SULFONAMIDY ćw 8-9 (chemio i wirusy)

są bakteriostatyczne. działają przeciwbakteryjnie, moczopędnie i hipoglikemicznie.

Sulfonamidy wchodząc w szlak przemian metabolicznych w miejsce PABA (kw p-aminobenzoesowego) hamują syntezę kwasu foliowego przez bakterie. (kwas foliowy niezbędny do syntezy nukleotydów purynowych, ssaki wykorzystują egzogenny kwas foliowy z pożywienia). Sulfonamidy działają antagonistycznie do PABA.

Sulfonamidy działają na bakterie G+ i G-.

Sulfonamidy są lekami z wyboru w nokardiozie i wrzodzie miękkim. Niekiedy stosowane w stanach zapalnych dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

Podawane są najczęściej doustnie. Są dobrze resorbowane, maks stęż po 2-6h, utrzymują długotrwałe stęż w osoczu, przy stosunkowo niskim stężeniu wolnych sulfonamidów. Słabo przenikają do płynu mózgowo-rdzeniowego, jednak przenikanie to zwiększa się w przypadku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Łatwo przenikają przez barierę łożyskową.

Dzielimy je na krótko (<8h) średnio (8-16h) i długo (16-60h) działające, słabo wchłaniające się z przewodu pokarmowego i do miejscowego stosowania.

Działanie bakteriostatyczne sulfonamidów zależy od wolnej grupy aminowej przy pierścieniu benzenowym.

Metabolizowane w wątrobie (ulegają acetylacji, utlenianiu i sprzęganiu z kw glikuronowym). Wydalane przez nerki. Ulegają wtórnej resorpcji.

Sulfonamidy o krótkim czasie działania:

Sulfafurazol stosowany może być w zakażeniach dolnych dróg moczowych (cewki i pęcherza).

Sulfakarbamid stosowany bywa w zakażeniach dróg moczowych oraz zapobiegawczo przy niewielkich zabiegach urologicznych. W moczu osiąga kilkakrotnie większe stężenie niż we krwi, nie łączy się z białkami.

Sulfonamidy o średnim czasie działania:

sulfametoksazol (2x dziennie), przechodzi do płynu mózg-rdz, w moczu wysokie stężenie. Najczęściej stosowany w trimetoprimem (pod nazwą ko-trimoksazol).

Ko-trimoksazol - sulfametoksazol i trimetopim hamują na dwóch różnych etapach metabolizm kwasu foliowego. Sulfametoksazol działa antagonistycznie do PABA, Trimetoprim hamuje reduktazę kw foliowego. Oba potęgują swoje działanie.

Łatwo resorbowany, wydalany przez nerki (S częściowo w postaci niezmienionej, Trimetoprim całkowicie w postaci niezmienionej)

Działają na G+ i G- [E.Coli, Proteus, Salmonella, Shigella], zwalcza zakażenie pałeczkami durowymi i paradurowymi.

Największe stężenie osiąga: w opłucnej i w nerkach.

Stosowany w: zakażenia ukł moczowego (z wyjątkiem Pseudomonas), gruczołu krokowego, ukł oddechowego, pokarmowego i narządów płciowych.

Przy dłuższym leczeniu ko-trimoksazolem konieczna jest kontrola obrazu krwi (hematotoksyczność)

[[Biseptol, Bactrim]]

Sulfonamidy o przedłużonym i długim czasie działania: (szybko wchłaniane, wolno wydalane)

Sulfadoksyna (1x tydz), Stosowana w połączeniu z pirymetaminą w leczeniu malarii opornej.

Sulfonamidy słabo wchłaniające się z przewodu pokarmowego:

Nie znajdują obecnie uzasadnień do stosowania.

Sulfasalazyna: działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, immunosupresyjnie. Słabo wchłania się w górnym odcinku przewodu pokarmowego.

Stosowana w przewlekłym wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, chorobie Leśniowskiego-Crohna oraz w RZS (w tym ostatnim również stosowana może być oksalazyna). Koryguje zaburzenia gospodarki sodowej i wodnej w chorym jelicie.

Za działania niepożądane (utrata łaknienia, nudności, bóle brzucha) odpowiada sulfapirydyna.

[[Salazopiryn (1-2g 4x dziennie)]]

Sulfonamidy do stosowania miejscowego:

Sulfacetamid - stosowany w postaci kropli do oczu w bakteryjnych zapaleniach spojówek, rogówki, a także zapobiegawczo po urazach i oparzeniach gałki ocznej.

Sulfadikrimid - maść do oczu. Zastosowanie jw.

Sulfanilamid - stosowany w postaci zasypki w ropnych zakażeniach skóry.

Niepożądane Sulfonamidów:

Ukł pokarmowy (biegunki, brak apetytu, nudności, bóle żołądka, wymioty)

Objawy alergiczne (wysypki, gorączka, zespół Stevensa-Johnsona (rumień wielopostaciowy z licznymi zmianami w obrębie błon śluzowych jamy ustnej, narządów płciowych, oczu, nosa, odbytu).

Objawy neurotoksyczne (bóle głowy, zmęczenie, zab widzenia, zamroczenia, depresja, stany psychotyczne)

Objawy hepatotoksyczne (cholestaza, hepatitis, wysypkowa lub rozlana martwica wątroby)

Hematotoksycznośc (jako anemia aplastyczna, trombocytopenia, agranulocytoza u osób z zab gospodarki kw foliowego).

Działania teratogenne - NIE STOSOWAĆ W CIĄŻY I PODCZAS KARMIENIA PIERSIĄ I U NIEMOWLĄT w 1 miesiącu życia!!

Krystalizacja sulfonamidów - pacjenci muszą przyjmować przynajmniej 1l płynów na dzień.

Alkalizacja moczu wpływa na lepszą rozpuszczalność sulfonamidów - wystarczająca jest dieta roślinna.

Pacjenci leczeni sulfonamidami nie mogą się opalać (objawy fotosensibilizacji).

Przeciwwskazania do stosowania sulfonamidów:

- nadwrażliwość na sulfonamidy

- niewydolność nerek

- niewydolność wątroby

- zmiany w układzie krwionośnym

- ciąża

- niemowlaki

- nie opalać się - reakcja fototoksyczna.

Interakcje:

Leki miejscowo znieczulające antagonizują działanie sulfonamidów

Nienarkotyczne leki p-bólowe o działaniu p-zapalnym oraz alkohol potęgują działanie toksyczne sulfonamidów.

Sulfonamidy wzmacniają działanie doustnych leków hipoglikemizujących z grupy pochodnych sulfonylomocznika oraz leków p-zakrzepowych.

Leki zobojętniające zmniejszają wchłanianie doustnych sulfonamidów.

NITROFURANY

Stosowane w zakażeniach dróg moczowych, przewodu pokarmowego i zewnętrznie.

Ulegają redukcji wewnątrz komórki bakteryjnej - powstają metabolity uszkadzające nić DNA.

Nitrofurantoina

działa na wiele drobnoustrojów odpowiedzialnych za zakażenia ukł moczowego E.Coli, Salmonella, Shigella, Campylopacter [[ ANTYSEPTYK DRÓG MOCZOWYCH, często w profilaktyce nawracających zakażeń, robić przerwy kilkudniowe w podawaniu ]]

Po podaniu doustnym wchłania się szybko i prawie całkowicie, osiąga małe stężenie w osoczu. Skuteczne stężenie TYLKO W MOCZU. Okres półtrwania 20minut, 40% dawki wydala się przez nerki.

W KWAŚNYM MOCZU CZĘŚĆ LEKU JEST WCHŁANIANA ZWROTNIE. DZIAŁA TYLKO W ŚRODOWISKU KWAŚNYM. U chorych ze zmniejszonym klirensem kreatyniny dochodzi do kumulacji leku we krwi - Nitrofurantoina przechodzi wówczas do OUN i krwi płodu.

Niepożądane: LEK TOXIC, bóle brzucha, neuropatia obwodowa, hepatotoksyczny, nudności, wymioty, alergiczne reakcje skórne, śródmiąższowe zapalenie płuc (pneumonia nitrofurantoinowa), leukopenia, anemia hemolityczna u osób z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. Mocz barwi się na brązowo. Mutagenne i onkogenne działanie. Powoduje reakcję DISULFIRAMOWĄ. NIE PODAWAĆ W CIĄŻY, W OKRESIE KARMIENIA I U NIEMOWLĄT w 1 miesiącu życia.

Nifuroksazyd (Ercefuryl) - tabl co 6h - w leczeniu biegunek.

Furazydyna

działanie zbliżone do nitrofurantoiny, rzadziej powoduje niepożądane,

Furazolidon

działa w przewodzie pokarmowym, aktywny wobec większości bakterii powodujących zakażenia przewodu pokarmowego (E. Coli, Salmonella, Shigella, Proteus, Areobacter, Vibro cholerae, Giardia intestinalis). Aktywny wobec H. Pylori. Źle wchłania się z przewodu pokarmowego, jednak powoduje ogólne działania niepożądane i barwi mocz. Stosowany w zakażeniach układu pokarmowego.

Niepożądane: nudności, wymioty, ból głowy, złe samopoczucie, reakcje alergiczne, reakcja disulfiramowa - NIE PIĆ ALKOHOLU.

Nitrofural / Nifurazon

pochodna nitrofuranu stosowana zewnętrznie. Działa na Staphylococcus aureus, Streptococcus, E. Coli, Proteus, Areobacter i inne. Lek stosowany miejscowo w kremach, maściach, zasypkach i powierzchownych zakażeniach powłok a także tabletkach do odkażania jamy ustnej. Nie stosować w paciorkowcowym zapaleniu migdałków!.

Pochodne nitroimidazolu [[ NITROIMIDAZOLE ]]

Stosowane w rzęsistkowicy, lambliazach, amebiazach, w zakażeniach bakteriami beztlenowymi. Penetrują do wnętrza komórki bakteryjnej, gdzie ulegają redukcji do bardzo aktywnych związków, które uszkadzają DNA.

Metronidazol (NIE SPOŻYWAĆ ALKOHOLU!)

LEK Z WYBORU w zakaż pierwotniakowych (Giardia Lamblia, Entamoeba histolytica, amebiozie) działa też na trichomonas vaginalis. Działa głównie na bakterie beztlenowe (Bacteroides, Fusabacterium, Clostridium, Veinonella), Helicobacter pylori. Paciorkowce beztlenowe są mniej wrażliwe na działanie metronidazolu. Podawany profilaktycznie w zabiegach chirurgicznych i ginekologicznych. Stosowany w rzekomobłoniastym zapaleniu jelit (Clostridium difficile) i w anginie Plauta-Vincenta (wrzodziejące zapalenie gardła)

Po podaniu doustnym szybko i w 80% resorbowany, często stosowany dożylnie. Wiąże się z białkami osocza w 15-20%, okres półtrwania: 8-10h.

Efektywne stężenie osiąga w płynie mózg-rdz, ślinie, płynie nasiennym, wydzielinie pochwowej i jamach surowiczych. Dociera łatwo do płuc, nerek, wątroby, żółci oraz skóry. Metabolizowany w wątrobie i wydalany z żółcią, 8% w moczu w postaci niezmienionej.

Niepożądane: nudności, metaliczny smak w ustach, biegunki, wysypki, bóle głowy, utraty przytomności, napady podobne do padaczkowych, obwodowe neuropatie. Mocz może mieć ciemne zabarwienie i mogą wystąpić trudności z jego oddawaniem. Reakcje DISULFIRAMOWE. Rakotwórcze działanie.

Tynidazol

stosowany w zakażeniach bakteriami beztlenowymi i w profilaktyce zakażeń przy zabiegach operacyjnych. Podawany jest w postaci tabletek i wlewów dożylnych.

Ornidazol

j/w, dłuższy okres półtrwania - 14h.

FLUOROCHINOLONY:

hamują dwa enzymy bakteryjne: topoizomerazę II, IV i gyrazę DNA (warunkują prawidłową strukturę DNA bakteryjnego). Działają bakteriostatycznie, ale i też bakteriobójczo. Wprowadzenie fluoru do cząsteczki chinolonu - FLUOROCHINOLONY. Podaje się je doustnie (nieliczne dożylnie). Najsłabiej wchłania się norfloksacyna, prawie całkowicie ofloksacyna. Wchłanianie zmniejszone wobec środków zobojętniających sok żołądkowy jak związki magnezu, glinu wskutek tworzenia się związków chelatowych (nie dotyczy związków wapnia). Środki zobojętniające podawać 2h przed lub po lekach. Okresy półtrwania długie, wiązanie z białkami słabe. Przechodzą do krwi płodu i mleka matek karmiących.

II gen (najaktywniejsza ciprofloksacyna)

Aktywne wobec: G- , w tym: E.Coli, Citrobacter, Enterobacter, Kleibsiella, Proteus, Salmonella, Shigella, Yersinia, Neisseria, Haemophilus, słabiej serratia i pseudomonas (jedynie ciprofloksacyna znacząco jest aktywna wobec pseudomonas).

III gen

Aktywne wobec G+, zwłaszcza wobec gronkowców i paciorkowców, także wobec Brucella, Legionella, Mycobacterium, Chlamydia, Mycoplasma i Rickettsia (atypowe bakterie). Stężenie leków podobne w osoczu, płynach tkankowych, komórkach wydzielonych oskrzeli, OUN, kościach i gruczole krokowym. Stosowane w zakażeniach dróg moczowych, oddechowych, przewodu pokarmowego i szpiku.

IV gen

szczególnie aktywne wobec bakterii beztlenowych, słabo wrażliwych na starsze fluorochinolony. Utrzymują wysoką aktywność wobec tlenowych bakterii G+, oraz atypowych patogenów oddechowych, troche słabsze w przypadkach bakterii G- niż fluorochinolony Iigen.

II gen: Ciprofloksacyna Ofloksacyna Pefloksacyna Norfloksacyna

Ofloksacyna

wchłania się szybo, max stęż po 1-1,5h, okres półtrwania 5-7h (wydłuż w niewydolności nerek). Wydalany w 70-90% przez nerki.

Skuteczna w zakaż dróg moczowych, skóry, tkanek miękkich, dróg żółciowych i narządów rodnych.

G- (Citrobacter, Enterobacter, Kleibsiella, Proteus, Salmonella, Shigella, Esherichia, Neisseria, Haemophilus). Działają też na Legionella pneumophila, Mycoplasma, Campylobacter jejuni. Jest najaktywniejszym lekiem z całej grupy wobec gronkowców (streptococcus w tym aureus!). Paciorkowce mniej wrażliwe. Drobnoustroje oporne na inne fluorochinolony zazwyczaj są oporne na ofloksacynę!

Ciprofloksacyna

znaczna aktywność wobec pałeczek jelitowych, szczególnie Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influenzae, Neisseria, Mycobacterium tuberculosis, Mycoplasma, mniej wrażliwe Chlamydia.

Szybko resorbowana z przewodu pokarmowego, biodostępność 70%, metabolizowana w 15-20% w wątrobie. Wydalana z moczem lub żółcią.

Norfloksacyna

skuteczna wobec pałeczek jelitowych, Esherichia coli, Enterobacter, Proteus, Salmonella, Shigella, Citrobacter i Campylobacter, Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influenzae i Neisseria.

Stosowana w zakażeniu dróg moczowych, skuteczna również w leczeniu rzeżączki.

Wchłaniana po podaniu doustnym. Maksymalne stężenie po 1-2h. Biodostępność 70%, okres półtrwania 3,5-6,5h. Poziom leku w innych tkankach poza układem moczowym, jest niski. Wydalana jest z moczem w postaci niezmienionej.

Pefloksacyna

wskazania do stosowania: zak ukł moczowego, gruczołu krokowego, kości, stawów, zakażenia dolnych dróg oddechowych, pod warunkiem że są powodowane przez bakterie Gram-ujemne. Słabo działa na G+ i pseudomonas.

Podawana doustnie lub dożylnie 2x na dobę. Uwaga na interakcję z cytochromem P-450, tendinopatie.

III gen: Sparfloksacyna Lewofloksacyna

Sparfloksacyna

zaburzenia rytmu, fototoksyczność, stosowana bardzo rzadko. Metabolizowana w wątrobie. Okres półtrwania 16-30h.

Wskazania: pozaszpitalne zapalenia płuc, zaostrzenie przewlekłej zaporowej choroby płucnej powodowane przez typowe patogeny oraz chlamydie. Podawana doustnie.

Lewofloksacyna

lewoskrętnym izomerem ofloksacyny. Dwukrotnie bardziej aktywna w stosunku do G- (od ofloksacyny, mniej aktywna niż ciprofloksacyna). Silniej też działa na G+.

nie jest metabolizowana w wątrobie, wydalana w postaci niezmienionej. Okres półtrwania 6-8h.

Ostre zapalenie zatok przynosowych, zaostrzenie POCHP, pozaszpitalne zap płuc (typowe lub atypowe), w powikłanych zakażeniach dróg moczowych, w zakażeniach skóry Staph Aureus lub Strept Pyogenes.

Podaje się ją doustnie lub dożylnie.

IV gen: Moksyfloksacyna Gatifloksacyna

Moksyfloksacyna

działa na bakterie G+ , G- , szczepy wytwarzające B-laktamazę i drobnoustroje beztlenowe. Największe stężenie osiąga w układzie oddechowym i w zatokach. Stosowana najczęściej w zapaleniu oskrzeli, pozaszpitalne zapalenie płuc (typowe i atypowe), w ostrym zapaleniu zatok, POCHP.

Po podaniu doustnym wchłania się szybko, dostępność około 90%, okres półtrwania 9-12(16)h. Wydalana przez nerki z moczem i z kałem w postaci niezmienionej. Niewydolność nerek i wątroby NIE WPŁYWA na farmakolokinetykę leku - metabolizowana w wątrobie, ale bez udziału cytochromów!.

Gatifloksacyna

G+ i beztlenowce, nie zaburza cytochromu P-450, ma opinię leku bezpiecznego, nie powoduje fototoksyczności, nie uszkadza wątroby, nie wydłuża odstępu QT. Wskazania do stosowania: Pozaszpitalne zapalenie płuc, ostre zapalenie zatok obocznych nosa i zaostrzenie POCHP, powodowane przez typowe i atypowe patogeny oddechowe, jak i zakażenia dróg moczowych, a także zakażenia powodowane przez Neisserie gonorrhoeae. Podawana doustnie lub dożylnie.

NIEPOŻĄDANE FLUOROCHINOLONÓW:

nudności, wymioty, biegunki, brak łaknienia

nerwowy: zawroty głowy, stany pobudzenia, bezsenność, halucynacje, drgawki, opóźniona reakcja. Pobudzenie ośrodkowe wynika antagonizmem chinolonów wobec receptora GABAergicznego.

Dolegliwości związane ze stanem zapalnym ścięgien(achilles), uszkodzenie chrząstki wzrostowej, wybroczyny, obrzęki, eozynofilia, trombocytopenia, anemia, leukopenia prowadząca do agranulocytozy. Fototoksyczność - nie przebywać na słońcu! Nie należy chinolonów stosować u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu, w ciąży, w okresie karmienia, u osób ze schorzeniami OUN (epilepsja).

Hamują izoenzymy cytochromu P-450.

LEKI PRZECIWGRUŹLICZE

zasady leczenia:

systematyczność, odpowiedni czas trwania kuracji, stosowanie terapii skojarzonej.

Minimalny czas leczenia to 6miesięcy, leczenie gruźlicy opon m-rdz, mózgu, kości trwa nawet do 12mcy.

Leczenie przeprowadzane jest w dwóch fazach:

1. 2-3 miesiące leczenie intensywne, mające na celu zahamowanie mnożenia się, oraz zabicie szybko namnażających się prątków. [[ryfampicyna izoniazyd pirazynamid etambutol]]

2. leczenie podtrzymujące - ma na celu zapobieganie nawrotom choroby [[ryfampicyna izoniazyd]]

I schemat leczenia:

pierwsze 2 mies: izoniazyd, ryfampicyna, pirazynamid, etambutol

kolejne 4 mies: izoniazyd, ryfampicyna

II schemat:

3 mies: ryfampicyna, etambutol, pirazynamid

6 mies: -----------//-------------

III schemat:

? mies: pirazynamid, chinolony, ryfampicyna (dojelitowo wszystkie)

max 6 mies: ---------//----------- (doustnie)

Dla kobiet w ciąży zaleca się stosowanie izoniazydu, rifampicyny, etambutolu (NIE STOSOWAĆ PIRAZYNAMIDU I STREPTOMYCYNY I ETIONAMIDU i FLUOROCHINOLONÓW). 2 miesiące izoniazyd rifampicyna etambutol, 4 kolejne miesiące izoniazyd i rifampicyna. Kobieta leczona przeciwprątkowo MOŻE karmić piersią, leki przenikają w małych ilościach, nie zagrażając noworodkowi (otrzymuje on nie więcej niż 20% dawki stosowanej w tym wieku).

Stosowanie w leczeniu gruźlicy kilku leków równocześnie jest konieczne ze względu na występowanie oporności.

Leki stosuje się w jednorazowej dawce dziennej - rano w czasie śniadania (jedynie ryfampicyna na czczo!)

Leki pierwszego wyboru:

Izoniazyd (INH) - jest prolekiem

działa bakteriobójczo, uszkadzając ścianę komórki bakteryjnej, działa na wszystkie rodzaje prątków. Wchłania się dobrze z przewodu pokarmowego, Metabolizowany w wątrobie. dobrze przenika do tkanek (w tym do płynu m-rdz -> stosowany w gruźliczym zapal opon mózgowych i mózgu).

Niepożądane: zapalenie nerwów obwodowych (na skutek zaburzeń w przemianach wit B6), występuje najczęściej u pacjentów niedożywionych, chorych na cukrzycę, u alkoholików. Rzadziej objawy ze strony OUN, bezsenność, bóle głowy, drżenia mięśniowe, uszkodzenie wątroby, wzrost aktywności transaminaz, działanie mielotoksyczne (agranulocytoza, eozynofilia), obniża także próg drgawkowy.

Ryfampicyna

działa bakteriobójczo na bakterie G- i G+, poprzez hamowanie syntezy kwasów nukleinowych, działa na wszystkie postacie prątków. Dobrze przenika do większości tkanek, słabo do płynu mózgowo-rdzeniowego. Stosowana jest rutynowo w zakażeniach gruźliczych OUN.

Wchłania się dobrze z przewodu pokarmowego, ale tylko po podaniu na czczo. Metabolizowana jest w wątrobie. Może być stosowana u pacjentów z niewydolnością nerek.

Niepożądane: ze str pokarmowego (nudności, wymioty, biegunki), wysypka, wzrost aktywności transaminaz, trombocytopenia z objawami skazy krwotocznej. W czasie leczenia mocz, łzy, pot ślina - mogą zabarwiać się na różowo-pomarańczowo!

Etambutol

łatwo się wchłania, nie przenika do płynu m-rdz, działa na prątki będące w fazie wzrostu i podziału.

Nie powinien być stosowany u chorych z zaburzeniami widzenia, może wywołać zapalenie nerwu wzrokowego, zmniejsza poczucie barw oraz pole i ostrość widzenia (zmiany te się cofają).

Leki drugiego wyboru “pomocnicze” - NIGDY ICH NIE STOSOWAĆ U KOBIET W CIĄŻY:

Pirazynamid

najlepiej działa na prątki znajdujące się w środowisku kwaśnym, obecne w tkankach które uległy martwicy, a także na prątki w makrofagach. Łatwo wchłania się, przenika do tkanek, bdb do płynu m-rdz. Stosowany w pierwszym etapie leczenia gruźlicy.

Niepożądane: hepatotoksyczność, bóle stawowe, reakcje uczuleniowe (światłowstręt, wysypka), podwyższenie temperatury ciała

Streptomycyna

działa na prątki znajdujące się w fazie wzrostu, nie działa na formy spoczynkowe. Nie przenika do płynu m-rdz

niepożądane: zaburzenia błędnikowe, uszkodzenie słuchu, działanie neurotoksyczne, porażające przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe

Etionamid

działa bakteriostatycznie, przenika do płynu m-rdz.

Niepożądane: ze strony przewodu pok, utrata łaknienia, nudności, wymioty, biegunki,

ze strony OUN: bezsenność, objawy psychotyczne.

Hepatotoksyczność, reakcje uczuleniowe

Kwas p-aminosalicylowy (PAS)

wywołuje zaburzenia gastryczne, zmiany alergiczne skóry, bóle stawów, uszkodzenia szpiku.

Ostatnio do leczenia wprowadzono również fluorochinolony II gen.

TRĄD:

trąd skąpo-bakteryjny - z niewielką ilością bakterii typu gruźliczego jest leczony przez 6 miesięcy dapsonem i ryfampicyną.

Trąd bogato-bakteryjny - z licznymi bakteriami typu trądowego - leczony przez co najmniej 2 lata ryfampicyną, dapsonem i klofazyminą.

Dapson

pochodna sulfonamidów, jego działanie jest antagonizowane przez PABA, działa przez hamowanie syntezy kwasu foliowego. Po podaniu doustnym łatwo się wchłania i rozmieszcza w tkankach i płynach. Okres półtrwania w surowicy 24-48h, w wątrobie nerkach, skórze i kości pozostaje przez dłuższy czas. Część leku ulega acetylacji w wątrobie i wydalaniu z moczem, większość przechodzi w formie niezmienionej. Stosowany jest też w leczeniu zapalenia opryszczkowatego skóry, przewlekłego pęcherzykowego schorzenia skóry powiązanego z celiakią.

Niepożądane: częste; hemoliza krwinek czerwonych, methemoglobinemia, anoreksja, nudności, wymioty, gorączka, alergiczne zapalenie skóry, neuropatie.

Klofazymina

jest barwnikiem o złożonej budowie. Ma działanie przeciwzapalne i może być stosowana u pacjentów którzy nie tolerują dapsonu. Działa na DNA, stosowana doustnie, kumuluje się w organizmie, ulegając sekwestracji w układzie fagocytów jednojądrzastych. Działanie przeciwtrądowe jest opóźnione i ujawnia się po 6-7 tygodniach. Okres półtrwania w surowicy - 8 tygodni.

Niepożądane: skóra i mocz mogą przybierać barwę czerwonawą, uszkodzenia ciała zabarwienie niebiesko-czarne, nudności, zawroty i bóle głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

Ryfampicyna (patrz wyżej)

WIRUSY:

Leki p/wirusowy mają różne mechanizmy działania;

1. hamują wnikanie wirusa do komórek żywiciela (INTERFERON, INHIBITORY NEURAMINIDAZY)

2. hamują dekapsulację i uwalnianie genomu (AMANTADYNA)

3. zwiększają aktywność ukł immunologicznego

4. większość hamuje syntezę kwasów nukleinowych (replikację) (inhibitory polimerazy wirusowego DNA - ACYKLOWIR, GANCYKLOWIR, IDOKSYURYDYNA, RIBAWIRYNA)

5. hamują aktywność odwrotnej transkryptazy w przypadku retrowirusów

6. hamowanie translacji wirusowego mRNA (INTERFERON)

7. hamowanie modyfikacji posttranslacyjnej

8. hamowanie montażu komponentów wirusa

9. hamowanie uwalniania wirusa z komórki

skuteczność terapeutyczna leków zależy, czy lek został podany odpowiednio szybko (tj 1-2 doba od zakażenia) - co jest praktycznie nie możliwe, gdyż objawy występują później...

Analogi nukleozydowe [[ inhibitory polimerazy wirusowego DNA ]]

w komórkach zakażonych wirusem ulegają one przekształceniu, przy udziale kinaz wirusowych do odpowiednich monofosforanów, a następnie trifosforanów. Te wbudowywane są w miejsce właściwych nukleozydów do łańcucha syntetyzowanego DNA wirusowego, powodując selektywne zahamowanie aktywności polimerazy wirusowego DNA i w efekcie przedwczesne zakończenie syntezy DNA. (dochodzi do zahamowania namnażania wirusa)

Acyklowir / Aciklowir (podobnie działa 6-deoksyaciklowir przekształcany w aciklowir, bdb wchłaniany z przewodu).

Pochodna guanozyny. Przy udziale kinaz wirusowych jest fosforylowany do trifosforanu acyklowiru, który selektywnie hamuje polimerazę wirusowego DNA, przez kompetycję z trifosforanem deoksyguanozyny. Powoduje przedwczesne zakończenie syntezy DNA. Hamuje replikację wirusa opryszczki HSV typu 1 i 2(Herpes simplex). Działa również w wyższych stężeniach na wirusa VZV varicella zoster virus (ospa wietrzna i półpasiec) wirusa Epsteina-Barr (mononukleoza zakaźna). Stosowany jest także w terapii AIDS (potęguje wpływ zidowudyny na HIV-1). Stosowany bywa również w profilaktyce zakażeń wirusowych przed planowanym leczeniem immunosupresyjnym czy radioterapią. Lek z wyboru w zapaleniach rogówki i nawrotowej oraz pierwotnej opryszczce narządów płciowych. W leczeniu zapalenia mózgu wywołanego HSV przewyższa pod względem skuteczności widarabinę. W zapaleniu rogówki wywołanej HSV działa podobnie do idoksurydyny, trifluorotymidyny i widarabiny.

Łatwo przenika do tkanek i płynów ustrojowych, słabo do płynu mózgowo-rdzeniowego(50% tego co w surowicy), osiąga max stężenie po 1-2h, okres półtrwania 3-5h. Wydalany przez nerki z moczem.

Niepożądane są minimalne: niewydolność nerek na skutek wykrystalizowania się leku w kanalikach i cewkach zbiorczych. Miejscowe podrażnienie, pieczenie (w miejscu podania miejscowego), po podaniu dożylnym zapalenie żył,(pH roztworu 9,0!) nudności, wymioty, zmiany neurologiczne, zmiany w obrazie krwi, po doustnym: nudności, bóle głowy.

Jest uważany za jeden z najbezpieczniejszych leków przeciwwirusowych.

Aciclovir sodium (Zovirax, Virolex)

Gancyklowir (bliska pochodna aciklowiru)

Lek z wyboru w zakażeniach wywołanych wirusem CMV (cytomegalii), hamuje także replikację wirusów opryszczki, ospy wietrznej i półpaśca. Nie działa jako terminator łańcucha, pozostaje w komórkach zakażonych wirusem CMV 18-20h. Stosowany w przypadkach zmniejszonej odporności immunologicznej (także w AIDS) w przypadku zakażeń CMV. Jest stosowany dożylnie, wydala się z moczem. Karcyrogenny, depresyjnie działający na szpik kostny. STOSOWANY JEDYNIE JAKO LEK RATUJĄCY ŻYCIE.

Ribawiryna

analog guaniny, hamuje replikację wirusów DNA i RNA. Działa na większość wirusów RNA i DNA, szczególnie; wirusy grypy A i B, grypy rzekomej i wścieklizny, słabiej na HSV, wirusa ospy krowiej i nagminnego zapalenia ślinianek przyusznych oraz retrowirusy. Stosowana w leczeniu WZW typu C łącznie z interferonem. Działaniem ustępuje amantadynie (p. Dalej). Stosowana dożylnie w leczeniu gorączki Lassa(śmiertelność z 76% do 9%). Przydatna w śródmiąższowym zapaleniu płuc u noworodków. Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, okres półtrwania do 24h, po wielokrotnym podaniu może dojść do kumulacji leku w ustroju. Podawana w areozolu w grypie i infekcjach wywołanych przez wirusy układu oddechowego (RNA paramyksowirus). Wydalana z moczem, częściowo z kałem. Niepożądane: zmniejszenie masy ciała, bezsenność, zaburzenia koncentracji, duszność, bóle brzucha, stawów i mięśni.

Ribavirin (Copegus) - tabl 2x rano, 3x wieczorem, przez 6mcy)

Widarabina

ulega fosforylacji do trifosforanu (...). działa na wirusy opryszczki, Epsteina-Barr, ospy, wirusa WZW B. Lek jest stosowany w opryszczkowym zapaleniu rogówki, przewyższając skutecznością inne powszechnie stosowane leki: idoksurydynę i triflurydynę. Stosowana doustnie i dożylnie (w przypadku opryszczkowego zapalenia mózgu, VZV (miejscowych i uogólnionych), WZW typu B), nieskuteczna jest w opryszczce narządów rodnych, CMV

działa teratogennie, mutagennie, uwaga w niewydolności nerek, może uszkadzać szpik.

Idoksurydyna

analogiem tymidyny. Działa głównie na wirusy opryszczki i półpaśca. Lek może się wbudowywać również do DNA człowieka, źle rozpuszcza się w wodzie - z tych powodów stosowana jest wyłącznie miejscowo w opryszczkowym zakażeniu rogówki i spojówek. Niepożądane: ból, podrażnienie, obrzęk, fotofobia (ustępują samoistnie)

Dendrit -krople do oczu.

Triflurydyna (działa podobnie do idoksurydyny)

Analog tymidyny, hamuje Herpes Simplex typu 1 i 2. Stosowana miejscowo w zapaleniu rogówki i spojówek, skuteczna w przypadkach opornych na idoksyurydynę. Niepożądane: podrażnienie tkanek, niekiedy reakcje alergiczne.

Trifurydyna (viroptic) - krople

Famcyklowir i walacyklowir (podobne do acyklowiru)

w zakażeniach opryszczki zwykłej, ospy wietrznej i półpaśca.

LEKI P/WIRUSOWE o INNYM mechanizmie działania:

Amantadyna i jej pochodne:

hamują odsłanianie i uwalnianie genomu wirusa.

Amantadyna działa na wirusa grypy grupy A (zwłaszcza A2). Stosowana również w leczeniu choroby Parkinsona. Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, wydalana w formie niezmienionej przez nerki z moczem.

Niepożądane: OUN: wynik nasilenia przewodnictwa dopaminergicznego; utrudnienie koncentracji, bezsenność, drgawki, halucynacje. Ostrożność zachować podając lek pacjentom z miażdżycą naczyń mózgowych i padaczką.

Amantadine hydrochloride (Viregyt K) - kaps tabl

Rimantadyna

pochodna amantadyny, jest lepiej tolerowana, stosowana w leczeniu grypy A

Tromantadyna

pochodna amantadyny, hamuje łączenie białkowych elementów wirusa w strukturę kapsydu, działa na wirusy opryszczki typu 1 i 2, jest stosowana w postaci maści w leczeniu różnych zakażeń opryszczkowych.

Inhibitory neuraminidazy

Neuraminidaza - enzym występujący w wirusach grypy grupy A i B (ułatwia wnikanie wirusa do komórek i jego replikację) czy moze jednak uwalnianie wirusow i zapobiega ich agregacji?

Zanamiwir i oseltamiwir

stosowane w profilaktyce i leczeniu grypy. Skuteczne w zakażeniach wywołanych przez wirusy grypy A jak i B.

Zanamiwir stosowany jest przez drogi oddechowe, skuteczny w przypadkach oporności na amantadynę i rimantadynę.

Oseltamiwir doustnie w postaci kapsułek i zawiesiny.

Niepożądane: ze strony przewodu pokarmowego, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, wysypka. Po zanamiwirze: duszność na skutek skurczu oskrzeli (odstawić)

Oseltamiwir (Tamiflu) - kaps 2x1, przez 5dni)

Zanamiwir (Relenza) - inhalatory (jeden wdech co 12 h)

Leki o bezpośrednim działaniu na wirusy:

Denotiwir

działa bezpośrednio na układ odpornościowy organizmu, zwiększając jego aktywność przeciwwirusową. Działa przeciwzapalnie i łagodzi dolegliwości bólowe. Stosowany jest miejscowo w zakażeniach wywołanych przez wirusa opryszczki zwykłej, ospy wietrznej oraz półpaśca.

Denotivir (Polvir, Vratizolin) - krem sztyft krople do oczu

Interferon (INF): (glikoproteina)

działa przeciwwirusowo ponadto immunomodulacyjnie i antyproliferacyjnie a także cytotoksycznie.

Interferon łącząc się ze specyficznymi receptorami błonowymi, powoduje zahamowanie wnikania wirusów do wnętrza komórki makroorganizmu, hamuje także syntezę i metylację mRNA oraz translację wirusowego mRNA na wirusowe białka, upośledzając syntezę białek wirusowych. Skuteczny szczególnie w wirusowym zapaleniu wątroby typu B i C (WZW B i C), chorobach nowotworowych - np. raku płuc, ziarnicy, czerniaku, białaczce włochatokomórkowej, w leczeniu kłykcin kończystych.

Nie wchłania się z przewodu pokarmowego, szybko ulega inaktywacji. Po podaniu dożylnym okres półtrwania 2-4 h. Po podaniu domięśniowym maksymalne stężenie we krwi występuje po 5-7 h, interferony nie przenikają bariery krew-mózg.

Niepożądane: bóle mięśniowe, głowy, gorączka, zaburzenia czynności wątroby, tarczycy, układu sercowo-naczyniowego i szpiku kostnego(po dłuższym stosowaniu), wypadanie włosów,

Interferon-Alfa (Intron A, Roferon-A)

Interferon-Beta (Betaferon)

Interferon-Gamma (Imukin)

AIDS wywołany zakażeniem wirusem HIV

Założenia terapeutyczne:

1. Monitorować wiremię w surowicy i ilość komórke CD4

2. Rozpocząć leczenie, zanim niedobór odpornościowy stanie się ewidentny

3. Zmniejszać zawartość wirusów w surowicy tak jak jest to możliwe i tak jak długo jest to możliwe.

4. Stosować połączenie co najmniej trzech leków, np. dwa inhibitory odwrotnej transkryptazy i jeden inhibitor proteazy.

5. Zmienić schemat leczenia jeśli zawartość wirusów w surowicy wzrośnie

stosowane są:

1. nukleozydowe i nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy

2. inhibitory proteazy HIV

3. inhibitory fuzji (wnikania wirusa do komórek gospodarza)

Hamowanie aktywności odwrotnej transkryptazy: zidowudyna, zalcytabina, stawudyna, didanozyna, newiraina, efawirenz.

Hamowanie aktywności proteazy HIV: sankwinawir, indinawir

Hamowanie wiązania HIV z receptorem (Inhibitory fuzji): enfuwiryd

HIV wnika do komórek makroorganizmu, a jego specyficznym receptorem jest glikoproteina błonowa CD4 występująca głównie na limfocytach T helper, a także makrofagach i komórkach nerwowych.

HIV jest retrowirusem posiadającym pojedynczą nić RNA i enzym - odwrotną transkryptazę - syntetyzującą DNA w komórkach zainfekowanych. DNA wirusa + DNA żywiciela określa się mianem “prowirusa”. W wyniku procesów transkrypcji i translacji dochodzi do replikacji wirusa i dojrzałe nowe wirusy opuszczają komórki żywiciela.

W początkowym stadium występują ostre objawy grypopodobne (wzrost ilości cząstek wirusa we krwi i jego namnażanie się w tkankach). Następnie choroba przechodzi w okres bezobjawowy, kiedy wirusy namnażają się po cichu w komórkach. W tym okresie dochodzi do niszczenia struktury węzłów limfatycznych oraz komórek OUN. Okres ten może trwać nawet do 10 lat.

Nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy

po wniknięciu do zakażonej wirusem HIV komórki ulegają przekształceniu do czynnych metabolitów (trifosforanów). Trifosforany wbudowywane są do syntetyzowanej nici DNA, w miejsce prawidłowych trifosforanów nukleozydów, hamując aktywność zależnej od RNA polimerazy DNA, uniemożliwiając tym samym dalszą syntezę DNA, a w efekcie replikację wirusa.

W pewnym stopniu ograniczają liczbę pacjentów ulegających innym zakażeniom (zak oportunistycznym), zmniejszają objawy neurologiczne towarzyszące AIDS, przedłużają okres pojawiania się objawów u pacjentów seropozytywnych, jednakże nie przedłużają znamiennie życia chorych.

Zidowudyna

pochodna tymidyny. Działa na retrowirusy,Hamuje replikację wirusa HIV-1, słabiej HIV-2, działa również na wirusa HTLV-1(T-limfotropowy wirus białaczki), wchłania się z przewodu pokarmowego w ok 60%, przenika dobrze do tkanek i płynów ustrojowych, w płynie m-rdz osiąga stężenia zbliżone do stężenia w krwi (max po 30min), szybko eliminowana (okres półtrwania ok 1 h) przez nerki w formie nieczynnych glukuronianów. Zostaje przekształcona do trifosforanu zidowudyny, hamuje odwrotną transkryptazę wirusa. Metabolizowana w wątrobie.

Leki takie jak: aspiryna, acetaminofen, indometacyna, probenecid ZWIĘKSZAJĄ działania toksyczne zidowudyny

Niepożądane: uszkodzenie szpiku i anemia granulocytopenia, (50% pacjentów) [[zależne od postępu choroby]], bóle głowy, bezsenność, drgawki, parestezje, nudności, wymioty, hiperpigmentację skóry, błon śluzowych i paznokci.

Zidovudine (Azovir, Retrovir) - kaps, syrop, może być podawana dożylnie.

Stawudyna (nowy lek)

analog tymidyny, działa na HIV-1 (także w przypadku oporności na zidowudynę), przekształcana do trifosforanu stawudyny (inhibitor odwrotnej transkryptazy), stabilniej zwiększa liczbę limfocytów CD4 niż zidowudyna. Cechy zbliżone do zidowudyny. Z uwagi na większą od niej toksyczność, ryzyko uszkodzenia wątroby, zapalenia trzustki, stosowana jest w drugiej kolejności. !!! Zidowudyna hamuje fosforylację stawudyny w zakażonych komórkach (hamując jej działanie p/wir) !!!

Stavudine (Zerit) - kaps, zawiesina

Didanozyna

działa na formy HIV-1 i HIV-2 oporne na zidowudynę

pokarm upośledza wchłanianie z przewodu pokarmowego, niestabilna w środowisku kwaśnym, podaje się ją w formie specjalnie zbuforowanych tabletek. Okres półtrwania w surowicy -30min, wewnątrzkomórkowy: do 12h.

Niepożądane: bóle, utrata czucia w stopach, bolesne miopatie i zapalenie trzustki (poważne ograniczenie w stosowaniu leku)

Didanosine (Videx) - tabl

Zalcytabina

przekształcana do trifosforanu deoksycytydyny - hamuje kompetencyjnie syntezę DNA i replikację wirusa. Wywiera podobne działanie na HIV-1 i HIV-2

Stosowana u pacjentów nietolerujących zidowudyny lub w przypadku oporności na ten lek. Eliminowana przez nerki, zidowudyna nie wpływa wyraźnie na jej farmakokinetykę (można podawać oba)

Środki zawierające glin i magnez, a także pokarmy hamują wchłanianie zalcytabiny z przewodu pokarmowego. Niepożądane: neuropatia, zależna od stosowanej dawki neutropenia, może wywołać również zapalenie trzustki oraz zapalenie nerwów obwodowych, bóle głowy, owrzodzenie ust, zmiany paznokci, obrzęki kończyn dolnych, ogólne złe samopoczucie. Pojawiają się wysypki skórne

Zalcitabine (Hivid) - tabl.

Lamiwudyna (nowy lek)

Stosowana w leczeniu zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu B, w leczeniu zakażeń wirusowych HIV stosowana jest w preparatach złożonych z zidowudyną (Combivir, Trizvir)

Nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy:

cechują się dużą swoistością w stosunku do HIV-1, nie hamują HIV-2. W przeciwieństwie do nukleozydowych inhibitorów, nie wymagają fosforylacji. Mechanizm działania polega na bezpośrednim blokowaniu aktywności polimerazy DNA, na skutek rozerwania centrum katalitycznego enzymu. Stosowane są tylko w leczeniu skojarzonym z innymi przeciwretrowirusowymi. Wydalane są w postaci nieczynnych glukuronianów.

Newirapina

dobrze się wchłania, max stężenie po 4 h, pokarm nie upośledza wchłaniania, w 60% wiąże się z białkami osocza, przenika przez barierę krew-mózg, łożyskową, do mleka matek karmiących. Metabolizowana w wątrobie, wydalana przez nerki.

Niepożądane: nudności, wymioty, biegunki, bóle głowy, bóle mięśniowe, zespół Stevensa-Johnsona, zespół toksycznej martwicy naskórka, ciężkie zapalenie i niewydolność wątroby, nie prowadzić pojazdów!

Nevirapine (Viramune) - tabl, zawiesina

Efawirenz

Posiłki bogate w tłuszcze zwiększają wchłanianie. Wiąże się z białkami osocza w 90%, nie przenika bariery krew-mózg, wydalany przez nerki z moczem, indukuje enzymy układu cytochromu P-450 przyspieszając swój własny metabolizm.

Niepożądane: wysypka, bóle głowy, nudności, stosunkowo często występują zaburzenia ze strony OUN, zawroty głowy, zaburzenia snu i koncentracji, zaburzenia psychiczne, stany depresyjne z myślami samobójczymi, reakcje maniakalne.

Evavirenz (Strocin) - tabl

Inhibitory proteazy HIV

Proteaza jest enzymem niezbędnym do wytworzenia białkowej otoczki wirusa HIV. Zahamowanie aktywności proteazy prowadzi do powstania nieprawidłowych, niedojrzałych wirusów, niezdolnych do replikacji i do zakażania.

Inhibitory proteazy hamują bezpośrednio proteazę i nie wymagają wcześniejszej aktywacji biologicznej. Dobrze penetrują do węzłów chłonnych, słabiej do płynu mózgowo-rdzeniowego. Działają przeciwwirusowo zarówno w ostrej jak i utajonej fazie zakażenia.

Ritonawir

łatwo wchłania się z przewodu pokarmowego, okres półtrwania wynosi 3-5h. W niewielkim stopniu przenika przez barierę krew-mózg. Metabolizowany w wątrobie, wydalany z żółcią. Może nasilać działanie wielu równocześnie stosowanych leków poprzez wypieranie ich z połączeń z białkami lub przez zahamowanie ich metabolizmu przy udziale cytochromu P-450 (blokuje Efawirenz?) (pochodne benzodiazepiny, leki immunosupresyjne, antybiotyki makrolidowe, glikokortykosteroidy, leki antydepresyjne, neuroleptyki, doustne leki przeciwzakrzepowe, leki antyarytmiczne (chinidyna, flekainid, enkainid).

Niepożądane: uczucie drętwienia i mrowienia dłoni, stóp, warg, ogólne osłabienie, bóle głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

Ritonavir (Norvir) - kaps

Indinawir

wchłania się dobrze, okres półtrwania 2 h, wywołuje mniej interakcji. U pacjentów z hemofilią, może wystąpić nasilenie krwawień. Indinawir może powodować odkładanie się kamieni nerkowych (pić dużo wody), ponadto zab żołądkowo-jelitowe, bóle głowy, bóle mięśniowe.

Indinawir (Crixivan) -kaps

Sankwinawir / Sachinawir

pokarm hamuje wchłanianie leku - podawać przynajmniej 2 h po posiłku.

Niepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle mięśni, głowy, mrowienie kończyn. W czasie leczenia skojarzonego z zalcytabiną może wystąpić zapalenie trzustki oraz stany depresyjne.

Sanquinawir (Invirase) - kaps

Nelfinavir

Dobrze się wchłania, maks stęż po 1-2 h, w 99% wiąże się z białkami osocza, metabolizowany w wątrobie przy udziale układu enzymatycznego cytochromu P-450. Wydalany z kałem, w niewielkim stopniu z moczem.

Nelfinavir (Viracept) - tabl.

Amprenavir

dobrze się wchłania, metabolizowany w wątrobie.

Może nasilać działanie wielu równocześnie stosowanych leków poprzez wypieranie ich z połączeń z białkami lub przez zahamowanie ich metabolizmu przy udziale cytochromu P-450 (blokuje Efawirenz?) (pochodne benzodiazepiny, leki immunosupresyjne, antybiotyki makrolidowe, glikokortykosteroidy, leki antydepresyjne, neuroleptyki, doustne leki przeciwzakrzepowe, leki antyarytmiczne (chinidyna, flekainid, enkainid).

Amprenavir (Agenerase) - kaps

Nukleozydowe i nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy oraz inhibitory proteazy, stosowane są ŁĄCZNIE w leczeniu AIDS, wywierają działanie synergistyczne w stosunku do HIV, nie stwierdza się przy tym zwiększenia ich cytotoksyczności, natomiast w przypadku terapii skojarzonej wolniej rozwija się oporność wirusów na leki. Najczęściej stosuje się dwa inhibitory odwrotnej transkryptazy (oba nukleozydowe lub jeden nukleozydowy a drugi nienukleozydowy). Skojarzone z inhibitorem proteazy. Jeżeli jest niemożliwe podanie inhibitora proteazy, podać kombinację trzech inhibitorów odwrotnej transkryptazy.

Leczenie takie pozwala na wyraźne przedłużenie życia pacjentów. Wada: jest drogie, musi być kontynuowane do końca życia.

Inhibitory fuzji

enfuwiryd (jedyny stosowany)

hamuje wnikanie HIV-1 do komórek, stanowi uzupełnienie terapii skojarzonej, szczególnie u pacjentów, u których stwierdza się dużą, lecz nie całkowitą oporność na nukleozydowe i nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy oraz inhibitory proteazy. Wykazano, że w tych przypadkach enfuwiryd istotnie zwiększa efektywność politerapii AIDS. Lek stosowany jest wyłącznie parenteralnie. Może wywołać reakcje skórne w miejscu podania, neuropatię obwodową oraz zmniejszenie masy ciała.

11

---