42. SANTI GUCCI

-ur. w 1538r., pochodził z Florencji, do Polski przybył prawdopodobnie w wieku 20 lat.

-nadworny artysta Zygmunta Augusta, Stefana Batorego, Henryka Walezego

- Dla Zygmunta Augusta pracował przy zamku w Niepołomicach.

- Stefan Batory natomiast zatrudnił go przy budowie zamku w Łobzowie.

- Pracował również dla możnych rodzin: Myszkowskich i Firlejów. Dla Firlejów rozbudował zamek w Janowcu i wykonał nagrobek w miejscowym kościele. Dla biskupa Piotra Myszkowskiego wzniósł rezydencję Mirów w Książu Wielkim i prawdopodobnie także kaplicę Myszkowskich przy kościele dominikanów w Krakowie.

- Najprawdopodobniej to on zaprojektował zamek Leszczyńskich w Baranowie Sandomierskim.

- Jeżeli chodzi o prace rzeźbiarskie, istnieje tylko jedno pewne dzieło Santi Gucciego, sygnowane i poświadczone źródłowo-nagrobek króla Stefana Batorego, reszta dzieł jest po prostu przypisywana temu artyście na podstawie cech jego stylu.

NAGROBKI

- Nagrobek Stefana Batorego

Ustawiony w mauzoleum przebudowanym z gotyckiej kaplicy mariackiej na Wawelu (zakończenie prac w 1595 r.)

Architektura pomnika opiera się na schemacie rzymskiego łuku triumfalnego.

Dwupoziomowy cokół, na nim arkada środkowa z kolumnami po bokach, półkolisty łuk z kartuszami herbowymi.

W bocznych niszach alegoryczne figury Roztropności i Męstwa.

Postumenty cokołu ozdobione maskami lwów, pośrodku czaszka z piszczelami.

W zwieńczeniu na szczycie figura anioła, po bokach panoplia.

Wykonany z czerwonego marmuru.

W tej samej kaplicy znajdują się również stalle, które z uwagi na podobieństwo do nagrobka również przypisuje się Gucciemu.

- Nagrobek Andrzeja i Barbary Firlejów w Janowcu

Wykonany z inicjatywy Barbary po śmierci męża w 1585 r.

Przyścienny, piętrowy nagrobek wykonany z kamienia pińczowskiego.

2 nisze przedzielone belkowaniem i flankowane pilastrami

Attyka z fantazyjnie wycinanym zwieńczeniem

- Nagrobek Zygmunta Augusta

W 1571 r. Zygmunt August postanowił postawić sobie nagrobek pod grobem ojca w kaplicy zygmuntowskiej, o wykonanie projektu poproszono Padovano, ale ten zmarł w 1574 r.; wtedy już królowa Anna Jagiellonka zawarła umowę z Santi Guccim (który wzorował się na modelu Padovano).

Posąg we wnęce arkadowej

Figura wzorowana na Zygmuncie Starym.

- Pomnik Anny Jagiellonki

Królowa już za życia postanowiła wznieść sobie pomnik grobowy, korzystając z prac nad grobem Zygmunta Augusta

Wykonany z czerwonego marmuru, płyta z przedstawieniem królowej

- Nagrobek Kryskich w Drobinie

- Nagrobek Hieronima Ossolińskiego w Krakowie (1576)

Pomnik przyścienny

RZEŹBIARSKIE PRACE WARSZTATOWE

Powstało również parę dzieł, w których nie można stwierdzić osobistego udziału artysty, ale zapewne były przez niego projektowane. Można przyjąć, że w Pińczowie pod koniec XVI w. istniał warsztat architektoniczno-rzeźbiarski.

- Nagrobek Krzysztofa i Katarzyny Branickich w kościele w Niepołomicach

- Pomniki Arnulfa i Stanisława Uchańskich oraz Stanisława Kobylnickiego z żoną, wzorują się na nagrobku Firlejów w Janowcu

GŁÓWNE CECHY SZTUKI GUCCIEGO:

- różnorodność typów i rozwiązań dzieł przy powtarzającym się zestawie form i motywów zdobniczych

- afunkcjonalizm struktury architektonicznej (przewaga ciężary nad podporą), antynaturalizm w rzeźbie; mimo to dzieła podporządkowane osiowości, symetrii i regułom geometrycznym

- płaszczyznowość uzyskana przez rozpięcie konstrukcji płasko na ścianie, linearyzm rzeźb figuralnych i form ornamentalnych przy jednoczesnym dążeniu do wieloplanowości

- częste posługiwanie się pustą płaszczyzną w architekturze (amor vacui) przy znacznym stopniu dekoracyjności

- cechy stylistyczne wywiezione z florenckiego środowiska artystycznego

- manieryzm

- sztuka dworska

- nawiązanie do twórczości Berecciego

---