Mątwa

1. wiadomości ogólne. Głowonogi to mięczaki wyłącznie morskie. Ich ciało jest dwubocznie symetryczne. Posiadają wysoko uorganizowany system nerwowy. Są ruchliwe, drapieżne.

2. . części ciała.

• głowa z wieńcem czułków, 10 ramionami silnie umięśnionymi. Na wewnętrznej stronie ramion są kupkowate przyssawki przytwierdzające do podłoża i trzymające ofiary. Dwa ramiona są dłuższe niż pozostałe i pełnią one funkcje chwytne. Po bokach głowy są oczy, w budowie i stopniu rozwoju podobne do oczów kręgowców ze zdolnością akomodacji, czyli przybliżenia i oddalania się soczewki od siatkówki dzięki mięśniom.

• Tułów okryty od strony brzusznej płaszczem z kieszenią zamykaną chrząstkowymi zaciskami. Kiedy kieszeń jest otwarta - woda wpływa do jamy płaszczowej, kiedy kieszeń jest zamknięta woda wypływa. Po wpłynięciu woda omywa skrzela pozostawiając tlen i pobierając CO₂

• Muszla szczątkowa - blaszkowata płytka z konchioliny przesyconej solami wapnia. Znajduje się ona po grzbietowej stronie ciała tworząc szkielet zewnętrzny

W powłoce ciała mątwy znajdują się:

• chromatofory - komórki barwnikowe

• irydocyty - komórki załamujące światło

3. układ nerwowy. Jest on bardzo dobrze rozwinięty. Mózg tworzy skupienie czterech par zwojów nerwowych połączonych koło przełyku. Otoczony on jest chrzęstnąpuszką nerwową - obręcz ta chroni przed urazami mechanicznymi. W nadprzełykowej części mózgu znajdują się nerwy słuchu i wzroku. W bocznej części mózgu znajduje się narząd czucia, a od przełykowej części odchodzą nerwy nożne - ramiona. Narządem równowagi jest statocysta.

4. układ pokarmowy

• otwór gębowy otoczony ramionami

• gardziel i język z tarką

• parzyste silnie szczęki ropowe

• przewody gruczołów ślinowych wydzielających

• ślinę

• enzymy trawiące cukry i białko

• jad paraliżujący ofiarę

• przełyk

• żołądek z uchodzącymi do niego przewodami wątrobowymi wydzielająymi enzymy:

• diastazę trawiącą cukry

• trypsynę trawiącą białka

• jelito tworzące na końcu pętlę i otwierające się do jamy ciała

• otwór odbytowy przed ujściem przechodzący przez gruczoł akramentowy wydzielający w wodzie czarną ciecz, co czyni dymną zasłonę chroniącą przed napastnikami.

5. układ oddechowy. Tworzą go parzyste skrzela znajdujące się w jamie płaszczowej

6. układ krwionośny. Jest on prawie zamkniety, dlatego że naczynia krwionośne tętnicze i żylne połaczone są naczyniami włosowatymi, którymi przelewa się. Serce skłąda się z 1 komory i z 2 przedsionków

7. Od komory odchodzą dwie aorty : głowowa i krzewiowa. Serce leży w osierdziu po brzusznej stronie ciała.

8. układ wydalniczy. Tworzą go parzyste nerki metanefrydialne. Otwierają się one do jamy ciała, zbierają szkodliwe metabolity i uchodzą do jamy płaszczowej.

9. Układ rozrodczy. Mątwa jest rozdzielnopłciowa. Nieparzyste gonady znajdują się w grzbietowej części wora krzewiowego. Wędrują one przez osierdzie do parzystych przewodów jajowodów i nasieniowodu. Następuje zapłodnienie wewnętrzne i usunięcie jaja na zewnątrz. Rozwój w wodzie trwa 3 miesiące. Samice mogą wyczuwać samca nawet z dalekiej odległości.

5.

---