NAUKA O ORGANIZACJI - WYKŁADY
15.11.2012
1. Technologia - wszystko to, co pozwala przekształcić zasoby w wytwory.
2. Technologia w ujęciu modernistycznym:
- Fizyczne przedmioty obejmujące produkty i narzędzia oraz wyposażenie wykorzystywane do ich produkcji,
- Czynności lub procesy składające się na metody produkcji,
- Wiedza potrzebna do opracowania i zastosowania wyposażenia, narzędzi i metod służących do produkcji konkretnego wytworu.
3. Technologia w ujęciu dynamicznym:
- Technologia główna - technologia służąca wytwarzaniu towarów i usług dla otoczenia,
- Technologia wspomagająca - wspomaga technologię główną (analiza rynku, polityka kadrowa itp.),
- Technologia produkcyjna,
- Technologia usługowa - cechy usług:
* są „konsumowane” w momencie tworzenia,
- nie można ich składować,
- są niematerialne.
4. Typy technologii:
a) typologia I. Woodward - tylko zakłady produkcyjne:
I Produkcja pojedynczych przedmiotów na zamówienie klienta - niska złożoność techniczna
II Oddzielna produkcja technicznie złożonych jednostek
III Wytwarzanie dużego wyposażenia w kilku etapach
IV Produkcja przedmiotów w małych ilościach
V Produkcja części składowych w dużych ilościach, które są później różnie składane
VI Produkcja w dużych ilościach typu taśmy montażowe
VII Produkcja masowa
VIII Ciągły proces produkcji połączony z przygotowaniem produktu do sprzedaży w dużych ilościach lub metody produkcji masowej
IX Ciągły proces produkcji chemikaliów
X Ciągły przepływ produkcji płynów, gazów i ciał stałych - wysoka złożoność techniczna
- I - V - Grupa I - Produkcja w małych ilościach i jednostkowa
- V - VIII - Grupa II - Produkcja w dużych ilościach i masowa
- VIII - X - Grupa III - Ciągły proces produkcji.
b) typologia Thompsona:
Czynniki wejściowe i wyjściowe |
Proces przekształcenia |
||
|
|
Zestandaryzowany |
Niezestandaryzowany |
|
Standaryzowane |
Łańcuchowa - czynniki wejścia i wyjścia są takie same |
? Fabryka samochodów - nie idzie codziennie za pomocą różnych metod produkować te same samochody |
|
Niestandaryzowane |
Pośrednicząca - charakterystyczna dla zakładów usługowych. Niestandardowe czynniki wejściowe i wyjściowe, standardowe czynności (np. Bank) |
Intensywna - typowe dla lekarzy. Za pomocą różnych terapii leczy różne objawy |
c) typologia Ch. Perrowa:
Analizowalność zadań |
Zmienność zadań |
||
|
|
niska |
wysoka |
|
niska |
Rzemieślnicza - robotnik budowlany, murarz - muruje, kafejkarz - kafelkuje |
Nierutynowa |
|
wysoka |
Rutynowa - np. sekretarka |
Inżynierska - różna praca, ale poradzi sobie w każdej sytuacji (np. inżynier buduje mosty, świątynie, domy) |
5. Technologia a struktura społeczna:
- Imperatyw technologiczny - przekonanie, że technologia pozwala na wyróżnienie najlepszej struktury organizacyjnej (Woodward),
- Grupa z Aston - technologia ma duże znaczenie jedynie w przypadku mniejszych firm. Zależność ta znika, gdy organizacja staje się bardziej złożona. W małych organizacjach ludzie są zaangażowani w główną technologię, natomiast w dużych przedsiębiorstwach zależność ta jest bardziej rozmyta.
6. Złożoność techniczna a rutyna:
7. Technologia łańcuchowa:
- Polega na skumulowanej oraz sekwencyjnej zależności zadań,
- Mechanizm koordynacji - planowanie i harmonogramowanie (np. ustanowienie norm).
8. Technologia pośrednicząca:
- Skumulowana współzależność zadań,
- Mechanizm koordynacji - regulaminy i procedury standardowe.
9. Technologia intensywna:
- Wzajemna zależność zadań (wzajemne uzupełnianie się czynności),
- Mechanizm koordynacji - wzajemne dostosowanie się zaangażowanych w proces wytwarzania jednostek (praca zespołowa).
10. Społeczna konstrukcja technologii: Technologia jako wytwór danego kontekstu kulturowego, społecznego i ekonomicznego.
Założenia:
- Kształt technologii zależy od skomplikowanych kompromisów składających się na nasze społeczeństwo, które znajdują w nich swe odzwierciedlenie,
- Technologie nie muszą być takie, jakie są.