Zagadnienia komunikacja i polityka: egzamin
W jaki sposób koncepcja podziału społeczno-politycznego wyjaśnia specyfikę sceny politycznej w systemie demokratycznym. Czy w Polsce istnieje podział społeczno-polityczny? Jeśli tak, to jaka jest jego treść. Jeśli nie, to dlaczego?
Kwestia podziału społeczno-politycznego została po raz pierwszy użyta przez politologów - Lipseta i Rokkana. Uznali oni, że w społeczeństwie istnieje wiele konfliktów i kontrowersji, które polaryzują układ społeczno-polityczny w państwie demokratycznym. Polityka może być jednym z takich konfliktów. Wobec polaryzacji tworzą się szybko „obozy” wyborców (mimo tego, iż ugrupowań/kandydatów jest wielu liczy się przeważnie najsilniejsza dwójka), którzy opowiadają się za jedną bądź drugą opcją polityczną. (chodzi o to, że scena polityczna w państwach demokratycznych jest z reguły dwubiegunowa, nawet jeśli istnieje kilka ugrupowań, jak np. w Polsce, to najbardziej liczą się dwa - obecnie PiS i PO, do czego analogię można zauważyć też w społeczeństwie, które popiera albo rząd, albo opozycję).Według Lipseta i Rokkana trzy ważne wydarzenia wpłynęły na kształt podziałów społeczno-politycznych, a co za tym idzie na kształt systemów partyjnych państw Europy Zachodniej. Owe wydarzenia to: (1) reformacja; (2) demokratyczno-narodowe rewolucje z przełomu XVII i XIX wieku oraz (3) rewolucja przemysłowa. Jeśli chodzi o Polskę - idealną sytuacją do wytworzenia się podziałów są wybory prezydenckie (szczególnie II tura), gdzie mamy dwóch kandydatów i wtedy taka dychotomia jest najlepiej widoczna. Badacze doszukują się różnych uwarunkowań głosowania determinowanego podziałami i najczęściej odwołują się do czynników ekonomicznych, kulturowych, emocjonalnych, moralnych, religijnych...Do Lipseta i Rokkana nawiązała polska socjolog - Mirosława Grabowska, formułując koncepcję podziału postkomunistycznego - na postkomunistów i postsolidarność.
Hipoteza zamrożenia : w każdym społeczeństwie dokonują się zmiany; partie polityczne nie nadążają za społ., posługuja się starymi sloganami, nie absorbują zmian kulturowych, mentalnych i społecznych.
Na co pozwala zwrócić uwagę koncepcja lejka przyczynowego w wyjaśnianiu czynników, określających zachowania polityczne (m.in. zachowania wyborcze)?
Koncepcja lejka przyczynowego mówi o tym, że każda decyzja wyborców ma swoje głębiej ugruntowane „tło”, podłoże decyzji. Może być nim np. pewien historyczny wzór, sytuacja gospodarcza, sytuacja społeczna lub wydarzenie. Ponadto pojawia się pewna bezpośrednia przyczyna, np. stosunek kandydata (ku któremu dotychczas najbardziej się przychylaliśmy) do konkretnych i ważnych dla nas problemów. Przyczyna wpisuje się we wcześniej zarysowane tło. To wszystko sprawia, że wyborca podejmuje jednoznaczną decyzję, idzie i głosuje :)
przykład: ktoś zagłosował na PiS... TŁO, PODŁOŻE - katastrofa smoleńska; BEZPOŚREDNIA PRZYCZYNA - kandydat z PiS-u zaproponował konkretne kroki ku polepszenia śledztwa w tej sprawie; DECYZJA - wyborca poszedł i zagłosował na tego kandydata.
Specyficzne cechy komunikacji politycznej (m.in. przez porównanie z komunikacją gospodarczą).
Specyficzne cechy komunikacji politycznej
Komunikacja polityczna to celowe komunikowanie wiadomości dotyczących polityki. obejmuje ono wymiane zdań na 3 płaszczyznach.
1) miedzy politykami
2) miedzy politykami a wyborcami
3) komunikowanie o polityce przez media.
cechami takiej komunikacji są
-posługiwanie się metaforami
-używanie inwektyw politycznych w dyskursie (obelga słowna, polityczna)
-etykietowanie
-stosowanie humoru politycznego (dyskredytacja przeciwnika, ośmieszanie cech i wyolbrzymianie ich
-komunikacja polityczna jest powiązana z debatą publiczną musi zatem być:
1) aktualność tematu,
2)różnice poglądów,
3) strategiczny dobór osób dyskutujących
-Fundamentalna jest w tym przypadku również rola mediów.
Cechy komunikatu politycznego:
-spójność aksjologiczna
-dobór medium
-informacja i perswazja
-treść dobrana do poziomu odbiorcy
-treść dobrana do medium
Co jest spirala milczenia?
Pojawia się, gdy ludzie unikają głośnego wyrażania swoich poglądów i sądów, jeśli przypuszczają, że są niezgodne z poglądami i sądami większości. Zjawisko szeroko opisywane przez Elisabeth Neumann.
Spirala milczenia
Koncepcja sformułowana przez Elisabeth Noelle-Neumann (1980,1991) oparta jest na założeniu, że opinia publiczna powstaje na bazie nieuświadomionych dążeń ludzi żyjących w pewnym związku, co staje się podstawą wspólnych poglądów i zgody w sprawie określonych problemów.
Opinia publiczna jest definiowana jako „poglądy i zachowania oparte na określonych wartościach i moralności, które należy demonstrować publicznie, gdy mamy do czynienia z ustabilizowaną sytuacją społeczną. Gdy warunki społeczne podlegają procesom zmian, wówczas te poglądy i zachowania mogą, ale nie muszą być publicznie demonstrowane.
Spirala milczenia oznacza sytuację, w której „ludzie boją się izolacji, obserwują bez przerwy swoje środowisko i dokładnie wiedzą, co staje się bardziej ważne, a co traci na ważności. Ten, kto widzi, że jego pogląd zyskuje na znaczeniu, czuje się silniejszy, przestaje być również ostrożny. Ten zaś, kto dostrzega, że jego poglądy traca rację bytu, zaczyna milczeć. Ci, którzy głośno mówią to, co myślą i są bardziej widoczni, sprawiają wrażenie silniejszych, niż są w rzeczywistości. Powstaje „optyczne” i „akustyczne” złudzenie rzeczywistych stosunków, określających, kto jest w większości i kto jest najsilniejszy. Jedni zarażają drugich wyrażaniem swoich pogladów, inni zarażają, pozostałych milczeniem., aż w końcu ci, co milczą, wydaja się nie mieć żadnych poglądów. W pojęciu spirali milczenia zawiera się ruch, ekspansja, której nie można się przeciwstawić.”
To proces, w którym pogląd zaczynający publicznie obwiązywać uchodzi za ważniejszy niż jest w rzeczywistości. Jednocześnie inne poglądy zostają całkowicie wyparte z publicznego obiegu. Powstaje nieprawdziwy obraz kontrowersyjnych przekonań występujących w społeczeństwie. Większość „myli się” co do większości ( pluralistic ignorance)
Dla jednostki ważniejsze od posiadania własnych poglądów jest uniknięcie izolacji.
Jednostka wyrabia swój pogląd na to, co dominuje w opinii publicznej, na podstawie 2 źródeł: bezpośredniej obserwacji otoczenia i płynących z niego sygnałów oraz poznawania treści przekazywanych przez mass media.
Powstanie spirali milczenia zależne jest od wystąpienia 3 warunków:
Musi chodzic o postawy i poglądy, które są płynne i podlegają zmianie
Musi chodzić o poglądy, które mają jednoznaczną wymowe moralną i co do których dyskusja nie toczy się z powodu ich racjonalności lub jej braku, ale o to, czy śa dobre lub złe z moralnego punktu widzenia
Musi chodzic o procesy, co do których środki masowego przekazu zajmuja konkretną pozycję
Główna cecha komunikacji masowej: czynniki wywierania wpływu - wytwarzanie powszechnej zgody co do słuszności określonych treści i ich kumulowanie
Spirala milczenia to sposób komunikowania się opinii publicznej , skłonnośc do przyjmowania oppinii uchodzącej w danym społeczeństwie za dominujaca
Każdy człowiek obawia się izolacji, ludzie milcz, nie wyrażają swoich poglądów bo boja się izolacji, ukrywaja/fałszuja swoje poglady
Wyjaśnij mechanizmy powstawania mainstreamu.
KSZTAŁTOWANIE SIĘ MAINSTREAMU: 2 czynniki:- upowszechnienie się komercyjnej telewizji, która istnieje dzięki oglądalności, więc nią się kieruje. Proponuje spójny obraz świata- sposób oglądania telewizji - oglądamy to, co jest akurat nadawane. Ludzie często włączają dany program bez względu na to, co jest na nim nadawane2 zasady, na których opiera się mainstream: - telewidz musi otrzymać potwierdzenie, że świat jest takim, jaki on go widzi- osoby, które oglądają telewizję pochodzą z różnych warstw społecznych i otrzymują taki samo obraz świata. Prowadzi to do zanikania różnic między poszczególnymi gr społecznymi , wyłania się homogeniczny obraz świata.
Czy istnieje specyfika mainstreamu w Polsce. Jeśli tak, to jaka?
W Polsce istnieje specyfika mainstreamu. Należy zwrócić uwagę na ogromną popularność tego zwrotu w ostatnim czasie. Używane jest przez dziennikarzy, polityków, medioznawców, profesorów, ekspertów... wszystkich. Wystarczy włączyć tv, radio, otworzyć gazetę, a w co drugim materiale czy artykule pojawia się słowo MAINSTREAM. Mainstream - czyli coś, co jest popularne, dostępne dla szerokiego grona odbiorców, mocno promowane, coś co jest „na topie”. W Polsce słyszymy często o mediach mainstreamowych, do których zaliczane są takie kanały jak np. TVN, POLSAT czy gazety typu GW. Odbiorcy mają do nich łatwą dostępność - wszyscy odbiorcy, co łączy się z tym, że mainstreamowe media zacierają różnice społeczne i tworzą homogeniczny obraz świata. Media te uchodzą za najpopularniejsze w kraju.
Mainstream postrzega się jako przeciwieństwo do alternatywy. Niekiedy zjawisko to nabiera pejoratywnego znaczenia.
Obecnie często słychać zarzuty ze strony niektórych polityków, że mainstreamowe media fałszują rzeczywistość, wspierają rząd Tuska, itp... Ostatnio mówi się też o powstaniu nowej telewizji - TV Republika (mocno prawicowej i konserwatywnej z Wildsteinem, Ziemkiewiczem, itp... na czele), która ma zdemolować mainstream. A skoro ma go „zdemolować”, to odpowiadając na zadane pytanie - niewątpliwie on w naszym kraju istnieje :)
Teoria głównego nurtu (mainstreaming)
W odniesieniu do konstrukcji rzeczywistości, na która wpływ wywiera telewizja, zwraca się uwage na dwa możliwe następstwa:
Potwierdzenie (confirmation, resonance). Mamy z nim do czynienia, jeśli określone treści przekazywane przez telewizję znajdują potwierdzenie w realiach. Osoby często oglądające telewizję otrzymują - jeśli tak się można wyrazić - podwójną dawkę informacji.
Włączenie do głównego nurtu ( mainstreaming). Mamy z tym zjawiskiem do czynienia wtedy, gdy osoby często oglądające telewizję, a wywodzące się z równych warstw społecznych, otrzymują takie same obrazy świata i gdy pod tym względem zanikaja rozniecę między heterogenicznymi kategoriami społecznymi.
Badania nad zjawiskiem głównego nurtu są kontynuacją „analiz kultywacji”
Co jest framing? Omów na konkretnym przykładzie (gazeta, program informacyjny etc. jak to działa)?
Framing to pewne zjawisko charakterystyczne dla środków masowego przekazu. Polega na tym, że w mediach pojawia się pewnie ważne wydarzenie (wystąpienie, artykuł, etc...), które porusza jakiś nowy temat i staje się pewnego rodzaju „wyzwalaczem” do dalszej dyskusji w tej kwestii. Jest to pewna idea, wokół której tworzy się kontekst kolejnych wiadomości.
Przykładem framingu, jaki można było obserwować w mediach w ostatnim czasie była kwestia trotylu na wraku tupolewa, gdzie wyzwalaczem był artykuł dziennikarza „Rzeczpospolitej” Cezarego Gmyza, który rozpoczął szereg dyskusji na ten temat kontynuowanych w mediach - w samej Rzepie i w innych także.
Sposób, w jaki dane medium przedstawia swój wiodący temat, który systematycznie realizuje
Zjawisko poznawcze
Nowe informacje zostaja zdefiniowane i przyporządkowane kategoriom wczesniej zdobytego doświadczenia
Kazde media maja kilka wiodących obramowan, tworzących jej charakter
Co to jest agenda setting? Omów na wybranym przykładzie?
Agenda setting to inaczej wpływ, jaki media wywierają na opinia publiczna. Siła środków masowego przekazu jest ogromna - mogą decydować o tym, o czym myślą odbiorcy. Media koncentrują się na pewnych wydarzeniach, co sprawia, że w oczach widzach owe zagadnienia także stają się najważniejsze.
Mówiąc prościej - uważamy, że istotne jest to, co media uważają za istotne. Mimo tego, że między zagadnieniami podawanymi przez media, a istotnymi problemami może zachodzić korelacja.
Przykład: Media nieustannie bombardują nas informacjami na temat małej Madzi i jej mamy, przez co huczy o tym cały kraj. W obrazie serwowanym przez IV władzę Katarzyna W. staje się ważniejsza niż spadek bezrobocia w kraju, spadek demograficzny i inne istotne problemy...
Chociaż czasami na agendzie pojawiają się i takie wydarzenia, które z racji swej rangi zyskują automatycznie pierwsze miejsce w hierarchii podawanych informacji, np. pozyskanie ogromnej sumy z budżetu UE...
Proces selekcji, umieszczanie czegoś wyselekcjonowanego w mediach,
Selekcjonowanie ważności przez odbiorców
Aktor państwowy - rzad, sejm
Aktor społeczny - organizacja, ruch
Tworzenie agendy: wysiłki podejmowane przez aktorów politycznych w celu tworzenia swojego pozytywnego wizerunku, proces lokowania ważnych dla nich tematów
Hipoteza porządku dziennego (agenda setting)
Zjawisko to określa sposób umieszczania tematów i ich struktura w środkach masowego przekazu. Badane było przez Maxwella E. McCombsa i Donalda L. Shawa (1972) w kontekście amerykańskiej wyborczej kampanii prezydenckiej z roku 1968. Autorzy dowodzili, że „sposób, w jaki środki masowego przekazu operuja posczególnymi tematami w kampaniach politycznych, ma wpływ na zachowania wyborców.”
Stwierdzono, że to własnie środki masowego przekazu decydują o tym, jakie tematy w danym czasie uznawane są za szczególnie ważne.
Elementy zjawiska porządku dziennego:
Rozmiar przekazywanych informacji
Redakcyjna obróbkę czy też specyficzną dla mediów formę prezentacji informacji, jak np. stosowanie nadtytułów, ilustracji, określonego łamania gazety czy w telewizji wykorzystywania grafiki, filmu
Rozmiary konfliktu, który opisywany jest w danej informacji
Efekty związane z różnym czasem docierania informacji do odbiorców np. różnice między telewizją a gazetami
Co są linie argumentacyjne? Wybierz jedną z nich i omów jak to działa?
Linie argumentacyjne jest to sposób szeregowania argumentów. W każdym wystąpieniu argumenty nie powinny być „punktowe” (wówczas ich skuteczność słabnie), lecz powinny układać się w pewien strategiczny łańcuch - logiczny ciąg linii argumentacyjnej.
Istnieje kilka sposobów skutecznej strategii argumentacyjnej. Jednym z nich może być strategia oparta na posługiwaniu się podstawowym argumentem, który jednak musi być bardzo silny, aby jego obalenie było dla przeciwników niemożliwe. W strategii tej należy także zwrócić uwagę na wyraźne wyjaśnienie problemu, o którym mówimy, posługiwanie się faktami oraz na konsekwencje w wypowiedzi - od początku do końca jesteśmy pewni o czym mówimy.
Omów trzy znaczenia pojęcia mediatyzacji? Podaj przykład ilustrujące te trzy znaczenia?
Zjawisko mediatyzacji polityki jest związane z komunikowaniem się rządzących z rządzonymi, co jest naturalnym procesem w warunkach współczesnej demokracji. Media masowe są przede wszystkim obserwatorami rzeczywistości politycznej, ale jednocześnie stają się aktorami politycznymi, uczestnicząc w życiu politycznym. Mogą, bowiem odgrywać istotną rolę w procesie rekrutacji i selekcji elity politycznej kreując na przykład poważnego konkurenta w walce wyborczej.
Komunikowanie między politykami a obywatelami odbywa się z reguły nie bezpośrednio, ale za pośrednictwem mediów masowych. Cała aktywność polityków przekazywana jest przez radio, telewizję, ostatnio także internet, w programach informacyjnych, czy publicystycznych. Stąd można powiedzieć, że zjawisko mediatyzacji ...
Rosnące zacieranie się granic miedzy rzeczywistością medialna, polityczna i spoleczna
Rzeczywistość społeczna jest tożsama z tym, co przekazuja media
Rosnący proces/ zjawisko postrzegania polityki poprzez media (ich pryzmat)
Obywatele postrzegaja polityke za pośrednictwem mediow
Na czym polega kreowania zdarzeń, tworzenie pseudowydarzeń ? Omów to na przykładach.
Pseudowydarzenia są to wydarzenia wykreowane przez polityków albo (częściej) specjalistów od marketingu politycznego, które mogą być przez nich upubliczniane w dogodnym dla siebie momencie. Często służą do przykrycia istotnych problemów (np. dotyczących kwestii gospodarczych) albo poprawieniu wizerunku polityka w opinii publicznej.
Pseudowydarzenie to takie wydarzenie, które odbywa się wyłącznie dlatego, by przyciągnąć uwagę mediów.
Co jest grupa docelowa? Jakie ma znaczenie w komunikowaniu?
Jest to grupa odbiorców komunikatu czy informacji, wyróżniona na podstawie np.: wieku, płci, wykształcenia, miejsca zamieszkania, stylu życia, sympatii politycznych itp.
Z punktu widzenia komunikacji grupę docelową możemy zdefiniować jako jednorodny zbiór osób o określonych cechach demograficznopsychograficznych, dla których można zaprojektować jeden, skutecznie docierający (czyli osiągający zamierzony przez reklamodawcę efekt) komunikat.
Wybór grupy docelowej to podstawowe zadanie procesu planowania strategicznego i tworzenia komunikacji. Należy określić ją na trzech płaszczyznach: demograficznej, behawioralnej i psychograficznej.
Komunikacja odbywa się za pośrednictwem wielu kanałów - pisze M. Castells oraz stwierdza, że różnorodność kanałów telewizyjnych i stacji radiowych (globalnych, krajowych, lokalnych) oraz ich sieci, wielość prasy drukowanej i on-line oraz bezbrzeżny ocean stron internetowych i stron społecznościowych, których fundamentem jest Internet, organizują komunikacyjną sieć dla milionów nadawców i odbiorców. Każdy z tych kanałów ma specyficzny kod. Spróbuj na przykładach znanych z otoczenia, a może nawet na własnym przykładzie (anonimowo) pokazać jak współczesny człowiek kształtuje swoją komunikację z otoczeniem, jakie miejsce w tym zajmują problemy polityczne?
Jakie cechy - np. zdaniem Niklasa Luhmanna mają informacje i relacje w dobie mediów masowych?
Czy występują wzajemne zapożyczenia między informacją/relacją a reklamą i rozrywką? Czy to są sprzężenia zwrotne?
Co kryje się za metaforą Gatekeeper?
Przedmiotem badań nad selekcją informacji stały się sposoby kontrolowania treści przekazywanych przez media. Już w 1947 roku Kurt Lewin wprowadził pojęcie gatekeepera, czyli kogoś, kto decyduje o tym, co się znajdzie w danym numerze gazety czy relacji telewizyjnej (np. redaktor naczelny, redaktor wydania itp.). Z kolei w 1950 roku White sformułował precyzyjniej funkcję selekcjonera, dzięki której ma się władzę nad informacjami: można je akceptować lub po prostu odrzucić.
Zadana konkretna osoba, metafora pewnej rzeczy, osoby, przez która dane artykuly przechodza, a inne nie
Osoba, rzecz selekcjonujaca, ktos czuwajacy nad redakcja