NAUKA O ORGANIZACJI - WYKŁADY

20.12.2012

1. Rodzaje form prawnych:

- Formy prawne prawa publicznego - jednostki użyteczności publicznej (państwowe, komunalne),

- Formy prawne prawa handlowego - jednoosobowe przedsiębiorstwa osoby fizycznej, działalność gospodarcza pod imieniem wspólników związanych umową spółki cywilnej.

2. Formy działalności podmiotów gospodarczych:

- Produkcyjna - zaopatrzenia, produkcja i sprzedaż,

- Handlowa - zaopatrzenie i zbyt,

- Usługowa - zaopatrzenie o bezpośrednie świadczenie usług.

3. Przedsiębiorstwo:

- Najbardziej znana forma organizacji komercyjnych,

- Jest to organizacja stanowiąca układ podstawowych czynników produkcji (pracy ludzkiej),

- Podstawą funkcjonowania przedsiębiorstwa jest wymiana dóbr materialnych i niematerialnych z otoczeniem.

4. Kryteria podziału przedsiębiorstw:

- Kryterium formy organizacyjno - ekonomiczna - prywatne, spółdzielcze, publiczne, państwowe,

- Kryterium systemu prawnego - działające w oparciu o ustawę o przedsiębiorstwach państwowych, kodeks handlowy, kodeks cywilny, szczególnie unormowania prawne,

- Kryterium funkcji ekonomicznych - przemysł ciężki, spożywczy,

- Kryterium wielkości - małe, średnie, wielkie,

- Kryterium struktury organizacyjnej - jedno i wielozakładowe.

5. Czynniki wyboru formy prawnej:

- Rozmiar działalności,

- Wielkość posiadanych zasobów kapitałowych,

- Możliwość pozyskania wspólników,

- Czas niezbędny do uruchomienia przedsiębiorstwa,

- Koszty prowadzenia ewidencji finansowo - księgowej,

- Wybór formy zatrudnienia w swojej firmie,

- Kwalifikacje organizatorów przedsiębiorstwa.

6. Przedsięwzięcia jednoosobowe:

- Działalność gospodarcza osób fizycznych - ustawa o swobodzie działalności gospodarczej - małe nakłady, odpowiedzialność i zysk właściciela,

- Przedsiębiorstwo jednoosobowe - jeden właściciel, kilku pracowników.

7. Spółki:

- Cywilna - kodeks cywilny, spółka osobowa, nieposiadająca osobowości prawnej, umowa pisemna, przedsiębiorcy to wspólnicy, osobista wspólna odpowiedzialność współpracowników majątkiem wspólnym i osobistym, równy udział w zyskach,

- Handlowe - kodeks spółek handlowych, rodzaje: osobowe i kapitałowe,

- Spółki joint venture - z kontrahentami zagranicznymi.

8. Spółki osobowe:

a) Jawna - osobowa spółka prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą i niebędąca inną spółką handlową. Spółka jawna ma ułomną osobowość prawną. Posiada swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.

b) Partnerska - Spółkę partnerską tworzą wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Wobec czego niedopuszczalne jest tworzenie spółek partnerskich w innym celu niż wykonywanie wolnego zawodu, a także w celu wykonywania jakiejś działalności gospodarczej, np. produkcyjnej czy handlowej, obok wykonywania wolnego zawodu.

c) Komandytowa - spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada w sposób nieograniczony co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz).

d) Komandytowa - akcyjna - spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.

9. Spółki kapitałowe:

a) Z o.o. - forma prawna przedsiębiorstw tworzona przez jedną lub więcej osób, zwanych wspólnikami, które odpowiadają za zobowiązania przedsiębiorstwa w ograniczonym zakresie. Spotykana w licznych krajach Europy, w tym w Polsce.

b) Akcyjna - rodzaj powszechnej w gospodarce wolnorynkowej spółki kapitałowej, której forma opiera się na obiegu akcji będących w posiadaniu akcjonariuszy. Kapitał zakładowy składa się z wkładów założycieli, którzy stają się współwłaścicielami spółki.

c) Joint venture - spółki kapitałowe tworzone z udziałem kapitału zagranicznego, niektóre wymagają pozwoleń i koncesji.

10. Spółdzielnia - użytkowników, zaopatrzenia zbytu, pracy:

- Dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób (nie mniejszej niż dziesięć osób fizycznych lub nie mniej niż trzy osoby prawne), zwanych „członkami spółdzielni”,

- Liczba członków może być zmienna (nie może jednak spaść ustanowionych 10 lub 3 osób fizycznych lub prawnych),

- Spółdzielnia powstaje z chwilą wpisu do KRS,

- Każdy członek spółdzielni musi zadeklarować w niej co najmniej jeden udział, chyba, że statut spółdzielni przewiduje większą ich ilość, na podstawie postanowień statutu może też być zastrzeżona potrzeba wniesienia wkładu np. rzeczowego do spółdzielni.

11. Organy spółdzielni:

- Zarząd - reprezentuje spółdzielnię na zewnątrz,

- Rada nadzorcza - kontroluje pracę zarządu,

- Aparat administracyjny i wykonawczy.

12. Prawa i obowiązki członków spółdzielni:

- Prawa organizacyjne i majątkowe - udział w prawach spółdzielni i korzystanie z jej majtku,

- Obowiązki organizacyjne i majątkowe - uczestnictwo w pracach, wniesienie wpisowego i pokrywanie strat.

13. Sektor publiczno - państwowy:

- Przedsiębiorstwa państwowe:

* Artykuły: samodzielność, samorządność, samofinansowanie się,

* Organy: ogólne zebranie pracowników, rada pracownicza i dyrektor,

* Rodzaje: działające na zasadach ogólnych lub szczegółowych,

- Komunalne przedsiębiorstwa - wodociągi, zakłady oczyszczania miasta.

14. Stowarzyszenie - organizacja społeczna powoływana przez grupę osób mających wspólny cel lub zainteresowania. Rodzaje stowarzyszeń: rejestrowe i zwykłe.

15. Fundacja - istotnym substratem jest kapitał przeznaczony na określony cel oraz statut zawierający reguły dysponowania tym kapitałem.

16. Organizacje pracodawców - samorządny i niezależny w swej działalności statutowej od administracji państwowej i samorządowej związek pracodawców, którego celem jest obrona interesów i praw pracodawców wobec związków zawodowych, organów władzy i administracji.

- Business Centre Club,

- Konfederacja Pracodawców Polskich,

- Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”.

17. Związki zawodowe - organizacja społeczna zrzeszająca na zasadzie dobrowolności ludzi pracy najemnej. Podstawowym zadaniem związków zawodowych jest obrona interesów pracowników i działanie na rzecz poprawy ich sytuacji ekonomicznej i społecznej. Związki próbują więc przeciwdziałać zwolnieniom, kontrolują przestrzeganie kodeksu pracy przez pracodawców, zabiegają o wyższe pensje i lepsze warunki pracy dla pracowników. Często prowadzą również działalność samopomocową, edukacyjną i oświatową.

18. Organizacja Pożytku Publicznego - Posiadanie przez organizację statusu organizacji pożytku publicznego nakłada na nią obowiązki sprawozdawczości, aby wszyscy zainteresowani mogli uzyskać informacje, na co wydane zostały pieniądze przekazywane przez darczyńców.

Status OPP daje następujące przywileje:

- Możliwość otrzymywania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, które wybierają organizację, której chcą przekazać te środki za pomocą odpowiedniego wpisu w deklaracji PIT,

- Otrzymywanie zleceń realizacji zadań publicznych od organów administracji publicznej,

- Zwolnienie od podatków: dochodowego od osób prawnych, od nieruchomości, od czynności cywilnoprawnych; oraz zwolnienie od opłat skarbowych i sądowych,

- Prawo do nieodpłatnego informowania o ich działalności przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji.

---