ERGONOMIA I HIGIENA PRZEMYSŁOWA – WYKŁADY

21.03.2013

4.04.2013

Postrzeganie bodźców wzrokowych

1. Własności narządu wzrokowego:

- Widzenie barw,

- Widzenie obuoczne,

- Adaptacja do ciemności i jasności,

- Ostrość postrzegania w polu widzenia.

2. Ergonomia w zagadnieniach percepcji wzrokowej:

- Tworzenie optymalnych układów urządzeń sygnalizacyjnych i sterujących: grupowanie według funkcji ważności, optymalnej lokalizacji, kolejności i częstotliwości użytkowania (najważniejsze urządzenia wskaźnikowe znajdują się w granicach określonych przez 30° w stosunku od osi wzroku operatora),

- Wskaźniki awaryjne lub urządzenia wymagające bardzo szybkiej reakcji operatora powinny znajdować się w obszarze kąta od 10° do 30° w polu widzenia.

Percepcja zakresu słyszalności dźwięków

3. Hałas – jest to każdy niestacjonarny dźwięk zakłócający, nieprzyjemny, utrudniający pracę.

4. Parametry dźwięków słyszalnych:

- Głośność dźwięku (mierzona w fonach: mowa 65 fonów, muzyka 75-85 fonów),

- Wysokość dźwięku (tonalność),

- Barwa dźwięku,

- Natężenie dźwięku (dB),

- Poziom natężenia dźwięku L (dB),

- Częstotliwość dźwięku (Hz).

5. Podział dźwięków (hałasów):

- Hałas ustalony ∆L ≤ 5dB,

- Hałas nieustalony ∆L > 5dB,

- Hałas impulsowy (duże natężenie, krótki czas).

6. Wpływ hałasu na organizm ludzki:

- Podwyższenie progu słuchowego,

- Postępująca głuchota (choroba zawodowa),

- Trwałe uszkodzenie słuchu,

- Podwyższone ciśnienie krwi,

- Przyśpieszenie akcji serca,

- Wzmożenie przemiany materii,

- Kurczenie się naczyń krwionośnych.

7. Drgania mechaniczne – wibracje:

- Drgania ogólne – odczuwane poprzez kończyny dolne,

- Drgania miejscowe – wnikają do organizmu przez kończyny górne i ograniczone powierzchnie ciała.

8. Parametry mierzone przy ocenie wibracji:

- Częstotliwość – f [Hz],

- II Pochodna – przyśpieszenie drgania [$\frac{m}{s^{2}}\rbrack$.

9. Skutki wibracji ogólnej na organizmie ludzkim:

- Bóle i zawroty głowy 32% osób wskazuje te dolegliwości,

- Bóle mięśniowe 22,5%,

- Szum w uszach 16,4%,

- Bóle w okolicy żołądka ponad 11 %,

- Ogólne osłabienie ok 10 %,

- Uczucie ucisku na błonę bębenkową 6,5%,

- Nudności 1,3 %.

10. Skutki wibracji miejscowej:

- Upośledzenie wrażliwości zakończeń nerwowych w opuszkach palców dłoni

- Zjawisko rezonansu (wzmocnienie drgań) – zjawisko zachodzące w układach fizycznych, polegające na gwałtownym wzroście amplitudy drgań danego układu pod wpływem wymuszającej siły zewnętrznej o częstotliwości wymuszenia równej lub bliskiej częstotliwości drgań własnych układu bez dostarczania dodatkowej energii.

11. Dla organizmu człowieka drgania własne są następujące:

- Szczęka 6-8 Hz drgania własne,

- Narządy klatki piersiowej 5-9 Hz,

- Żołądek 8 Hz,

- Tchawica, oskrzela (górne drogi oddechowe) 12-16 Hz,

- Mięśnie szkieletowe 13-20 Hz.