Kryteria wyodrębnienia przestepczości kryminalnej:

1. Kryterium prawne - odwołuje się do przedmiotu ochrony.

2. Kryterium symptomatologiczne - bazuje na ustaleniach kryminologii i kryminalistyki, obejmuje wiedzę o okolicznościach dotyczących:

1. Zachowania się sprawcy

2. Skutków zachowania się i związanej z tym reakcji społecznej

3. Specyficznych cech osobowości sprawcy

4. Specyfiki ujawniania przestępstw i ich sprawców

3. Kryterium techniczno - organizacyjne - przeobrażenia w obrębie przestępczości kryminalnej i związane z nimi zmiany w strukturze organizacyjnej organów ścigania.

Metody dokonywania kradzieży kieszonkowych:

• gołą ręką

• przy wykorzystaniu zasłony (płaszcz, siatka, torba)

• „na ostro” - przecinanie toreb żyletką, skalpelem

• „styl włoski” - goła ręka, ale sprawca stoi tyłem do ofiary

• „na blit” - kradzież sygnetów, łańcuszków

• „na sikora” - kradzież zegarka

Samoobrona złodziei kieszonkowych

• próba przekupienia policjantów

• docieranie do osób pracujących w organach ścigania przez znajomych, członków ich rodzin

• zastraszanie pracowników operacyjnych przez wykorzystanie materiałów kompromitujących

• wplątanie policjanta w kradzieże poprzez podrzucenie mu skradzionych przedmiotów

• spowodowanie zbiegowiska

• pisanie anonimów na policjantów

• samookaleczenia, symulacja choroby

• zaopatrywanie się w fałszywe dokumenty

• organizowanie napadów na policjantów

Zasady prowadzenia obserwacji kieszonkowców

• nie patrzeć złodziejowi prosto w oczy

• nie wolno udawać pijanego

• rozczłonkowanie grupy obserwacyjnej

• ciągła rotacja obserwatorów

• obserwacja powinna być prowadzona „sznureczkiem”

• policjant udaje zainteresowanie towarem, prowadzi rozmowy z innymi osobami

przed dokonaniem kradzieży należy zbliżyć się do złodzieja

Sposób działania sprawców w „bandytyzmie drogowym”

• pobieranie opłat za przejazd przez terytorium RP na przejściu granicznym

• zatrzymanie samochodu na trasie przez zablokowanie drogi samochodem sprawców

• zatrzymanie samochodu przez rzucenie na drogę deski z gwoździami, kątownika

• zatrzymanie samochodu pod pozorem kontroli drogowej

• zatrzymanie samochodu pokrzywdzonego pod pozorem podwiezienia go

• rozbój w trakcie jazdy próbnej pod pozorem zakupu samochodu

Inne elementy modus operandi:

• posługiwanie się przez sprawców bronią palną - 30%

• posługiwanie się przez sprawców niebezpiecznymi przedmiotami (nożem, kijem bejzbolowym, pałkami, metalowymi rurkami, paralizatorami) - 90%

• podawanie ofiarom środków odurzających, psychotropowych lub alkoholu

• nagminne bicie i straszenie pokrzywdzonego

• wywożenie ofiar pokrzywdzonych do lasu w celu bezpośredniego dokonania przestępstwa

wyrzucanie osób pokrzywdzonych z pojazdu będącego w ruchu

Czynniki determinujące efektywność procesu wykrywania:

• rodzaj przestępstwa

• charakter, liczba i rodzaj źródeł pierwszych informacji

• korelacje czasowo - przestrzenne

• ofiara, jej środowisko oraz relacje między nią a sprawcą

• osobowość sprawcy

• sposób i czas reagowania organów ścigania

• siły i środki Policji stosowane w procesie wykrywczym

• znajomość metod przestępczych i stan rozpoznania

• odpowiedni poziom współdziałania i obieg informacji

• stopień zaangażowania społecznego

Zabójstwa o motywie seksualnym - pozbawienie życia ofiary w związku z zaspokojeniem lub chęcią wzbudzenia popędu płciowego przez sprawcę:

1. zabójstwa na tle seksualnym (pozorne, akcesoryjne) - sprawca po stosunku świadomie zabija partnerkę celem zlikwidowania świadka zgwałcenia, lub chcąc uciszyć krzyk partnerki dławi ją lub zatyka drogi oddechowe;

2. zabójstwa z lubieżności (rzeczywiste, ekwiwalentne) - sprawca dokonuje zabójstwa zamiast stosunku płciowego, samo zabicie ofiary sprawia mu satysfakcję.

Symptomy zabójstwa seksualnego:

1. całkowite lub częściowe obnażenie zwłok

2. charakterystyczne ułożenie zwłok

3. ślady spermy

4. liczne obrażenia ciała i narządów płciowych

5. często śmierć w wyniku uduszenia

6. mało uczęszczane, ustronne miejsce

7. przeważnie seryjność działania (dotyczy głównie przestępstw z lubieżności)

Cechy zabójstwa z lubieżności: dystynktywne

1. przypadkowość w doborze ofiar

2. seryjność

3. stereotypowość działania sprawcy

4. staranny dobór miejsca działania

Cechy sprawcy zabójstwa z lubieżności: dystynktowne

• psychopatia wyrażająca się skrajnym sadyzmem

• frustracje w kontaktach seksualnych

• spryt i przebiegłość

• nieśmiałość, małomówność, poczucie poniżenia

• wczesna demoralizacja

• wiek generalnie nie większy niż 50 lat

• przeciętny wygląd zewnętrzny

Wyznaczniki seryjności działania sprawcy:

• modus operandi

• ten sam rejon działania sprawcy

• zbliżone do siebie cechy psychofizyczne sprawcy

• podobna geografia miejsc dokonywania zabójstw

Zabójstwa na zlecenie - motywy:

• porachunki osobiste (zatargi między przestępcami, grupami przestępczymi)

• utrudnienie lub zagrożenie dla przestępczej działalności

• walka o strefy wpływów między grupami przestępczymi

Zabójstwa motywowane porachunkami:

1. Popełniane z powodu nieporozumień, zatargów między przestępcami:

1. Rozliczenia finansowe

2. Brak lojalności

3. Wzajemne okradanie się

2. Zabójstwa będące przejawem działalności zorganizowanych grup przestępczych

1. Walka o strefy wpływów

2. Eliminowanie konkurencji

3. Zemsta za nielojalność

4. Zemsta za współpracę z Policją

5. Chęć pozbycia się świadka

6. Walka o przywództwo w grupie

3. Zabójstwa na tle doznanych osobistych krzywd fizycznych lub moralnych a także strat materialnych.

Działania Policji przy zabójstwach o motywie nieustalonym:

1. Dokładne odtworzenie ostatnich chwil życia ofiary z uwzględnieniem sytuacji w jakich się znalazła oraz osób, z którymi się kontaktowała

2. Dokładne poznanie życiorysu ofiary, we wszystkich możliwych płaszczyznach: rodzinnej, zawodowej, towarzyskiej.

3. Zastosowanie w czynnościach tzw. „METODY PODWÓJNEGO PIERŚCIENIA”

• I pierścień - osoby najbliższe: rodzina, znajomi...

• II pierścień - sprawcy podobnych przestępstw wytypowane na podstawie kryteriów:

• Motyw zabójstwa

• Czasowo - przestrzenny (np. hydraulicy, grupy remontowe, inkasent itp.)

• W związku z dowodami rzeczowymi (pozostawione narzędzia, odzyskanie skradzionych ofierze rzeczy)

• Wyniki przedsięwzięć operacyjno - rozpoznawczych (rozpoznanie osobowe, penetracja środowisk przestępczych)

Możliwe kontakty towarzyskie, handlowe, seksualne.

Metody dokonywania oszustw - zależy ona od inteligencji oszusta, wykształcenia, znajomości problematyki, której dot. Oszustwo, danego zawodu lub funkcji:

1. oszustwa trickowe - (działania grupowe), -

1. oszustwa podczas transakcji regulowanych walutą obcą;

• na tapetę - polega na płaceniu cudzoziemcom fałszywymi lub wycofanymi z obiegu,

• na bramę - oszust występuje w roli pośrednika i prowadzi ofiarę do bramy gdzie ma niby mieszkać kupiec i znika drugą bramą wraz z pieniędzmi.

• Na policjanta - podczas wymiany gdy dewizy ma już oszust pada okrzyk policja i sprzedający pozostaje sam.

• Przewalanka - klient dostaje zamienioną kopertę z pociętym papierem lub małymi nominałami.

• Sprzedaż imitacji - oferowanie do sprzedaży reklamówek jako oryginalnych,

• Sprzedaż sfałszowanych - zagranicznych środków płatniczych, złota, przerobionych walut na wyższe nominały,

2. oszustwa przy sprzedaży biżuterii

Na brylant - grupa 3 osobowa, polega na sprzedaży szkiełek os. która pobrała gotówkę np. z banku przez tzw cudzoziemca, który oferuje niby kamień szlachetny,

Na bransoletkach, pierścionkach, obrączkach - sprawców 2, jeden tzw. Cudzoziemiec sprzedaje biżuterię a drugi podchodzi i podbija cenę, więc oszukany płaci za imitację. Podobnie pożyczają oszuści drobne kwoty pod zastaw imitacji.

Na farmazon - polega na triku zamiany rzeczy o większej wartości na taką o mniejszej wartości tzw. Wolta, złoto tombak.

Na kupon - przeważnie Cyganie, sprzedaż wełny niskoprocentowej wełny jako wysoko, może też być zamiana metek.

Na friko (na łamane) - w bankach, sklepach, gdzie wykorzystuje się nieuwagę pracownika - zamiana banknotu z dużym nominałem na niski i sprawca zabiera banknoty rozmienione i ten rozmieniany.

Hazardowe - gra oznakowanymi kartami, pozorne tasowanie kart, umieszczanie kart w odpowiednim miejscu, preparowanie kostek do gry, opiłowanie wirnika w ruletce, trzy karty.

1. oszustwa zawodowe - niebezpieczne gdyż podważają autorytet niektórych instytucji państwowych, sprawcy podają się za ich pracowników (sfałszowane dokumenty, czasami umundurowani), oszuści spotykają się wielokrotnie (znikają po sfinalizowaniu lub wykryciu próby oszustwa), często posiadają „firmy” w walizkach.

2. oszustwa inseratowe - poprzez ogłoszenia w prasie i proponowanie potencjalnym ofiarom zawarcie b. korzystnej umowy lub wysokich dochodów w zamian za przekazanie jakiejś określonej sumy pieniędzy:

transakcje obcą walutą - miejsce zależy od inwencji sprawcy, np. pokoje hotelowe gdzie przekazuje się pieniądze a oszust znika pod pozorem przyniesienia zapłaty za nie

przy wynajmie lokali - sprawca posługując się sfałszowanymi dokumentami lub dysponując kluczami od cudzego mieszkania wynajmuje je innym osobom.

Na udziałowca - sprawcy stwarzają pozory że dysponują majątkiem nieruchomym, fałszywymi dokumentami spisują umowę np. na zakup sprzętu, pobierają pieniądze i nawet wystawiają pokwitowania.

Przy załatwianiu pracy - b. intratne, wynajęcie skrzynki pocztowej na fałszywe nazwisko i za fikcyjne informacje o pracy inkasują niewielkie kwoty, a następnie zwijają działalność.

3. oszustwa matrymonialne - sprawca poszukuje ofiar pośród kobiet, które chcą wyjść za mąż. Znajomość zawiązuje w różnych miejscach, także poprzez biura matrymonialne. Często pozostają na utrzymaniu kobiet, okradają je i uciekają nie pozostawiając śladów identyfikacyjnych, kobiety oszukują rzadko.

oszustwa w obrocie towarowym - tworzenie fikcyjnych spółek, fałszowanie dokumentów, słaby system sprawdzeń bankowych. Mechanizm oszustwa polega na pobraniu towaru, usługi z placówki handlowej lub zakładu produkcyjnego poprzez fikcyjną firmę, często na wielomilionowe sumy.

Oszustwa, charakterystyka, sprawcy - art. 286 § 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. cel działania sprawcy, osiągnięcie korzyści majątkowej. Oszustwo jest przestępstwem skierowanym przeciwko mieniu i polega na doprowadzeniu in­nej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą:

• wprowadzenia w błąd,

• wyzyskania błędu,

• wyzyskania niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

---