1. Pojęcie i cele diagnozy
Wg. M. Richmond- to rozpoznanie, wyróżnienie, osądzenie pewnego stanu rzeczy na podstawie określonych objawów oraz znajomości ogólnych prawidłowości. Diagnoza wywodzi się od medycyny.
Cele diagnozy:
- spełnia podstawową rolę w budowaniu i doskonaleniu teorii i praktyki pedagogicznej. W diagnozie mamy łączność teorii i praktyki
- stanowi punkt wyjścia w przekształcaniu rzeczywistości zgodnie z pewnym wzorcem
2. Rodzaje i typy diagnozy; model diagnozy rozwiniętej
Rodzaje i typy diagnozy
1. Ze względu na rodzaj problemu
Diagnoza poznawcza- diagnoza decyzyjna( diagram w notatkach)
Diagnoza decyzyjna- jest składową cyklu zorganizowanego, przeprowadzana jest w ścisłym związku z projektowaniem pedagogicznym, który musi uwzględniać wykonalność wzorca. Występuje sprzężenie zwrotne między czynnościami diagnostycznymi, a projektowaniem, realizacją projektu, a końcową oceną podsumowującą. Wymaga pracy twórczej, gdyż można podczas diagnozowania zdobyc ważne informacje. Między diagnozą poznawcza, a decyzyjną istnieje sprzężenie zwrotne.
2. Ze względu na zastosowanie metody
- indywidualnego przypadku
- grupowa
- środowiskowa
3. Ze względu na uzyskany wynik
- diagnoza wstępna( Dw)- rozpoznanie warunków niezbędnych by przeprowadzić czynności wychowawcze
- diagnoza sprawdzająca( Ds.)- sugeruje rozpoznanie, efekty pracy, skuteczność pracy
Model diagnozy rozwiniętej
( Diagram w notatkach)
1.Diagnoza typologiczna- opis i wyjaśnienie
2. Diagnoza genetyczna, przyczynowa- koncentracja na źródłach aktualnie diagnozowanego obiektu. Wykrywanie, identyfikowanie przyczyny stanu rzeczy. Rozumowanie redukacyjne
3. Diagnoza znaczenia- opis tego co dzieje się z ludźmi pod wpływem zmian syt. Czy zdarzeń, jak układ ,,człowiek- stan zew.” aktualnie działa, jak ludzie sobie w nim radzą
4. Diagnoza fazy- określenie konkretnego etapu rozw. Badanego zjawiska czy zdarzenia na tle zjawisk, które go wywołały. Może ustalić stopień zaawansowania pewnego procesu rozwojowego. Rozumienie w tej diagnozie może być regresywne lub progresywne. Pozwala na określenie stopnia rozwoju diagnozowanych procesów, a także stanowi podst. Przewidywania dalszego przebiegu oraz podst. Formułowania diagnozy progresywnej
5. Diagnoza prognostyczna/ rozwojowa- przewiduje w jakim kierunku będzie się rozwijać badany stan rzeczy. Formułuje przewidywania, jak będą się w przyszłości zmieniać objawy i oznaki.
3. Obszary diagnozy pedagogicznej
-działania osoby, stanów, które przeżywa
- zmian czy funkcjonowania
- środowisko wychowawcze
- proces socjalizacji wychowania i opieki
- relacje z samym sobą
- sfera zachowań, działań człowieka
- relacje międzyludzkie
- grupa
- procesy edukacji w instytucjach
- jakość życia, kręgi społeczne, układ warunków społeczno- materialno- terytorialno- przyrodnicze
- wybieramy ele.do pewnego obszaru wiedzy np. kulturę
4. Etapy postępowania diagnostycznego
1. Opis- dane ilościowe i jakościowe, zestawiamy dane, wyczerpujący, jasny, prezentujący zjawisko w sposób uporządkowany.
2. Ocena- obejmuje porównanie badanego stanu rzeczy z naszym wyobrażeniem o nim. Ocena jest podst. trafnej konkluzji
3. Konkluzja- stwierdzenie czy wymagana jest zmiana stanu rzeczy- ocena negatywna
- ocena pozytywna- proponujemy zmiany dla ulepszenia stanu rzeczy
5. Błędy diagnostyczne
-błędy związane z obserwacją
- błędy związane z rozumowaniem
- błędy wywołane przez aparaturę badawczą
- błędy praktyczne
6. Metodologia diagnozy i jej etyczne aspekty
Metodologia- w jaki sposób organizować proces diagnostyczny.
Aspekty etyczne:
- diagnosta nie może szkodzić, zach. Tajemnicy zawodowej
- gł. Błędny etyczne to: zbyt dowolna i błędna interpretacja tego co skł. Się na zachowanie tajemnicy zawodowej
7. Kontakt diagnostyczny- podstawowe wyznaczniki, cechy i techniki budowania kontaktu
Wyznaczniki:
Kontakt diagnostyczny- to syt. W której spełnione są warunki pozwalające na otwarte i szczere wyrażenie uczuć, myśli i eksploracje treści ważnych dla rozpoznania diagnostycznego
Zjawisko oporu-
Zdolności i kompetencje diagnosty
Błędy i wadliwe nastawienie diagnosty
Cechy:
- asymetria ról
- asymetria komunikacji
- asymetria funkcji badania
Techniki budowania kontaktu:
8. Opór jako przejaw zaburzeń w kontakcie diagnostycznym- objawy, źródła, techniki
Opór budowanej osoby wskazuje nam relacje badany- diagnosta. Opór to świadome lub nieświadome unikane przez daną osobę( badanego) penetracji pewnego obszaru treściowego, który może wynikać z uświadomionego lub nieuświadomionego poczucia zagrożenia.
Objawy:
- przedłużające się milczenie
- zmiana tematu rozmowy
- intelektualizacja
- racjonalizacja
- nagłe obniżenie konkretności i głębokich wypowiedzi
- zapominanie pyt.
- syndrom pustki w głowie
- objawy somatyczne
- otwarta rozmowa
- świadome kłamstwo
- postawa znużenia rozmową
- przerzucanie rozmowy na diagnostę
Źródła:
- wewnętrzne- lęk, wstyd, poczucie winy
- zewnętrzne- przede wszystkim wszelkie zachowania diagnosty
Techniki:
Cel- mają prowadzić do pogłębienia zaufania
Bierne formy radzenia sobie z oporem:
- milczenie
- zmiana lub przeformułowanie pytania
- parafraza
- prośba o udzielenie dodatkowych informacji
Aktywne formy radzenia sobie z oporem:
- prośba o konkretyzację wypowiedz
- rozmowa na temat ,, tu i teraz”
- zaznaczenie roli i funkcji badania
- wyrażenie własnych emocji związanych z przejawianiem oporu
9. Zdolności i kompetencje wyznaczające profesjonalizm diagnosty
- wiedza merytoryczna o przeprowadzaniu badań
- umiejętność logicznego myślenia
- umiejętność obserwacji
- sprawność techniczna
- umiejętność adekwatnego wyboru technik do badanego problemu
- umiejętność łączenia różnych technik
10. Błędy i wadliwe nastawienie diagnosty
- błąd postawy
- błąd maski
- błąd sędziego
- błąd skupiana się tylko na negatywnych aspektach funkcjonowania jednostki
- błąd skupiania się tylko na skutkach badania
- błąd redukcji źródeł wiedzy
-nawyk oceniania, postawa ,, od- do”
- nadmierne poczucie odpowiedzialności
- tendencja do dominacji
- nastawienie lękowe
11. Metoda obserwacji: definicja obserwacji, elementy procesu obserwowania, rodzaje zachowań obserwowalnych, cechy obserwacji, rodzaje obserwacji, techniki obserwacyjne
Definicja obserwacji- Obserwacja jako metoda charakteryzuje się brakiem ingerencji w przebieg badanych zjawisk, a w konsekwencji ograniczeniem się tylko do rejestrowania ich przebiegu. Obserwacja w procesie wychowawczym stanowi jeden z niezbędnych i koniecznych elementów diagnozy i diagnozowania ucznia. Umożliwia m.in. określenie rozwoju społecznego, relacji i ich charakteru z najbliższym otoczeniem, rówieśnikami, rodzicami itd. Pozwala na rozpoznanie potrzeb, ale również potencjalnych zaburzeń i zagrożeń.
Metoda obserwacji: podstawowa metoda pozyskiwania informacji, polega na systematycznych rejestrowaniu zachowan osoby obserwowanej oraz na interpretowaniu uzyskanych danych
Elementy procesu obserwowania/ rodzaje zachowań obserwowalnych
- określamy cel obserwacji
- wybieramy obiekt obserwacji
- określamy ( nie mogę się doczytac) planowanej obserwacji
- ustalamy sposób obserwacji
- ustalamy formę zapisu obserwacji
- określamy zasady opracowania danych i ich interpretacji
Cechy obserwacji:
- nie może być obciążona-
- planowa
- wyczerpująca
- obiektywna
- celowa
- systematyczna
Rodzaje obserwacji ze względu na:
- treść
- liczbę osób obserwowanych
- na liczbę obserwatorów typ ich kontaktów
- na czas
- na aktywność obserwatora
- na sposób uszczegółowienia obserwacji i stopień skuteczności zapisu
Techniki obserwacyjne:
Tego nie ma w notatkach!