O poprawie Rzeczypospolitej bonus, Barok


O poprawie Rzeczypospolitej

W słynnym traktacie pt. O poprawie Rzeczypospolitej Andrzej Frycz-Modrzewski tworzy własną wizję prawidłowo funkcjonującego, sprawiedliwego, prawego państwa. Poglądy autora dotyczą konkretnie Rzeczypospolitej, a nie są rozwiązaniami abstrakcyjnymi. Jakie tematy podejmuje autor? Zawarte są w tytułach pięciu ksiąg :

I O obyczajach

II O prawach

III O wojnie

IV O Kościele

V O szkole

Jak widać - nie pomija Modrzewski żadnego z ważnych problemów państwa, którego uniwersalną konstrukcję tworzą : sąd, wojsko, Kościół, oświata i ... obyczaj.

Swój wywód rozpoczyna Frycz od przykładu. Pewien szlachcic zostaje pobity tak dotkliwie, ze umiera. Sprawcy są znani - trzeba ich ukarać. I oto :|”sprawiedliwość”! za takie samo przewinienie szlachcic nie jest ukarany, a plebejusz zostaje skazany na śmierć. Jak to jest - zadaje Modrzewski - ze w tej samej Rzeczypospolitej, za tę samą winę, jedni płaca głową, a innych traktuje się pobłażliwie. Państwo polskie nie spełnia więc podstawowego zadania: żeby wszyscy mogli żyć spokojnie i szczęśliwie. Jednakże ważny jest postulat Modrzewskiego o równouprawnieniu wszystkich! Wtedy była to zupełna nowość w Europie - pierwszy sygnał rodzącej się demokracji, równie ważny jak odkrycie Kopernika.

Najistotniejszą i najbardziej światłą częścią dzieła wydaje się dziś księga II O prawach, ze względu na zawartą w niej myśl: bez praw nie może być prawdziwej wolności.

Z księgi O wojnie należy zapamiętać, że Frycz-Modrzewski jest - podobnie jak jego duchowy patron Erazm z Rotterdamu - wyznawcą ireizmu, czyli wielkim przeciwnikiem waśni i wojen, zwolennikiem zgody i pokoju. Eksponuje zło wojenne: zbrodnie, ohydy, hańby, nieszczęścia nieskończone, które wojna za sobą wlecze...

W księdze O obyczajach zajmuje się Modrzewski obowiązkami, cnotami, jakimi winien odznaczać się uczciwy obywatel, wykłada powinności senatora, posła, sędziego, starosty i hetmana.

W księdze O szkole widać, jak ogromną - większą niż Rej - przykłada Modrzewski wagę do edukacji młodego obywatela i do znaczenia zawodu nauczyciela. Pisze: „szkolny stan jest najcudniejszy i rzeczom ludzkim najpoczytniejszy” - i woła o potrzebę finansowania szkół, które ważniejsze jest niż wydatki na zabytki. Postulat ten bardzo łatwo zapamiętać, bo jest dziś tak samo lub bardziej jeszcze aktualny niż w XVI wieku.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
o poprawie rzeczypospolitej a frycz modrzejewski
F MODRZEWSKi O POPRAWIE RZECZYPOSPOLITEJ
O poprawie RZECZYPOSPOLITEJ Różnica między poglądami Frycza i szlacheckiej inteligencji
modrzewski o poprawie rzeczypospolitej YSXBFC6W3S722XQJI67FHTO3KI2QLEXYURPFK6Q
O poprawie Rzeczypospolitej-streszczenie, szkoła
O poprawie Rzeczypospolitej, STUDIA, staropolska
o poprawie rzeczypospolitej opracowanie geneza interpretacja motywy
O poprawie Rzeczypospolitej, Streszczenia
O poprawie Rzeczypospolitej (2) , O poprawie Rzeczypospolitej - Andrzej Frycz Modrzewski
Andrzej Frycz Modrzewski O poprawie Rzeczypospolitej
Modrzewski O poprawie Rzeczypospolitej
Modrzewski O poprawie Rzeczypospolitej
O poprawie Rzeczypospolitej
O poprawie Rzeczypospolitej(1)
17 Jeśli umysł ludzki jest tworem ewolucji, to czy można wierzyć, że poprawnie ujmuje on rzeczywisto
Barok 11, Czy tekst „Świętoszka” potwierdza tezę Moliera: „Zadaniem komedii jest p
telewizja a rzeczywistość POPRAWIONE, Kulturoznawstwo UAM, Telewizja

więcej podobnych podstron