1 i 2.
Sprawozdawcze:
Danysz- świadomy i systematyczny wpływ który wywiera człowiek dorosły na niedorosłego aby umysłowi jego nadać zamierzony kształt
Borowski- wychowaniem można nazwać jedną z czynności i funkcji życia społecznego mającą na celu przygotowanie człowieka do działalności w warunkach gromadnego współistnienia
Sośnicki- wychowanie jest przeważnie urabianiem od zewnątrz przez świadomą o celową czynność wychowawcy
Muszyński- wychowanie to świadoma działalność jednych osób zmierzająca do wywołania poprzez interakcję trwałych zmian w osobowościach innych osób
Projektujące:
Miller- wychowanie jest to interwencja w dialektyczny związek człowieka i świata regulująca ich wzajemne stosunki poprzez współdziałanie w twórczym rozwoju społeczeństwa i jednostki
Suchodolski- terminem wychowania określam czynniki i działania mające wychowawcze skutki, również i procesy zmian zachodzących pod ich wpływem w osobnikach ludzkich, a także trwałe wyniki tych procesów
Regulujące:
Muszyński- mówiąc o wychowaniu mamy na myśli zamierzone wpływanie na strefę emocjonalno- wolicjonalną jednostki
Sośnicki- wychowanie może oznaczać proces wychowania lub też rezultat tego procesu. Mam więc do czynienia z dwojakim znaczeniem terminu „wychowanie” raz idzie o „czynności”, drugi raz o wytwór tych „czynności”
Sujak- wychowanie jest to włączenie człowieka dojrzałego w proces rozwoju psychicznego, który rozgrywa się na jego oczach w człowieku mniej dojrzałym. Wychowanie może być świadome lub nieświadome. Może być jednym i drugim jednocześnie i tak jest właśnie najczęściej
Persfazyjne:
Sujak- wychowanie jest to włączenie się człowieka dojrzałego w proces rozwoju psychicznego który rozgrywa się w człowieku mniej dojrzałym
Majka- wychowanie w swojej istocie jest niczym innym jak kształtowaniem człowieka ito nie w sensie rozwoju człowieka we wszystkich dziedzinach jego życia i działalności czyli kształceniem osoby ludzkiej
3. AKOMODACJA- jako cecha konstytutywna polega na ciągłym przystosowywaniu się podmiotu wychowawczego do zastanych warunków i wymagań społecznych. Istotą tej cechy jest akceptowanie, ale zarazem otwieranie się osoby na istniejącą zastaną i zmieniającą się ustawicznie rzeczywistość w której podmiot funkcjonuje. Własnością akomodacji jest przyjęcie przez podmiot wychowywany wszystko to, co wnosi w jego życie rodzina, najbliższe środowisko społeczne itp., będące dla niej podstawowym źródłem informacji o wartościach uniwersalnych, naczelnych, a także codziennych , na podstawie których stawia ona sobie podstawowe zadania oraz zmierza do poszukiwania sensu własnego życia.
APROKSYMACJA- cecha konstytutywna, odzwierciedla się w tworzeniu dynamicznej relacji międzypodmiotowej, którą w sposób świadomy przybliża podmiotowi wychowywanemu jego możliwości kierowania się przyjętymi wartościami i celami życiowymi. Wpływa na kształtowanie się hierarchii wartości leżących u podstaw bliższych i dalszych planów życiowych.
INDOKYRYNACJA- cecha konstytutywna, kształtowanie poglądów, przekonań podmiotu wychowywanego pod wpływem idei formułowanych przez określoną doktrynę.
4. aproksymacja, indoktrynacja
5. ŚWIADOMOŚĆ- wewnętrzna reprezentacja globalnej rzeczywistości, jej wewnętrzny przyszłościowy obraz, obejmuje swym zasięgiem motywację i wiedzę, wartości, oceny, postawy emocjonalne i moralne, a także estetyczne wobec różnych zjawisk związanych z całokształtem życia społecznego
6. OPTYMIZM- cecha myślenia o wychowaniu, które przyczynia się do ustawicznego wzrostu rozwoju człowieka we wszystkich możliwych obszarach jego osobniczego i społecznego życia , zwłaszcza moralnego i intelektualnego, ale także estetycznego i fizycznego. Nadaje sens aktywności wychowawczej, dzięki czemu człowiek upatruje w wychowaniu realną użyteczność.
7. U Demokryta w refleksji filozoficznej nad istotą życia społecznego. Twierdził on, ze ludzie stali się istotami „uspołecznionymi” ku własnemu pożytkowi.
8. Pojęcie socjalizacji utrwaliło się w rozprawach naukowych m.in. E.A. Ross w wydanej w 1896 r. rozprawie o kontroli społecznej. Niektórzy upatrują jednak genezy w pracach L. Warda „Dynamic Sociology”. Są również opinie które twórcą pojęcia socjologii czynią E. Giddingsa
9. ujmował socjalizację jako mechanizm wymuszający na jednostce przystosowanie się do oczekiwań społecznych i zdobycie przez nią wiedzy i umiejętności niezbędnych do podjęcia i pełnienia oczekiwań związanych ze społecznym podziałem prac. Umiłował on więc socjalizację w kategoriach mechanizmu gwarantującego istnienie społeczeństwa, jego integrację przez pokolenia, a równocześnie umożliwiającego zachowanie cech specyficznych wyróżniających je spośród innych.
10. W szerokim znaczeniu- rozumiana jako wchodzenie w kulturę, jak też kształtowanie osobowości społecznej lub nabywanie społecznej dojrzałości czy kompetencji społecznych.
W znaczeniu węższym- ograniczająca się np. do wczesnych doświadczeń dziecka w zakresie nabywania elementarnych form zachowania się społecznie pożądanego.
11. Akulturacja to proces zachodzący w sytuacji intensywnego kontaktu dwu społeczeństw na różnym stopniu rozwoju. Społeczeństwo zdominowane przyjmuje wzory społeczeństwa dominującego. Nadmienić jednak należy, że zawsze kultura dominująca przejmuje również cechy kultury zdominowanej.
Inkulturacja („zanurzenie” w kulturze) to proces jednostkowego (rzadziej małej grupy) wchodzenia i wprowadzania w kulturę społeczności i społeczeństwa. Jest to proces całożyciowy, dynamiczny, pozwalający człowiekowi na coraz lepsze i pełniejsze rozumienie świata społecznego, w którym się znajduje. Ponieważ najczęściej pojęcie to służy do oznaczania stanów uznawanych za pozytywne i wysoko cenione, można wnosić, że jest obecnie wartością w systemie poglądów na wychowanie człowieka.
Enkulturacja - naturalny proces nabywania kompetencji kulturowych poprzez uczestnictwo w danej kulturze (w skrócie).
12. S. Kowalski- jednoznaczne- uspołecznienie jako proces kształtowania się osobowości społecznej, aktualizuje się on w obu wyróżnianych płaszczyznach. Jest to proces zmierzający do ukształtowania tzw. dojrzałości społecznej składających się na nią ról społecznych
Znaniecki- rozróżnia pojęcia wskazując, że przystosowanie oznacza percypowanie i pełnienie ról przypisywanych bez modyfikowania ich natomiast uspołecznienie jest pojęciem szerszym, zawierającym wchodzenie w role zarówno w sposób konformistyczny jaki i twórczy
13. Przystosowanie oznacza proces konformistycznego identyfikowania się z grupami i rolami, stanowiący jakby niższą warstwę czy węższy wycinek tamtego, szeroko pojętego procesu. Jest więc to pojecie podrzędne do szeroko pojętego uspołeczniani, które jest procesem dynamicznego wchodzenia w coraz to nowe grupy i role społeczne, uczenia się ich przechodzenia do pełnienia ról wyuczonych, podejmowania nowych do wyuczenia i z koli do ich pełnienia, na wychodzeniu z jednych grup i ról, a wchodzeniu nowe. Proces ten nie ogranicza się do biernego percypowania ról narzuconych, implikując zarówno konformizm jednostki wobec nich, jak tez wyzwalając inwencję twórczą.
14.
- mechanicystyczny
- organicystyczny
- systemowy
- kontekstualny
15. komunikacyjny, percepcyjny ekspresywny, orientacyjny (poznawczy), interakcyjny, sprawnościowy, identyfikacyjny
16. „naciski zewnętrzne” wobec jednostki - internalizacyjne, wyróżnia się najczęściej mechanizmy warunkowania, kanalizacji, naśladowania lub identyfikowania, a także mechanizm karania i nagradzania (kontroli społecznej)
„naciski wewnętrzne” - wyznaczają zachowania społeczne jednostki, mechanizm pełnienia ról społecznych, mechanizm aspiracyjny czy świadomego dokonywania wyborów również rozstrzygnięci autorskie zarówno co do nazwy, jak istoty rozumienia mechanizmu
17. EDUKACJA- ogół wielowymiarowych działań oraz procesów służących wychowaniu i kształceniu osób czy grup społecznych
18. globalizacja, etatyzacja, nacjonalizacja, kolektywizacja polityzacja, biurokratyzacja, profesjonalizacja, socjalizacja, inkulturacja, personalizacja, wychowanie, jurodyfikacja, kształcenie, humanizacja, hominizacja
19. SOCJALIZACYJNA- polega na uspołecznianiu jednostki ludzkiej, czynieniu jej zdolna do kontrolowania i sublimowania emocjonalności w społecznie akceptowany sposób, do stawania się członkiem społeczności ludzkiej, do rozwiązywania konfliktów środkami dyskursywnymi
WYZWALAJĄCA- wyzwalanie osób od dominacji społecznej, środowiskowej, do wykraczania poza status quo, do rozpoznawania imiennych roszczeń środowisku życia ludzi, by umożliwić im twórcze rozwijanie własnego sprawstwa oraz zwrócenie się ku nowym jakościowo praktykom i formom życia społecznego oraz indywidualnego, ku jakościowo nowym sposobom istnienia ludzkiego
20. KSZTAŁCENIE- to ogół zjawisk i procesów stwarzających warunki dla wszechstronnego rozwoju umysłowego człowieka, nabywanie przez niego wiedzy, poglądów, przekonań na temat ludzi, ich dzieł, świata w którym żyją, możliwości zmieniania otaczającej go rzeczywistości.
21.
CEL:
-ogólne - rozwój cech intelektualnych młodego człowieka
- zawodowe - ma służyć nabywaniu kompetencji profesjonalnych, niezbędnych w pracy zawodowej
MIEJSCE:
-szkolne - przebiega w specjalnie powołanych do tego instytucjach (szkołach)
-pozaszkolne -
WIEK:
-równoległe - jest działalnością dydaktyczno-wychowawczą prowadzoną przez instytucje skierowane na dzieci i młodzież
-dorosłych (ustawiczne) - uzupełnienie kształcenia ogólnego oraz dokształcanie i doskonalenie kwalifikacji zawodowych
STOPIEŃ INSTYTUCJONALIZACJI:
-formalne - proces przebiegający w ramach wysoko zorganizowanych instytucji
-nieformalne - odbywa się poza oficjalnym i powszechnym systemem szkolnym
TREŚĆ:
-jednostronne - odnosi się do każdego typu kształcenia w którym dominuje jeden rodzaj aktywności podmiotu np. intelektualna, emocjonalna, praktyczna
-wielostronne - podmiot przejawia więcej niż jeden rodzaj aktywności, występują zarówno w formie produktywnej jak i nieproduktywnej.
22. NAUCZANIE- to planowa i systematyczna praca nauczyciela z uczniami mająca na celu wywołanie pożądanych, trwałych zmian w ich postępowaniu, dyspozycyjnych i całej osobowości
23. tworzenie warunków sprzyjających opanowaniu przez uczniów określonych wiadomości, umiejętności i nawyków, uczenie wraz z kontrolą oraz podejmowane w jej następstwie zabiegi korekcyjne
24.
Pokrewieństwo linii prostej:
Linii wstępnej
Linii zstępnej
Linii bocznej
Pokrewieństwo zastępcze
Powinowactwo
25. wspólne zamieszkanie, nazwisko, własność, ciągłość biologiczna, wspólna kultura duchowa wzrastająca na gruncie miłości
26.
Instytucjonalne
Prokreacyjna
Gospodarcza
Opiekuńcza
Integracyjna
Socjalizacyjno-wychowawcza
Osobowe
Małżeńska
Rodzicielska
Braterska
27. (Nie mogłam tego znaleźć w encyklopedii, są to fazy wzięte z Internetu)
Narzeczeństwo
Małżeństwo bezdzietne
Rodzina z małymi dziećmi
Odchodzenie dzieci z rodziny
Małżeństwo od dzieci- syndrom „opuszczonego gniazda”
28.
TRADYCYJNY:
-dominuje psychologia behawioralna
-celem jest mierzalny efekt zewnętrzny, produkt
-środkami nauczania są przede wszystkim podręczniki i wykłady
-nauczyciel przekazuje wiedzę wyznaczoną przez program nauczania
- autorytet i władzę w klasie ma nauczyciel
-środowisko jest zdominowane przez współzawodnictwo
-wiedzę ocenia nauczyciel
NOWY:
- efektem jest wewnętrzne zadowolenie
-uczenie się jest procesem zdobywania wiedzy
-środkiem nauczania jest podręcznik, wykład, oraz projekty badawcze
-nie uczy się na pamięć, a stosuje umiejętności badawcze, komunikacyjne, rozwiązywania problemów
- nauczyciel nie występuje w roli eksperta, przyznaje się do niewiedzy
-uczeń występuje jako badacz
- współpraca grupy, sukces zależny od wszystkich
-współzawodnictwo w zabawach i grach by uczyć zwyciężać i przegrywać