksonomia w dziedzinie psychomotorycznej Wg Simpsona
- Percepcja
- dyspozycja
- działanie kierowane
- automatyzacja
- działanie kompleksowe.