era Islamu Koran (al-guran - recytacja) przesłanie boga, który przemówił po arabsku.(114 sur- rozdziałów, 6200ajt - wersy, ułożenie od najdłuższych sur do najkrótszych) Koran to słowa boga spisane przez ludzi.
RELIGIE MEZOAMERYKI: Olmekowie- od 2000 pne do 400 pne główny ośrodek La Venta. -Olmecka cywilizacja: -zorganizowany system edukacyjny i religijny kapłani ofiary, -rozwinięta wymiana handlowa bazalt, -rozwój nauki; -sztuki,- wynaleźli grę w piłkę.
MAJOWIE:- od 1 do VII Ne-Religijne znaczenie rolnictwa-bogowie stworzyli człowieka z wody i kukurydzy,;
-bóg utrzymują świat w ładzie oraz zapewniają korzystanie z upraw ale za ofiary i poświęcenia. Elementy poświecenia; -przedziurawienie języka i przywiązanie do niego sznura
CHICHEN- Itza(otwór studni; -IX opuszcza i w X ponownie zasiedla ;-El Casillo Piramida Kukuleana.
PALENGUE BAAK- VII-Viii w,
TOLTEKOWIE- IX_XIII ośrodek, władzy TULA..
BOGOWIE AZTECCY:-Coatlicue,Huitzilopochtli (koliber południa bóg wojny i słonca), Quetzakoatl(pierzasty wąż) KALENDARZ AZTECKI: k solarny 365, rytualny-20 ;oba kal. nachodziły na siebie co 52 lata.-wierzyli w koniec świata co 52 lata.
DRAMATYCZNE WYDARZENIA: -wygnanie Żydów z Hiszpanii pod koniec XVIw.; -założenie w 1515 getta w Wenecji Geto- huta.; -Papież Paweł IV w 1556 założył getto na bagnistym terenie Zatybrza. -Getta powstają w całej Europie
KABAŁA: Kabbalach otrzymana tradycja przekazana w naukach biblii,
KABAŁA Luriańska: -Izak Liria(1534-1572). Każda jednostka ma swoja rolę do odegrania w dramacie mesjańskim, Przestrzegający odpowiednich praktyk Żydzi przyczyniają się do procesu naprawy świata.
FAŁSZYWI MESJASZE; Sabbataj Cwi- uwierzył w niego Natan z Gazy a po nim Żydzi Europy i Bliskiego Wschodu, Wyznaczył datę zbawienia na 1666rok.;-zwolennik sabataizmu Frank odrzucał bowiem Talmud i trójce żydowską, a chrzest traktował jako niezbędny do zbawienia
ruch CHASYDZKI: Israel Ben Eliezer; -Baal Szem tow beszt; -pan dobrego imienia. CHASYDZI(WYBRAŃCY)-Cadyk Soddik- sprawiedliwy, stanowił dla wspólnoty wzór pobożności, pokory i sprawiedliwości.;36 cadyków na pokolenie.
HASKALA OŚWIECENIE ŻYDOWSKIE:- AFERA DREYFUSA- proces i skazanie 45 letniego kapitana Alfreda Dreufusa za domniemaną zdradę francuskich tajemnic wojskowych na rzecz cesarstwa niemieckiego.
FUNDAMENTALIŚCI ŻYDOWSCY- Baruch Goldstein- w lutym 1994 dokonał w Hebronie masakry zabijając 29 modlących się Palestyńczyków, jego grób znajduje się przy wejściu do nielegalnego osiedla pod Hebronem na jego grobie jest napis że był święty i zginął jako męczennik.
JUDAIZM ORTODOKSYJNY-pełne stosowanie taknudu w życiu codziennym, dzieli się na: haredim- wszystko co nowe jest zakazane przez tore,
JUDAIZM KONSERWATYWNY-pośredni miedzy ortodoksyjnym a reform. jest za utrzymaniem języka hebrajskiego w liturgii, zachowaniem szabatu i przepisów koszerności w USA.
JUDAIZM REFORM- uznanie prawa żydowskiego za historyczne i podległe reformom. pelne równouprawnienie kobiet w liturgii, dowolność przestrzegania przepisów koszernych i obchodzenia szabatu.
LOBBY-ZNACZENIE- ścisłe-grupa pozaparlamentarna mająca wpływ na działalność ciał ustawodawczych,
szersze-gra która dla realizacji swoich celów wywiera wpływ na dowolne organy władzy państwowej.
Potoczne-każda wpływowa grupa w danym środowisku.
pejoratywne- wpływy nieformalne, szre strefy lobbingu.
POZYTYWNE STRONY LOBBINGU: Ułatwienie rozwiązywania konkretnych problemów, stworzenie płaszczyzny kontaktów, wzmocnienie pozycji grup mających niewielką silę przebicia w systemie politycznym, zwrócenie uwagi polityków na sprawy nurtujące.
NEGATYWNE-uwikłanie przedstawicieli władz w zależności od grup interesu, możliwość działania wbrew interesom i prawą pozostałych grup interesu, może przyczynić się do osłabienia ładu.
GŁ. AKTY REGULACJE
rzecznictwo interesów w USA:- Federalna ustawa o kontroli lobbingu;- ustawa o rejestracji rzeczników obcych interesów;-
poprawki Byrda,-
ust o tzw.
drzwiach obrotowych, konflikcie interesów, kampani wyborczej, etyce władzy.
Komitet akcji politycznej- political action comittee (PAC) -1842 Smith- Connally Act; -PAC limit do5 tysięcy USD; -zarejestrowanych 4600 komitetów na tę liczbę przypada około 70 proizraelskich PAC, pierwszy proizraelski PAC utworzony został w 1978 r
Lobby proizraelskie geneza-1859 Rada Przedstawicielska Amerykańskich Izraelitów;-1878 Połączenie Rady z Amerykańską Unią Kongregacji Hebrajskiej;-1897 Syjonistyczna Organizacja Ameryki Zionist Organization of America, biuro wykonawcze ZOA: American Zionist edmmittee
Amerykańscy Żydzi Niecałe 3% amerykańskiego społeczeństwa ale:-25 % dziennikarzy i wydawców;-17% liderów różnych organizacji;-15% wysokiego szczebla urzędników państwowych;-40% spośród 200 najbardziej znanych intelektualistów amerykańskich;-20% profesorzy. Amerykańcy Żydzi ciąg dalszy-świadomość istnienia państwa Izrael-zainteresowanie sytuacją Izraela i jego obywatelami-polityczne wsparcie i zaangażowanie finansowe-osobiste zaangażowanie-instytucjonalne zaangażowanie w działalność wspierania Izraela-elektorat rozmieszczony w strategicznych okręgach wyborczych np. Nowy Jork 12%
Lobby Izraelskie struktura:- AIPAC około 70 tys członków- Thnink Tank s-znane osobistości : Bernard Lewis, Charles Krauthammer Wsparcie dla proizraelskiego lobby1.neoknoserwatyści:wspieranie „specjalnych stosunków” z Izraelem 2. chrześcijańscy syjoniści. Prawica chrześcijańska trudny partner dla liberalnych amerykańskich Żydów Wsparcie lobby zakończone sukcesem:- natychmiastowe uznanie państwa Izrael-pomoc finansowa, gospodarcza, technologiczna, wojskowa -ok 3 mld USD rocznie- 1970 odrzucenie planu Dilliana Rogersa??'-poparcie dla Izraela w czasie Jon Kippur-zawetowanie przez USA w RB ONZ 42 rezolucji potępiających Izrael (1972-2006)-1981 Memorndum Understanding i w 1987 USA nadały Izraelowi status ważnego sojusznika spoza NATO; Spowalnianie procesu pokojowego ;-strategia podwojnego powstrzymania.
NAJBARDZIEJ ZNANE STARCI Z KRYTYKAMI: 1974-William Fulbright pokonany w wyborach do senatu przez D. Bumpersa.
5 filarów islamu- I szahada wyznanie wiary nie ma boga prócz Allaha a Mahomet jest jego wysłannikiem, II salat - modlitwa raka- cykl modlitewny po arabsku całkowite poddanie się woli bożej, III zakat podatek religijny pobożne fundacje wakf, IV Saun - post ramadan od wschodu do zachodu słońca nie można jeść pić palić, V Hadżdż - pielgrzymka do Mekki przynajmniej raz w życiu.
3 święta miejsca Islamu: Mekka, Medyna, Jerozolima.
Samuel Hunington Główna teza; w świecie po zimniej wojnie wytworzyła się unikalna w dziejach sytuacja jest on jednocześnie wielobiegunowy i wielo cywilizacyjny, uproszczony został przez H. obraz społeczności międzynarodowej państwa współpracują ze sobą w ramach danej cywilizacji a rywalizują z państwami z wrogich cywilizacji.
Kręgi cywilizacyjne wg. Huningtona : zachód, Ameryka łacińska, prawosławie, Islam, Chiny, Japonia, Indie(ewentualnie krąg Buddyjski), najsłabiej wyodrębnionym ośrodkiem jest Afryka.
Trzy odpowiedzi na zachodnią kulturę i cywilizację: nieudana- Japonia odrzucenie od XVI w. do rewolucji Meji, kernalizm odgórna rewolucja w celu stworzenia społeczeństwa wyznającego zachodnie wartości. Maternizacja „plus” rodzinna kultura ale bez westernizacji: główna teza pozycja zachodu słabnie a wyzwanie rzucają mu przede wszystkim kultury Islamu i Chin, Zachód osiągną szczyt swojej potęgi mniej więcej w latach 20 XX w. a od tego czasu jego potęga relatywnie maleje.
Proces „odwrotu zachodu” jest: powolny, nieregularny, dotyczy różnych zasobów .
Struktura modelowego kręgu cywilizacyjnego : państwa ośrodki (core- states np. Japonia, Chiny, Rosja, Indie) czyli centra dawnych cywilizacji; państwa członkowie (member- states); państwa osamotnione np. Etiopia; państwa rozszczepione za takie badacz uznaje np. Sudan, Indonezję, Ukrainę; państwa rozdarte np. Rosja Turcja(rozdarta między islamem a zachodem) Meksyk
Struktura cywilizacji: w ramach szczególnych cywilizacji autor wymienia również subcywilizację np. w cywilizacji Islamu są to subcywilizacje arabska, turecka, perska i malezyjska. Hunington uważał także że lista cywilizacji nie jest definitywnie zamknięta cywilizacjami stać się mogą w przyszłości kręgi afrykańskie Buddyjskie. Każda cywilizacja jest długowieczna ale nie nieśmiertelna- przechodzi przez fazy świetności.
Rola państw ośrodków: państwa ośrodki powinny zdaniem H. „wejść w role” dawnych supermocarstw i odpowiadać za sytuację w swoich strefach wpływów legitymizuje i uprawnia je do tego wspólnota kulturowa w obrębie danego kraju. Bywa i tak, ze państwo ośrodek przyjmuje ze względów bezpieczeństwa kulturę nad pobliskim terytorium obcym mu pod względem cywilizacyjnym np. Chiny w Tybecie, Rosja na północnym Kaukazie.
Konflikty: Arogancja zachodu, Nietolerancja Islamu, Chińska pewność siebie(duma) .
Islam religia miecza: jest religią powodująco konflikty, w drodze historycznych podbojów wszedł w konflikt z wieloma cywilizacjami istnieją między nimi silne napięcia, Islam jako arbitralna i absolutystyczna Religia wyklucza kompromis, tereny islamskie były często obszarem zachodnich podbojów, brak państw ośrodków w cywilizacji islamskiej, eksplozja demograficzna.
Starcie cywilizacji wojny kresowe są prowadzone na obszarach cywilizacji, wybuchają z przerwami i właściwie nigdy się nie kończą, brutalność i bardzo duża ilość ofiar, krwawe granice Islamu, przykłady wojen kresowych: Afganistan.
Co powinien zrobić zachód propozycja H. uświadomić sobie co jest obecnie prawdziwą i zasadniczą osią konfliktów , przystosować do tego stanu zimnowojenne instytucje polityczne, zakwestionować rasistowskie przekonanie o uniwersalizmie swojej własnej kultury .
Zderzenie cywilizacji o ogniu krytyki Harald/Miller: zamiast zderzenia współżycie kultur, zafałszowanie rzeczywistości, czynnik etniczny konfliktów;
Bassam Tiki: islam resumuje fundamentalizm i terroryzm, zis lamowana Europa, zeuropeizowany Islam;
Francis Whieen: brak konsekwencji w klasyfikowaniu cywilizacji, większość konfliktów nie toczy się między cywilizacjami lecz w ich obrębie, źródłami konfliktów są nadal głód i terroryzm, nie ma czystych cywilizacji w dobie globalizacji, zderzenie cywilizacji;
Imannuel Wallerstein: istnienie 3 uniwersalizmów religijny, wynikający z wartości oświecenia, silniejszych.
Piotr Kłookowski : cywilizacje nie są monolityczne różnice są nawet wewnątrz poszczególnych państw.
Buddyzm Filozofia , duchowa praktyka obejmująca około 300 milionów ludzi. Oparty na naukach Buddy.
Trzy klejnoty buddyzmu Budda - nauczyciel Dharma - nauka, wiedza Sangha - społeczność Budda Urodzony jako Siddhartha Gautama - 563 r. p. n. e. Miał zostać królem W wieku 29 porzucił swoje dotychczasowe życie w celu poszukania drogi do oświecenia Przez sześć lat wiódł ascetyczne życie Odrzucił skrajności wybrał medytację i osiągną Nirwanę - przebudzenie, poznając prawdę o życiu stał się przebudzonym Buddą w wieku 35Spędził pozostałe 45 na nauczaniu innych jak osiągnąć drogę do oświecenia
Nauka Buddy Cztery szlachetne Prawdy:- życie jest cierpienie- źródłem cierpienia jest nieokiełznane pragnienie- odejściem od pragnienia jest osiągnięcie Nirwany- droga do Nirwany wiedzie przez ośmiostopniową ścieżkę
Ośmiostopniowa ścieżka Mądrość: •Prawe rozumienie •Prawa motywacja Moralna dyscyplina: •Prawa mowa •Prawe czyny •Prawe życie Dyscyplina umysłu: •Prawy wysiłek •Prawe skupienie •Prawa medytacja
Różnice między buddyzmem a hinduizmem Buddyzm odrzuca: Autorytet Wed System kastowy Hinduskie i wedyjskie diety Ceremoniał wedyjski Koncepcję Brahmana
Buddyści wierzą...-Odrodzenie (reinkarnacja) jest związana z karmą-Nirwana oznacza uspokojenie umysłu-Nirwana wyzwala z reinkarnacji-Buddyzm nie jest systemem teistycznym: Budda nie jest bogiem, a jedynie nauczycielem
Buddyjskie teksty...Tripitaka „Trzy Kosze”:Vinaya (“dyscyplina”) - zasady mnisiego życia -Sutta -Kazania Buddy- Abhidhamma- nauki- Dhammapada - zebrane powiedzenia Buddy-Inne teksty używane przez określone szkoły buddyjskie
Rozprzestrzenienie się Buddyzmu - do XIII w. buddyzm prawie całkowicie zniknął w Indiach
Buddyjskie szkoły - Mahajana Wielki Wóz- Rozwiną się w I w. n.e.- Założony w północnej Azji (Chiny, Japonia, itd.)- Nauka skierowana do wszystkich- Przewodnictwo Bodhisatwy (“mądrej współczującej istoty”)- Skierowanie uwagi na współczucie- Celem jest stanie się cbodhisatw ą i dopomożenie w oświeceniu innych
Buddyzm tybetański- Wadżrajana - diamentowy pojazd- Rozwój w VII w. n. e.- Połączenie Therawady iMahajany:- Rytuały (Tantra ): -Mantra -Mandalas i Thankas (symboliczne wyobrażenia)-Mudras (gesty rąk)-Bodhisatwowie włączając Lamów (Dalai Lama)
Borobudur - Indonezja największa świątynia buddyjska na świecie.
Hinduizm Jest jeden Bóg, ale o nieskończonych aspektach i imionach Najwięcej wyznawców w Indiach i Nepalu
Hinduizm• Sposób życia• wiara• Około 900 mln
Szerokie znaczenie wierzeń- Zakorzenionych w lokalnych tradycjach- Centralne wierzenia
Wielka tradycja w połączeniu z:Ludem Harappa• Pierwotni mieszkańcy• ~ 4,500 p. n. e. Ariowie• ~ 1,500 p. n. e.- Pierwsi najeźdźcy- Teksty napisane w sanskrycie
Cele Hinduizmu -Moksha: wyzwolenie z cyklu życia i śmierci-Połączenie się na zawsze z boskością Brahmanem
Reinkarnacja- Samsara cykl narodzin, życia i śmierci oraz ponownych narodzin, podczas którego odradza się dusza na kolejnym poziomie.-Dusze ludzi mogą odradzać się na poziomie wyższym bądź niższym, jest to uzależnione od karmy.-Dusze ludzi mogą odradzać się na poziomie roślin i zwierząt.-Śmierć nie jest ostateczna, hindusi są przekonani o tym, że człowiek odradza się w kolejnych wcieleniach przez wiele razy.
Karma i Dharma-Karma: uczynki/ działania-Każde działanie przynosi określony skutek.-Karma to szczególne okoliczności i sytuacje, które składają się na życie w danym wcieleniu.-Dharma: etyczna powinność oparta na boskim porządku.
Święte teksty: Wedy (wiedza) powstawały 1200-900 r. p.n. e. Wedy głoszą kosmiczne i moralne prawo- Rygwedy hymny pochwalne wykorzystywane przez dawnych kapłanów składających ofiary bogom.- Samaweda - głównie zawiera materiał- Rygwedy w postaci przetworzonej, powiązanej z muzyką.- Jadżurweda - podaje szczegóły obrzędów rytualnych dokonywanych przez kapłanów w akcie ofiarnym.- Atharweda - magiczne zabarwienie. Zbiór zaklęć uroków i innych magicznych zaklęć.Pozostałe teksty
Brahmany: teksty dotyczące natury brahmana (boskiej zasady) i rytuałów ofiarnych.
Aranjaki komentarze do brahmanów.
Upaniszady nauki przekazywane uczniowi przez nauczyciela. dotyczących podstawowych pojęć takich jak atman, brahman itp.
Dwaj najbardziej znani bogowie - ŚIWA i WISZNU
Banaras - święte miejsce hinduizmu -Pielgrzymi licznie przybywają, aby móc się obmyć w tym miejscu. -Wielu hindusów przybywa tutaj umrzeć.-Znajduje się tutaj 1500 świątyni.-Jest także centrum aktywności mistrzów, uczonych w religii i ich uczniów.
SYSTEM KASTOWY Cztery kasty- Bramini: kapłan- Kszatrijowie: wojownicy i administratorzy- Waśjowie: farmerzy, artyści, rzemieślnicy- Śudrowie: niewykwalifikowani robotnicy i służba Kasty: zakazane w konstytucji z 1947 r.
Gandhi: ojciec współczesnych Indii •Satyagraha wierność prawdzie •Swadesi własna wytwórczość •Swaradż niepodległość.
2