Wychowanie a opieka
Najogólniej można powiedzieć, że wychowanie i opieka są pojęciami bliskoznacznymi. Zakresy tych pojęć wzajemnie się uzupełniają, przenikają i wzbogacają. Zgadzam się z twierdzeniem H. Radlińskiej, która pisze iż -„ we wszystkich czynnościach opiekuńczych odbywa się akt wychowawczy”. Wychowanie jest procesem wspomagania dzieci i młodzieży w ich naturalnym i spontanicznym rozwoju. Z kolei przez opiekę rozumie się zaspokajanie pilnych potrzeb człowieka, któremu trudno byłoby samemu je zaspokoić lub który w ogóle jest pozbawiony takiej możliwości. Zdaniem Radlińskiej opieka jest przydatna, gdzie przejawiają się takie niekorzystne dla normalnego rozwoju człowieka zjawiska, jak: np.: choroby, zaburzenia psychofizyczne itp. Może być ona sprawowana wobec dzieci oraz młodzieży, jak i wobec dorosłych z tego wynika fakt iż zakres jej obowiązków jest równie szeroki jak w wypadku wychowania! Reasumując: wychowaniu trudno byłoby się obyć bez opieki, która zapewnia niezbędne warunki dla prawidłowego przebiegu procesu wychowawczego. J. Pietera chętnie mówi o opiece moralnej, światopoglądowej, organizacyjnej, intelektualnej i materialnej. Trzy pierwsze prezentowane przez Pietera mają ścisły związek z wychowaniem. M. Żelazkiewicz podkreśla ogromną rolę jaką sprawuje opieka nad rozwojem intelektualny i moralno- społecznym dzieci, która nazwana jest - opieką wychowawczą. Pisze on również o opiece, która polega na zapewnieniu dzieciom osobistego bezpieczeństwa, opiece związanej ze stworzeniem odpowiednich warunków higieniczno- zdrowotnych oraz opiece dotyczącej warunków rozwoju społecznego w środowisku rodzinnym lub zastępczym. Podobieństwa między procesem wychowania i czynnościami opiekuńczymi dostrzegł również - A. Kelm. Opiekę, która towarzyszy wychowaniu utożsamia z działaniem podejmowanym w celu pokonania przeszkód, które utrudniają przebieg procesu wychowawczego, oraz z zamiarem przygotowania wychowanków do radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia. Podsumowując opieka, która towarzyszy wychowaniu traktuje Kelm „jako niezbędna część każdego pedagogicznego kontaktu [….] pedagogicznego działania”. Związek wychowania i opieki podkreśla J. Maciaszkowa przybliżyła opiekę wychowaniu, a wychowanie opiece. Według niej działania opiekuńcze nie ograniczają się tylko do wypełniania świadczeń materialno- rzeczowych, lecz obejmują także pomoc o charakterze psychiczno - emocjonalnym. Podkreśla szczególną uwagę by rozumieć potrzeby drugiego człowieka i wspierać go w procesie samorealizacji i samowychowania.
|