Wojciszke, Rozdział 1, ROZDZIAŁ 1


ROZDZIAŁ 1.

Perspektywy w psychologii społecznej:

- poznawcza

- motywacyjna

- teorii uczenia się

-społeczno- kulturowa

- ewolucjonistyczna

Perspektywa poznawcza:

- zakłada, że to, co człowiek czuje, myśli i jak się zachowuje zależy przede wszystkim od procesów przetwarzania docierających do niego informacji, od sposobu, w jaki rozumie bieżącą sytuację i napotykanych w niej ludzi

- sposób interpretacji zależy od posiadanej już wiedzy i od tego, jakie treści są aktywne w danym momencie

- upatruje przyczyny zachowania w bieżących interpretacjach sytuacji i zakłada, że o ich treści decydują oczekiwania, schematy przez pryzmat których ludzie patrzą na sytuację

- podejście to poświęca wiele uwagi problemowi w jaki sposób organizowane są struktury wiedzy, jak są wydobywane z pamięci, jak wpływają na zrozumienie i zapamiętanie odbieranych informacji

- zakłada również, że ludzie żyją w świecie skonstruowanym przez siebie, czyli zinterpretowanym, a nie obiektywnym

- kiedy dwie interpretacje tego samego zachowania są jednakowo stosowalne to ludzie wykazują silną skłonność do ograniczenia swojej uwagi i wniosków tylko do jednej z nich

- podejście to jest najczęstszą perspektywą współczesnej psychologii społecznej, jest używane do wyjaśniania w zasadzie wszystkich zachowań społecznych

Perspektywa motywacyjna:

- koncentruje się na pobudkach ludzkiego działania- jakie motywy kierują ludźmi i skłaniają do określonych działań

- zakłada, że ludzie z reguły starają się maksymalizować swoje zyski, a minimalizować straty

- współcześnie zakłada się, istnienie różnych podstawowych motywów, choć ich liczba jest niewielka, najsilniejszy motyw- autowaloryzacja- dążenie do utrzymania, obrony i podwyższenia dobrego mniemania o sobie; inne motywy to: potrzeba budowania i podtrzymywania więzi społecznych, bezpieczeństwa, swobody wyboru, kontroli nad biegiem wydarzeń, utrzymywania trafnej orientacji w otoczeniu, potrzeba statusu i władzy

- podejście skupia się na ogólnych prawidłowościach rządzących naszymi motywami i emocjami. Jedną z nich jest transfer pobudzenia emocjonalnego- polega na tym, że siła pobudzenia emocjonalnego przeżywanego w danej sytuacji zależy nie tylko od bieżących bodźców, ale także od bodźców działających w niedawnych sytuacjach

- podejście uzupełnia się z poznawczym, odpowiada na pytanie dlaczego człowiek działa, jest szeroko stosowane, ponieważ większość ludzkich zachowań ukierunkowanych jest na realizację jakiegoś celu i nie można go do końca wyjaśnić, nie wyjaśniając motywu, dzięki któremu cel ten nabiera dla człowieka wartości

Perspektywa teorii uczenia się:

- zakłada, że zachowanie ludzkie jest wyznaczane przeszłymi doświadczeniami- stanowi rezultat uczenia się na podstawie doświadczeń albo własnych albo cudzych

- podstawowe warunki uczenia się to warunkowanie klasyczne ( uczenie się znaczenia jakiegoś pierwotnie obojętnego bodźca dzięki temu, że systematycznie poprzedza on bodziec, który ma już znaczenie) i warunkowanie sprawcze ( uczenie się znaczenia jakiejś pierwotnie obojętnej reakcji dzięki temu, że po niej pojawia się jakiś pożądany stan rzeczy albo unikamy czegoś niepożądanego)

- wiele ludzkich zachowań jest wyuczanych na bazie konsekwencji cudzego zachowania- ludzie uczą się obserwując postępowanie innych i jego następstwa

Perspektywa społeczno- kulturowa:

- zakłada, że człowiek jest wytworem socjalizacji w konkretnej grupie społecznej, która jest zanurzona w jakiejś szerszej kulturze

- zajmuje się także porównywaniem osób z odmiennych kultur, dużą popularnością cieszy się porównywanie kultur indywidualistycznych- stawiających dobro jednostki ponad dobrem grupy z kulturami kolektywistycznymi, które stawiają dobro grupy ponad dobrem jednostki

- perspektywa ta porównuje także osoby pochodzące z tej samej kultury, ale bada je w różnych momentach historycznych

Perspektywa ewolucjonistyczna:

- wyjaśnia ludzkie zachowania jako skutek przeszłości, ale nie jednostki tylko całego gatunku

Eksperyment:

- jego istotą jest celowe wywołanie jakiegoś zjawiska za pośrednictwem manipulowania jego przypuszczalnymi przyczynami w warunkach dobrze kontrolowanych przez badacza

- zmienna zależna to jakaś właściwość psychiki lub zachowania pod względem której ludzie mogą się różnić, a badacze próbują w eksperymencie stwierdzić, od czego te różnice zależą

- zmienna niezależna- przypuszczalna przyczyna zjawiska

- grupa eksperymentalna- badani, u których zostaje wprowadzona przyczyna zjawiska do warunków w jakich się bada te osoby

- warunki eksperymentalne- warunki, do których badacz przydzielił grupę eksperymentalną

- grupa kontrolna- badani, u których nie wprowadzono przyczyny

- warunki kontrolne- warunki, do których badacz przydzielił grupę kontrolną

- z eksperymentem mamy do czynienia gdy istnieje przynajmniej jedna grupa eksperymentalna i jedna grupa kontrolna ( wyjątek- porównujemy funkcjonowanie tych samych osób w warunkach kontrolnych i eksperymentalnych)

- randomizacja- losowy przydział badanych do różnych warunków, cel to uzyskanie pewności, że osoby z grupy eksperymentalnej i kontrolnej różnią się tylko jedną własnością

Replikacja- powtórzenie, zamierzenia replikacji:

  1. polepszenie trafności wewnętrznej badania, czyli wielkości badanego efektu ( różnice między grupą eksperymentalną i kontrolną)

  2. eliminacja alternatywnych wyjaśnień zasadniczego efektu- sposób realizowania kontroli badacza nad warunkami badania

Eksperyment naturalny- to taki, w którym manipulacja zmienną niezależną i pomiar zależnej odbywa się w zwyczajnym, naturalnym otoczeniu osoby badanej

Eksperyment laboratoryjny- badanie odbywa się w sytuacji skonstruowanej przez badacza w laboratorium

3 cele dla których przeprowadzono eksperyment laboratoryjny, po naturalnym:

- polepszenie trafności zewnętrznej badania- wyniki można uogólniać na inne osoby i sytuacje niż zbadane

- sprawdzenie trafności zastosowanej manipulacji- zbadanie, czy wywołuje ona zamierzony przez badacza proces psychiczny

- poszukiwanie moderatorów, czyli czynników, które decydują o występowaniu jakiejś zależności

Ważne jest też poszukiwanie mediatorów badanej zależności. Mediator to pośrednik- proces czy stan psychiczny pośredniczący między zmienną niezależną- przyczyną a zmienną zależną- skutkiem. Poszukiwanie mediatorów można uważać za najważniejszy element programu badawczego.

Obserwacja- to zapis i kategoryzacja ludzkich zachowań bez prób wpływania na ich przebieg.

Odmiany obserwacji:

- systematyczna- systematycznie obserwujemy jakieś zachowanie

- uczestnicząca- badacz występuje w roli jednego z członków obserwowanej grupy, nie zdradzając swojej tożsamości jako psycholog

- analiza obiektywnych śladów ludzkich zachowań, a w szczególności danych archiwalnych, czyli danych zebranych lub wytworzonych w trakcie naturalnych czynności ludzi, a nie dla celów badania

Ograniczenia obserwacji:

- niektórych zachowań i procesów nie da się zaobserwować, gdyż trwają zbyt długo- socjalizacja lub są zbyt rzadkie- zabójstwa albo ukrywane z różnych względów- seks, nieuczciwość

- obserwacja bywa podatna na wykrywanie zależności pozornych, które w rzeczywistości nie istnieją lub występują z innych powodów niż obserwatorowi się wydaje

- podatność wyników obserwacji na tendencyjność obserwatora, w szczególności jego oczekiwania co do wyników

Obserwacja jest bardziej skuteczna jeżeli:

- posłużymy się obserwatorami nie znającymi hipotez

- posłużymy się dwoma lub więcej obserwatorami specjalnie przeszkolonymi w stosowaniu danego systemu kodowania

Badania korelacyjne- ich istotą jest pomiar dwóch lub więcej zmiennych. Bada się, czy między zmiennymi występuje jakiś związek i czy jest on dodatni czy ujemny. Kluczową sprawą jest dotarcie do próby zróżnicowanej pod względem interesujących nas zmiennych. Badacz powinien dysponować wiarygodnymi metodami pomiaru interesujących go zmiennych.

Kwestionariusz- zbiór pytań, na które odpowiada osoba badana opisując siebie lub jakaś inna osoba, np. matka osoby badanej. Pytania są wyselekcjonowane w taki sposób, by wszystkie dotyczyły tej samej sprawy, a odpowiedzi powinny być ze sobą silnie powiązane. Powinny być też stałe w czasie.

Kwestionariusz powinien być:

- rzetelny- spełnia warunki wewnętrznej zgodności i stałości wyników w czasie, czyli dobrze mierzy to, co mierzy

- trafny- dobrze mierzy to, do mierzenia czego jest przeznaczony

- powinien mieć jasny system zliczania odpowiedzi

Skale szacunkowe- ludzie wyrażają na nich sądy, oceny, często mają postać graficzną odcinka o jakoś opisanych krańcach ( podoba mi się- nie podoba mi się), badani zaznaczają krzyżykiem odpowiedź w odpowiednim miejscu odcinka albo wybierają jedną z liczb składających się na daną skalę

Ankiety- zbiór pytań, często używanych w badaniach sondażowych na dużych próbach osób, w szczególności próbach dobieranych losowo w taki sposób by były reprezentatywne dla całej ludności kraju, pytania mogą mieć charakter otwarty albo zamknięty

Zaleta badań korelacyjnych- możliwość taniego mierzenia licznych zmiennych i ich związków

Ograniczenia:

- czasem trudno jest stwierdzić, co jest przyczyną, a co skutkiem

- podatność na stwierdzanie zależności pozornych

- stwierdzanie zależności przypadkowych, które faktycznie nie istnieją

Charakter badań:

- weryfikacyjny- ukierunkowane na sprawdzenie konkretnych hipotez

- eksploracyjny ( rozpoznawczy)- próba wstępnego rozpoznania występujących w danej dziedzinie zależności

Modele zwierzęce- obserwacja pewnych prawidłowości rządzących psychiką i zachowaniem u zwierząt, co opiera się na przekonaniu, że występują one w postaci prostszej i bardziej dostępnej badaniu, z powodu mniejszych ograniczeń technicznych i etycznych

Modele komputerowe- odtwarzanie jakichś procesów za pomocą programu komputerowego, są najbardziej użyteczne przy badaniu procesów złożonych, wielokrotnie się powtarzających, jak zmiany opinii społecznej. Prekursor- Andrzej Nowak.

Teoria dysonansu poznawczego:

- stworzona przez Leona Festingera, jedna z najważniejszych teorii w psychologii społecznej

- opiera się na założeniu, że ludzie dążą do zgodności między różnymi przekonaniami o tej samej sprawie i spójności między swoimi poglądami a postępowaniem

- jeżeli wskutek odebrania nowej informacji pojawi się psychologiczna sprzeczność rodzi to dysonans

- to nieprzyjemny stan emocjonalny o własnościach popędu- powoduje ogólną mobilizację organizmu, motywuje do jego usunięcia i unikania

- jest tym silniejszy, im większa jest wywołująca go niezgodność, im ważniejsza dla człowieka sprawa i im silniej sprzeczne przekonania powiązane są z innymi przekonaniami człowieka



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wojciszke rozdział 6
Wojciszke rozdział 3
Wojciszke rozdział
ćwiczenia nr 4, wojciszke rozdzial 4
Wojciszke rozdział 8
Wojciszke, Rozdział 10
Wojciszke, Rozdział 2 cz. I, WIEDZA O ŚWIECIE SPOŁECZNYM
Wojciszke, Rozdział 9
Wojciszke, Rozdział 7, WPŁYW SPOŁECZNY
Wojciszke, Rozdział 2 cz. II, Wojciszke rozdział 2
Wojciszke, Rozdział 11, ROZDZIAŁ 11 - GRUPA SPOŁECZNA
Wojciszke, Rozdział 8
Wojciszke rozdział 5
Wojciszke rozdział 6
Wojciszke rozdział 3
Wojciszke opracowanie rozdział 2 i
ćwiczenia nr 6, Wojciszke, cw 6, rozdzial 4 - wersja pelna
Podstawy zarządzania wykład rozdział 05
2 Realizacja pracy licencjackiej rozdziałmetodologiczny (1)id 19659 ppt

więcej podobnych podstron