1. Ewolucja i jej znaczenie w dydaktyce.
Dydaktyka, dział pedagogiki dotyczący ogólnie metod nauczania i uczenia się, teoria nauczania i uczenia się.
Przedmiotem badań dydaktyki jest wszelka świadoma działalność dydaktyczna obejmująca procesy nauczania i uczenia się w różnych warunkach pracy szkolnej i poza szkołą oraz poszukiwania takich metod, jakie najskuteczniej zapewniają uczącym się przyswojenie wiedzy, opanowanie umiejętności i sprawności, kształtowanie postaw, zainteresowań i zdolności twórczych, koniecznych do samokształcenia.
Okoń Wincenty- (1914), polski pedagog, specjalista w dziedzinie dydaktyki. Od 1955 profesor UW;
Kupisiewicz Czesław- (1924),pedagog. Od 1969 profesor UW
Niemierko
Dydaktyka to:
~ teoria kształcenia
~ nauka o nauczaniu i uczeniu się, o kształceniu i samokształceniu
~ nauka teoretyczna i praktyczna
~ subdyscyplina pedagogiki
~ ma charakter prakseologiczny - jest słusznościową teorią efektywnego nauczania.
Rodzaje dydaktyk:
1. ogólna - to ogólna teoria kształcenia, obejmująca wszystkie przedmioty i szczeble pracy szkolnej;
2. szczegółowa - to tzw. metodyki nauczania poszczególnych przedmiotów, (rodzaje) np.: metodyka języka polskiego, metodyka biologii, metodyka historii.
Rodzaje dydaktyki szczegółowej to:
- metodyki nauczania poszczególnych przedmiotów, odnoszących się do przedmiotu;
- szczeble kształcenia, czyli typy szkolnictwa np. dydaktyka nauczania początkowego, dydaktyka szkoły średniej, dydaktyka szkoły podstawowej;
- dydaktyki środowiskowe np. dydaktyka dorosłych, dydaktyka wojskowa;
- dydaktyki specjalistyczne np. nauczanie dzieci głuchych, niewidomych.
2. Etapy konstruowania testu dydaktycznego.
Test- oznacza próbę lub zadanie sprawdzające, jest to specjalna próba identyczna dla wszystkich badanych, wprowadzona intencjonalnie w ściśle kontrolowanych warunkach umożliwiający w miarę obiektywny i dokładny pomiar badanej cechy procesu jego końcowych rezultatów.
Etapy:
1- Opracowanie koncepcji testu
2- Analiza treści i nauczania
3- Sporządzenie planu testu
4- Konstruowanie zadań
5- Sporządzenie: - instrukcji dla ucznia
- klucza prawidłowych odpowiedzi
- karty odpowiedzi
6- Wstępna analiza zadań testu
7- Próbne testowanie
8- Właściwa analiza zadań
9- Analiza i ocena testu
10- Ulepszenie zadań i testu
11- Normowanie wyników
12- Opracowanie podręcznika testowania
3. Esej polemiczny
Esej to szkic filozoficzny, naukowy, publicystyczny; rodzaj krótkiej rozprawy ujmującej temat lub problem w sposób subiektywny z dbałością o artystyczną formę przekazu.
4. Zasada poglądowości
Jedna z zasad dydaktycznych, inaczej nazwana zasadą bezpośredniości. To najwcześniej sformułowana zasada. Wskazuje ona na konieczność zdobywania wiedzy poprzez bezpośrednie poznawanie rzeczy i zjawisk lub przez zetknięcie się z nimi przy pomocy środków dydaktycznych (modele, obrazy, tabele). Funkcją tej zasady jest ułatwienie rozumienia i zapamiętywania.
Charakteryzuje ją konkretność i jasność.
Ma umożliwić uczniom:
- praktyczne spostrzeganie poprzez zastosowanie pomocy naukowej
- posługiwać się opisem zjawisk, które nie mogą być poznane bezpośrednio
- unikanie werbalizmu lub anulowanie nabytych tendencji do werbalizmu
- stosować jak najwięcej wyjaśnień
- stosować inne formy zabarwienia treści (gest, mimika, gestykulacja)
5. Metody problemowe- zastosowanie w dydaktyce
Metoda (z gr. Méthodos - droga, sposób badania), to systematycznie stosowany sposób postępowania prowadzący do założonego wyniku. Na dany sposób postępowania składają się czynności myślowe i praktyczne, odpowiednio dobrane i realizowane w ustalonej kolejności.
W. Okoń 1987 Metody nauczania
- podające - problemowe - waloryzacyjne - praktyczne
uczenie się przez uczenie się przez uczenie się przez uczenie się przez
przyswajanie odkrywanie przeżywanie działanie
Stosowanie metod poszukujących, czyli problemowych.
- Metody te (eksperyment, dramy, giełdy pomysłów) wymagają od uczniów myślenia, aktywności, umożliwiając im tym samym samodzielne dochodzenie do wiedzy przez rozwiązywanie problemów. Obok metody problemowej, do tej grupy metod zalicza się także: gry dydaktyczne, metody symulacyjne, metody zadaniowe.
Drogi uczenia się |
Strategia |
Czynności nauczyciela |
Czynności ucznia |
Metody nauczania |
Uczenie się przez przyswajanie (asocjacje) |
A |
Asocjacja, podawanie lub udostępnianie |
Przyswajanie gotowej wiedzy |
Metody słowne, niektóre oglądowe |
Uczenie się przez odkrywanie (problemowe) |
P |
Kierowanie procesem rozwiązywania problemów |
Rozwiązywanie zagadnień, dokonywanie odkryć zdobywanie wiedzy |
Metody problemowe, gry dydaktyczne symulacyjne, metody zadaniowe, niektóre metody programowane |
Uczenie się przez przeżywanie (emocje) |
E |
Eksponowanie wartości moralnych, estetycznych |
Poznawanie wartości, ich przeżywanie, dokonywanie oceny |
Waloryzacyjne |
Uczenie się przez działanie (operacje) |
O |
Organizowanie działalności praktycznej |
Działania przeobrażające rzeczywistość |
Praktyczne (operacyjne) |
6. Dobór metod w zależności od wieku i grupy zawodowej.
Wiek |
Czas |
1- przedszkolny |
jednorazowa prelekcja |
2- starsze dzieci |
kilka spotkań |
3- młodzież, dorośli |
kurs 24h |
4- dorośli (gr. zorganizowane związane z ratownictwem) |
kurs 45h |
5- dorośli (gr. ratownicze- pielęgniarki, lekarze) |
cykl kształcenia kilkuletni |
7. Konstruowanie planu i program kursu ratownictwa.
Niezbędne warunki realizacji programu i planu nauczania:
Przygotowanie i zainteresowanie prowadzącego swoją pracą
Liczenie się z poziomem i zainteresowaniem kursantów
Trafny wybór tematu, który uważamy za obligatoryjny czyli obowiązkowe i fakultatywne
Uwzględnienie możliwości obiektywnych
Umiarkowana lojalność wg planu i programu
Elastyczność programu i twórczy stosunek
Opracowanie własnych programów autorskich
Indywidualizacja
8. Rola samokształcenia w dydaktyce ratownictwa przedmedycznego.
Samokształcenie- samodzielna praca nad sobą w zdobywaniu lub pogłębianiu wiedzy, samodzielne kształcenie cech osobowości. Podstawowym warunkiem samokształcenia jest dojrzałość osobowości osiągania wraz z rozwojem oraz pod wpływem oddziaływań wychowawczych.
9. Rola motywacji w dydaktyce ratownictwa.
Motywacja- rozumiana jest jako wewnetrzny mechanizm, który uruchamia i organizuje ludzkie zachowanie oraz kieruje na osiągnięcie celu.
10. Hospitacja- rodzaje, cele.
Hospitacja- obserwacja lekcji przez osoby nie uczestniczące w zajęciach dydaktycznych.
Prawdziwy cel kontroli to doskonalenie procesów i usług, a nie wychwytywanie braków.
Rodzaje:
- kontrolno- oceniająca- prowadzi nauczyciel; obserwuje dyrektor, który ma sprawdzić w jaki sposób prowadzone są zajęcia jak również ocenić go;
- doradczo- doskonalająca- celem jest ocena mocnych i słabych stron nauczyciela, pomoc w doskonaleniu warsztatu dydaktycznego;
- diagnozująca- obserwacja uczniów pod kątem skuteczności procesu dydakytcznego;
- obserwacyjna- jest to wzajemne podpatrywanie metod pracy przez nauczycieli;
Fazy hospitacji:
1.Spotkanie przedhospitacyjne.
2.Obserwacja lekcji.
3.Analiza uzyskanych informacji.
4.Rozmowa hospitacyjna.
11. Sytuacja pozorowana- rola, przykłady punktacji.
- utrzymania równowagi z otoczeniem planowania, organizowania, motywacje,