Geneza zachowań prospołecznych:

• socjobiologia

Socjobiologia - perspektywa, w ramach której zjawiska społeczne tłumaczy się, stosując prawa teorii ewolucji

Założenia socjobiologii:

• wiele społecznych zachowań ma swoje korzenie w wyposażeniu

genetycznym, co oznacza, że ludzie posiadający określone geny będą bardziej skłonni

do przejawiania takich właśnie zachowań.

• w toku ewolucji niektóre z

tych zachowań były bardziej utrwalane niż inne i że stanowią one nieodłączną część

naszego genetycznego dziedzictwa.

Norma wzajemności: założenie, że inni będą nas traktować w ten sam sposób, w jaki

my ich traktujemy (np. jeżeli pomożemy jakiemuś człowiekowi, to w przyszłości on

pomoże nam)

• wymiana społeczna

Wymiana społeczna: przekonanie, w którym przyjmuje się, że dwie zasady :zasada maksymalizacji zysków i zasada minimalizacji kosztów najlepiej wyjaśniają społeczne relacje

• hipoteza empatii- altruizmu

Altruizm: każde działanie ukierunkowane na niesienie korzyści drugiej osobie z

pominięciem własnego interesu; często człowiek angażując się w takie działania,

ponosi określone koszty

Hipoteza empatii- altruizmu- przekonanie, zgodnie z

którym empatia odczuwana względem drugiej osoby skłania do udzielenia jej pomocy

bez względu na konsekwencje podjętych działań

Indywidualne przesłanki zachowań prospołecznych:

• osobowość

Osobowość altruistyczna: osobowość, którą charakteryzuje tendencja do udzielania

pomocy innym osobom

• płeć

Kobiety tworzą długotrwałą relację pomagania. Działania ich wymagają raczej

zaangażowania i przyjęcia na siebie wielu zobowiązań niż odwagi, tak jak na

przykład ochotnicza praca w domu opieki społecznej. Mężczyźni natomiast udzielają pomocy w sytuacjach ekstremalnych, wymagających odwagi i zdecydowania. Jednak to są oczekiwania, kobiety mogą pomagać w sytuacjach ekstremalnych, a mężczyźni w domach pomocy społecznej

• samopoczucie

Osoby mające są dobry humor bardziej skłonne do niesienia pomocy, w przeciwieństwie do osób w złym nastroju. Przyczyny:

• sprawia ono, że zaczynamy dostrzegać radosne strony życia

• pomagając innym w chwili, gdy jesteśmy w świetnym nastroju, przedłużamy trwanie tego miłego stanu ducha

Sytuacyjne determinanty zachowania prospołecznego:

• środowisko miejskie a wiejskie

Wychowywanie w małym mieście kształtuje przyjazne nastawienie wobec innych, sprawia, że ludzie są bardziej ufni i altruistyczni. Odwrotna sytuacja powstaje w dużym mieście, gdzie ludzie są wychowywani w przekonaniu, że nie mogą ufać obcym i że powinni zajmować się wyłącznie swoimi sprawami. Istnieje również hipoteza alternatywna. Zgodnie z nią mieszkańcy dużych miast są mniej pomocni nie ze względu na wartości, które przyswoili sobie w toku rozwoju i wychowania, ale dlatego, że miasto stanowi określone zjawisko rządzące się swoimi własnymi prawami.

hipoteza przeładowania urbanistycznego: przekonanie, że mieszkańcy miast, broniąc

się przed nadmiarem stymulacji, jakich dostarcza im miejskie życie, wykazują

tendencję do zamykania się w sobie i unikania kontaktów z innymi ludźmi

• liczba świadków

Obecność i postępowanie innych osób- obecność biernych obserwatorów hamuje udzielanie pomocy( rozproszona odpowiedzialność), obecność innej pomagającej osoby nasila chęć pomocy

efekt widza: zależność polegająca na tym, że im więcej jest świadków nagłego

wypadku, tym mniejsza istnieje szansa, że którykolwiek z nich podejmie interwencję

• charakterystyka ofiary

Chętniej pomagamy osobom, które są od nas zależne, osobom lubianym i tym, które mają kłopoty nie ze swojej winy.

Chętniej pomagamy osobom, które są podobne do nas, osoby skoncentrowane na sobie pomagają rzadziej

---