Wykazywanie w sprawozdaniu jednostek powiązanych
Udziałowiec spółki z o.o., będący zarazem jej prezesem, prowadzi jako osoba fizyczna małą firmę o podobnym charakterze działalności jak spółka z o.o. Czy w związku z tym spółka z o.o. zobowiązana jest traktować firmę prezesa jako jednostkę powiązaną i co w tym przypadku powinien uczynić główny księgowy spółki z o.o. przy sporządzaniu sprawozdania finansowego? Sprawozdanie finansowe spółki z o.o. nie podlega obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta. Firma prezesa prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów i nie sporządza sprawozdania finansowego. Nadmieniamy, że spółka z o.o. wykonała w 2009 r. w firmie prezesa jako podwykonawca roboty budowlane na niewielką kwotę, rozliczając je według zasad ogólnych.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 43 ustawy o rachunkowości, jeżeli jest mowa o jednostkach powiązanych z jednostką, to należy rozumieć przez to jednostkę dominującą, znaczącego inwestora, jej jednostki zależne, współzależne i stowarzyszone oraz jednostki znajdujące się wraz z jednostką pod wspólną kontrolą, a także wspólnika jednostki współzależnej. A zatem - w świetle ww. regulacji oraz definicji określających powyżej wymienione poszczególne kategorie jednostek - w grupie jednostek powiązanych z pytającą spółką z o.o. nie mieści się jednostka prowadzona przez osobę fizyczną, gdyż nie spełnia wymaganych kryteriów. Oznacza to, że zarówno w bilansie, jak i w rachunku zysków i strat spółki z o.o. nie należy z tego tytułu wykazywać transakcji z jednostkami powiązanymi. Natomiast w sytuacji, gdy istotne transakcje zawarte są przez jednostkę na innych warunkach niż rynkowe ze stronami powiązanymi, do których zalicza się m.in. jednostkę, w której znaczący wpływ wywiera lub posiada w niej znacząca ilość głosów bezpośrednio albo pośrednio osoba będąca członkiem organu zarządzającego, wówczas odpowiednie informacje powinny być zawarte w informacji dodatkowej (w części dodatkowe informacje i objaśnienia ust. 4 pkt 2 lit. c). Informacje te powinny określać charakter transakcji, wraz z ich grupowaniem według rodzaju, z wyjątkiem sytuacji, gdy informacje na temat poszczególnych transakcji są niezbędne dla zrozumienia ich wpływu na sytuację majątkową, finansową i wynik finansowy jednostki. A zatem w sytuacji przedstawionej w pytaniu, gdy transakcje spółki z o.o. z firmą prezesa były istotne i zawarte zostały na innych warunkach niż rynkowe, to należy fakt ten opisać w informacji dodatkowej.