J. Mukařovsky, Dialog a monolog

Typy dialogu:

1. osobisty

• przeciwstawność między "ja" i "ty"

• kłótnia

2. sytuacyjny

• stosunek między osobnikami mówiącymi a aktualną sytuacją przedmiotową

• rozmowa "robocza"

1. konwersacja

• cel to czysta gra znaczeń

• rozmowa nastawiona na samą siebie

• zdobycz kulturalna

• temat jest wyławiany ze swobodnego biegu konwersacji

Typy przejściowe:

1. dyskusja - coś pośredniego między konwersacją a dialogiem osobistym

2. pogawędka - między dialogiem sytuacyjnym a konwersacją

Dialogiczność tkwi w monologu i na odwrót, są one nierozłącznie zwarte w procesie psychicznym.

„Monolog a dialog” Mukarovsky (wg ćwiczeń u Stoffa)

Dialog konstytuuje dialog w dramacie.

dialog




konflikt

słowo dzianie się

Konflikt jest źródłem działania w dramacie.

Tylko dialog urównorzędnia racje stron.

Postaci w dramacie klasycznym charakteryzuje to CO mówią, a nie JAK mówią.

Ile postaci mówi zależy od kompozycji.

Pola dialogowe: słuchający i mówiący.

Postać zachowuje swoją tożsamość bez względu na dialog. Role są przechodnie. Ta sama postać może się prezentować inaczej w każdej roli (słuchającego i mówiącego). Rola może być różnie motywowana.

Składniki dialogu:

- osobowy

- sytuacyjny

- tematyczny

Różne rodzaje dialogu biorą się z wyeksponowania któregoś ze składników:

1. dialog kontrowersyjny (od dyskusji do kłótni)

2. dialog oparty na tym, że postaci wiedzą o czym mówią

3. dialog dla dialogu, np. konwersacja salonowa

Monolog i dialog to formy wypowiedzi.

monologizacja - monologiczność

dialogizacja - dialogiczność

monologiczność jest dominantą w monologu

dialogiczność jest fakultatywna w dialogu

dialogizacja jest dominantą w dialogu

monologizacja jest fakultatywna w monologu

---