NAZWA |
CHARAKTERYSTYKA |
ODZWIERCIEDLENIE |
Zasada jasnego i rzetelnego obrazu (wiernego obrazu) |
jednostki obowiązane są stosować określone ustawą zasady rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Realizacja tej zasady w praktyce oznacza ujawnienie możliwie szerokiej i wszechstronnej informacji o sytuacji finansowej jednostki gospodarującej. |
- ważna jest ekonomiczna treść zdarzeń, a nie tylko prawna, - obiektywizm, bezstronność, - kompletność, - wiernie ukaże wynik finansowy i sytuację finansową jednostki, - ujęcie wszystkich istotnych zdarzeń |
Zasada ciągłości
|
przyjętą przez jednostkę politykę rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, tzn. jednostka powinna jednakowo w kolejnych latach:
Ciągłość oznacza przede wszystkim porównywalność informacji w czasie. |
- w ten sam sposób księgować jednakowe rodzaje operacji gospodarczych, - jednakowo grupować operacje w większe zbiory, - stosować identyczne zasady wyceny, - ujmować majątek w ten sam sposób na koniec poprzedniego i początek następnego roku obrotowego Dotyczy ona w szczególności: - wyboru metod prowadzenia kont ksiąg pomocniczych (np. w ewidencji materiałów ewidencja analityczna może być prowadzona ilościowo lub ilościowo-warościowo lub wartościowo), - zasad wyceny zapasów (np. towary można wyceniać wg ceny zakupu lub ceny nabycia), - zasad wyceny rozchodu zapasów (np. wycena rozchodu towarów może być obliczana metodą LIFO, FIFO, cen przeciętnych), - zasad dokonywania odpisów amortyzacyjnych, - wyboru wariantu ewidencji kosztów, - wyboru wariantu ustalania wyniku finansowego. |
Zasada memoriałowa |
wyraża się tym, iż w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte przez jednostkę przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.
|
Np. wypłacone w styczniu wynagrodzenie za grudzień należy zarachować w koszty grudnia, mimo iż wydatek z tego tytułu został poniesiony w styczniu (koszt), sprzedaż produktów we wrześniu natomiast zapłata spodziewana jest w marcu przyszłego roku, przychody ze sprzedaży będą ujęte we wrześniu (przychód) |
Zasada współmierności |
wyraża się w tym, że do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów (np. opłacony przez jednostkę czynsz z tytułu najmu lokalu z góry za pół roku, pobrane z góry przez hotel opłaty za usługi hotelowe) oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które nie zostały jeszcze poniesione. Celem rozliczania w czasie kosztów i przychodów jest doprowadzenie obu kategorii do porównywalności, a w ślad za tym prawidłowy pomiar wyniku finansowego danego okresu sprawozdawczego. |
- prowadzenie rozliczeń międzyokresowych kosztów czynnych i biernych, - prowadzenie rozliczeń międzyokresowych przychodów, - zmiana stanu produktów (w wariancie porównawczym ustalania wyniku finansowego) |
Zasada ostrożności |
nakazuje wyceniać zasoby majątkowe jednostki i źródła ich pochodzenia tak, aby nie spowodować zniekształcenia wyniku finansowego. Wyraża się to w stosowaniu pewnych reguł, np. „nie wyżej niż cena rynkowa”. W praktyce oznacza to, że w sytuacjach wątpliwych zasoby majątkowe należy wycenić po cenie możliwej do uzyskania na rynku. |
- zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej składników majątkowych (dokonywanie odpisów umorzeniowych, z tytułu trwałej utraty wartości, odpisów aktualizujących), - do ustalenia wyniku finansowego - wyłącznie niewątpliwe (zrealizowane, otrzymane) pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne oraz wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i starty nadzwyczajne (prawdopodobne koszty i straty traktowane są jako pewne, natomiast przychody uznawane są w przypadku całkowitej pewności), - tworzenie rezerw m.in. na ryzyko, grożące straty. |
Zasada periodyzacji |
wymaga ujmowania działalności jednostek gospodarczych w wyznaczonych okresach czasu, np. :
(np. miesiąc, kwartał, rok) |
Podział czasu działania (życia) jednostki na okresy krótsze tzw. obrachunkowe (sprawozdawcze) - 12 miesięczne. Pomiar wyniku dokonywany jest dla okresów rocznych a nie dla całego okresu działania jednostki od chwili powstania do likwidacji. |
Zasada przewagi treści nad formą (wiernego obrazu) |
zobowiązuje jednostki gospodarcze do wykazywania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Oznacza to, że ważniejsza jest rzeczywistość gospodarcza, niż zewnętrzna forma prawna transakcji.
|
|
Zasada kosztu historycznego |
składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty) |
|
Zasada kompletności |
do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzać, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym.
|
wiąże się z prowadzeniem ksiąg rachunkowych, przy wprowadzaniu do nich zdarzeń należy się kierować kolejnością chronologiczną (dziennik) i systematyczną (księga główna) |
Zasada kontynuacji działania |
przyjmuje się założenie, że jednostka będzie kontynuować w dającej się przewidzieć przyszłości działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie |
|
Zasada zakazu kompensaty |
wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów i związanych z nimi kosztów, jak też zysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie. Nie można kompensować różnych co do rodzaju aktywów i pasywów, przychodów i kosztów oraz zysków i start nadzwyczajnych. |
- indywidualna wycena |
Zasada istotności |
jednostka w ramach przyjętej polityki rachunkowości może stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację celu rachunkowości czyli na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej |
- stosowanie uproszczonej amortyzacji dla „niskocennych” środków trwałych (do 3500zł), -zaniechanie wyceny produktów w toku, gdy ich wartość jest nieduża lub podobna w poszczególnych okresach, - wycena materiałów i towarów w cenach zakupu, a koszty związane z zakupem ujmować w ciężar kosztów bezpośrednio po ich poniesieniu, |
Zasada podmiotowości |
polega na prowadzeniu rachunkowości w jednostkach określonych nazwą i wyodrębnionych pod względem majątkowym, organizacyjnym i prawnym. |
operacje gospodarcze rozpatrywane są z punktu widzenia danej jednostki, w której podlegają ewidencji np. zakup materiałów od dostawcy w przypadku późniejszej zapłaty, dla jednostki dokonującej zakupu jest zobowiązaniem a dla sprzedającej-należnością. |
1