Agresja- zachowanie którego celem jest spowodowanie psychicznej lub fizycznej szkody, jest zach. intencjonalnym ukierunkowanym na zranieniu lub sprawienie bólu , może mieć charakter fizyczny lub werbalny. RODZAJE AGRESJI: 1)ze względu na kierunek: -bezpośrednia (bezpośrednio skierowana na osobę, może przybierać formę zachowań prostych lub złożonych w postaci jawnej lub ukrytej), -pośrednia (wyładowanie agresji na przedmiocie a)autoagresja, b)interpersonalna (do innych ludzi), 2)ze względu na przedmiot i podmiot: -indywidualna, -grupowa (jedn.-jedn., grup.-grup., jedn.-grupa) 3)ze względu na sposób wyrażania: -fizyczna (atak, zadanie bólu), -psychiczna (-wprost (bezpośrednio w oczy), -przemieszczona(gdy źle o kimś mówimy), -werbalna, -symboliczna (gesty, fantazje) ,-pośrednia, -bezpośrednia, -pozorna. 1)Agresja wroga- skierowana wobec wrogiego obiektu, akt agresji poprzedzony uczuciem gniewu, którego celem jest zadanie bólu lub zranienie. a)agresja instrumentalna- skierowana nie bezpośrednio na wrogi obiekt lecz na obiekt przypadkowy, akt agresji służący osiągnięciu innego celu poza zadaniem bólu czy zranienie. Agresja jako cel sam w sobie: a) instrumentalno- spontaniczna- agresja daje sprawcy możliwość rozładowania emocji dla samej przyjemności bez powodu. B)instrum.-zadaniowa- agresor atakuje celem pozyskania dla siebie jakichś wartości. OBJAWY,FORMY AGRESJI-: fizyczna (atak ciałem i narzędziem wrogiego obiektu), -słowna, -przemieszczona: [-werbalna (nie wprost), -fizyczna (np. trzaskanie drzwiami), -negatywizm (przeciwstawienie się autorytetom, negowanie ich) -uraza (ciągłe pretensje o złe traktowanie), -podejrzliwość („wszyscy chcą mego zła”),- drażliwość (nieproporcjonalne reagowanie na siłę bodźca), -poczucie winy (obwinianie siebie samego).AGRESJA- Jej przedmiotem są: -osoby (świadomie i celowo lub mimo woli stają się partnerami w syt. konfliktowej) -osoby (które pozornie nie są w żadnym powiązaniu ze sprawami i syt. agresora.) -własna osoba (autoagresja ) TEORIE WRODZONE: Teoria hydrauliczna Zygmunt Froud -porównał wybuchy agresji do przepełniającego się zbiornika z wodą. Energia negatywna musi znaleźć swoje ujście. Jej nagromadzenie wywołuje stany choroby. [ciała migdałowate- odpowiadają w mózgu za zach. agresywne ] (instynkt życia (EROS) instynkt śmierci (TANATOS) Thomas Hobbes- człowiek z natury jest barbarzyńcą. Jedynie narzucone przez prawo represje i porządek społeczny hamuje ludzki instynkt agresji. AGRESJA NABYTA: Teoria frustracji i agresji- przeszkoda uniemożliwiająca osiągnięcie upragnionego celu zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji agresywnych. MILLER- siła agresji zależy od stopnia frustracji, frustracja zależy od: -siły motywacji, -stopnia zakłócenia, -liczby tych zakłóceń DOLLARD- przyczyną zach. agresywnych jest doznawany stan frustracji, -im silniej dążymy do jakiegoś celu tym frustracja będzie większa, Jan Jakub Rousseau- sformułował koncepcję szlachetnego dzikusa, zgodnie a którą ludzie z istoty swej są łagodni, życzliwi I radośni. Cywilizacja jedynie tłumi dobrotliwą naturę człowieka i wyzwala jego agresje. Konrad Lorenz - obserwował zachowania agresywnych rybek tropikalnych. Na ekspresję agresji u ludzi większy wpływ wywiera sytuacja społeczna. Bez względu na to ,jaka jest geneza agresji (czy jest to tendencja wyuczona, czy wrodzona) do jej ujawniania dochodzi w wyniku złożonych interakcji takich czynników jak : -wrodzone popędy, -opanowane sposoby kontroli zachowania, -cechy sytuacji społecznej.
3 Rodzaje Frustracji: 1. a. w stosunku do rzeczy lub osób postronnych tzw. Reakcja agresywna extrapunitywna np. obelżywe słowa do nauczyciela. 2.a .interpunitywna ukierunkowana w stosunku do własnej osoby. 3. A. impunitywna polegająca na pozorowaniu przeciwstawnych reakcji. AGRESJA WYUCZONA- agresji uczymy się z autopsji , mają na to wpływ mas media, dzieci nie rozróżniają fikcji od prawdy w filmach. Głównym źródłem agresji jest społ. uczenie się. Dzieci naśladują swoich rodziców i tak dalej... Teoria społ. uczenia się: uczenie się społ. zachowań następuje poprzez obserwacje, naśladownictwo. Środki masowego przekazu- im bardziej brutalne filmy oglądane w dzieciństwie, tym częściej jako nastolatek lub dorosły posługuje się agresją i przemocą. Oglądanie przemocy- wywołuje agresywne zach., Pornografia- nie wywołuje żadnych niepożądanych skutków, jeżeli natomiast są tam sceny przemocy to zwiększa akceptacje wobec takich zach. i może później wywołać takie zach. w stosunku do kobiet. Sytuacje uwarunkowania agresji:- Ciało migdałowate [jest w może mózgowej, wywołuje reakcje agresywne u zwierząt] Testosteron- męski hormon płciowy. Stwierdzono większy poziom tego hormonu u więźniów skazanych za przestępstwa związane z przemocą . Alkohol- znosi hamulce przed przejawianiem wszelkich zachowań, niezgodnych z normami społ., w tym zachowań agresywnych. Nie jest czynnikiem agresotwórczym, obniża tylko poziom samokontroli. Teorie Agresji:-M. Trammer- jest najczęściej zjawiskiem reaktywnym powiązanym z popędami np. popęd samozachowawczy -S. Rosenzweig- ukierunkowanie a. związanej z frustracją jest różne u różnych osób. Jak zmniejszyć agresje: -KARA- karanie może przynieść pożądane skutki, jeżeli nie jest zbyt surowa, następuje natychmiast po dopuszczeniu się aktów przemocy. Nieskuteczna okazuje się kara odroczona lub zbyt surowa. -KATHARSIS- pojęcie określające zjawisko wyzwalania nagromadzonej agresywnej energii , poprzez wysiłek fizyczny, obserwację zachowań agresywnych innych ludzi, może to zmniejszyć ilości agresywnych czynów popełnianych w przyszłości, JAK RADZIĆ SOBIE Z GNIEWEM- powiadamianie- o odczuwanej złości do tej osoby która ją wywołuje, określone korzyści może przynieść podzielenie się swymi uczuciami z inną osobą. -przeproszenie osoby, -modelowanie agresywnego zach.: -ćwiczenie umiejętności pokojowego rozwiązywania konfliktów: szukanie kompromisu w przypadku zaistnienia jakiegoś konfliktu., -rozwijanie emocji- tendencja do zachowania się w sposób emocjonalny przeważa nad skłonnością do agresji; empatia zapobiega występowaniu tendencji do dehumanizacji ofiary. SYTUACJE UWARUNKOWANIA AGRESJI -procesy neuronalne i chemiczne, -ból i niewygoda, -sytuacje społeczne prowadzące do agresji, -wpływ agresji oglądanej w środkach masowego przekazu, -przemoc , pornografia i akty agresji wobec kobiet. 2.Ból i niewygoda -Leonard Berkowitz - stwierdził , że studenci których ręka była zanurzona a bardzo zimnej wodzie, okazywali nagłe nasilenie wrogości w stosunku do osób znajdujących się w pobliżu. 3.Sytuacje społeczne prowadzące do agresji- frustracja jako przyczyna agresji- wywołane jest pojawieniem się przeszkód na drodze do osiągnięcia celu, doświadczanie frustracji może zwiększać prawdopodobieństwo zachowań agresywnych. Teoria frustracji -agresji - teoria, zgodnie z którą przeszkody występujące na drodze do osiągnięcia upragnionego celu zwiększa prawdopodobieństwo występowania reakcji agresywnych.