61. Charakterystyka rynku oligopolu

1.Producent -kilka, kilkanaście firm z których każda dostarcza na rynek produkcje

po bardzo dużej efektywnej skali produkcji

firmy funkcjonują na rynku globalnym (światowym)

2.Produkt -jest homogeniczny (gł. przemysł wydobywczy, ropa naftowa, gaz,

węgiel, stal), heterogeniczny (samochody, samoloty)

3.Cena -producent jest cenotwórcą, cenowiązanie, współzależność cenowa

4.Bariery wejścia i wyjścia:

b. wejścia: 1.bariera skali produkcji, 2.bariera kapitałowa, b.technologiczna, b.marki

b.wyjścia duże związane z likwidacją działalności

62.Rodzaje porozumień monopolistycznych

1.Pool ring -dobrowolne porozumienie firm zawarte na czas nieokreślony. Cel

porozumienia -prowadzenie wspólnej polityki cenowej lub wspólna polityka

podziału rynku. Firmy zachowują osobowość prawną działają całkowicie

oddzielnie.

2.Kartel -dobrowolne porozumienie kilku firm zawarte na czas nieokreślony.

Firmy należą do tej samej branży, zachowują osobowość prawną i samodzielność

działania. Cel porozumienia: 1.wspólna polityka cenowa, 2. Podział rynku,

3. Wspólna polityka inwestycyjna

3.Syndykat -porozumienie kilku firm które tworzą jako oddzielną spółkę wspólne

biuro sprzedaży lub zakupu. Biuro to występuje w imieniu uczestników porozumienia

i prowadzi wspólną korzystną dla firm politykę sprzedaży lub zakupu.

4.Trust -przedsiębiorstwa zawierające porozumienie tracą osobowość prawną.

Trust powstaje najczęściej w wyniku koncentracji lub centralizacji kapitału.

Koncentracja -firma najsilniejsza wykupuje słabsze, centralizacja -firmy łączą się.

Powstaje nowa firma którą zarządza nowy zarząd, zyski dzielone są proporcjonalnie

do udziałów kapitałowych posiadanych w truście.

5.Koncern -silne, dominujące przedsiębiorstwo wykupuje większościowe pakiety

akcji lub udziałów w innych przedsiębiorstwach i uzyskuje kontrolę nad nimi.

Formalnie kontrolowane firmy prowadzą samodzielną działalność, jest ona

jednak podporządkowana strategii rozwoju firmy dominującej. Koncerny

powstają najczęściej w oparciu o powiązania pionowe między firmami tzn.

firmy dostarczają na rynek produkty dla danego procesu technologicznego

(niezbędne do realizacji produktu końcowego).

6.Konglomerat -duża firma wykupuje pakiety udziałów w różnych firmach,

powiązane ze sobą kapitałowe firmy które funkcjonują w różnych branżach.

Konglomeraty rozwijają się w wyniku ekspansji dużych koncernów, koncerny

lokują swoje kapitały w różnych branżach, zmniejszając tym samym ryzyko

działalności. Dywersyfikacja kapitału zabezpiecza te firmy przez oskarżeniem

o praktyki monopolistyczne.

7.Holding -jest to spółka spółek, firma wiodąca posiada większościowe

pakiety akcji w innych firmach i tym samym uzyskuje kontrolę nad ich

działalnością. (wykres na kartkach).

8.Konsorcium -porozumienie kilku firm, najczęściej banków, które ma na celu

przeprowadzenie korzystnej transakcji, funkcjonuje w sposób ciągły albo po

przeprowadzeniu transakcji przestaje działać.

9.Korporacja -dobrowolne porozumienie firm prywatnych działających na

zasadzie kodeksu cywilnego. Korporacja odpowiada za zobowiązania tylko

swoim majątkiem, majątek firm prywatnych i ich właścicieli nie może być

wykorzystany do regulowania zobowiązań. Każda korporacja musi mieć na

końcu skrót INC.

64.Model P. Sweezye'go oligopolu.

Funkcja PM traci ciągłość. Sweezy założył, że funkcja popytu składa się z

dwóch odcinków: odcinku popytu elastycznego D1 i nieelastycznego D2.

Firmy nie chcą konkurować ze sobą cenowo, punkt Cournota znajduje się

w punkcie załamania popytu co wywołuje stabilność ceny. Oligopol może

w niewielkim stopniu zwiększyć koszty co nie zmienia punktu optimum,

czyli firmy nadal znajdują się w równowadze. W tym modelu firmy

funkcjonują w celu max zysku. (wykres )

65.Model przywództwa firmy dominującej

Przywództwo przedsiębiorstwa dominującego występuje na rynku danego

produktu wówczas kiedy znaczący udział produkcji jednego przedsiębiorstwa

w całej gałęzi pozwala mu kontrolować ceny. Pozostałe przedsiębiorstwa są

stosunkowo małe. Przedsiębiorstwo dominujące ustala cenę sprzedaży produktu

i pozwala pozostałym przedsiębiorstwom sprzedawać po określonej cenie takie

ilości jakie zdolne są one sprzedać. Pozostałe ilości sprzedaje przedsiębiorstwo

dominujące. (wykres )

oligopol homogeniczny -każda firma dostarcza taki sam produkt

66.Model przywództwa cenowego firmy o najniższych kosztach.

1.oligopol homogeniczny

2.popyt rynkowy dzieli się pomiędzy firmy funkcjonujące na rynku

3.funkcja popytu każdej z firm jest taka sama, funkcja PM też jest taka sama dla

każdej z firm. Firmy różnią się poziomem ponoszonych kosztów. Firma która

ponosi najniższe koszty decyduje o cenie rynkowej.

4.pozostałe firmy również sprzedają swoje produkty po cenie rynkowe

ustalanej przez firmę 1 o najniższych kosztach

5.firma o najniższych kosztach max zysk -pozostałe nie

(wykres )

68.Model Cournota duopolu

Założenia Cournota:

1.na rynku funkcjonują 2 firmy, z których każda dostarcza taki sam produkt -

jest to duopol homogeniczny

2.rynek jest doskonale przejrzysty to znaczy -każda z firm wie ile wynosi

produkcja konkurenta

3.koszt marginalny obu firm jest =0

4.cena jest zmienną niezależną, wielkość produkcji jest zmienną zależna,

czyli zmienną wynikową

5.kazda z firm zakłada że jest naśladowcą

np. funkcja popytu p=30 -Q Q=Q1+Q2

1.firma1 KM=0; 2.firma 2 KM=0

na rynku pojawia się Firma 1 chce wytworzyć wielkość produkcji aby

maksymalizować zysk

PC₁=p⋅Q₁=(30 -Q) Q₁ ==30 Q₁ -QQ₁=30 Q₁ -( Q₁ +Q₂ ) Q₁=

=30 Q₁ - Q₁² - Q₂ Q₁

Przychód marginalny firmy 1 to pochodna PC: PM=PC'=30 -2 Q₁ - Q₂

PM=30 -2 Q₁ - Q₂ ;PM=KM=0

30 -2 Q₁ - Q₂=0; -2 Q₁ =-30+ Q₂ ; 2 Q₁ =30 - 2 Q₂ ; Q₁ =30 -Q₂ :2

1.(F₁) Q₂ =0; Q₁ =15

na rynku pojawia się firma 2

Q₁ =30 -Q₂ :2 funkcja firmy 1

Q₂ =30 -Q₁ :2 funkcja firmy 2

2. .(F₂) Q₂ =30 -15 :2=7,5

3. .(F₁) Q₁ =30 -7,5 :2=11,25

4. .(F₂) Q₂ =30 -11,25 :2= 9,36

5. .(F₁) Q₁ =30 -9,36:2=10,32

6. .(F₂) Q₂ =30 -10,32 :2=9,84

7. .(F₁) Q₁ =30 -9,84 :2=10,18

8. .(F₂) Q₂ =30 -10,18 :2=9,96

9. .(F₂) Q₂ =30 -10 :2=10

F₁ - Q₁ =10; F₂ = Q₁ =10 ; Q=20 ; p=30-20=10

Q₂

30

15

Q_{2 równowaga Cournota}

Q_{1 15 30} Q₁

69.Model H. Stackelberga duopolu

Założenia:

1.duopol homogeniczny

2.rynek jest doskonale przejrzysty, czyli każda z firm wie ile wynosi produkcja konkurenta

3.koszt marginalny obu firm jest=0

4.firma 1 jest liderem firma 2 jest naśladowcą

np. funkcja popytu rynkowego p=30 -Q

KM₁=KM₂=0

F1-lider; F2-naśladowca

Q=Q₁ - Q₂ ; Q₂ =30 - Q₁ :2=15 -0,5 Q₁

(F₁) PC₁=p⋅ Q₁=(30 -Q) Q₁=30 Q₁ -( Q₁ + Q₂) Q₁ =30 Q₂ -( Q₁ +15 - 0,5 Q₁) Q₁ =

=30 Q₁ - Q₁² - 15 Q₁ +0,5 Q₁ =15 Q₁ -0,5 Q₁²

PM=15 - Q₁; PM=15 - Q₁=0; Q₁=15 ; Q₂=30 -15=7,5

P=30 -15+7,5=7,5

Firma 1 i 2 osiągną przychód całkowity:

PC₁=15⋅7,5=11,25

PC₂=7,5⋅7,5=56,25

Firma 2 dostarcza taką samą ilość produkcji na jaką pozwala jej lider.

70.Model F.Edgewortha duopolu.

Założenia:

1.duopol homogeniczny

2.KM dla obu firm = 0

3.każdy z duopolistów zaopatruje połowę rynku, popyt dzieli się na

pół pomiędzy obie firmy

4.maksymalna zdolność produkcyjna każdej firmy jest mniejsza

od połowy popytu rynkowego, żadna z firm nie może zaopatrzyć

swojej połowy rynku

5.cena jest zmienną niezależną, wielkość produkcji jest zmienną

wynikową

(wykres )

Każda z firm reaguje na obniżkę ceny przez konkurenta, co

prowadzi do wojny cenowej. Kolejne obniżki cen mają miejsce

tak długo aż cena osiągnie p. minimum. Przy tej cenie obie

firmy sprzedają wszystko na co pozwalają ich moce produkcyjne.

P. minimum nie jest ceną równowagi gdyż przychody krańcowe

każdej z firm są ujemne. Firmy będą dążyć do wzrostu cen.

Według Edgewhort'a nie dojdzie do stanu równowagi trwałej

gdyż cena będzie się zmieniać do p. min. aby osiągnąć

równowagę firmy muszą ze sobą współpracować.

71.Model E.Chamberllina duopolu.

Założenia:

1.duopol nie konkuruje to znaczy że przedsiębiorstwa stwierdzają że

konkurencja prowadzi do wzrostu kosztów

2.firmy zawierają porozumienie i zachowują się jak monopol

3.każda z firm dostarcza połowę towaru na rynek

Q=Q₁+ Q₂ ; Q₁₌ Q₂₌Q\2 (wykres )

74.spółki osobowe jako forma prawno -organizacyjna przedsiębiorstwa

Spółki osobowe dominujące znaczenie mają w nich konkretne tworzące

spółkę osoby: spółka jawna, spółka komandytowa.

Spółka jawna wyrosła i rozwineła się ze spółki cywilnej. Jest to spółka

która prowadzi we własnym imieniu przedsiębiorstwo zarobkowe, a nie

jest inną spółką handlową. Cechy charakterystyczne:

-nieograniczona, bezpośrednia, osobista i solidna odpowiedzialność każdego

wspólnika

-upoważnienie każdego wspólnika do samodzielnego reprezentowania spółki i

zaciągania w jej imieniu wszelkich zobowiązań.

Każdy wspólnik ma prawo do równego podziału zysku, do odsetek od

udziału i do zwrotu wydatków poniesionych w sprawach dotyczących

spółki. Ma też obowiązek równego uczestnictwa w stratach. Rozwiązanie

spółki może nastąpić: za zgodą wspólników, z powodu ogłoszenia

upadłości, śmierci wspólnika, wypowiedzenia, wyroku sądowego.

Spółka komandytowa charakteryzuje się tym, że za zobowiązania spółki

wobec wierzycieli odpowiada 1 ze wspólników zwany komplementariuszem

-odpowiada bez ograniczenia -całym swoim majątkiem i komandytariusz

odpowiada w sposób ograniczony czyli tylko w wysokości wkładu lub sumy

komandytowej.

75.Spółki kapitałowe jako forma prawno-organizacyjna przedsiebiorstwa

do spółek kapitałowych zaliczamy: sp. Z.oo i S.A

spółka Zoo jest dominującym typem spółki handlowej, posiada osobowość

prawną, aby powstała konieczne jest: zawarcie umowy, wniesienie całego

kapitału zakładowego, ustanowienie władz spółki, wpis do rejestru

handlowego. Umowa zawarta jest w formie aktu notarialnego. Organami

władz spółki są: zarząd(1 lub wieloosobowy, prawo reprezentowania,

czynności sądowe); rada nadzorcza lub komisja rewizyjna (3 członków

powołanych przez wspólników, badanie bilansu, rachunku zysków i strat);

zgromadzenie wspólników -najwyższy organ, zatwierdza sprawozdania

zarządu, bilansu, podejmuje uchwały o podziale zysków lub pokryciu strat.

Kapitał składa się z udziałów członków.

Spółka akcyjna- forma działalności jaką prowadzą największe organizacje

gospodarcze. Kapitałem tej spółki jest wniesiony przez wspólników kapitał

akcyjny podzielony na udziały zwane akcjami. Akcje opiewają na jednakowe

kwoty pieniężne. Istnieją akcje imienne i akcje na okaziciela, które stanowią

przedmiot obrotu handlowego. Akcjonariusze nie odpowiadają osobiście,

za zobowiązania spółki odpowiada sama spółka posiadanym majątkiem.

Ilość posiadanych akcji decyduje o ilości głosów na własnym zgromadzeniu,

o udziale w zyskach oraz o udziale w podziale masy majątkowej w przypadku

likwidacji. Spółka akcyjna osobą prawną, którą uzyskuje z chwilą wpisania do

rejestru handlowego. Podstawowy dokument to STATUT sporządzony w

formie aktu notarialnego. Organy spółki:zarząd, rada nadzorcza i komisja

rewizyjna; walne zgromadzenie akcjonariuszy.

76.indywidualna działalność gospodarcza jako forma przedsiębiorstwa.

Firma jednoosobowa stanowi przedsiebiorstwo należące do jednego

właściciela, który ma prawo do całości dochodów, a także ponosi pełną

odpowiedzialność za ewentualne straty.

77.spółki nie posiadające osobowości prawnej w polskim ustawodawstwie.

Do spółek nie posiadających osobowości prawnej zaliczamy: Sp.komandytowa,

cywilna, jawna, cicha

Spółka komandytowa charakteryzuje się tym, że za zobowiązania spółki

wobec wierzycieli odpowiada 1 ze wspólników zwany komplementariuszem

-odpowiada bez ograniczenia -całym swoim majątkiem i komandytariusz

odpowiada w sposób ograniczony czyli tylko w wysokości wkładu lub sumy

komandytowej.

Spółka cywilna -działa na bazie kodeksu cywilnego, składa się z co najmniej

2 wspólników, rejestruje swoją działalność tylko w urzędzie miasta.

Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.

Wspólnicy nie wnoszą rzadnych kapitałów, spółki te prowadzą najczęściej

działalność usługową. Spółka nie posiada organów władzy, to znaczy każdy

jest prezesem.

Spółka jawna -powstaje na podstawie pisemnej umowy, składa się z co

najmniej 2 osób. Majątek spółki składa się z wkładów wniesionych przez

wspólników, nie posiada organów zarządzających, nie wymaga formy

aktu notarialnego. Na zewnątrz reprezentowana jest przez wyznaczonego

wspólnika. Za zobowiązania spółki odpowiadają wszyscy wspólnicy, całym

swoim majątkiem i solidarnie (po równo).

Spółka cicha -jest w zasadzie spółką jawną z udziałem cichego wspólnika,

który nie występuje w dokumentach spółki z imienia i nazwiska lecz

uczestniczy wkładem kapitałowym, uczestniczy on w zyskach i stratach

spółki w stosunku do wniesionego wkładu lub w sposób ustalony przez

wspólników. Dokumentami spółki jest statut.

82.popyt na pracę i czynniki wpływające na prace

Popyt na pracę -ilość miejsc pracy tworzona przez pracodawców przy różnych

stawkach płac; zapotrzebowanie na potencjał pracy pod względem ilościowym

i jakościowym.

W płaca

D

Wielkość zatrudnienia QL

Czynniki wpływające na popyt:

I Płacowe

1.płaca -posuwamy się na funkcji D w górę lub w dół

II Pozapłacowe -pozapłacowe koszty płacy (w prawo lub w lewo)

1.składki Zus: emerytalny 9,76%; wypadkowy 1,62%, rentowy 6,5% -to

składki pracodawcy

2.składki FP 2,45%, składka FGŚP 0,08% -to składki pracownika

3.koszty BHP

4.koszty funduszu socjalnego

5.regulacje prawne rynku pracy (stawki za godziny nadliczbowe, stawki

zatrudnienia)

6.postęp techniczny (spadek popytu na pracę)

7.ogólna sytuacja w gospodarstwie wzrost lub recesja

8.popyt na towary i usługi danego przedsiębiorstwa

83.Podaż pracy i czynniki wpływające na podaż.

Podaż pracy -liczba osób chętnych i zdolnych do podjęcia pracy przy różnych

stawkach płac. Podaż może być wyrażona w roboczogodzinach.

a) W

SL

2. QL

Dla pewnego poziomu podaż rośnie -płaca nie jest

zasadniczym elementem utrzymania rodziny,

osoby które pracują bardzo dużo

W SL

QL

c)liczba osób gotowych podjąć każdą pracę nawet przy

bardzo niskich stanowiskach płac (na niebiesko)

W

SL

QL

Czynniki wpływające na podaż:

1.Płaca

2.intensywność pracy

3.czynniki demograficzne:

a)liczba ludności w wieku produkcyjnym K-18 -59; M-18 -64

b)liczba ludności w wieku mobilnym K,M- 18 -44

c)struktura ludności w wieku produkcyjnym

d)liczba młodocianych mających prawo do pracy (15-17)

e)liczba emerytów i rencistów mających prawo do pracy

4.regulacje prawne rynku pracy: zmianowość pracy, czas urlopu, liczba

godzin nadliczbowych

5.czynniki socjokulturalne: religia, stan cywilny, stan rodziny, miejsce

zamieszkania, czas dojazdu do pracy

6.niepieniężne korzyści z pracy: dodatkowe dni wolne od pracy, korzyści

rzeczowe (laptop, samochód, mieszkanie, odzież), korzyści uzyskiwane

z możliwości podnoszenia kwalifikacji (kursy, szkolenia), korzyści k

ulturalno -rozrywkowe (wycieczki). Prywatne ubezpieczenia na życie i

ubezpieczenia emerytalne.

86.Maksymalizacja zysku w warunkach konkurencji dosk. na rynku pracy i

na rynku produktów (wykres )

87.Maksymalizacja zysku w warunkach konkurencji dosk. na rynku pracy i

monopolu na rynku produktów. (wykres )

88.Maksymalizacja zysku przez firmę sprzedającą produkty na rynku dosk.

konkurencyjnym i kupującą pracę na rynku monopsonowym (wykres )

89.Maksymalizacja zysku przez firmę sprzedającą produkty na rynku

monopolu i kupującą pracę na rynku monopsonowym (wykres )

---