FLORENCJA NIGHTINGALE - teoria środowiskowa pielęgniarstwa , uważana jest za twórczynie nowoczesnego pielęgniarstwa.
Przedstawiała 13 kanonów pielęgniarstwa.
HILDEGARDA PEPLAU - model psychodynamiczny opieki.
Model relacji międzyludzkich w pielęgniarstwie
4 fazy relacji pielęgniarka - pacjent:
I faza - rozpoznanie (wzajemna orientacja)
II faza - utożsamianie (identyfikacja)
III faza - realizacja celów opieki (eksploatacja)
IV faza - rozwiązywania (rozejścia), uwalnianie się z wzajemnego związku.
Stosownie do powyższych faz pielęgniarki spełniają 6 ról :
1.Rola osoby nieznajomej
2.Rola dawcy informacji
3. Rola nauczyciela
4. Rola przywódcy
5. Rola zastępcy
6. Rola doradcy.
BETTY NEUMAN - systemowy model opieki, zakres zdrowia psychicznego
Każda z 5linii obronnych i cały system zbudowany jest z 5 podsystemów:
- fizjologicznego,
- psychologicznego,
- socjokulturowego,
- rozwojowego,
- duchowego.
3 stresory intrapersonalne, ekstra personalne, interpersonalne.
3 poziomy prewencji I ( pierwotna), II ( wtórna) i III rzędowa.
CALISTA ROY, model adaptacyjny
Wyróżnia 4 podsystemy potrzeb:
1)Potrzeby fizjologiczne
2)postrzeganie siebie,
3)funkcję roli,
4)współzależność
Podejmowanie decyzji przez pielęgniarkę i właściwa ocena chorego to, zdaniem Roy, komponenty dobrego pielęgniarstwa.
VIRGINIA HENDERSON, unikatowe funkcje pielęgniarki
Potrzeby człowieka wg V. Henderson:
1.Normalne oddychanie.
2.Odpowiednie odżywianie i dostarczanie płynów.
3.Wydalanie.
4.Poruszanie się i zachowanie właściwej postawy: chodzenie, leżenie, siedzenie, zmiana pozycji.
5.Sen i odpoczynek.
6.Dobieranie odpowiedniej odzieży i bielizny.
7.Utrzymanie prawidłowej ciepłoty ciała poprzez dobieranie odzieży i wprowadzanie zmian w środowisku.
8.Utrzymanie czystości i schludnego wyglądu oraz zabezpieczenie ciała przed urazami.
9.Unikanie zagrożeń ze strony środowiska i unikanie ranienia innych.
10.Komunikowanie się z innymi oraz wyrażanie emocji, potrzeb, lęków.
11.Podejmowanie praktyk religijnych zgodnie z własnymi wierzeniami.
12.Podejmowanie pracy zapewniającej zyskiwanie poczucia osiągnięć.
13.Zabawa i uczestniczenie w różnych formach rekreacji.
14.Uczenie się, odkrywanie, zaspakajanie pragnienia poznania nowego jako niezbędnych dla zdrowia i dla normalnego rozwoju.
DOROTHEA OREM model samoopieki/ deficyty samoopieki.
Wprowadziła koncepcje agendy samoopieki - człowiek jest agentem samoopieki
Wyróżnia trzy typy zapotrzebowania na samoopiekę:
Typ uniwersalny
Typ rozwojowy
Typ w dewiacjach
MADELAINE LEININGER - model pielęgniarstwa transkulturowego
JEAN WATSON - model humanistycznej troskliwości
Główną strukturę teorii J. Watson tworzy 10 czynników nazywanych przez Autorkę KARATOWYMI dla pielęgniarskiej troskliwości.
1.Ukształtowanie własnego humanistyczno-altruistycznego systemu wartości.
2.Wiara i nadzieja.
3.Wrażliwość w stosunku do siebie i w stosunku do innych .
4.Kształtowanie ludzkich relacji troskliwości i zaufania.
5.Promowanie i akceptowanie wyrażania uczuć - zarówno pozytywnych jak i negatywnych.
6.Systematyczne posługiwanie się naukową metodą rozwiązywania problemów w
podejmowaniu decyzji.
7.Promowanie międzyludzkiego nauczania - uczenia się.
8 Promowanie środowiska człowieka jako: wspierającego, chroniącego i/lub korygującego -pod względem umysłowym, fizycznym, socjokulturowym, duchowym.
9.Asystowanie i zaspokajanie ludzkich potrzeb.
10.Uwzględnianie sił egzystencjalno-fenomenologicznych.
MRSA w oddziale chirurgicznym
MRSA (ang. "methicyllin-resistant Staphylococcus aureus" albo "multi-resistant Staphylococcus aureus"), oporny na metycylinę - są to lekooporne szczepy gronkowca będące częstą przyczyną zakażeń wewnatrzszpitalnych oraz stanowiące poważny problem finansowy dla służby zdrowia. Wykształcony przez drobnoustroje typy oporności i oznacza brak wrażliwości na wszystkie antybiotyki z grupy beta-laktamów - w tym penicyliny, cefalosporyny, monobaktamy czy karbapenemy. Szczepy MRSA są jedynymi bakteriami Gram-dodatnimi na które nie działają karbapenemy.
MRSA kolonizują i wywołują zakażenia w dużej grupie podatnych pacjentów, włączając w to chorych na mukowiscydozę. Najczęściej zakażenia te występują na oddziałach intensywnej opieki medycznej, chirurgicznych i niektórych specjalności medycznych (np. geriatrycznych). Przyczyną mogą być liczne czynniki, które obejmują dostępność dogodnych miejsc do kolonizacji, np. rany operacyjne, drogi dożylnego podawania leków, oraz wyosobnienie szczepów przez stosowanie antybiotyków.
Emilia Malinowska
MRSA w oddziale chirurgicznym
Gronkowce złociste, które nabyły oporność na metycylinę nazywa się metycylinoopornymi gronkowcami złocistymi, w skrócie MRSA, od angielskiej nazwy Methicillin Resistant Staphylococcus Aureus. W przeciwieństwie do nich gronkowce złociste, które nie nabyły oporności na metycylinę nazywane są w skrócie MSSA, od angielskiej nazwy Methicillin Sensitive Staphylococcus Aureus. MRSA nie są bardziej patogenne od MSSA, natomiast problemem
pozostaje ich oporność na antybiotyki. MRSA są bakteriami, dla których gospodarzem jest człowiek. Dlatego głównym źródłem zakażenia jest człowiek, i to zarówno wykazujący objawy infekcji, jak również zakażony bezobjawowo (nosiciel).
Jak wskazuje literatura MRSA są główną przyczyną zakażeń szpitalnych. Najwięcej zakażeń wywoływanych tymi drobnoustrojami występuje na oddziałach zabiegowych (kardiochirurgia, ortopedia) i w intensywnej terapii.
Personel szpitalny stykający się z pacjentem powinien być poinformowany o dodatnich wynikach w kierunku MRSA. Pacjent zakażony MRSA podlega izolacji w osobnej sali. Sala pacjenta powinna być wyposażona w węzeł sanitarny, tj.
posiadać zarówno ubikację, jak i kabinę prysznicową. Drzwi do sali chorego powinny być zamknięte. Cały sprzęt konieczny do obsługi pacjenta powinien pozostać na jego sali do czasu wypisania pacjenta i przeprowadzenia dezynfekcji końcowej. Przy wykonywaniu wszelkich zabiegów medycznych i pielęgnacyjnych powinien być stosowany przede wszystkim sprzęt jednorazowego użytku podlegający utylizacji. Na sali chorego należy udostępnić fartuch ochronny dla personelu, aby każda osoba stykająca się bezpośrednio z pacjentem mogła w ten sposób chronić swoją odzież przed skażeniem. Na sali chorego musi się również znajdować pojemnik na odpady komunalne i medyczne; wszystkie powstałe odpady muszą być usuwane do tych wydzielonych pojemników. Po napełnieniu worka do ¾ objętości powinien on być szczelnie zamknięty i usunięty bezpośrednio do miejsca przeznaczonego na składowanie odpadów, a zabiegi sanitarno-higieniczne wykonywane na sali chorego zakażonego takim typem gronkowca powinny być wykonywane z należyty starannością.
Zabiegi te obejmują w szczególności:
· Dezynfekcję przynajmniej raz dziennie powierzchni i sprzętów środkami dezynfekcyjnymi działającymi na MRSA.
· Raz dziennie zmiana bielizny pościelowej i osobistej pacjenta.
· Umieszczanie bielizny w specjalnie do tego wyznaczonych workach i usuwanie tych worków bezpośrednio do miejsca składowania.
· Odkażanie przedmiotów wielokrotnego użytku środkami działającymi na MRSA i według opracowanych instrukcji.
· Sprzątanie sali wydzielonym zestawem do sprzątania, przez wydzielony personel lub sprzątanie tej sali jako ostatniej.
· Końcową dezynfekcję sali po wypisaniu chorego.
Liczbę osób wchodzących do sali chorego należy ograniczyć do niezbędnego minimum.
Podstawowy zabieg - mycie rąk, jest najskuteczniejszą i najtańszą metodą zapobiegania zakażeniom. Podczas pracy personel nie powinien nosić biżuterii na rękach i mieć krótko obcięte paznokcie. Mycie rąk powinno być wykonywane po każdej procedurze, a zwłaszcza:
· Po kontakcie z krwią, wydalinami i wydzielinami.
· Po każdym kontakcie z pacjentem.
· Po zdjęciu rękawiczek.
· Między kontaktami z kolejnymi pacjentami.
· Przed opuszczeniem sali chorego.
· Przed zmianą miejsca pielęgnacji u tego samego pacjenta, żeby nie roznieść zakażenia na różne części ciała.
Skuteczne mycie rąk, to mycie według ściśle określonej procedury, która w formie graficznej powinna być eksponowana przy każdej umywalce. Następnym ważnym elementem tego zabiegu jest w zapobieganiu zakażeniom MRSA dezynfekcja rąk przez personel. Do dezynfekcji używamy preparatów, które wykazują działanie odpowiednią skuteczność biobójczą, również w kierunku MRSA. Dezynfekcję wykonujemy według ściśle określonej procedury.
Przed założeniem rękawiczek i po zdjęciu rękawiczek myjemy ręce. Rękawiczki zdejmujemy w taki sposób, aby nie doszło do zakażenia skóry rąk. W trakcie pielęgnacji chorego z MRSA rękawiczki należy wielokrotnie zmieniać. Zużyte rękawiczki należy usuwać bezpośrednio do worka na odpady medyczne. Maski, które używamy przy chorym, powinny być zakładane w przypadku wykonywania procedur, w trakcie których może dojść do wytwarzania bioaerozoli. Podczas pielęgnacji chorego zakażonego MRSA personel powinien zakładać fartuch ochrony. Pacjent, który jest zakażony MRSA wymaga szczególnej pielęgnacji z zastosowaniem specjalnych mydeł oraz środków dezynfekcyjnych do skóry i śluzówek.
Częstość stosowania tych zabiegów, to mycie i odkażanie całego ciała raz dziennie, natomiast mycie włosów powinno się wykonywać co najmniej dwa razy w tygodniu. Oprócz mycia i dezynfekcji skóry również śluzówki powinny być płukane przynajmniej raz dziennie specjalnie do tego celu przeznaczonymi preparatami.
Jednym z warunków skutecznej kontroli zakażeń szpitalnych, w tym kontroli zakażeń MRSA, jest prowadzenie racjonalnej polityki antybiotykowej, ponieważ niewłaściwe stosowanie antybiotyków powoduje selekcjonowanie szczepów opornych. Racjonalna polityka antybiotykowa to:
· Ograniczenie stosowania antybiotyków do przypadków niezbędnych.
· Stworzenie w każdym szpitalu receptariusza szpitalnego dostępności antybiotyków.
· Opracowanie rekomendacji leczenia antybiotykami określonych infekcji.
· Opracowanie rekomendacji profilaktycznego stosowania antybiotyków.
Wykonywanie u personelu badań w kierunku nosicielstwa MRSA jest postępowaniem pomocniczym i nie może zastępować ogólnych zasad związanych z utrzymywaniem odpowiedniego reżimu sanitarnego. Wykonywanie badań nosicielstwa u personelu jest zalecane w
przypadku endemicznego występowania zakażeń MRSA.
Emilia Malinowska
MRSA w oddziale chirurgicznym