Liczmany, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski


Liczmany

Często otrzymuję listy z prośbą o identyfikację monet. Czasem są to monety bardzo popularne, niekiedy rozwiązanie zagadki wymaga kilku godzin szperania po katalogach, a czasem okazuje się, że to nie moneta tylko coś całkiem innego. Ostatnio jeden z moich korespondentów przysłał mi skan ciekawego obiektu.


0x01 graphic

Liczman z portretem Karola Filipa Schwarzenberga (1771-1820 - Czechy)

Opisane i przedstawione powyżej liczmany są stosunkowo popularne i tanie. Możne je kupić za kilka do kilkunastu złotych. Wielka ilość odmian, ciekawe rysunki - wszystko to daje możliwość zbudowania bardzo interesującego zbioru.
Inaczej wygląda sprawa polskich liczmanów zwanych podskarbiówkami. Te niezwykle rzadkie numizmaty bito w polskich mennicach na potrzeby podskarbich. Oczywiście pełniły rolę zwykłych liczmanów, ale umieszczane na nich herby właścicieli, ich nazwiska i sentencje związane z historią rodów nadawały im również funkcję reprezentacyjną. W najsłynniejszej polskiej kolekcji numizmatycznej zgromadzonej przez Emeryka Czapskiego było blisko 50 podskarbiówek, czyli niemal wszystkie znane ówcześnie. Najpełniejszy ich wykaz można znaleźć w pracy Bolesława Demela "Liczmany mennicze zwane podskarbiówkami" wydanej w roku 1911.

Rozwój techniki spowodował wycofanie liczmanów z użytkowania. W połowie XIX wieku zastąpiły je liczydła, które z kolei zniknęły za sprawą arytmometrów, kalkulatorów, komputerów i kas fiskalnych. Liczmany, zwykle bite w miedzi, brązie lub mosiądzu traktowano po macoszemu. Nigdy nie pełniły roli pieniądza, więc gdy stały się niepotrzebne dawano je do zabawy dzieciom, albo wyrzucano. Teraz znajdowane są podczas prac w przydomowych ogródkach i przy robotach ziemnych w miastach. Duża ilość liczmanów ujrzała światło dzienne za sprawą poszukiwaczy z wykrywaczami metalu. Najbogatsze znaleziska przyniosły prowadzone w latach 90-tych XX w. Gdańsku prace w kanale Raduni. Wydobyto stamtąd kilkaset okazów! Ciekawe publikacje na ten temat ukazały się w Przeglądzie Numizmatycznym nr 4/11/95 i 1/12/96.

Jerzy Chałupski



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
20 dolarów, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Moje monety część I, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Moje monety cz V, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Moje monety część III skarb, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Czy to prawda, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Mennice, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Monety i komputery, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Destrukty, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Kolekcjonerstwo czy inwestycja, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
c, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Katalog idealny, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Ryzyko, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Jak zostałem kolekcjonerem, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Ilu nas jest, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Monety z kontramarkami, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Czyścić czy nie, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Moneta z Kowalskim, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Moje monety część II, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski
Moje monety cz VII, NUMIZMATYKA(1), Jerzy Chałupski

więcej podobnych podstron