SOCJOLOGIA - WYK PROF. DR HAB. J. MACIEJEWSKI
30.03.2012
Temat: Działania społeczne w koncepcjach socjologicznych
- Dlaczego ludzie działają tak, jak działają?
Socjologia wyjaśnia zjawiska społeczne swoją eksplantacją objęła również działania.
- „Ludzie działają to znaczy że to co robią nie jest do końca jednoznacznie zdeterminowane przez popędy nad którymi nie mają kontroli lub przez naciski sytuacji wobec nich zewnętrznych że innymi słowy mogliby w zasadzie robić co innego
- Społeczeństwo traktuje jako tworzący sam siebie dynamiczny byt będący układem ludzkich działań możliwe jest w nim świadome planowanie społeczne racjonalne określenie celów.
- działania tradycyjno-nawykowe - w znacznym stopniu mechaniczne i nie wymagające zastanowienia się (nie należy mylić tej kategorii z tradycjonalizmem - z postępowaniem rozmyślnym i celowym, wynikłym ze świadomie przyjętego działania)
- działania emocjonalne - czyny popełnione pod wpływem afektu bez zastanowienia i bez liczenia się z następstwami
- działania racjonalne - w sensie instrumentalnym czyli takie w których przypadku aktor wybiera wśród możliwych sposobów postępowania taki który w jego przekonaniu i posiadanej wiedzy jest najkrótsza droga i najmniejszym nakładem kosztów doprowadzającym do celów jakie sobie postawił
- działania celowo-racjonalne - w ujęciu M. Webera są uwarunkowane przyczynowo i nie wskazuje się ich celów; takie w których osiągnięte zostaje maksimum
- działanie nawykowe - wysoce zautomatyzowane ciągi czynności realizowane zazwyczaj w wyłączeniem myślenia często do tego stopnia ze nie rejestrujemy w pamięci samego faktu wykonania danego działania
- działania spontaniczne - rozładowujące gwałtowne impulsy emocjonalno-fizjologiczne działania przy których siła bodźca wyzwalając u jednostki prawie natychmiastowa reakcje zarówno nie pozostawia jej czasu do namysłu nad środkami i skutkami działania
- działania refleksyjne - nastawione na realizacje planów i celów wyznaczanych przez akceptowane wartości i posiadane postawy działania podporządkowane refleksji towarzyszącej im zarówno na etapie podejmowania decyzji o sposobie zachowania się jak i w trakcie realizacji tego zachowania
- działania nieświadome - wysoce zautomatyzowane ciągi czynności realizowane zazwyczaj z wyłączeniem myślenia ze nie rejestrujemy w pamięci samego faktu wykonania danego działania; refleksja pojawia się tu raczej po działaniu niż mu towarzyszy
- działania konkretne - charakteryzują się: ścisłym powiązaniem reakcji z aktualnie działającymi bodźcami (aktor funkcjonuje „tu i teraz”); sztywna zależnością od już wytworzonych reakcji na dana sytuacje (aktor nie jest w stanie modyfikować działanie zgodnie z zmieniającą się sytuacją)
- działania negatywne i odroczone
* Konsekwencje działań negatywnych i odroczonych - „nie wierząc w możliwości osiągnięcia celu ludzie powstrzymują się od działań i w ten sposób czynią te cele naprawdę nierealnymi”
* treści dzieła - książka „technologia intelektu”
* Konstatacje:
-jednostka w społ. zdobywa wiedze i wzbogaceniu ulega również repertuar wyjaśnień zmian jego zachowań
- zmiany te mogą mieć miejsce nie tylko w przypadku zmian potrzeb wartości
- socjologia rozumiejąca Webera - jednostka świadomie wybiera środki mogące ją doprowadzić do osiągnięcia pewnego stanu emocjonalnego
* Teoria działania społecznego Parsonsa
TEMAT: BEZPIECZEŃSTWO.
1. GRUPY DYSPOZYCYJNE W SPOŁECZEŃSTWIE - bezpieczeństwo i jego wymiary w kontekście funkcjonowania grup dyspozycyjnych
- BEZPIECZEŃSTWO - „oznacza stan psychiczny lub prawny w którym jednostka ma poczucie pewności oparcie w drugiej osobie lub sprawie działającym systemie prawnym; przeciwieństwo zagrożenia”; „brak jakiegokolwiek zagrożenia”;
- BEZPIECZEŃSTWO W NAUKACH SPOŁECZNYCH - obejmuje zaspokojenie takich potrzeb jak istnienie przetrwanie całość tożsamość niezależność spokój posiadanie i pewność rozwoju; ma charakter podmiotowy, a będąc naczelna podstawa człowieka i grup społecznych jest zarazem podstawowa potrzeba państw i systemów międzynarodowych jego brak wywołuje niepokój i poczucie zagrożenia; jak twierdzi J. Kukułka brak zaspokojenia bezpieczeństwa powoduje szkody jednostce czy grupie ludzkiej, gdyż destabilizuje jej tożsamość i funkcjonowanie;
- BEZPIECZEŃSTWO WENĘTRZNE I ZEWNĘTRZNE - bezpieczeństwo wewnętrzne oznacza stabilność i harmonijność danego organizmu lub systemu natomiast bezpieczeństwo zewnętrzne brak zagrożenia ze strony innych
- TYPOLOGIE BEZPIECZEŃSTWA - polityczne, militarne, ekonomiczne, społeczne, kulturowe, ideologiczne, ekologiczne, terytorialne, lokalne, subregionalne, regionalne, ponadregionalne, globalne, w stosunkach międzynarodowych, indywidualne,
- DOMENY BEZPIECZEŃSTWA - istotnym z punktu widzenia rozwoju społecznego jest kwestia szeroko rozumianego bezpieczeństwa zarówno w wymiarze lokalnym jak i globalnym;
- 4 DOMENY BEZPIECZEŃSTWA: indywidualne - obszar indywidualnej aktywności człowieka mogącej stworzyć zagrożenie lub chronić przed nim a zależnej tylko od jej swobody decyzji; mikrospołeczne - obszar aktywności w danej mikrospołeczności mogącej stworzyć zagrożenie lub chronić przed nim; lokalne; identyfikowana jest na szczeblu państwa