NAUKA O ORGANIZACJI - WYKŁADY
13.12.2012
1. Konflikt organizacji - jawna walka pomiędzy dwiema lub więcej grupami należącymi do tej organizacji.
2. Powody konfliktów - uprzywilejowanie jednego podmiotu społecznego, szczupłość zasobów i ograniczone szanse, przeszkoda w realizacji celów.
3. Poglądy na konflikty:
- Pogląd tradycyjny,
- Perspektywa stosunków międzyludzkich,
- Perspektywa interakcyjna.
4. Dysfunkcjonalność konfliktu:
- Teza: konflikt jest dysfunkcjonalny, ponieważ sprzeciwia się współpracy,
- Reakcja: stworzenie strukturalnych mechanizmów pozwalających na radzenie sobie ze źródłami konfliktów (komisje, grupy specjalne).
5. Badanie W.F. Whyte:
- Konflikt pomiędzy kucharzami i kelnerami,
- Wyjaśnienie: Teoria płci - odwrócenie panujących stosunków, dominacja stanowi problem dla kucharzy,
- Remedium: kontuar, szpikulec, pomocnicy (pośrednicy),
- Wniosek: konflikt jako fakt życia organizacji.
6. Naturalność konfliktu:
- Lou Pony - konflikt jest dysfunkcjonalny lecz jako sytuacja naturalna jest on nieunikniony i trzeba go zaakceptować,
- Wniosek: konflikt nie jest świadectwem wadliwego zarządzania,
- Kierunek badań - źródła konfliktu, podstawowe uwarunkowania konfliktu.
7. Funkcjonalność konfliktu:
- Konflikt jest dla organizacji zdrowy dlatego, że stanowi źródło inspiracji, adaptacji i innowacji oraz podejmowania lepszych decyzji, w wyniku przedstawiania rozbieżnych opinii,
- Daje ujście frustracji, zachęca do krytycyzmu, zapoczątkowuje warunki zmian społecznych,
- Stwarza warunki sprzyjające demokracji (zapobiega apatii, stagnacji).
8. Konflikt w teorii sytuacyjnej uwarunkowań:
9. Sposoby stymulowania konfliktu:
- Uznanie istnienia tłumionego konfliktu,
- Osoby stanowiące wzorzec wchodzą w konflikt funkcjonalny przez otwarte wyrażanie niezgody na współpracę,
- Zmiana ustalonych kanałów komunikacji,
- Blokowanie informacji,
- Nadmiar informacji,
- Rozmyślne przekazywanie niejednoznacznych komunikatów,
- Różna ocena działania lub wyników różnych podwładnych,
- Kwestionowanie istniejącej struktury władzy.
10. Sposoby zmniejszania konfliktu:
- Unikanie,
- Współpraca,
- Łagodzenie,
- Zawieranie kompromisów,
- Odwołanie,
- Zmiana stanowisk,
- Konfrontacja.
11. Konflikt poziomy i pionowy:
12. Model źródeł konfliktów pomiędzy jednostkami organizacyjnymi:
13. Warunki miejscowe:
-Cechy grupy wynikające z dyferencjacji - rozbieżność interesów w związku z dyferencjacją (kucharze - kelnerzy),
- Niezgodność celów na poziomie operacyjnym - przełożenie celów na plany ujawnia kompromisy (produkcja - marketing),
- Współzależność zadań - typologia Thompsona (współzależność - interakcje),
- Nagrody i kryteria osiągnięć - nagrody, które podkreślają odrębny rodzaj osiągnięć zmniejszają współpracę,
- Wspólne zasoby - szczupłe zasoby (finanse, kserokopiarki),
- Niezgodność stosunków - wymóg koordynacji działań przy nierównym statusie jednostek,
- Niejednoznaczność kompetencji - niejasny podział obowiązków,
- Przeszkody w komunikacji - odmienny język komunikacji (lekarze - administracja szpitala),
- Różnice indywidualne - np. towarzyskość i inne cechy.
14. Kontekst:
- Otoczenie - różnice w umiejętnościach radzenia sobie z niepewnością,
- Strategie - wpływ na rozmiar i złożoność organizacji (ilość pozostałych zasobów),
- Technologia - zmiana współzależności pomiędzy jednostkami organizacyjnymi,
- Struktura społeczna - dyferencjacja (konflikt poziomy),
- Kultura organizacji - dominujące wartości kulturowe a subkultury,
- Struktura fizyczna - poczucie wyższości lub niższości.
15. Przebieg konfliktu:
16. Negocjacje - proces, w którym dwie lub więcej stron wymienia towary lub usługi i próbuje uzgodnić warunki ich wymiany. Można zamiennie stosować terminu „przetarg”.
17. Strategie negocjacji:
|
Przetarg pozycyjny |
Przetarg integracyjny |
Dostępność ilości zasobów do podziału |
stała |
zmienna |
Główne motywacje |
Ja wygrywam - ty tracisz |
Ja wygrywam - ty wygrywasz |
Główne interesy |
Wzajemnie sprzeczne |
Wzajemnie niezależne lub zbieżne |
Trwałość relacji |
Krótkoterminowa |
Długoterminowa |
18. Wyznaczenie strefy negocjacji:
19. Taktyka przetargu pozycyjnego - nakłanianie strony przeciwnej do ustępstw:
- Przekonywanie, że osiągnięcie jego punktu docelowego nie jest możliwe, a przyjęcie naszego jest korzystne,
- Argumentacja, że nasz cel jest słuszny, a jego nie,
- Próba wzbudzenia szlachetnych uczuć,
20. Podejście integracyjne - zalety:
- Stwarzają trwałe relacje i ułatwiają współpracę w przyszłości,
- Zbliżają do siebie negocjatorów i pozwalają każdemu odejść od stołu rozmów z poczuciem, że odniósł zwycięstwo,
- Wymogi: szczerość, uczciwość, zaufanie, elastyczność,
21. Utrudnienia w negocjacjach:
- Uprzedzenia w podejmowaniu decyzji:
* Irracjonalna eskalacja zaangażowania,
* Mit stałej wartości do podziału,
* Zakotwiczenie i przystosowanie,
* Forma negocjacji,
* Dostępność informacji,
* Przekleństwo zwycięzcy,
* Nadmiar ufności,
- Rola cech osobowościowych - osobowość nie przekłada się na sposób negocjowania,
- Różnice kulturowe w stylach negocjacji.
22. Kierowanie konfliktem:
a) Rywalizacja:
- Potrzebne jest szybkie, zdecydowane działanie w nagłych przypadkach,
- W ważnych sprawach, kiedy należy wprowadzić niepopularne decyzje,
- Dla dobra organizacji, kiedy masz rację,
- Przeciwko ludziom, którzy odnoszą korzyści z braku konkurencji.
b) Współpraca:
- Rozwiązanie integracyjne w przypadku ważnych spraw, których nie można rozwiązać kompromisowo,
- Kiedy chcesz się czegoś nauczyć,
- W celu połączenia spostrzeżeń poczynionych różnych perspektyw,
- Aby osiągnąć porozumienie mimo spraw nierozstrzygniętych.
- Aby wpłynąć na emocje, które utrudniają konflikty.
c) Unikanie:
- Kiedy przedmiot sporu jest błahy,
- Gdy nie można załatwić spornych problemów,
- Gdy potencjalna szkoda jest większa niż korzyści,
- Aby dać ludziom ochłonąć i nabrać dystansu,
- Kiedy brak koniecznych informacji,
- Kiedy inni mogą skuteczniej rozwiązać konflikt.
d) Ustępstwo:
- Kiedy nie masz racji, chcesz się czegoś nauczyć i okazać rozsądek,
- Aby zadowolić innych, kiedy sporne sprawy są ważniejsze dla innych niż dla ciebie,
- W celu budowania zaufania na przyszłość,
- Gdy harmonia i stabilność są szczególnie ważne,
- W celu umożliwienia pracownikom rozwoju dzięki uczeniu się na błędach.
e) Kompromis:
- Proces osiągania porozumień pomiędzy stronami dążącymi do rozbieżnych celów,
- Przeważnie nie dochodzi do najefektywniejszego zrealizowania zamierzonego celu,
- Pozytywnie wpływa na kształtowanie się dialogu społecznego, prowokuje partnerów społecznych do poszukiwania wciąż nowych rozwiązań zaistniałych problemów,
- Bywa też formą zawieszania konfliktu do czasu korzystnej zmiany warunków,
- Brak przymusu, poszanowanie reguł i procedur publicznej dyskusji, uznawanie rozstrzygnięć za wiążące dla obu stron.
23. Doskonalenie umiejętności negocjacji:
- Poznaj swojego przeciwnika,
- Rozpoczynaj z pozytywnym nastawieniem,
- Odwołuj się do problemu a nie do osoby,
- Nie przywiązuj zbyt dużej wagi do początkowych propozycji,
- Zwracaj uwagę na rozwiązania wzajemnie korzystne,
- Stwarzaj atmosferę szczerości i zaufania.