INSTYTUCJE I ŹRÓDŁA PRAWA W UE

Warsztat nr 1

Rada Europejska

- organ Unii Europejskiej ustalający jej priorytety i mający za zadanie wyznaczanie ogólnych kierunków rozwoju Unii Europejskiej

Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej, Rada Europy

Rade Europejską nie należy mylić z Radą Unii Europejskiej ani Radą Europy. Ta ostatnia nie jest w ogóle instytucja unijną, lecz niezależną od UE organizacja międzynarodową

- Miejsce Rady Europejskiej w systemie instytucjonalnym UE.

Rada Europejska - naczelny organ polityczny .

- Organ główny

Rada Unii Europejskiej

Komisja Europejska

Parlament Europejski

Rada Europejska

Trybunał Sprawiedliwości

Trybunał Obrachunkowy

- Organy pomocnicze

Komitet Doradczy

Komitet Regionów

Komitet Ekonomiczno-społeczny

Geneza i ewolucja RE

1. 1962 - Paryż ( Francja )

Pierwsze spotkanie na szczycie WE zainicjowane przez Prezydenta Francji Gaulle'a

Propozycja utworzenia Europejskiej Unii Politycznej ( PLAN FOUCHETA)

2. 19-20.07.1962 r. BONN ( Niemcy )

Spotkanie na szczycie .

3. 1-2.12.1969r. - Haga ( Holandia)

Dalsze poszerzanie i pogłębianie procesów integracyjnych w ramach WE

POROZUMIENIE :

- poszerzenie składu członkowskiego (stowarzyszenie systemów środków własnych)

- współfinansowanie

- zwiększenie kompetencji Parlamentu Europejskiego

Konferencja ta stanowiła wyraźną cenzurę czasową w ukształtowaniu RE jako pozastatutowej instytucji WE i UE

4. 19-20.10.1972r. - Paryż

Pierwszy właściwy szczyt przywódców państw członkowskich

Tematy dyskusji :

- pozycja wspólnot UE

- system funkcjonowania instytucji wspólnot

- zagrożenia towarzyszące budowie Unii gospodarczej i walutowej

Uwaga : Instytucjonalizacje spotkań na szczycie będą zwoływane wtedy gdy zaistnieje taka konieczność.

5. 14-15.12.1973r. - Kopenhaga

Podjęto decyzję iż konferencje na szczycie będą zwoływane wtedy , gdy zaistnieje taka konieczność.

6. 14.09.1974r. - Paryż

Konferencja mająca charakter przygotowawczy.

7. 9-10.12.1974r.- Paryż

Konieczność kompleksowego podejścia przez RE do problemów, jakie rodzi integracja oraz kwestii stosunków zew. wspólnot i całej Europy z resztą świata.

- nie ustalono liczebności składu osobowego delegacji państw uczestniczących w obradach, przyjęto zasadę, ze będzie to liczba jak najmniejsza.

8. Postanowienia konferencji paryskiej:

- potrzeba utworzenia Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

- zgoda na przeprowadzenie wyborów

- potrzeba opracowania raportu w sprawie utworzenia UE

- zgoda uczestników na zinstytucjonalizowanie Konferencji na szczycie

- powołanie do życia Rady Europejskiej

- postanowienia w sprawie utworzenia sekretariatu.

9. 10-11.03.1975r.- Dublin

Pierwsze posiedzenie międzynarodowego grona pod nazwą Rady Europejskiej

-1986 r. Jednolity Akt Europejski

Ustalono częstotliwość obrad RE, na dwie konferencje z możliwością organizowania posiedzeń nadzwyczajnych.

- Traktat z Nicei stwierdza, że począwszy od 2002 roku, połowa posiedzeń RE będzie odbywała się w Brukseli, natomiast po poszerzeniu UE do 18 państw , wszystkie spotkania RE odbywać się będą w Brukseli.

10. Deklarację londyńską przyjęto na spotkaniu Rady Europejskiej w 1977 r.

- Podjęto postanowienia dot.:

• Charakteru dyskusji na jej forum

• Sposobu przygotowania porządku dziennego obrad

• Wydawania oficjalnych komunikatów

• Protokołowania wniosków

• Liczebności delegacji

11. Uroczysta deklaracja o UE uchwalona przez RE, 19.06.1988 w Stuttgarcie .

Ustalenia dotyczące Rady Europy :

• Jeżeli Rada Europy zajmuje się sprawami znajdującymi się w kompetencji wspólnot Europejskich, wtedy działa jako Rada Unii.

• RE zyskała podwójny status.

RADA EUROPEJSKA

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

=

RADA UNII

- RE została zobowiązana do przedkładania po każdym swym spotkaniu raportu Parlamentowi Europejskiemu

- Każde państwo przewodniczące pracom RE ma obowiązek przedłożenia takiego raportu na forum Parlamentu Europejskiego.

- Włączenie przewodniczącego.

12. Uroczysta deklaracja o UE: zadania postawione przed RE związane z utworzeniem UE

- Kreowanie politycznych bodźców zmierzających do budowy zjednoczonej Europy.

- określenie środków i metod dalszej integracji Europy

- inicjowanie współpracy w nowych dziedzinach działalności wspólnot

- formułowanie wspólnego stanowiska w zakresie stosunków zew. wspólnot

13. Skład Rady Europejskiej

Po Lizbonie doszedł Wysoki Przedstawiciel Unii i ds. Polityki bezpieczeństwa

14. Przewodniczący RE

Do Lizbony Przewodniczącym RE , był przedstawiciel państwa sprawującego w danym momencie przewodnictwo Unii. Przewodniczący zmieniał się więc co pół roku. Po traktacie Lizbońskim nastąpiła zmiana obecnego systemu w którym państwa członkowskie sprawowały 6 miesięczną prezydencję UE

15. Przewodniczący RE:

- Wybierany na 5 lat

- Kadencja trwa 2,5 roku

- przewodniczy posiedzeniom Rady

- czuwa nad ciągłością prac

- reprezentuje UE na najwyższym szczeblu

16. Przewodniczący RE

HERMAN VAN ROMPUY

17. Wybór i odwołanie - większość kwalifikowana

- mandat przewodniczącego jest jednokrotnie odnawialny

18. Zadania Przewodniczącego RE po Lizbonie

- zapewnia przygotowanie i ciągłość prac Rady Europejskiej we współpracy z przewodniczącym komisji i na podstawie prac Rady ds. Ogólnych .

- wspomaganie osiągania spójności i konsensusu

19. Zadania Przewodniczącego RE po Lizbonie

- reprezentowanie UE na zewnątrz w sprawach dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa bez uszczerbku dla uprawnień ………..

20. Posiedzenia RE ;

• Zwyczajne - 2X do roku

• Nadzwyczajne - w zależności od potrzeby

Spotkania odbywaja się w Brukseli

21. Procedura przygotowywania porządku dziennego obrad

22. Organizacja pracy RE

23. Prace RE po Lizbonie

- posiedzenia są jawne kiedy Rada Obraduje i głosuje nad projektem aktu prawodawczego kiedy mowa o aktach prawodawczych

INSTYTUCJE I ŹRÓDŁA PRAWA W UE

Warsztaty nr 2

Prezentacja multimedialna temat: Zjednoczona Lewica Europejska/ Nordycka Zielona Lewica (GUE/NGL)

Prace po Lizbonie

Za przygotowanie prac Rady odpowiedzialny jest Komitet Stałych Przedstawicieli Rządów

Status prawny Rady Europejskiej

Rada Europejska nie posiada formalnie statusu organu Unii Europejskiej, pełni jednak istotną rolę w procesie rozszerzenia UE (traktat w Maastricht nie włączył RE do systemu instytucjonalnego Wspólnot Europejskich natomiast na mocy Traktatu z Lizbony Rada Europejska uzyskała status instytucji Unii Europejskiej)

Kompetencje polityczne Rady Europejskiej

- wytycza główne kierunki polityki UE
- obraduje nad głównymi zagadnieniami międzynarodowymi
- ustala priorytety polityki
- rozwiązuje problemy sporne, którym nie podołała Rada Ministrów
- rozstrzyga problemy Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa

Funkcje kontrolne i kreacyjne Rady Europejskiej

Kontrolna - rozstrzyganie sporów między państwami członkowskim, przełamywanie impasów pojawiających się w rokowaniach na najniższym szczeblu, częściowe zwieszenie praw członkowskich państwa które w sposób istotny i uporczywy łamie prawa człowieka.

Kreacyjna - mianowanie przewodniczącego i członków komisji

Kompetencje formalne

- przygotowanie sprawozdania rocznego które prezentuje postępy osiągnięte przez Unię w tym okresie sprawozdawczym

- przygotowanie 3 sprawozdań w okresie każdego roku

- wyznaczanie politycznych wytycznych dla rozwoju wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa

- tworzenie linii kierunkowych w polityce i gospodarce

Rola decyzyjna i sposób podejmowania decyzji w RE przed Lizboną

Przed Lizboną decyzje były podejmowane na zasadzie konsensusu wszystkich państw członkowskich oznacza to iż rokowania prowadzone są aż do momentu gdy wszystkie państwa są w stanie poprzeć projekt aktu, nie miały mocy prawnej wiążącej

System głosowania w RE po Lizbonie - zobacz !!!!

Stosunki Rady Europejskie z innymi instytucjami UE

Komisja Europejska - inicjuje prace RE ale formalnie kompetencje KE w zakresie inicjatywy ustawodawczej są praktyce nieraz ograniczone przez wolę polityczną RE

Rada Unii Europejskiej - rola uchwałodawcza RUE uległa pewnej erozji na rzecz RE. RUE jest w określonych sprawach tylko instytucją zatwierdzającą i sankcjonującą polityczne uchwały RE od której jest zależna instytucjonalnie

Parlament Europejski - to RE ma obowiązek złożenia sprawozdania

Kontrola nad Radą Europejską - zobacz!!!!!

Traktat z Lizbony 01.12.2009 r. - zobacz!!!!!

Ratyfikacja w Polsce - w Polsce musiał traktat podpisać Prezydent 11 października 2009 roku

Czym jest Rada Unii Europejskiej - zobacz!!!!!

Skład Rady Unii Europejskiej - zobacz!!!!!

Status prawnoustrojowy RUE - zobacz!!!!!

Geneza i ewolucja RUE w systemie instytucjonalnym UE - zobacz!!!!!

Ewolucja Kompetencji RUE - zobacz!!!!!

Struktura wewnętrzna w RUE i sposobu jej funkcjonowania - zobacz!!!!!

Zadania Rady - zobacz!!!!!

Rada UE a Rada Europejska - zobacz!!!!!

Przewodniczący RUE - zobacz!!!!!

Prezydencja - zobacz!!!!!

Obowiązki prezydencji - zobacz!!!!!

Zadania prezydencji (TN-TL) - zobacz!!!!!

Program prezydencji Rady W latach 2010-2012

2010 Hiszpania - Belgia

2011 Węgry - Polska

2012 Dania - Cypr

Poziom ministerialny - zobacz!!!!!

Zadania ds. ogólnych i spraw zagranicznych - zobacz!!!!!

Sekretariat Generalny RUE - zobacz!!!!!

Komitet Stałych Przedstawicieli - zobacz!!!!!

Sposób działania RUE brak danych!!!!!!!!

Jawność obrad Rady po Lizbonie - zobacz!!!!!

Ilość głosów poszczególnych krajów w Radzie

Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy 29

Hiszpania i Polska 27

Rumunia 14

Holandia 13

Rola decyzyjna - zobacz!!!!!

Proces decyzyjny w RUE - zobacz!!!!!

Proces decyzyjny po Lizbonie - zobacz!!!!!

INSTYTUCJE I ŹRÓDŁA PRAWA W UE

Warsztaty nr 3

Kompetencje RUE

- Wypracowuje i koordynuje politykę wewnętrzną i zagraniczną Unii Europejskiej

- Sprawuje kontrolę nad budżetem

- Samodzielnie bądź we współdziałaniu z Parlamentem Europejskim wydaje akty prawne. Mogą one mieć formę:
- rozporządzenia - są stosowane bezpośrednio we wszystkich krajach członkowskich, bez potrzeby wpisania do ustawodawstwa narodowego krajów UE
- dyrektywy - zobowiązują państwa członkowskie do osiągnięcia wyznaczonego celu, pozostawiając im prawo wyboru formy i środków realizacji
- decyzji - zobowiązują tych, do których są adresowane; mogą to być państwa, lecz także przedsiębiorstwa czy nawet osoby fizyczne
- zaleceń i opinii - nie są wiążące dla krajów członkowskich

Funkcje prawotwórcze RUE

1. Stanowienie lub współudział w stanowieniu prawa unijnego

2. Uchwalanie budżetu UE

3. Zawieranie umów międzynarodowych

4. Koordynowanie ogólnej polityki gospodarczej

5. Powoływanie członków niektórych organów UE (np. Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów, Trybunału Obrachunkowego).

6. Koordynowanie działań Państw Członkowskich i przyjmowanie środków w zakresie współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych.

Miejsce Polski w RUE

Do najważniejszych kompetencji Rady UE należy współ­tworzenie prawa unijnego (funkcję tę Rada sprawuje we współpracy z Parlamen­tem Europejskim), kreowanie innych organów, ustanawianie ich składu, kontro­lowanie realizacji prawa wspólnotowego, koordynacja polityki gospodarczej UE oraz działalność w sferze międzynarodowej. Decyzje na forum Rady podejmuje się głównie, głosując większością kwalifikowaną lub jednomyślnie. Polska posiada 27 głosów spośród 321 przypadających na wszystkie państwa członkowskie. Dysponujemy zaledwie dwoma głosami mniej niż potężne Niemcy, Francja czy Wielka Brytania. Daje to Polsce niezwykle silną pozycję na forum Rady Unii, czyniąc z nas teoretycznie ważnego partnera do kształtowania koalicji przy ewentualnych głosowaniach. Doświadczenia wynikające z obecności Polski na forum tego organu pokazują jednak, iż praktycznie nie dochodzi do głosowań, a decyzje nawet w tych aspektach, które powinny być głosowane, zapadają w dro­dze consensusu. Podstawą współpracy ministrów na forum Rady UE jest proces negocjacji i uzyskanie „złotego środka”, a nie narzucanie woli mniejszości przez większość.

Komisja Europejska

Status prawnoustrojowy KE

- instytucja I kategorii

- opracowuje projekt aktów

- geneza kiedy przyjęta została KE

Komisja Europejska - kompetencje

- czuwa nad stosowaniem postanowień traktatów oraz postanowień powziętych przez instytucje na jego podstawie (stąd bywa określana mianem „Strażniczki traktatów”)

- Kompetencje przyznane Komisji można, w ogólnym zarysie, sprowadzić do czterech zasadniczych funkcji:

- funkcje inicjatywy ustawodawczej

- funkcje wykonawcze

- funkcje kontrolne

- funkcje reprezentowania interesów UE na zewnątrz

Status prawny Komisarza

Proces nominowania członków KE

Traktat nicejski zmienił traktat w Maastricht, problemy dot. składu komisji jej relacji z pozostałymi instytucjami, państwa posiadające prawo nominacji 2 komisarzy Francja Niemcy Wielka Brytania Hiszpania i Włochy

Skład KE

Zmienia się co 5 lat - stały skład

Procedura powołania Przewodniczącego

Przewodniczący KE

Jose Manuel Baroso

Obowiązki Przewodniczącego

Lex-Prodi norma prawna od 1999 roku odebrał od członków komisji przyrzeczenie że ustąpią z urzędu kiedy on ich do tego wezwie

Polski Komisarz

Janusz Lewandowski

przed

Paweł Samecki (polityka regionalna)

Polska przedstawiła Unii Europejskiej kandydaturę profesor Danuty Hübner na stanowisko komisarza Unii Europejskiej

Podstawowe obowiązki i przywileje funkcjonariuszy europejskich

Kategorie funkcjonariuszy

A B C D

A - najwyższa

D - najniższa

Rekrutacja funkcjonariuszy europejskich A1 i A2

Podstawowe warunki dla kandydatów, przeszkody w otrzymaniu nominacji, etapy konkursów generalnych, wynagrodzenie funkcjonariuszy europejskich

Wygaśnięcie mandatu komisji

- upływ kadencji

- rezygnacja

- wotum nieufności

A kiedy członek komisji

- z przyczyn naturalnych

- rezygnacji

- dymisji

- udzielenia całej komisji wotum nieufności (PE) może

Obowiązki komisarzy

Organizacja wewnętrzna KE

- wiceprzewodniczący

- decyzje są podejmowane kolektywnie jako kolegium komisarzy

- gabinet polityczny( zaplecze każdego komisarza ekspertów i doradców 6-7 osób)

- zadania gabinetu

Dyrekcja Generalna

Zasady Transnarodowości

Agencje wykonawcze (mają charakter czasowy)

Struktura wewnętrzna

- grupa zadaniowa

- grupy eksperckie

- sekretariat generalny

Sposób działania KE

- działa permanentnie

- odpowiedzialne przed PE

- posiedzenia zwoływane przez Przewodniczącego nie rzadziej niż 1 raz w tygodniu

- przygotowanie SG

- francuski i angielski

- obrady są jawne

Proces decyzyjny

- większością głosów

- niezbędna liczba komisarzy

- kworum wynosi 50% + 1

Procedura podejmowania decyzji

- pisemna

- umocowania

Rywalizacja pomiędzy KE a RE

Kryzys „pustego krzesła” (polegał na konflikcie Francji z pozostałymi członkami wspólna polityka rolna, nie dawali nic do budżetu europejskiego)

- najpoważniejsze załamanie w funkcjonowaniu WE były wyrażeniem długiego sporu prezydenta Francji Charlesa de Gaulle'a z WE i jej instytucjami ( szczególnie z KE)

- trwał od lipca do grudnia 1965 roku francuscy ministrowie zgodnie z wolą prezydenta Francji zaprzestali uczestnictwa w RM(obecnie RUE) blokując jej pracę natomiast francuski stały przedstawiciel został odwołany z Brukseli

- Francja była przeciwna nowym ideom funkcjonowania Wspólnoty które przestrzegała jako ponadnarodowe zakusy instytucji WE chodziło głównie o propozycje RM dot. nowych zasad funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolniczej WPR które miały zapewnić większy udział środków własnych w finansach politycznych (Francja była jej największym beneficjentem przyznawaniu PE szerszych kompetencji budżetowych a w szczególności możliwości wprowadzenia głosowania większościowego podczas obrad RM

Strażniczka traktatów

- kontroluje pozostałe instytucje państwa członkowskie oraz osoby fizyczne i prawne do przestrzegania prawa

- nie może samodzielnie karać przekazuje sprawę do Trybunały - narzędzie SKARGI

- w przypadku państw powojuje się na zasadę lojalności powstrzymywanie się od wszelkie zachowań utrudniających wykonanie tego prawa

- w przypadku przedsiębiorstw i osób fizycznych chodzi o przestrzeganie praw konkurencji i pomoc państwową - strażniczka wolnej konkurencji na rynku wspólnotowym

Funkcje kontrolne

- wobec państw członkowskich

- wobec przedsiębiorstw i osób fizycznych

- wobec innych instytucji i organów UE

Przy zawieraniu porozumień międzynarodowych

Fundusze strukturalne

Komisja współdecyduje o wydatkach związanych z funduszami strukturalnymi i ma decydujący głos w tym zakresie

Funkcja wykonawczo-zarządzająca

- komisja wypełnia delegowanej jej przez Radę zadania

- współpracuje w tym zakresie z Radą w ramach procedury komitologii

- delegacje wykonawcze muszą być precyzyjne i szczegółowe

- szczególne znaczenie funkcji wykonawczej mają jej kompetencje w administrowaniu budżetem funduszami strukturalnymi i polityką regionalną

- przy podejmowaniu decyzji musi konsultować się z PE EKES Komitetem Regionów oraz Komitetem Ekonomiczno - Społecznym

Uwaga:

Funkcje wykonawcze

- przy jej sprawowaniu KE podejmuje liczne samodzielne decyzje wiążące i niewiążące

- nie ma jednak kompetencji do podejmowania decyzji wszystkich rodzajów (wyjątkiem są niewiążące zalecenia i opinie)

Procedura komitologi

- prace podejmowane przez KE aktów wykonawczych do aktów prawnie przyjętych uprzednio przez Radę

- kompetencje wykonawcze są przekazywane Komisji przez Radę w akcie prawnym którego dotyczą

- podczas wykonywania tych kompetencji komisja jest wspierana przez komitety składające się z ekspertów państw członkowskich na których czele stoi przedstawiciel komisji (stąd nazwa komitologia)

Polityka zewnętrzna

Do zadań KE należy prowadzenie bieżących spraw związanych z relacjami z państwami członkowskimi niektórymi organizacjami międzynarodowymi oraz negocjowanie umów

- handlowych celnych

- o stowarzyszeniu państw trzecich ze Wspólnotami

- o współpracy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi

ZAŁĄCZNIK NR 1 DO WARSZTAKÓW NR 2

---