BANKOWY SYSTEM AGROBIZNESU tworzy ogól banków oraz instytucji para bankowych działających w agrobiznesie odpowiednio zorganizowanych i powiązanych ze sobą.
W STOSUNKU DO STREFY AGROBIZNESU BANKI SPEŁNIAJĄ NASTĘPUJĄCĄ ROLĘ: funkcja kredytodawcy. Funkcja depozytariusz podmiotów gospodarczych ludności. Rola jednostki prowadzącej rachunki rozliczeniowe podmiotów gospodarczych i ludności.
KREDYT PREFERENCYJNY czyli grupa kredytów o korzystniejszych warunkach ekonomicznych.
USŁUGI ŚWIADCZONE PRZEZ BANKI NA GRUNIE PRAWA BANKOWEGO OKREŚLAMY MIANEM CZYNNOŚCI BANKOWYCH. ZGODNIE Z PRAWEM BANKOWYM CZYNOŚCI TE DZIELĄ SIĘ NA: udzielanie kredytów. Tworzenie i prowadzenie rachunków bankowych. Udzielanie pożyczek. Operacje czekowe, wekslowe. Terminowe operacje finansowe. Nabywanie i zbywanie wierzytelności(. Wykup wierzytelności polega na nabywaniu przez Bank wierzytelności, rozumianej jako uprawnienie Zbywcy do otrzymania w danym terminie określonego świadczenia pieniężnego od jednostki samorządu terytorialnego (Dłużnika), wynikającego z umowy cywilno-prawnej, wraz z przejęciem ryzyka wypłacalności Dłużnika) Emisja bankowych papierów wartościowych. Usługi polegające na udostępnieniu skrytek sejfowych
BANK przedsiębiorstwo wykonujące działalność polegające na przyjmowaniu depozytów udzielaniu kredytów wydawaniu instrumentów finansowych (czeki karta kredytowa, weksle) oraz innych czynności określonych w przepisach prawa.
ROLA BANKÓW: rola agentowa- działając w imieniu klientów
W zakresie emisji papierów wartościowych i zarządzania ich wartością. Rola płatnika dokonuje płatności w imieniu swoich klientów. Rola pośrednika proponuje transformacje depozytów dokonanych kredytów.. rola instrumentów w zakładzie realizacji polityki gospodarczej kraju
NAJWIĘKSZE BANKI W POLSCE: PKO BP, peKa O S.A., BPH, ING bank śląski, bank handlowy, BRE, BZ-WBK, Bank Milenium, kredyt bank, GE Monybank, Bank Polskiej Spółdzielczości, Bank Ochrony Środowiska, Getin Bank, Fortis bank Polska, Deutschland Bank polska, Lukas Bank, Konsument Bank.
UBEZPIECZENIE umowny obowiązek świadczenia ubezpieczyciela na wypadek powstania zdarzeń w życiu zdrowiu lub mieniu ubezpieczonego. Wykonanie obowiązku ubezpieczyciela realizuje on po przez wypłatę odszkodowań lub świadczeń z funduszu tworzonego ze składek wnoszonych przez jednostki zagrożone tymi zdarzeniami.
PODSTAWOWY PODZIAŁ UBEZPIECZEŃ TO: ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia gospodarcze.
W RAMACH UBEZPIECZEŃ GOSPODARCZYCH WYSTĘPUJĄ: ubezpieczenia majątkowe, mienia i odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczenie osobowe w szczególności na życie i następstw nieszczęśliwe wypadki.
UMOWY UBEZPIECZENIA DZIELI SIĘ RÓWNIEŻ NA: dobrowolne dotyczą skutków chorób nieszczęśliwych wypadków ognia chorób lub oddziaływaniu innych żywiołów.
Obowiązkowe regulowane ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych np. OC
Komunikacyjne OC rolnika ubezpieczenie budynków i budowli wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych.
WYRÓŻNIA SIĘ NASTĘPUJĄĆE RYZYKA UBEZPIECZENIOWE W PODZIALE NA RODZAJE UBEZPIECZEŃ: na życie: posagowe ubezpieczenia z funduszem kapitałowym, rentowe chorobowe wypadkowe. Majątkowe i osobowe : w wypadku choroby zawodowej przeszkód w transporcie, szkód rzeczowych, OC ubezpieczenie kredytu gwarancje ubezpieczeniowe ryzyka finansowego, ochrony prawnej.
UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE stanowi podstawowy instrument polityki socjalnej państwa system ubezpieczeń obejmuje : pracowników najemników i inne osoby np. prowadzącą poza rolniczą działalność gospodarczą.
REALIZACJA PRZEPISÓW O UBEZPIECZENIACH SPOŁECZNYCH ZAJMUJE SIĘ Zakład Ubezpieczeń Społecznych ZUS
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE DZIELIMY NA :ubezpieczenia emerytalne- polegają na comiesięcznej wpłacie określonej kwoty osobą które osiągnęły wiek emerytalny
Ubezpieczenie rentowe polegają na comiesięcznej wypłacie określonej kwoty w okresie wyznaczonym przez specjalną komisję. Np. osobą niezdolnym do pracy wyróżnia się rentę : rodzinną sierocą wdowią starcza inwalidzką.
UBEZPIECZENIA CHOROBOWE polegają na wypłacie określonej kwoty w razie chorób oraz urlopu macierzyńskiego.
UBEZPIECZENIA WYPADKOWE polegają na wypłacie określonej kwoty w postaci odszkodowań i zasiłków z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych.
GIEŁDA TOWAROWA na niej uczestnicy spotykają się porozumiewają i zawierają transakcje w ściśle określonym miejscu i czasie a ich działalność ograniczają różnorodne regulaminy. W określonym miejscu i czasie dochodzi do konfrontacji podaży i popytu oraz kupna i sprzedaży towarów masowych na wysoko standaryzowanych pod względem ilości i jakości.
W zależności od relacji podaż popyt kształtują się ceny towarów.
NAJBARDZIEJ TYPOWE TOWARY GIEŁDOWE TO:
Zboża(pszenica, kukurydza itp.) inne towary roślinne(cukier kawa ziemniaki) towary pochodzenia zwierzęcego (bydło prosięta tusze jaja) metale( miedz ołów itp.) surowce i produkty chemiczne(ropa itp.)
TOWARY GIEŁDOWE POWINNY OZNACZAĆ SIĘ NASTĘPUJĄCYMI CECHAMI: jednorodność towaru pozwalająca ująć jego cechy jakościowe standardy giełdowe. Trwałość umożliwiająca jego dłuższe przechowywanie. Masowość podaży i popytu. Zmienność podaży i popytu powodująca wahania cen giełdowych.
UKAZANE WYŻEJ CECHY POWODUJĄ ŻE TOWARY MOGĄ BYĆ SPRZEDAWANE bez fizycznej obecności na giełdzie czyli mogą również dotyczyć towarów nieistniejących fizycznie. Przepisy giełdy określają także minimalną wielkość jednostki transakcji czyli tzw. Kontraktu oznacza to że wielkość konkretnej transakcji giełdowej musi być równa kontraktowi lub jego wielokrotności.
GIEŁDA POWINNA GWARANTOWAĆ: ustalenie odpowiednich zasad prowadzenia interesów przez ich członków. Stworzenie odpowiedniego miejsca do handlu i czasu. Stworzenie jednolitych zasad i standardów do prowadzenia handlu. Wprowadzenie jednolitego systemu rozmiaru kontraktu. Gromadzenie oraz rozpowszechnienie informacji cenowych i rynkowych dla członków giełd. Stworzenie mechanizmu gwarancji dla zawierających umowy i warunków płatności.
KRYTERIA PODZIAŁU: ze względu na przedmiot obrotu(giełdy towarowe usług) ze względu na zasięg i znaczenie(o zasięgu krajowym, międzynarodowym). Ze względu na rodzaj zawieranych transakcji. Ze względów na zakres dokonywanych zakupów. Ze względu na dostęp do członkostwa.
RODZAJE TRANSAKCJI GIEŁDOWYCH: rzeczywiste. Nierzeczywiste zwane terminowe. Transakcje natychmiastowe gdy jest wypłacona gotówka towar jest od razu wydawany odbiorcy. Transakcje terminowe.
GIEŁDA PIENIĘŻNA jest miejscem gdzie dokonuje się obrotu różnymi aktami oraz papierami wartościowymi.
GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH jest formą rynku kapitałowego podmiotem operacji mogą być papiery wartościowe: środki płatnicze oraz kruszce.
ORGANIZACJA I ZASADY GIEŁDY OKREŚLA REGULAMIN. W SKŁAD ORGANÓW GIEŁDOWYCH WCHODZĄ: zarząd- kierujące bieżącą działalnością giełdy sprawujące nadzór nad giełdą . rada giełdy nadzoruje działalność giełdy dopuszcza do obrotu papiery wartościowe i podejmuje decyzje o ich wycofaniu, tworzą je przedstawiciele innych instytucji finansowych. Zarząd: dokonuje zmian w statucie. Zatwierdza regulamin giełdy. Wybiera członków giełdy.
UCZESTNICY GIEŁDY: pośrednicy zwani maklerami lub brokerami zajmują się obrotem papierów wartościowych i funkcjonują w oparciu i zalecenia, mogą być kursowi i wolni. Samodzielni uczestnicy tzw. dilerzy przedstawiciele banków oraz innych instytucji finansowych którzy dokonują transakcji na rachunek własny , macierzyste jednostki. Urzędnicy- osoby okresowo dopuszczone do obrotu giełdowego zawierając transakcje w imieniu i na rachunek przedsiębiorstw których są pracownikami. „Goście” np. personel giełdy, pomocnicy personel biur giełdowych, obserwatorzy.
ZADANIA GIEŁDY: wypełnić ustawowo wymagania stawiane giełdą. Posiadać wewnętrzny i precyzyjny regulamin który będzie określał sposób realizacji transakcji. Powszechny dostęp do informacji. Zapewnić bezpieczne rozliczenia. Organizować regularne sesje giełdowe. Dbać o to aby spółki nie opuszczały nagle giełdy wycofując swoje akcje z obrotu.
FUNKCJE GIEŁDY: LOKACYJNA- umożliwia przepływ kapitału w kierunku jego najefektywniejszemu wykorzystaniu. Wartościująca- umożliwia rynkowej wyceny przewidywalnych decyzji ekonomicznych. Kontrolna- giełda tworzy mechanizm kontroli przez akcjonariuszy . stwarza możliwości pomnażania kapitału lub zubożenia kapitału.
PODSTAWOWE OPERACJE GIEŁDOWE: transakcje natychmiastowe, transakcje terminowe.
TRZY RODZAJE RYNKÓW: rynek podstawowy- transakcje papierami publicznymi dopuszczone do obrotu publicznego. Równoległa papiery wartościowe spełniają następujące warunki dopuszczone do obrotu publicznego natomiast ich zbywalność jest ograniczona. Blokowy- transakcje obligacjami państwowej pożyczki jednorazowej, trzyletniej.
TRZY NAJWARZNIEJSZE GIEŁDY W POLSCE: krakowska warszawska łódzka.
PREZESEM GIEŁDY JEST: Ludwik Sobolewski
DO PODSTAWOWYCH FUNKCJI RYNKÓW HURTOWYCH NALEŻĄ: zaspokojenie zapotrzebowania zgłoszonego przez firmy handlu detalicznego na artykuły rolno spożywcze, rynki hurtowe spełniają rolę podstawowego ogniwa w kanałach dystrybucji artykułów rolno spożywczych.
PODSTAWOWYMI CZYNNIKAMI SUKCESU W DZIAŁALNOŚCI RYNKÓW HANDLOWYCH jest jego geograficzne zlokalizowanie należy uwzględnić takie grupy czynników jak: czynniki związane z nabywcami instytucjalnymi czyli ich liczba przestrzenna rozmieszczenie , wielkość, forma prowadzonej działalności. Indywidualizm. czynniki związane z oferowanymi produktami: jakość ilość trwałość sezonowość rodzaj i warunki przechowywania i transportu. czynniki związane z dostawcami: rozpoznać teren. czynniki związane ze specyfiką regionu: wynikające z przestrzennego zagospodarowania dynamiką i kierunkami rozwoju. czynniki związane z rynkiem hurtowym: zasoby rzeczowe i finansowe ( wielkość kapitału sieć transportowa sprzęt transportowy wygląd i wyposażenie budynków). czynniki związane z przedsiębiorstwami konkurencyjnymi: liczba wielkości i forma prowadzonej działalności.
ANALIZA CZYNNIKÓW WARUNKUJĄCYCH FUNKCJONOWANIE RYNKÓW HURTOWYCH: analiza zewnętrzna: czyli analiza odbiorców docelowych, których potrzeby zmieniają się a rynki hurtowe muszą je zaspokoić
Czym jest ARiMR? Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest instytucją rządową która powstała w 1994r celem ARiMR jest wspieranie działań służących rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich. Agencja zajmuje się wdrażaniem instrumentów współfinansowych z budżetu UE oraz udziela pomocy ze środków krajowych. Zlecenia zadań ARiMR oraz nadzór nad ich realizacją znajduje się w gestii Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Struktura organizacyjna. ARiMR kieruje prezes powołany przez premiera RP na wniosek Ministra rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministra Finansów. Struktura ARiMR jest trzy poziomowa centralna, regionalna 16 oddziałów oraz 314 biur powiatowych
Jak działa? Agencja dokonuje transferów finansowych dla większości działań w ramach Wspólnej Polityki Rolnej.(WPR) I Funduszy Strukturalnych tj. Sektorowych Programów Organizacyjnych. „ Restrukturyzacja i Modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwoju obszarów wiejskich 2004-2006” oraz „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006” w ramach pomocy krajowej ARiMR dopłaca do oprocentowania kredytów bankowych udziela gwarancji poręczeń oraz pożyczek.
Komu pomaga? Głównymi benificjentami działań realizowanych przez ARiMR są rolnicy i przedsiębiorcy sektora rolnego oraz grupy producentów. ARiMR udziela też pomocy sektorowi rybackiemu
Agencja Rynku Rolnego powołana w 1991r do stabilizacji rynku rolnego i ochrony dochodów uzyskiwanych z produkcji rolniczej od 1 maja 2004r. Jest agencją płatniczą i działa zgodnie z prawodawstwem unijnym.
Agencja Rynku Rolnego jako agencja płatnicza: wydaje decyzje administracyjne umożliwiające producentom rolnym , przedsiębiorcą z branży rolno spożywczej w tym podmiotom skupującym i przetwórczym oraz importerom i eksporterom uczestniczenie w mechanizmie WPR za które odpowiedzialna jest ARR. Kontroluje prawidłowości wykorzystania środków finansowych wypłacanych uczestnikom poszczególnych mechanizmów WPR. Wypłaca środki finansowe uczestnikom poszczególnych mechanizmów WPR. Przekazuje komisji Europejskiej informacje dotyczące mechanizmów WPR realizowanych przez ARR. Informuje uczestników mechanizmów o decyzjach podjętych na szczeblu wspólnoty w odniesieniu do realizowanych przez ARR mechanizmów WPR.
Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa utworzona w październiku 1991 na mocy ustawy i gospodarowaniu nieruchomościami. Istniała do przekształcenia w Agencje Nieruchomości Rolnych w 2004 roku. Do jej zadań należało przyjąć redrukturyzacje, prywatyzacje mienia po byłych Państwowych gospodarstw rolnych oraz nieruchomości rolnych dawnego Państwowego Funduszu Ziemi a także innego mienia rolnego będącego własnością skarbu państwa.
KRUS zobowiązując ją do prowadzenia zadań wyodrębnionych z systemu powszechnego w tym m.in. obsługi rolników w sprawach dotyczących obejmowania ubezpieczeniem społecznym rolników opłacania składek na to ubezpieczenie przyznawanie i opłacanie składek na to ubezpieczenie przyznawania i wypłaty świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń: emerytarno- rentownego oraz wypadkowego i chorobowego oraz macierzyńskiego. Przeprowadzanie działalności prewencyjnej na rzecz upowszechnienia zasad bezpieczeństwa pracy w gospodarstwach rolnych oraz eliminowanie zagrożeń w miejscu pracy i życia rolników prowadzenia dobrowolnej nieodpłatnej rehabilitacji leczenia dla osób uprawnionych do świadczeń KRUS zagrożonych niezdolnością do pracy bądź trwale lub okresowo całkowicie niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym .
W ubezpieczeniu społecznym rolników funkcją na odrębnych zasadach finansowych są dwa rodzaje ubezpieczeń: ubezpieczenia emerytalno- rentowe finansowane w przeważającej części z dotacji budżetowej, uzupełnionej dochodami ze składek ubezpieczeniowych rolników. Ubezpieczenia wypadkowe chorobowe i macierzyńskie realizacja świadczeń z tego ubezpieczenia gwarantują jedynie składki rolników . gromadzone w funduszu składkowym. Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Fundusz ten jest osobą prawną funkcje zarządu pełni z urzędu prezes KRUS pod nadzorem Rady Rolników.
Samorząd terytorialny jest to forma administracji publicznej w której mieszkańcy tworzą z mocy prawa wspólnotę. Jest to organizacja mieszkańców jakiegoś obszaru , mających wspólne interesy i potrzeby publiczne.
Aktualny podział terytorialny Polski ma charakter trój stopniowy u obejmuje szczeble gminy (to wspólnota samorządowa mieszkańców na odpowiednim terytorium. Może występować również jako jednostka samorządu specjalnego np. gmina wyznaniowa, gmina szkolna.) powiatowy ( to jednostka podziału administracyjnego będąca częścią województwa) i wojewódzki(jednostka podziału administracyjnego wyższego stopnia w Polsce od 1999r także jednostka samorządu terytorialnego).
Organy gminy rada gminy władza uchwałodawcza i kontrolna. Wójt, burmistrz prezydent miasta władza wykonawcza.
Zadania gminy do zakresu działań gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym nie strzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów, zadania te dzielimy na własne- nadane ustawowo i zlecone- przydzielone przez władze państwowe.
Gmina realizuje wszystkie zadania niestrzeżone do kompetencji innych jednostek samorządu terytorialnego (powiat województwo samorządowe)
Mieszkańcy uczestniczą w sprawowaniu władzy na terenie swojej gminy po przez głosowanie w wyborach samorządowych oraz referendum lokalnym lub za pośrednictwem organów gminy.
Ważnym miejscem w systemie zarządzania terytorialnym zajmuje samorząd terytorialny wsi. Zgodnie z ustawą.
Organami samorządów mieszkańców wsi są: zebrania wiejskie, rada sołecka, sołtys.
Samorządy lokalne w gminie tworzą: rada gminy, zarząd.
Samorząd lokalny jest: gospodarzem obszaru odpowiedzialny za jego rozwój, realizatorem zadań zaspakajających potrzeby wspólnoty.
Rada gminy. Działalność jej obejmuje: uchwala budżet gminy. Zatwierdza sprawozdania, uchwala plany zagospodarowania przestrzennego. Uchwały w sprawie podatków i opłat . uchwały w sprawie majątku gminy.
Zadania Izb Rolniczych :sporządzanie analiz ocen i opinii z zakresu produkcji rolnej oraz rynku rolnego i przedstawienie ich organom administracji rządowej i samorządowi terytorialnemu. Wprowadzenie działań na rzecz tworzenia rynku rolnego oraz poprawy warunków zbytu płodów rolnych i produktów rolnych. Prowadzenie analiz kosztów i opłacalności produkcji rolnej. Doradztwo w zakresie działalności rolniczej. Podejmowanie działań na rzecz rozwoju infrastruktury rolnictwa i wsi. Podnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych w rolnictwie. Działanie na rzecz poprawy jakości produktów rolnych i promowania eksportu produktów rolnych .
Do samorządowych organizacji rolników zalicza się: dwie grupy społeczno zawodowe: zawodowo gospodarcze o cechach produkcyjno usługowych i należą do nich kółka rolnicze, spółdzielnie związki i zrzeszenia branżowe. Spółdzielcze organizacje handlowej obsługi rolnictwa.
Funkcją organizacji społeczno zawodowych jest obrona interesów rolników w kontaktach z różnymi instytucjami.
Partnerem organizacji społeczno zawodowych są organy administracji państwowej i zalicza się do nich: Związek Rolników koła i Organizacji Rolniczych. Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „ SOLIDARNOŚC”. Związek Zawodowy Rolnictwa „Samoobrona”
Funkcje tych organizacji to: reprezentują zrzeszonych rolników wobec rządu i władz państwowych. Stanowią grupę nacisku na władze ustawodawczą i rząd
Do podstawowych sfer działalności realizacji wspólnej polityki rolnej należy udział w : stanowieniu prawa przejawia się w inicjowaniu opiniowaniu oraz konstruowaniu projektów legistracyjnych dotyczących spraw wsi i rolnictwa. W stosowaniu prawa polega na uczestnictwie przedstawicieli organizacji zawodowych w składzie instytucji prawa rolnego. Działaniach negocjacyjnych współpraca z przedstawicielem rządu i innych instytucji związanych z rolnictwem, w celu obrony interesów zawodowych i socjalnych swoich członków. W organizowaniu rynków rolnych, negocjowanie kontraktów i cen ustalanie strategii sprzedaży i eksportu. W podnoszeniu kwalifikacji tworzenie doradztwa i kształcenia rolników.
Konsumpcja to używanie posiadanych dóbr w celu bezpośredniego zaspokojenia ludzkich potrzeb za dobra te należy zapłacić określoną sumę
Jedna definicja konsumpcji obejmuje ogólne zaspokojenie potrzeb nie uwzględniając dóbr materialnych np. usługi pielęgnacja ciała
Druga definicja głosi zaspokojenie potrzeb ludzkich po przez dobra materialne lub wykorzystywanie dóbr materialnych aby zaspokoić potrzeby
Żywność środek zaspokajania głodu i pragnienia rzadziej środek wyszukanych doznań smakowych
Żywność to: produkty z zawartością składników odżywczych i o cechach organoleptycznych odczuwalnych za pomocą zmysłów oraz dzięki strawności i przyswajalności są stosowane do żywienia ludzi.
Główne cechy dla których konsumenci poszukują produktów żywnościowych to: odpowiednia cena. Jakość. Wygląd. Wartość odżywcza. Smak. Zdrowotność. Dogodność użycia (forma w jakiej produkt jest dostarczony).
Na przestrzeni lat można zauważyć rozwój przemysłu spożywczego nastawionego na wygodę konsumenta i wzrasta zapotrzebowanie na posiłki gotowe sprzedawane w opakowaniach. Kolejną zmianą są różnorodności diet oraz jej zmiany tych diet i wzrasta zainteresowanie artykułami pochodzenia zwierzęcego. Żywność ta bardziej odpowiada konsumentom ale jej wytworzenie jest droższe od żywności pochodzenia roślinnego. Również przechowanie żywności nieprzetworzonej w odpowiednich warunkach pozwala na „przedłużenie świeżości- żywności” owoców warzy w i produktów pochodzenia zwierzęcego.
Wzrost zapotrzebowania i zainteresowania „zdrową żywnością” spowodowane jest tym że społeczeństwo chce się zdrowo odżywiać. Stosowany jest monitoring czyli ostrzeganie przed stosowaniem substancji chemicznej nawozów pasz oraz organizmów genetycznie modyfikowanych.
Żywność należy do dóbr zaspokajających jedną z elementarnych potrzeb człowieka. U progu XXI w. Mimo cywilizacyjnych osiągnięć głód i niedożywienie jest dramatycznym problemem wielu ludzi. Badania prowadzone przez bank światowy wykazały że około ⅓ ludności krajów ubogich spożywa niewystarczającą ilość kalorii do prowadzenia normalnego produktywnego życia. Obecnie szacuje się że ok. 25% ludności w ciągu doby nie otrzymuje minimalnej ilości kalorii a więc cierpi na głód. Znacznie większy odsetek populacji ludzkiej spożywa zbyt mało białka zwierzęcego, częste jest nie niedostateczne dostarczenie diety. Czyli głód jakościowy co znajduje odzwierciedlenie niewystarczającym w spożyciu białka roślinnego witamin, soli mineralnych. Jest również głód ilościowy który polega na dostarczeniu braku dostatecznej ilości pożywienia gdy jego wartość kaloryczna jest za mała w stosunku do potrzeb organizmu. Głód i niedożywienie są przyczyną niedożywienia wzrostu śmiertelności dzieci skracanie długości życia. Przyczyną niedoboru żywności jest na ogół bardzo szybki wzrost ludności niewspółmierny do możliwości zwiększenia produkcji rolnej inną przyczyną niedoboru żywności może być zwiększenie areałów rolnych.
Prawo Engla mówi że w miarę wzrostu dochodów ludności konsumenci przeznaczają coraz większą ich część na produkty nie żywnościowe a coraz mniejsza na produkty żywnościowe. Oznacza to że wydatki na żywność pochłaniają tym większą część budżetu rodzin im niższy jest ogólny poziom ich dochodów.
Zalecenia dotyczące zasad żywienia obejmuje szeroki zakres problemów związanych z potrzebami organizmu i wartością odżywczą. Ilościowym wyrazem nowych zaleceń są normy żywienia i racje pokarmowe.
Normy żywieniowe określają wartość energetyczną podstawowych składników pokarmowych który zdrowy człowiek powinien codziennie otrzymywać. Normy te są określone dla różnych grup ludności. Normy żywienia wyrażone są w wartościach energetycznych i składnikach pokarmowych, a racje pokarmowe w produktach żywnościowych.
Zalecanie racje pokarmowe są to zestawy pokarmów żywnościowych przeznaczonych dla jednej osoby na jeden dzień zależnie od wieku płci stanów fizjologicznych rodzajów wykorzystywanych pracy które pokrywają zalecane normy energetyczne i składniki odżywcze.
Racje pokarmowe związane są z zwyczajami ludności i możliwościami gospodarczymi państwa. Biorąc to pod uwagę w polsce opracowane 4poziomy racji pokarmowych i oznaczono je symbolami ABCD . A- racja pokarmowa najtańsza, minimalna nie może ona dotyczyć dzieci młodzieży kobiet ciężarnych karmiących matek. W tej sytuacji tzw. „rąb bezpieczeństwa” dotyczących składników odżywczych jest minimalny. B- określa racje pokarmową dostarczaną pod względem wartości odżywczych i o umiarkowanym koszcie. C- oznacza racje pokarmową pełno wartościową o średnim koszcie. Zawiera więcej produktów odżywczych większe rezerwy składników odżywczych „rąb bezpieczeństwa” dużo większy. Skład surowcowy tej racji pozwala na przygotowanie bardziej atrakcyjnej potrawy D- określa racje pokarmową na najwyższym poziomie zapewniającą największe rezerwy składników odżywczych. Jest ona najdroższa i traktowana jako racja docelowa
Różnicę między racjami pokarmowymi a normami żywnościowymi normy żywienia wyrażane są w wartościach energetycznych i odżywczych a racje pokarmowe w produktach. Racje są wyższe niż normy żywienia gdyż zawierają ten rąb bezpieczeństwa. Dla określonych grup ludności jest jedna norma a racje 3BCD
Rąb bezpieczeństwa to największa ilość składników energetycznych jaka jest zawarta w racjach pokarmowych po odliczeniu odpadków niejadalnych oraz strat technologicznych znajdujących się w składzie produktów żywnościowych.
Gospodarka przestrzenna jest to całokształt działań gospodarczych związanych z użytkowaniem ziemi. Pojęcie to oznacza gospodarowanie przestrzenią i w przestrzeni. Czyli użytkowanie i wykorzystanie poszczególnych komponentów środowiska geograficznego, rozmieszczenia się ludności w przestrzeni i organizowanie w niej wielkości działalności społecznej i gospodarczej.
Elementy bierne to elementy stacjonarne tzw. Działki, terenów o zróżnicowanym użytkowaniu czyli elementy infrastruktury technicznej.
Elementy czynne to podmioty gospodarcze oraz regulatory systemu- aparat władzy odpowiedzialny za całość gospodarki przestrzennej kraju, regionu i miejscowości.
W aspekcie gospodarczym strukturę przestrzeni tworzą następujące grupy czynników i zjawisk: elementy przyrodnicze(ukształtowanie terenu). Sieć osiedleńcza, miejska i wiejska. Ludność(podmiot władający tą przestrzennością). Działalność produkcyjna, wytwórcza. Działalność usługowa. System powiązań przestrzennych.
Co to jest zagospodarowanie przestrzenne polega na dostosowaniu i uzdatnieniu poszczególnych terenów do użytkowania jakiego one mają służyć. Są to wszelkie zmiany w środowisku geograficznym będące efektem celowej działalności człowieka.
Zagospodarowanie przestrzenne może być rozpatrywane w : znaczeniu fizycznym co oznacza ogól współzależnych układów obiektów i urządzeń terytorialnych które tworzą istniejący stan funkcjonowania i użytkowania danego obszaru. Znaczenie planistyczne oznacza całość czynności planowanego rozmieszczania na danym terenie ludności mieszkań infrastruktury społecznej technicznej i gospodarczej w celu racjonalnego funkcjonowania i użytkowania tego terenu. Uwzględniając ochronę środowiska i jakość życia.
W systemie przestrzennego zagospodarowania kraju wyróżnia się: środowisko geograficzne, ludność i osadnictwo, produkcja, infrastruktura.
Na podaż produktów rolno spożywczych składają się : gospodarstwa rolne w znacznym stopniu stanowią surowiec dla przemysłu spożywczego. Produkty przetworzone w zakładach przetwórczych wytworzone są nie tylko finalne produkty ale również surowce dla innych przedsiębiorstw. Produkty pochodzące z importu są to produkty spożywcze jak i surowiec dla przemysłu spożywczego.
Obrót towarowy produktów rolno spożywczych charakteryzuje się dużą różnorodnością towarów. Najprostszą metodą sprzedaż jest bezpośrednia sprzedaż produktów przez rolnika ostatecznemu odbiorcy (konsumentowi): sprzedaż z gospodarstwa, sklep lub stragan w gospodarstwie, sprzedaż na targowisku, sprzedaż w sklepie rolnika
Najczęstszą formą obrotu produktami rolno spożywczymi są targowiska oraz giełdy towarowe.
Targowisko jest to miejsce w którym kupujący i sprzedający dokonują transakcji kupna/ sprzedaży oferowanych produktów w określonym czasie. Do tej formy sprzedaży lub kupna ma dostęp każdy uczestnik rynku.
Giełda natomiast jest to spotkanie kupujących i sprzedających w określonym miejscu i czasie. Uczestniczy podporządkowani są określonemu regulaminowi. Przedmiotem obrotu są papiery wartościowe lub towary.
Giełda towarowa jest to instytucja kierująca się własnymi zwyczajami zasadami własną organizacją handlu i jest dostosowana do swoich uczestników.
Lokalizacja jest to umiejscowienie zakładu produkcyjnego na określonym obszarze. I dotyczy umiejscowienia w przestrzeni obiektów infrastruktury gospodarczej, obiektów produkcyjnych, usługowych i innych. Dobra lokalizacja zapewnia dogodną łączność z innymi instytucjami ekonomicznymi, zewnętrznymi.
Do potrzeb administracyjnych wyodrębnia się regiony ekologiczno administracyjne, a dla potrzeb planowania regiony planowania
Zadaniem planowania przestrzennego jest trafna lokalizacja określonej produkcji w wyznaczonym województwie wyznaczonej gminie.
Prawidłowa lokalizacja zakładu przemysłu spożywczego ogranicza odległość przewozu towarów rolnych i usprawnia przebieg towarów na drodze od producenta do zakładu przemysłowego. Zakład przemysłu spożywczego powinien być zlokalizowany w rejonach gdzie produkowane, pozyskiwane surowce są, tak aby na bliskie odległości przewozić surowce a na dalsze odległości produkty finalne.
Rola transportu w rolnictwie wzrasta a rola odległości maleje na skutek rozwoju transportu i infrastruktury dróg. W związku z tym zmniejsza się wpływ dużego miasta na rozwój i lokalizacje produkcji rolniczej większego znaczenia nabierają czynniki przyrodniczo klimatyczne i glebowe. O zysku i rentowności decydują w większym stopniu lepsze warunki przyrodnicze niż koszty transportu.
Sfery żywicielskie mają służyć przede wszystkim bezpośredniemu zaspokojeniu potrzeb mieszkańców miast w produkty: mięso, owoce, warzywa, mleko, jajka przetwory mleczne
Z uwagi na zachodzące zmiany pojawiły się nowe aspekty związane z problemem sfer żywicielskich i są to: wzrost aglomeracji do dużych rozmiarów dla których nie wystarcza żadna pobliska sfera żywicielska, proces skażenia środowiska utrudnia a czasami uniemożliwia lub wyklucza na niektórych obszarach podmiejskich produkowanie zdrowej żywności lub wyłącza z produkcji określone jej rodzaje.
Koncentracja przemysłu spożywczego w dużych miastach spowodowała zastój regionów typowo rolnych. Szansą na odwrócenie i zahamowanie tego zjawiska może stworzyć planowanie i organizowanie zagłębi żywnościowych tj. regionów charakteryzujących się wysokim nowoczesnym poziomem rolnictwa, przechowalnictwa i transport. Zagłębia żywnościowe muszą być kompleksowo zintegrowane co warunkuje wysoką ekonomicznie efektywność.
Celem zagłębia żywnościowego może być: produkcja i sprzedaż gotowej żywności nie tylko na własne potrzeby lecz na zaspokojenie potrzeb wielkich aglomeracji miejsko-przemysłowych które nie są w stanie same się wyżywić.
Ekologia nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody zajmuje się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami a ich środowiskiem oraz wzajemnie między tymi organizmami
Eko system podstawowe pojęcie ekologii termin ten został utworzony w 1930r i powstał z założenia dwóch słów ekological system.
Na ten ekosystem składa się z rzeczy: biocenoza- ogół organizmów występujących na danym obszarze powiązanych ze sobą w jedną całość różnymi zależnościami. Biocenozę można podzielić na naturalną np. las naturalny, rzeka i biocenozę sztuczną np. ogród, park. Biocenozę tworzą ficenoza- rośliny, zoocenoza- zwierzęta. Biotop np. podłoże powietrze woda. Biotop czyli nieożywione elementy eko systemu całe środowisko zewnętrzne nieożywione. Eko system stanowi funkcjonalną całość w której zachodzi wymiana materii między biocenozą a biotypem. Eko system stanowi największą jednostkę funkcjonalną biomasy.
Biosfera cała żywa powłoka ziemi wraz z życiem organizmów i obejmuje litosferę hydrosferę troposferę. Granice biosfery nie są jednoznacznie określone większość roślin żyje do 100m wysokości a
Zasady ekologiczne jaka wskazówka dla ludzi na całym świecie w codziennych praktycznych działaniach: działania służące odbudowie i ochronie środowiska, zmniejszenie ilości opadów i zanieczyszczeń, oszczędzanie zasobów naturalnych, recykling materiałów na każdym etapie procesu produkcyjnego. Uświadamianie opinii publicznej znaczenia ochrony środowiska. Stosowanie technologii służących zmniejszeniu do minimum emisji zanieczyszczeń.
Zasady ekologicznej uprawy roślin : nawozy i nawożenie- istotą nawożenia w rolnictwie ekologicznym jest: utrzymanie i podwyższenie żyzności i aktywności gleby, stworzenie optymalnych warunków rozwoju roślin. Podstawowymi nawozami w gospodarstwie ekologicznym są: obornik, gnojówka, kompost. Nawozami uzupełniającymi są nawozy mineralne np. kreda nawozowa, nawozy płynne, nawozy organiczne np. nogi, kości, kopyta
Niedozwolone nawozy: syntetyczne nawozy azotowe, kompost z odpadów komunalnych, odchody z fermy zwierząt futerkowych, produkowane przemysłowo nawozy organiczne np. popioły węgla.
Uprawa roli : oznacza ograniczenie się do niezbędnego minimum i powinna być wykonywana z myślą o stałym podwyższeniu żyzności gleby. Ogólne zasady tej uprawy to: płytkie odwracanie i głębokie spulchnianie, ograniczenie liczby przejazdów, maksymalne skracanie czasu w którym gleba pozostaje bez pokrywy roślinnej. Płodozmian. Właściwie zaplanowany płodozmian spełnia następujące funkcje: właściwe utrzymanie żyzności gleby, zapobieganie nadmiernemu rozwojowi chorób i szkodników, nie dopuszcza do nadmiernego rozwoju chwastów.
Ograniczenie zachwaszczenia w gospodarstwie ekologicznym nie dozwolone jest stosowanie jakichkolwiek herbicydów. Odchwaszczenie wykonuje się wyłącznie mechanicznie przy użyciu bron pielników i narzędzi ręcznych. Dużą rolę w ograniczeniu zachwaszczenia odgrywają następujące działania: oczyszczanie materiału siewnego, przedsiewna uprawa roli, kompostowanie materiałów ogrodniczych, stosowanie odpowiedniego płodozmianu.
Dobór odmian roślin uprawnych w rolnictwie ekologicznym preferowane są odmiany roślin o szerokiej odporności na szkodniki i choroby.
Materiał siewny i sadzeniowy wymogiem w gospodarstwie ekologicznym jest nabywanie materiału siewnego lub sadzeniowego reprodukowanego w gospodarstwie ekologicznym lub we własnym gospodarstwie.
Regulatory wzrostu i rozwoju niedozwolone jest stosowanie substancji syntetycznych o charakterze hormonów roślinnych. Dozwolone są naturalne substancje.
Ochrona roślin podstawą ochrony roślin są działania zapobiegające nadmiernemu rozwojowi chorób i szkodników roślin. Są to ograniczenie występowania chwastów, zabiegi odchwaszczające. Uprawa roślin odchwaszczających . bezpośrednie zwalczanie chwastów polega przede wszystkim na wyrywaniu chwastów, odchwaszczaniu przy użyciu specjalnych urządzeń, stosowaniu herbicydów.
Rolnictwo ekologiczne, eko-rolnictwo system gospodarowania zmierzający do poprawy jakości i zdrowotności artykułów żywnościowych i innych produktów roślinnych zrównoważonych ekologicznie i ograniczającym integrację człowieka w ekosystem gospodarstwa co hamuje proces degradacji siedliska rolniczego .rolnictwo ekologiczne charakteryzuje się większą pracochłonnością ponadto różnorodnością gałęzi produkcji rolnej co ma związek z zahamowaniem równowagi ekologicznej przestrzega się tu także prawidłowego zmianowania roślin znacznie ograniczając lub całkowicie eliminując stosowanie nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin jednocześnie zwiększając zużycie nawozów organicznych.
ZASADA ZDROWOTNOŚCI
Rolnictwo ekologiczne ma na celu potęgowanie zdrowotności gleby roślin zwierząt człowieka i ziemi jako elementów niepodzielnej jakości. Zdrowie każdej jednostki nie może być oddzielone id zdrowia ekosystemów- zdrowa gleba wydaje zdrowe płody które są pokarmem zdrowych zwierząt i ludzi. Celem rolnictwa ekologicznego jest utrzymanie i wzmacnianie zdrowotności ekosystemów i organizmów co w efekcie przykłada się na profilaktykę zdrowotną.
ZASADA TROSKLIWOŚCI
Rolnictwo ekologiczne jest prowadzone przezornie w poczuciu odpowiedzialności za zdrowie i dobrostan współczesnych i przyszłych pokoleń oraz za równowagę przyrodniczą w środowisku. Rolnicy ekologiczni mogą zwiększać efektywność i podnosić wydajność ale nie może to zagrozić zdrowiu i szeroko rozumianej równowadze. Potrzebne są badania naukowe wykazujące że rolnictwo ekologiczne unika znacznego ryzyka przez dobór właściwych i odrzucenie nieprzewidywalnych technologii np. inżynierii genetycznej.
ZASADA SPRAWIEDLIWOŚCI
Rolnictwo ekologiczne jest kształtowane w oparciu o relacje które gwarantują godne życie ludzi we wspólnym środowisku; sprawiedliwość charakteryzowana jest przez równość, szacunek i służebność wobec świata w środowisku w którym żyjemy
10