Osoby Fizyczne Odnosi się do człowieka jako uczestnika stosunków cywilnoprawnych

• Każda osoba fizyczna posiada zdolność prawną, może ona być nosicielem(podmiotem ) praw lub obowiązków

• Zdolność do czynności prawnej uzyskują osoby fizyczne ( ludzie) dopiero po osiągnięciu odpowiedniej dojrzałości umysłowej, niezbędnej do podejmowania decyzji co do kształtowania wiążących je stosunków prawnych, a tracą z kolei w razie zaniku tej cechy.

• Jjj

II Indywidualizacja osób fizycznych

• Nazwisko i imię - są oznaczeniem indywidualnym osoby fizycznej; Identyfikacja osoby fizycznej poprzez ujawnienie jej nazwiska Lub imienia nie jest konieczna we wszystkich fazach istnienia każdego stosunku prawnego. Z kolei w czynnościach prawnych dokonywanych pisemnie z reguły konieczne jest określenie podmiotu co najmniej przez wskazanie jego nazwiska, i to już w momencie powstania określonego stosunku prawnego.

• Pseudonim ( oznaczenie przesłaniające) dowolnie przybierane zwłaszcza w związku z działalnością artystyczną, ;iteracją lub wojskową.

• Linie papilarne - zastępcza dla osób niepiśmiennych) odciśnięcie na dokumencie

Dodatkowe dane osobowe

• Poza imieniem i nazwiskiem także należy wskazać inne dane osobowe takie jak: data, i miejsce urodzenia, imiona rodziców i nazwisko rodowe matki ( lub ojca jeżeli to zmienił

• Stan rodzinny Służy również do ustalenia praw i obowiązków w zakresie stosunków prawnorodzinnychi prawnospadkowcyh

- pochodzenie od określonych rodziców

-Związanie małżeństwem ( bycie lub niebycie w związku małżeńskim) Lub SEPERACJA też należy wyróżnić

• Płeć

• Wiek

• Miejscowość ( ulica, dom , lokal)

• Miejsce zamieszkania : OBEKTYWNA -faktyczne miejsce przebywania SUBIEKTYWNY - Zamiar stałego pobytu. Miejsce zamieszkania dziecka jest jest u tego z rodziców , u którego dziecko stale przybywa, a jeśli nie przybywa stale u żadnego z rodziców jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

Zdolność prawna Osób fizycznych

• Człowiek W chwili urodzeni ma zdolność prawną.

• Nasciturus tzn. mający się urodzić. Okres ten rozpoczyna się z chwilą zapłodnienia komórki jajowej. Nasciturus posiada warunkową zdolność prawną, że urodzi się żywy. Przy zdolnośći warunkowej prawa podmiotowe nie mogą być wykonywane , a jedynie zabezpieczone, w oczekiwaniu czy dziecko urodzi się żywe

• Każdemu przysługuje zdolność prawna w takim samym zakresie. Wszyscy więc ludzie w równej mierze mogą być podmiotami cywilnych praw i obowiązków dostępnych wedle obowiązującego systemu prawnego dla osób fizycznych.

• USTANIE - Z.P ustaje zawsze w chwili śmierci. Dowodem śmierci człowieka jest Akt zgonu.

• Uznanie za zmarłego - Wydaje sąd gdy człowiek zaginął. Zaginiony może być uznany za zmarłego po upływie 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym jeszcze według istniejących informacji jeszcze żył. Gdy zaginiony w chwili uznania ukończył 70 lat, to wystarczy upływ 5 lat. Natomiast nie wolno uznać za zmarłego przed końcem roku kalendarzowego, w którym ukończyłby on 23 lata

Ochrona dóbr osobistych - Atrybut każdej osoby fizycznej. Są to dobra nieodłącznie związane z człowiekiem i to bez względu na stan jego psychiki i stopnia wrażliwości. Należą do kategorii dóbr niemajątkowych nie dających się wyrazić w pieniądzu.

• Życie, zdrowie i nietykalność cielesna -

• Wolność - wymieniona w art. 23 KC a art. 445 przewiduje zadość uczynienie za pozbawienie wolnośći ( porwanie, wywieranie presji psychicznej

• Cześć człowieka - rozumiana w dwóch aspektach. Cześć zewnętrzną w znaczeniu dobrej sławy, dobrego imienia i tzw. Cześć wew. W znaczeniu godność osobistej. Obie postanie naruszenia czci objęte są zakresem ochrony. Naruszenie czci może nastąpić w każdy sposób a w szczególnośći ustnie, w liście, w piśmie procesowym, na obrazie, w ksiązce. Ochrona czci nie przysługuje w razie negatywnej oceny człwoeika lub jego działania oparta na rzetelnej krytyce.

• Swoboda sumienia - ar. 23 KC

• Nazwisko i pseudonim - ar. 23 KC na tej podstawie można żądać by inna osoba bezprawnie nie używała jego nazwiska lub pseudonimu. Np. Autor utworów literackich publikowanych pod określonym pseudonimem, aby inny autor nie używał tego samego pseudonimu.

• Stan cywilny - nie wymieniony w art. 23 KC za dobro osobiste uznała go doktryna i judykatura

• Wizerunek - dobro osobiste na mocy art. 23 KC. Obejmuje wszystkie postacie wyrażające ten wizerunek.

• Tajemnice korespondencji - art. 23 kc Naruszenie tego dobra polega ni etylko na otworzeniu listu przez osobę do której nie byl adresowany ale i włamanie się do przewodu służącego do przekazania informacji lub przełamaniu elektronicznego, magnetycznego albo innego sposobu zabezpieczeń

• Nietykalność mieszkania - Zapewnia się nienaruszalność mieszkania. Przeszukanie mieszkanie, pmieszczenia lub pojazdu może nastąpić jedynie w przepisach określanych w ustawie i w sposób w niej określony.

• Twórczość naukowa, artystyczna - chodzi tu tylko o niemajątkowe wartości, jakie dla autora i wynalazcy stanowi fakt, ze on twórcą pewnego pomysłu

• Kult po zmarłej osobie bliskiej - obejmuje przede wszystkim uprawnienia do pochowania zwłok ich przeniesienia lub ekshumacji, ustalenie napisu nagrobowego.

Podmiotowe prawa osobiste ze względu na to, że należą do klasy PRAW PODMIOTOWYCH BEZWZGLĘDNYCH, skutecznie są wobec wszystkich - poza podmiotem uprawnionym, Nikt wiec nie może naruszyć lub nawet tylko zagrażać dobrom osobistym podmiotu uprawnionego. Stosowanie do ich przedmiotu ( dóbr osobistych) są to zarazem prawa niemajątkowe oraz niezbywalne i niedziedziczne.

Przesłanki Ochrony

• Bezprawność. - należy odróżnić naruszenie ( lub zagrożenie) dóbr osobistych od naruszenia(lub zagrożenie) dóbr osobistych od naruszenia ( lub zagrożenia) praw osobistych. Dopiero naruszenia PRAWA osobistego uzasadnia zastosowanie środków ochronnych. Domniemanie bezprawność ma charakter ogólny. Każde wiec naruszenie dobra osobistego bez konieczności wykazania podstawow prawnej naruszenia należy zakwalifikować jako naruszenie prawa osobistego. Domniemanie bezprawnośći naruszenia ( zagrożenia) dobra osobistego rozkłada więc w korzystny dla pokrzywdzonego sposób ryzyko newyjaśnienia okoliczności. Np. A obraził B a następstwie B pobił A. Każdy z nich ospowiada za naruszenie dobra.

Np. Bezprawne było by bicie prostytutki za złe prowadzenie się

• Uchylenie bezprawnośći

1. Zgoda uprawnionego - uchyla bezprawnośći naruszenia dobra osobistego. Np. Zgoda pacjenta na zabieg. Zgoda nie może być skutecznie udzielona gdy jest to sprzeczne z wiąrzącymi normami lub wpółzycia społecznego

2. Działanie na podstawie przepisu lub w wykonaniu prawa podmiotowego np. wyjątkowe przypadki przymusowego leczenia, jaki i obowiązkowego szczepienia, ogłoszenie listy gończych fotografią osoby poszukiwanej.

3. Osoby prawa podmiotowego nie mogą być nadużywane. Np. powołanie się na nietykalność mieszkanie, gdyby ktoś chciał skorzystać z telefonu w celu wezwanie pogotowaia do ofiary wypadku

Środki ochronny

• Ustalenie - orzeczenie ustalające, że określone prawo osobiste przysługuje danej osobie, niekiedy wystarczy, aby zapobiegac dalszym jego naruszeniom albo aby uchylić niebezpieczeństwo dokonania naruszeń.

• Zaniechanie - roszczenie to jest dopuszczalne gdy, istnieje uzasadniona obawa dalszych naruszeń. W przypadku gdy jeszcze dobro osobiste nie zostało naruszone , a jest tylko zagrożone, żądanie zaprzestania działań przygotowawczych stanowi obok powództwa o ustanio jedyny środek jego ochrony. Np. zaniechanie zanieczyszczenia środowiska zagrażającego zdrowiu człowieka

• Usunięcie skutków naruszenia - ma zastosowanie jedynie w przypadku, gdy nastąpiło już naruszenie dobra osobistego. Art. 24 KC wskazuje, że dopełnienie czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia może podlegać na założeniu oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

• Zadośćuczynienie pieniężne lub zapłata na cel społeczny - czyje dobro osobiste zostało naruszone, może żądać na zasadach przewidzianych w KC zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny . Przez zadośćuczynienie należy rozumieć odpowiednia sume pieniędzy przyznaną przez są z tytułu doznanej krzywdy temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone. Krzywdy , polegającej na ujemnych przeżyciach cierpieniach fizycznych lub psychicznych związanych z naruszeniem dobra osobistego . Lub np. na cel społeczny.

OSOBY PRAWNE - wyposażona jest w zdolność prawną ; może mieć własne prawa i obowiązki . Nabywa i zbywa je we własnym imieniu. O. P odpowiadają swoim majątkiem za niewykonanie zobowiązań. Każda O.P jest zarazem jednostką organizacyjną .

Metoda regulacji prawnej : Prawodawca kontruujące O.P może posłużyć się różnymi metodami Prawno-technicznymi na uwagę zasługują dwa :

1. Metoda ogólnego formułowania - cech Osób prawnych. Polega na tym, że prawodawca uznaje za O.P każdą jednostkę organizacyjną. Która ma zespół cech generalnie przez niego określanych. Zaletą tej metody jest elastyczność, pozwalająca uznać za O.P Jednostki organizacyjne bez potrzeby wyraźnego postanowienia ustawowego w tym względzie.

2. Normatywna (formalna) realizuje przedewszystkim postulat jednoznaczności i pewności kwalifikacyjnej. Stosuje ją więc prawodawca który zalety te stawia wyżej niż elastyczność regulacji. . Jej sens polega na tym, że system prawny nie określa ogólnych cech, jakim odpowiadać muszą jednostki organizacyjne, by miały przymiot O.P , lecz wskazuje z nazw typ lub indywidualne organizacje wyposażone w Osobowość prawną.

FUNKCJE

1. jest ona dogodną dla obrotu gospodarczego formą koncentracji kapitału

2. prowadzi do ograniczenia odpowiedzialności ( a zatemi ryzyka) uczestników ( udziałowców) organizacji obdarzonej osobowością prawną w zasadzie do wysokości wniesionego kapitału.

Ogólna regulacja osób prawnych

1. powstanie i rejestry- art. 37 KC jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną dopiero z chwilą jej wpisu do rejestru

2. Nazwa - pełni analogiczną funkcję do imienia i nazwiska Osób fizycznych. Nazwę ustala akt erekcyjny O.P ( ustawa, umowa, rozporządzenie)

3. Siedziba - odpowiednik miejsca zamieszkanai O.F . Siedziła ustalana w jej akcie erekcyjnym w sposób dowolny. Siedziba niekoniecznie musi być związana z jej faktyczną działalnością. Dopiero gdy akt erekcyjny nie określa siedziby O.P , wtedy w myśl art. 41 Siedzibą jej jest miejscowość w której ma swą siedzibę zarządzającą.

4. Organy - O. P Działa przez organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie. Działanie organu osoby prawnej liczy się jako działanie jej samej nie tylko w zakresie czynności prawnych ale i innych działań. O.P ponosi odpowiedzialność także za czyny niedozwolone (delikty) jej organu. Jeżeli O.P nie może prowadzić swoich spraw z braku powołanych do tego organów, sąd ustanawia dla niej KURATORA.

DOBRA OSOBISTE mają same przez się niemajątkowy i niebywalny charakter. Dzięki dobrom O.P może funkcjonować zgodnie z ich zakresem działania Nazwa, nietykalnośc pomieszczeń, tajemnica korespondencji, sferaprywatności. Na tej podstawie O.P może przeciwstawić się bezprawnemu śledzeniu, przesłuchiwaniu lub innym działaniom zmierzającym do uzyskania tajemnic przedsiębiorstwa

RODZAJ OSÓB PRAWNYCH - wyróżniają się ze względu na ich majątkowe, a także strukturalne powiązania z państwem.

1. Skarb Państwa nie ma siedziby , sam odpowiada za swoje zobowiązania, S.P nie ponosi odpowiedzialnośći za zobowiązania innych państwowych O.P , działa przez jednostki organizacyjne, Kierownicy tych jednostek również reprezentują S.P w stosunkach cywilnoprawnych wobec innychpodmiotów ( O.F lub O.P )

2. Inne państwowe osoby prawne. - których mienie jest całkowicie państwowe np. przedsiębiorstwa państwowe.

3. Korporacyjne - w strukturze org. Funkcjonują członkowie którzy poprzez wniesiene udziały lub płacone składki tworzą majątek O.P , a poprzez swoje uprawnienia organizacyjndecydują o jej działanośći

4. Fundacyjne - ( zakładowego) pojawia się tu instytuca założyciela (fundatora) który wyposaża O.P w jej pierwotny majątek, określa jej strukturę organizacyjną i cel działania.

Jednostki samorządu terytorialnego Mają O.P . Przysługuje im prawo własności inne prawa majątkowe. NP.

GMINA _ wystepuje ona w dwóch rolach władzy publicznej na swoim oraz podmiotu prawa cywilnego. Jako O.P ma swój majątek którym nie odpowiada za zobowiązania innych komunalnych osób prawnych, Nie ma wyodrębnionego Systemu organów .

Związki Międzygminne - które wyposażone są w O.P , nabywają je po zarejstroaniu w specjalnym rejestrze

Województwo - jest regionalną wspólnota samorządową. Ma O.P i ma własne mienie którym dysponuje samodzielnie

KONSUMENCI - Za konsumęta uważa się osobę która, zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio nie związanymz działalnością gospodarczą. ZA konsumenta UWAŻA SIĘ TYLKO OSOBĘ FIZYCZNĄ. , ale także prawną spełniąjącą wspomniane przesłanki.

Art. 22 KC/ za konsumenta uważa się osobę fizyczną (człowieka) tylko w przypadkach gdy dokonuje czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową. Definicja ta odnosi się tylko do stosunków cywilnoprawnych a ściślej mówiąc do stosunków prywatnoprawnych ponieważ tak daleko sięga zakres zastosowania K.c

Jeżeli wiec np. O. F prowadząca przedsiębiorstwo nabywa w sklepie eleganckie ubranie potrzebne jej w kontaktach zawodowych , to trudno czynność tę uznać za bezpośrednio związaną z działalnością gospodarczą, nawet gdy zapewniał, że nie używa tego ubrania w stosunkach prywatnych.

PRZEDSIĘBIORCY - ART. 43 kc Przedsiębiorca jest ot osoba fizyczna, osoba prawnai jednostka organizacyjna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

FIRMA : - osoby fizycznej powinna obejmować imię i nazwisko tej osoby

• Osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej może być dowolnie kształtowana , a w szczególnośći przez określenie przedmiotu działalności , użycie określeń fantazyjnych Np. Orlen

• Umieszczenie w firmie osoby prawnej nazwiska lub pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody, a w razie jej śmierci. Zgoda ta również wymagana gdy nazwisko O.F ma pozostać w firmie mim iż osoba przestała być członkiem spółki Lub gdy działalnośc gospodarczą O.F kontynuuje jej następca prawny.

• W firmie O.P nleży określić formę prawną np. spółka z o.o

• Firma danego przedsiębiorcy powinna dostatecznie odróżnić się od firmy innych przedsiębiorców

• Firma jako właściwość identyfikująca przedsiębiorce nie może być zbyta

• Zmiany w firmie wymaga ujawnień we właściwym rejestrze

ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚĆ PRAWNYCH - nie zawsze musi ona przysługiwać każdemu podmiotowi obdarzonemu zdolnością prawną. W okresach gdy podmiot nie ma zdolności do CZ. P. zastepuje go ktoś inny np. rodzic nieletniego dziecka.

• Zakres zdolności CZ. P. nie może być szerszy od zakresu zdolności prawnej

• Brak zdolności do CZ. P. nie pozbawia osoby możliwości bezpośredniego nabywania praw lub obowiązków na podstawie innych niż czynność prawna zdarzeń, np. dziedziczenie

OSOBY PRAWNE-działają one przez swoje organy natomiast jeżeli z braku powołanych do tego organów nie mogą prowadzic swoich spraw a w tym i dokonywać CZ. P. sąd ustanawia dla nich kuratora. Do jego zadań należy przede wszystkim niezwłoczne powołanie właściwych organów. W razie potrzeby przeprowadzenia ich likwidacji.

OSOBY FIZYCZNE-człowiek do podejmowania tych czynności musi osiągnąć konieczną dojrzałość i mieć odpowiednią sprawność umysłową.

BRAK ZDOLNOŚCI DO CZ. P.

• Wiek- osoby, które nie ukończyły lat 13

• Ubezwłasnowolnienie całkowite- ubezwłasnowolnic całkowicie można tylko osobę, która ukończyła lat 13. przesłankami ubezwłasnowolnienia są: choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy, albo inny rodzaj zaburzenia psychicznego w szczególności pijaństwo i narkomania występująca w takim stopniu, że uniemożliwiają danej osobie kierowanie swoim postępowaniem.

SKUTKI-

• czynności prawne dokonywane przez osobę, która nie ma zdolności do CZ. P. są bezwzględnie nieważne

• art. 14 par 2 k. c. stanowi, że jeżeli osoba niezdolna do CZ. P. zawrze umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, to staje się ona ważna z chwilą jej wykonania. Gdyby jednak pociągała za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do CZ. P. to mimo jej wykonania nie staje się umową ważną.

• W imieniu osób nie mających zdolności do CZ. P. dokonują tych czynności przedstawiciele ustawowi wspomnianych osób, którymi są rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie.

OGRANICZONA ZDOLNOŚĆ DO CZ. P.

• Wiek- osoby, które ukończyły 13 rok życia a nie ukończyły 18 lat

• Ubezwłasnowolnienie częściowe orzeka sąd, stosuje się go gdy osoba potrzebuje pomocy w prowadzeniu jej spraw

• Ustanowienie przez sąd doradcy tymczasowego w toku toczącego się postępowania o ubezwłasnowolnienie osoby pełnoletniej powoduje ograniczenie jej zdolności do czynności prawnych

OGRANICZENIE ZDOLNOŚCI DO CZ. P. charakteryzują trzy cechy:

• Brak kompetencji - do wykonywanie pewnych rodzajów CZ.P . naruszenie tej normy powoduje nie ważnośći CZP

• System kontroli -polega on na tym, że do pewnych CZ. P. dokonywanych przez osoby ograniczone w zdolności do CZ.P konieczne jest uzyskanie zgodu przedstawicieli ustawowych tych osób którymi są kich rodzice opiekunowie, kuratorzy. Zgody na zawarcie umowy przedstawiciel ustawowy może udzielić także po dokonaniu tej CZ.P . Zgoda przybiera tu postać potwierdzenia. Art. 17 KC stanowi generalna zasadę ze czynności rozporządzające oraz zobowiązujące dokonane przez ograniczonego w zdolnośći do CZ.P wymagają zgody kompetentnej osoby

• Pełna kompetencja - dotyczy czynności prawnych nie mających charakteru czynności zobowiązujących lub rozporządzających np. umów powszechnie zawierane w drobnych bieżących sprawach życia codziennego , rozporządzanie zarobkiem . NP.> 16 letni chłopiec będzi mógł swobodnie dysponować kieszonkowymi które otrzymał od rodziców, lecz już nie ubraniem które rodzice mu kupili dla określonego a nie swobodnego użytku.

PEŁNA ZDOLNOŚC DO CZYNNOŚĆI PRAWNYCH

Uzyskuje pełnoletni tzn. osoba która ukończyła 18 rok życia. Jednakże przez zawrcie związku małżeńskiego przed 18 rokiemżycia małoletni uzyskuje pełnoletnośc i nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.

6

---