KONSOLIDACJA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

Konsolidacja - to efekty finansowe firm

Konsolidacja sprawozdań - dotyczy podmiotów które mają szczególne znaczenie w gospodarce.

Rachunek grup kapitałowych - sprawozdania jednostkowe, dokumentacja konsolidacyjna, skonsolidowane sprawozdania

Konsolidacja:

- skonsolidowany bilans

- skonsolidowany rachunek zysków i start

- skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych

- zestawienie zmian w skonsolidowanym Kapitale własnym

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych

Informacja dodatkowa obejmująca wprowadzenie do skonsolidowanego sprawozdania

Grupa kapitałowa - jest to jednostka dominująca wraz z jednostkami zależnymi i jednostkami współzależnymi nie będącymi spółkami handlowymi

Jednostka zależna - spółka handlowa, która kontrolowana jest przez jednostkę dominującą

Sprawowanie kontroli nad inną jednostką - zdolność do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki w celu osiągania korzyści ekonomicznych i jej działalności

Współkontrola - to zdolność jednostki na równi z innymi8 udziałowcami do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki w celu osiągania korzyści ekonomicznych i jej działalności.

Znaczący wpływ na inną jednostkę - to nie mająca znamion sprawowania kontroli lub współkontroli zdolność jednostki do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki w tym również dotyczącą podziału lub pokrycia wyniku finansowego.

Udziały mniejszościowe - stanowią tę część wyniku netto uzyskanych z działalności oraz aktywów netto jednostki zależnej które można podporządkować do udziałów nie należących do jednostki dominującej.

Powiązania pomiędzy jednostkami:

1. jednostki dominującej, którą może być wyłącznie spółka kapitałowa, która kontroluje działalność jednostek od niej zależnych lub wywiera znaczący wpływ na działalność jednostki z nią stowarzyszonej

2. jednostki zależnej, jest nią spółka, którą kontroluje podmiot dominujący

3. jednostki stowarzyszonej, na polityką tej spółki istotny wpływ wywiera podmiot dominujący

Dane jednostek zależnych są wyłącznie dla SF metodą pełną, jednostek stowarzyszonych metodą praw własności a dane jednostek współzależnych niebędących spółkami handlowymi metodą konsolidacji proporcjonalnej.

Koncepcje:

1. koncepcja własnościowa - podmiot gospodarczy znajduje się w posiadaniu ściśle zdefiniowanych jednostek lub grup, aktywa podmiotu należą do właścicieli a jakiekolwiek zobowiązanie podmiotu uważa się za zobowiązanie jego właścicieli. Przychody realizowane automatycznie zwiększają udziały netto właścicieli a ponoszone koszty powodują zmniejszenie właściwego udziału w podmiocie. Podstawowym odbiorcą sprawozdania jest właściciel. Wartość aktywów netto wyceniana jest i prezentowana w wartościach godziwych. Nie występują udziały w mniejszości. Jest wykorzystywana przy metodzie proporcjonalnej. Wartość firmy jest wyceniana i prezentowana w należnej części udziału inwestora.

2. koncepcja podmiotu gospodarczego - podmiotem zainteresowania w SF i rachunkowości jest podmiot gospodarczy a nie jego właściciel. Wartość aktywów netto - wyceniamy całą wartość firmy, wycena i prezentacja udziałów w mniejszości jest wyceniana w wartościach rynkowych łącznie z wartością firmy.

3. koncepcja podmiotu dominującego - SF sporządza się przede wszystkim dla akcjonariuszy podmiotu dominującego. Jednostka dominująca sprawując kontrole nad jednostką zależną ma prawo do dysponowania całym jej majątkiem. Udziałowcy mniejszościowi znajdują odzwierciedlenie w postaci jednostkowej pozycji zarówno w bilansie jak i w RZIS. Wartość aktywów netto udziałów inwestora - jest wykazywana w wartościach godziwych a udziały mniejszości w wartościach księgowych. Wartość firmy dotyczy wyceny i prezentacji w należnej części udziałów inwestorów. Jest ona właściwa dla metody konsolidacji pełnej

4. koncepcja rozszerzonego podmiotu gospodarczego - zakłada że bez względu na to czy nabyto wszystkie czy tylko część udziałów to powinny być one wykazane w skonsolidowanym bilansie według wartości godziwych, także i udziały mniejszościowe. Wartość aktywów netto - jest to wycena i prezentacja należnej części wartości firmy według udziału inwestora. Udziały mniejszościowe są prezentowane w wartości godziwej.

Przy konsolidacji metodą pełną sumowaniu podlegają wszystkie odpowiednie pozycje bilansów oraz RZIS jednostki dominującej i poszczególnych jednostek zależnych.

Wyłączeniu podlega wyrażona w cenie nabycia wartość udziałów posiadanych przez jednostkę dominującą i inne jednostki objęte konsolidacją w jednostkach zależnych z tą częścią, wycenionych według wartości godziwej aktywów netto jednostek zależnych, która odpowiada udziałowi jednostki dominującej i innych jednostek grupy kapitałowej objętych konsolidacja w jednostkach zależnych, na dzień rozpoczęcia sprawowania nad nimi kontroli:

1. nadwyżkę wartości udziałów mad odpowiadająca im częścią aktywów netto wycenionych według ich wartości godziwych

2. nadwyżkę odpowiedniej części aktywów netto wycenionych według ich wartości godziwych nad wartością udziałów

3. wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnych charakterze jednostek objętych konsolidacją

4. przychody i koszty operacji gospodarczych dokonanych między jednostkami objętymi konsolidacja

5. zyski i starty powstałe w wyniku operacji gospodarczych

6. dywidendy naliczone lub wypłacone przez jednostki zależne jednostce dominującej i innym jednostkom objętym konsolidacją

Czynności konsolidacyjne przy konsolidacji pełnej:

1. określenie jednostek zależnych w tym obejmowanych konsolidacją

2. ustalanie danych od pierwszej konsolidacji kapitałów

3. dostosowanie sprawozdań jednostek zależnych do zasad i metod przyjętych w grupie kapitałowej i przeliczenia walutowe sprawozdań sporządzanych w walutach obcych

4. ustalenie korekt związanych z aktualizacja wyceny aktywów i pasywów jednostek zależnych od wartości godziwych

5. sporządzenie sprawozdań sumarycznych

6. następna konsolidacja kapitału

7. odpisy wartości firmy za okres sprawozdawczy

8. dokonanie wyłączeń konsolidacyjnych

9. ustalenie wyniku na sprzedaży jednostki zależnej lub jej części

10. ustalenie wyników finansowych przypadających na udziałowców mniejszościowych

11. ustalenie rozliczeń z tytułu odroczonych podatków

12. sporządzenie skonsolidowanego bilansu, RZIS, sprawozdanie z przepływu środków oraz zmian w kapitałach skonsolidowanych

13. sporządzenie informacji dodatkowej.

Eliminacja wzajemnych rozrachunków - grupa kapitałowa składa się z jednostki dominującej i z 2 jednostek zależnych. Podmiot dominujący jak i jednostka podporządkowana sporządza zestawienie wzajemnych rozrachunków na potrzeby konsolidacji w układzie i szczegółowości pozycji bilansowych

Eliminacja transakcji wzajemnych - każda pozycja w SF musi być przedstawiona tak, jakby SF było sporządzone tylko dla jednego przedsiębiorstwa. W ramach wyłączeń eliminuje się:

1. wzajemne rozrachunki

2. przychody i koszty wzajemnych operacji gospodarczych

3. zyski lub straty zawarte w aktywach

4. dywidendy

Konsolidacja metodą proporcjonalną:

1. wspólne kontrolowanie aktywów

2. wspólne kontrolowanie działalności

3. wspólne kontrolowanie przedsiębiorstwa

Metoda konsolidacji proporcjonalnej polega na sumowaniu poszczególnych pozycji SF jednostki dominującej w pełnej wartości, z częścią wartości poszczególnych pozycji SF jednostek współzależnych niebędących spółkami handlowymi, proporcjonalną do posiadanych przez jednostki grupy kapitałowej objęte konsolidacją udziałów oraz dokonaniu wyłączeń.

Wyłączeniu podlega wyrażona w cenie nabycia wartość udziałów posiadanych przez jednostkę dominującą i inne jednostki objęte konsolidacją w jednostkach współzależnych z tą częścią, wycenionych według wartości godziwej aktywów netto jednostek współzależnych, która odpowiada udziałowi jednostki dominującej i innych jednostek grupy kapitałowej, objętych konsolidacją w jednostkach współzależnych na dzień rozpoczęcia współkontroli.

1. wartość firmy wykazuje się w aktywach skonsolidowanego bilansu w odrębnej pozycji aktywów trwałych jako „wartość firmy jednostek podporządkowanych”

2. ujemną wartość firmy wykazuje się w pasywach skonsolidowanego bilansu jako „ujemna wartość firmy jednostek podporządkowanych”

3. wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnych charakterze jednostek objętych konsolidacją - w pełnych kwotach

4. przychody i koszty operacji gospodarczych dokonanych między jednostkami objętymi konsolidacja - w pełnych kwotach

5. zyski i straty powstałe w wyniku operacji - w pełnych kwotach

6. dywidendy naliczone lub wypłacone przez jednostki współzależne jednostce dominującej i innym jednostkom objętym konsolidacją - w pełnych kwotach

Przy metodzie konsolidacji proporcjonalnej nie występują udziały w mniejszości

Metoda praw własności - określa się jako sposób wyceny wartości udziałów w aktywach netto jednostki podporządkowanej z uwzględnieniem wartości firmy ( dodatni, ujemny) ustalonych na dzień objęcia kontroli, współkontroli i znaczącego wpływu.

Jednostka posiada udziały w przedziale od 20% - 50%

Istotą stosowania metody praw własności jest korekta wartości pozycji bilansowej udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenionych MPW oraz w RZIS wydzielenie pozycji zysk, strata z udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenionych MPW

Jeżeli jednostki grupy kapitałowej objęte konsolidacją posiadają udziały w jednostkach współzależnych to dane tych jednostek muszą być wykazane w skonsolidowanym SF

ZADANIA

Zad. 1. dotyczące koncepcji

Spółka „k” nabyła 80% udziałów spółki „Z” za 4200000. wartość księgowa majątku spółki „Z” - 4500000. wartość rynkowa spółki „Z” wyrażona w wartościach godziwych wynosi - 5000000.

Rozliczyć wartość inwestycji inwestora według poszczególnych koncepcji

1. koncepcja własnościowa

majątek netto spółki „Z” przypadający na udział inwestora w wartościach godziwych - 4000000.

80% * 5000000 = 4000000

4200000 - 4000000 = 200000 - majątek firmy

Udziały w mniejszości nie występują

2. koncepcja podmiotu gospodarczego

majątek netto spółki „Z” - 5000000

4200000 / 80% = 5250000

Wartość firmy w wartościach godziwych

5250000 - 5000000 = 250000

Udziały w mniejszości

20% * 5250000 = 1050000

Bilans: - majątek - 5000000 udział własny - 4200000

- wartość firmy - 250000 udział mniejszości - 1050000

5250000 5250000

3. koncepcja podmiotu dominującego

majątek spółki „Z” - 80% * 5000000 = 4000000

udział w mniejszości - 20% * 45000000 = 900000

4900000

Bilans: - majątek - 4900000 udział własny - 4200000

- wartość firmy - 200000 udział mniejszości - 900000

5100000 5100000

4. koncepcja rozszerzonego podmiotu dominującego

wartość firmy 4200000 - 4000000 (80%* 5000000) = 200000

udziały w mniejszości 20% * 5000000 = 1000000

Bilans: - majątek - 5000000 udział własny - 4200000

- wartość firmy - 200000 udział mniejszości - 1000000

5200000 5200000

Zad. 2 kontrola bezpośrednia i pośrednia

Podmiot dominujący w spółce „Z1” ma kontrolę bezpośrednią - 80%, mniejszościowy - 20%

„D” i „Z2” - bezpośrednio - 0

- pośrednio - 80%*75% = 60%

Udziały w mniejszości

- bezpośrednio - 25%

- pośrednio - 20%*75% = 15%

100%

Wartość godziwa aktywów netto przypadająca na udział inwestora

Wartość udziałów * kapitał własny

Aktywa netto ( kapitał własny)

Aktywa - zobowiązania

Aktywa netto = kapitał własny

Kapitał udziałowców mniejszościowych

Aktywa netto - wartość aktywów netto

Niezrealizowany zysk A * m% / 100% + m%

Wartość firmy z konsolidacji

Cena nabycia - wartość aktywów netto przepadających na udział inwestora

Wartość lokaty

Wartość udziałów + zysk netto przypadający na udział inwestora lub - strata - wypłata dywidendy

75%

80%

Z2

Z11

D

40%

20%

75%

Z1

Z2

D

„D” i „Z1” - udział bezpośredni - 25%

„D” i „Z2” - udział bezpośredni - 20%

Udział pośredni - 30%

Udział mniejszościowy bezpośredni- 40%

Pośredni 25%840% = 10%

100%

---