anabasis - melodia w górę, sugeruje wzniosłe rzeczy
catabasis - melodia w dół, sugeruje niziny, Hades
tirata - szybki pasaż w górę, sugeruje rzucanie, miotanie, atakowanie
cascata - szybki pasaż w dół, jw
circulacjo - melodia wznosząca i opadająca, sugeruje wahanie
abrucjo - nagła pauza, raptowne, gwałtowne przerwanie
climax - unoszenie się melodii
ribatuta di gola - przyspieszenie w rytmie punktowanym
aposjopesis - pauza, fermata
patopoja - pochód półtonów w górę lub w dół, negatywne emocje
parantele - wykroczenie poza naturalną skalę głosu
arcata sola - zgłośnienie i ściszenie na jednej nucie
messa di voce - nabrzmiewanie
assimilazio - naśladowanie natury, np. konia, walki itp.
exclamazio - skok o 4 lub 6 w górę lub w dół, sugeruje rozpacz, wybuch gniewu, błaganie, prośbę
emphasis - powtórzenie słowa na jednej wysokości
suspirazio - westchnienie
exordium - instrumentalny wstęp orkiestry
narratio - wokalny materiał arii
propositio - instrumentalne odpowiedzenie przez orkiestrę
confirmatio - A1 - da capo z ozdobnikami
peroratio - instrumentalna odpowiedź orkiestry
ARIE:
- parlando - aria z dużą ilością słów
- portamento - aria składająca się z długich nut - nie zdobimy
- cantabile - portamento w szybszym tempie
- d'imitazione - imitacyjna
- asimilazio - naśladująca
- aria z maksymą - z postaciami drugoplanowymi, które mają zdrowy rozsądek, mądrze myślą
Style arii: kościelny, kameralny, teatralny
kompozytorzy w Wenecji: Caldara, Stradella, Ziani, Monteverdi
w Rzymie:
Florencja:
Instrumenty wykonujące b.c. : puzon, klawesyn, kitara, regał, pozytyw, harfa dopia, cello, kontrabas, lira
Aposiopesis - jest figurą retoryczną osiągniętą za pomocą dłuższej pauzy, mającą wyrażać rozłąkę, śmierć, stratę. Jest to figura powszechnie spotykana w pasjach w momencie, gdy Chrystus oddaje ducha.
Interrogatio - jest pytaniem retorycznym, a więc takim, na które nie udziela się odpowiedzi wprost. Naśladuje ono intonację mowy przy zadawaniu pytań - osiągany jest zatem przez interwał wznoszący.
Pathopoia - idzie w dól - pochód półtonów w górę lub w dół, negatywne emocje Przykład - Lament Dydony z Dydony i Eneasza H. Purcella
Interrogatio - jest pytaniem retorycznym, a więc takim, na które nie udziela się odpowiedzi wprost. Climax (gradatio, auxesis) - jest grupą dźwiękową powtarzaną wiele razy coraz wyżej lub coraz niżej, często w progresji, dla podkreślenia natężenia lub spadku ekspresji muzycznej.
Ribatuta di gola- przyspieszenie metryczne.
Eksklamacine- zostaje na f.
Trillo- ozdobnik ( gruppo albo groppo).
Basso continuo- linia basu i cyfer.
Zazwyczaj basso continuo realizowały dwie grupy instrumentów fundamentalne - stanowiące podstawę akordową (np. klawesyn, organy, teorba, harfa, lutnia) ornamentalne - instrumenty melodyczne, ozdabiające i kontrapunktujące linię melodyczną b.c. (wiolonczela, viola da gamba, instrumenty dęte, harfa, szpinet itd.)
Kantata- wokalno instrumentalny utwór. (A. Scarlatti, G. P. Telemann, J.S. Bach). najczęściej rozbudowana, wieloodcinkowa; wykorzystująca różne gatunki tekstów literackich (świeckie i religijne), mające różne funkcje. Pierwsza nazwa kantaya- 1620r. rozwinęła się z madrygalu i z motetu ( koncertowego, swieckiego i religijnego) pieśni z akomp. basso continuo.
Style eutico- actus funegris, tragicus, anthen, azione, kantade, dialogo.
Dialog religijny- wykorzystanie słów religijnuh, akomponowana melodia, texty z ewangelii,texty literacki, texty z biblii.
Mottetti, sakri, concentus. Concenti ecclesiastici, sacrae cantiones. Sacvae modulationes. Alesandro Stradello, G.legrerri, Bernardo Pasgwini, Gzowanni Paulo Collonna.
Po 1660r oratoria.
Arie - parlando - aria z dużą ilością słów - portamento - aria składająca się z długich nut - nie zdobimy - cantabile - portamento w szybszym tempie - d'imitazione - imitacyjna - asimilazio - naśladująca - aria z maksymą - z postaciami drugoplanowymi, które mają zdrowy rozsądek, mądrze myślą
Style arii: kościelny, kameralny, teatralny Exordium- instrumentalny wstęp orkiestru. Namotio- voc.gł material arii.
Propositio - Confirmation- A1 Da capo z ozdobnikami. Peroratio- Strój
Wenezia- Tomaso Albinon,Caldora, Stradelli. Vivaldi
Francia -392 Jean-Philippe Rameau, Marc-Antoine Charpentier, Marin Marais
Rzym- 415 Antonio Lucio Vivald , Florencia-