26. 11. 09 r.
Aktywność ruchowa adaptacyjna
Opiekun- Dr Józef Krzak
KONSPEKT ZAJĘĆ
Temat: Aktywność ruchowa u osób po zawale serca.
Miejsce zajęć: sala gimnastyczna.
Przybory: woreczki z piaskiem, laski do ćwiczeń.
Charakterystyka grupy: mężczyzni 32-50 lat, kobiety 45-70; grupa 10- osobowa realizująca III etap Kompleksowej Rehabilitacji Kardiologicznej.
Charakterystyka schorzenia
Zawał serca: jest ostrą postacią choroby niedokrwiennej, spowodowaną nagłym całkowitym zamknięciem tętnicy wieńcowej. Zawał mięśnia sercowego następuje wówczas gdy dopływ krwi do którejś części mięśnia sercowego zostaje zablokowany przez skrzep, mogący powstać przy zwężeniu tętnicy z powodu odkładania się tłuszczu.
Rodzaje zawału serca:
- Zawał ściany przedniej- zawał w obrębie ściany przedniej lewej komory.
- Zawał ściany dolnej- zawał w obrębie dolno-tylnej części lewej komory.
- Zawał ściany bocznej- zawał w obrębie bocznej części lewej komory.
Epidemiologia: Zawał serca stanowi istotne zagrożenie społeczne, co potwierdzają wyniki badań epidemiologicznych. Charakteryzuje się zarówno dużą zapadalnością jak i śmiertelnością
Patogeneza: Do zawału mięśnia sercowego najczęściej dochodzi na tle miażdżycy tętnic wieńcowych w przebiegu choroby wieńcowej (często utożsamianej z chorobą niedokrwienną serca). Ognisko miażdżycy w ścianie tętnicy wieńcowej nazywane jest blaszką miażdżycową. Powoduje ona zwężenie światła tego naczynia i ograniczenie przepływu krwi - często w tych przypadkach pacjent odczuwa objawy dławicy piersiowej przy wysiłku czy zdenerwowaniu.
Mechanizmem, który bezpośrednio prowadzi do zawału, jest pęknięcie lub krwotok do blaszki miażdżycowej albo narastanie zakrzepu na jej powierzchni.
Objawy kliniczne: Do podstawowych objawów klinicznych zawału serca należy silny ból w klatce piersiowej, głównie zamostkowy, ale często obejmujący całą przednią jej ścianę. Pod względem charakteru i umiejscowienia nosi nazwę bólu dławicowego. Ból ten może promieniować do kręgosłupa, do szyi, żuchwy, ramion, łokci, i palców rąk.
Objawy towarzyszące:
ciężkie napady dławicy piersiowe,
duszności,
lęk,
nudności
uczucie osłabienia i pobolewanie w okolicy serca,
poty,
zawroty głowy,
zaburzenia rytmu serca,
objawy niewydolności krążeniowej,
wstrząs kardiogenny.
Czynniki ryzyka (wg Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego):
otyłość (zwłaszcza brzuszna).
predyspozycje rodzinne i genetyczne (zawał w rodzinie w wywiadzie)
cukrzyca
brak aktywności fizycznej
wysoki poziom cholesterolu
nadciśnienie tętnicze
palenie tytoniu
płeć męska
starzenie się (wiek krytyczny: u mężczyzn 32-50 lat, u kobiet 45-70)
Rehabilitacja: Istotną rolę w całokształcie postępowania lekarskiego w schorzeniach sercowo- naczyniowych odgrywa rehabilitacja fizyczna. Obecna definicja WHO z 1993 roku określa rehabilitacje kardiologiczną jako: „kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, socjalnych, edukacyjnych, ekonomicznych i zawodowych w celu przystosowania chorego do nowego życia i umożliwienia mu uzyskania jak największej sprawności”.
Kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna powinna być wdrażana bezzwłocznie, kontynuowana sposób ciągły, prowadzona wieloetapowo, dostosowana do indywidualnych potrzeb chorego w zależności od jego stanu klinicznego oraz prowadzona w sposób akceptowany przez pacjenta i jego otoczenie.
Kompleksowość oznacza łączenie i wzajemne uzupełnianie się trzech oddziaływań terapeutycznych: rehabilitacji, prewencji schorzeń sercowo- naczyniowych oraz wpływu na strefę psychologiczną chorych.
Etapy rehabilitacji kardiologicznej
Wyróżniamy trzy okresy rehabilitacji kardiologicznej:
etap I (szpitalny)- rozpoczynany i kontynuowany bezpośrednio po ostrym zespole wieńcowym czy operacji kardiochirurgicznej, na oddziale kardiochirurgicznym bądź kardiologicznym.
etap II (wczesny)- rekonwalescencja realizowana jest w formie stacjonarnej w szpitalach rehabilitacyjnych, uzdrowiskach, lub w formie niestacjonarnej: ambulatoryjnej lub w warunkach domowych.
etap III (późny) - prewencja wtórna.
Rehabilitacja kardiologiczna jest rozpoczynana możliwie jak najwcześniej, bezpośrednio po stabilizacji stanu chorego, jeszcze w warunkach sali intensywnego nadzoru. Zanim rozpocznie się aktywną rehabilitację pacjenta, bierze się pod uwagę pewne kryteria kwalifikujące go do takich działań. Są to:
wydolność krążenia (w tym względna, uzyskana na drodze farmakoterapii)
stabilność wieńcowa (względna)
brak zaburzeń rytmu i przewodzenia
brak nadciśnienia tętniczego (bądź kontrolowane farmakologicznie)
wydolność innych narządów.
Ćwiczenia należy bezzwłocznie przerwać w przypadku wystąpienia następujących objawów:
- ból wieńcowy, duszność,
- przyspieszenie częstotliwości rytmu serca o więcej niż 20 pobudzeń na minutę,
- zwolnienie częstości rytmu serca o ponad 10 pobudzeń na minutę,
- złożone zaburzenia rytmu serca,
- spadek ciśnienia tętniczego o ponad 10-15 mmHg,
- wzrost ciśnienia skurczowego powyżej 200 mmHg lub rozkurczowego powyżej 100 mmHg,
- brak zgody pacjenta na ich kontynuację.
Tok Zajęć |
Cel ćwiczeń |
Procedury
|
|
|
|
Treść przebiegu zajęć |
Uwagi organizacyjno-merytoryczne |
I. Część wstępna. Zbiórka. Przygotowanie grupy do zajęć. Wprowadzenie ćwiczeń rozgrzewających, przygotowujących do dalszego wysiłku.(15min) |
Przygotowanie organizmu, adaptacja do warunków wymagających większego zapotrzebowania na tlen. |
Zbadaj tętno!
1. Ćw. oddechowe- ręce do góry przodem- wdech; bokiem na dół- wydech. 2. Krążenia ramion.
3. Dłonie splecione wyciągamy przed siebie (1,2,3) na 4 powrót i do góry wyciągamy (1,2,3). 4. Skłony do boku w płaszczyźnie czołowej-rękę prowadzimy po udzie i pogłębiamy.
5.Wypad prawą nogą w przód, pogłębiamy przez zginanie kolana(1,2,3) na 4 powrót i zmiana nogi.
6. Krążenie bioder.
7. Ręce podnosimy przed siebie. Próbujemy dosięgnąć kolanem do ręki (marsz w miejscu) |
UWAGA: pilnuję prawidłowego pomiaru tętna.
1. Pozycja w lekkim rozkroku. 5 powt.
2. 10 powt. do przodu, 10 powt. do tyłu i zmiana ręki.
3. 5 serii.
4. Pozycja w lekkim rozkroku, pilnuję prawidłowej płaszczyzny wykonania ćw. Po 5 powt. na każdą str. 5. Nogi ćwiczyć na przemiennie. Pilnuję aby zakroczna noga była prosta i pieta była przy podłożu. 5 serii. 6. Lekki rozkrok, ręce na biodrach. Po 5 powt. w każdą str. 7. Pilnuję prawidłowej postawy ćwiczących. |
II. Część główna. Realizacja właściwych ćwiczeń profilaktycznych (część właściwa, 25 min) |
Ćwiczenia wzmacniające, rozciągające, oddechowe i rozluźniające |
1.Ćw. oddechowe- ręce do góry - wdech, skłon - wydech. 2. Przekazywanie woreczka z ręki do ręki nad głową i na dole. 3. Przekazywanie woreczka z reki do ręki przed sobą i za sobą. 4. Ósemka między nogami. 5. Podajemy sobie woreczek za plecami z ręki do ręki. 6. Trzymamy woreczek za plecami podrzucamy go do przodu i próbujemy złapać 7. Ćw. oddechowe- ręce do góry, wspięcie się na palce- wdech; zejście na całe stopy i opuszczenie rąk- wydech.
8. Ręce zgięte do 90°, trzymają laskę. Na 1- laska nad głowę, 2- na łopatki, 3- nad głowę, 4- powrót do pozycji początkowej. 9. Laskę łapiemy na szerokość bioder, trzymamy za sobą, i podnosimy do łopatek. 10. Laskę trzymamy nachwytem jak najszerzej, jednym płynnym ruchem przekładamy za głowę. 11. Laskę bokiem przekładamy zza pleców do przodu (kóleczka). 12. Laskę kładziemy na ramiona, chwytamy ją od tyłu jak najszerzej i robimy wiatraczek (skręty tułowia). 13. Pozycja j.w. wykonujemy naprzemienne krążenia ramion(jak do pływania). 14. Laska do góry wdech, powrót wydech. 15. Laskę trzymamy nad głową na szerokość ramion, łokcie wyprostowane. Skłony do boków z pogłębieniem. 16. Chwytamy laskę za plecami i odwodzimy od pleców. 17. Laskę stawiamy przed sobą i podpieramy się na niej: - wymachy nogi na boki, - wymachy nogi do przodu i tyłu, - kreślenie kółek w powietrzu. - głowa między ręce z pogłębieniem. 18. Dobieramy się parami. Laskę trzymamy przodem do siebie, na szerokość ramion, na przemienne wykonywanie przysiadów. 19. Stajemy tyłem do siebie, trzymamy za plecami laskę, wypad raz 1 raz 2 nogą do przodu. 20. wspinamy się na palce- wdech, powrót - wydech.
|
UWAGA:1 woreczek na osobe. 1.Wydech 2 razy dłuższy. 5 powtórzeń.
2. 10 powt.
3. 10 powt.
4. 5 powt w prawo, 5 lewo. 5. 10 powt.
6. 10 powt.
7. 6 powt.
UWAGA: 1 laska na osobę.
8-11. 10 powt.
12. 5 powt.
13. 10 serii w przód i 10 w tył.
14. 6 powt.
15. po 5 na każdą stronę.
16. 10 powt.
17. Po 10 powt.
18- 19. po 10 przysiadów na osobę
20. po 6 powt. |
III. Część końcowa. Końcowe ćwiczenia wyciszające, zbiórka.(5min) |
Uspokojenie organizmu i przygotowanie organizmu na trudności dnia codziennego. |
1. Trucht w miejscu, na samych palcach. 2. Krążenia samymi barkami do przodu i do tyłu, ręce wzdłuż tułowia. 3. skłon do przodu, luźne wymachy ramion do przodu i tyłu. 4. j.w wymachy na boki. 5. Ćw. oddechowe- ręce bokiem w górę -wdech, powrót przodem- wydech. 6. Rozluźniamy nadgarstki i stawy skokowe. 7. Zbiórka. |
1. 4 powt.
2. 5 powt.
3-5. 10 powt
7. Podsumowanie zajęć |
Piśmiennictwo:
Demczyszak I. Fizjoterapia w chorobach układu sercowo- naczyniowego. Górnicki Wydawnictwo Medyczne. Wrocław 2006.
Kwolek A. Rehabilitacja medyczna. Urban & Partner. Wrocław 2004.
Rosławski A. Woźniewski M. Fizjoterapia oddechowa. Akadenia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Wrocław 1999.