Scenariusz lekcji z edukacji czytelniczej i medialnej dla klasy VI SP.

Opracowanie: mgr Małgorzata Chudzińska

Czas: 2 godziny lekcyjne

Temat lekcji: Sposoby rozwiązywania problemów językowych.

Cel ogólny: Uporządkowanie wiedzy uczniów o językowych słownikach

ogólnych i specjalnych.

Cele operacyjne:

1. 
   Zapamiętanie

- uczeń zna budowę hasła w różnych

WIADOMOŚCI słownikach.

- uczeń zna ogólny podział błędów

błędów językowych.

2. Zrozumienie

- uczeń rozumie rolę informacyjną

słowników w pracy nad popraw-

nością językową,

- uczeń rozumie istotę błędu językowego.

C. Wykorzystane w sytuacjach typowych

- uczeń potrafi znaleźć i wykorzystać

odpowiednie informacje w słowniku,

UMIEJĘTNOŚCI -uczeń rozpoznaje błąd językowy w tekście.

D. Wykorzystanie w sytuacjach

problemowych

- uczeń umie rozwiązać samodzielnie

wskazany problem językowy.

Cel wychowawczy:

• wyrabianie nawyku korzystania ze słowników,

• poszanowanie dla źródeł informacji bezpośredniej,

• wdrażanie do samokontroli.

Metody nauczania: praktyczna (ćwiczenia ze słownikami), prezentacja

Forma zajęć: praca w grupach, praca indywidualna.

Strategia zajęć: O, P, E

Zasady nauczania: poglądowości, przystępności, aktywnego udziału uczniów, systema-

tyczności, trwałości wiedzy, operatywności, wiązania teorii z prak-

tyką.

Środki dydaktyczne: słowniki, karty z ćwiczeniami, karty zadań, karty ewaluacji

Wykaz literatury:

Chwastniewska Danuta: Język polski. Gramatyka dla klasy szóstej szkoły podstawowej.

Gdańsk 1997. ISBN 83-85694-65-X

Miodek Jan: Nie taki język straszny. O polszczyźnie do uczniów. Gdańsk 1996.

ISBN 83-85694-32-3

Miodek Jan: Ojczyzna polszczyzna. Wyd.2. Warszawa 1991. ISBN 83-212-0581-X

Kuziak Michał, Rzepczyński Sławomir: Jak pisać? Wyd.2. Bielsko-Biała 2002.

ISBN 83-7266-160-X

struktura materiału	Przebieg zajęć	Uwagi o realizacji
błąd językowy słowniki hasło słownikowe problem językowy zwrot forma gramatyczna synonim definicja ilość znaczeń zwrot przysłowie krzyżówka	WPROWADZENIE Rozdanie uczniom skserowanego tekstu, w którym znajdują się błędy. Nazywam się Polikarp Urodziłem się w małym miasteczku u podnóża Tatrów. Niedawno skończyłem 14.rok życia. Już teraz wiele dziewcząt ogląda się za mną. Nic dziwnego. Z moich błękitnych oczu bije blask, a fryzura, którą układam własnymi ręcami, jest niebywale wytworna. Jestem pogodny i życzliwy, toteż otacza mnie mnóstwo przyjacieli. Mam dużo interesujących zainteresowań. Przepadam za oglądaniem meczy w telewizji, lubię też się poszwendać po muzeumach. Moi dwaj starsi bratowie uważają, że jestem trochę dziwny. Zupełnie ich nie rozumiem. W przyszłości chciałbym zostać sędziom, dlatego będę studiował prawo na uniwersytecie w Niemcach albo we Włochach. Polonistka mówi jednak, że dużo jeszcze muszę się nauczyć. Indywidualne poprawianie błędów przez uczniów - odczytywanie efektów pracy. Zapytanie o typ błędów, które wystąpiły w tekście oraz o nazwy słowników, w których można szukać poprawnych form tych wyrazów. Zapis tematu lekcji: Sposoby rozwiązywania problemów języ- kowych. ROZWINIĘCIE Prezentacja przez nauczyciela słowników z wystawki: Słownika języka polskiego, Słownika frazeologicznego, Słownika poprawnej polszczyzny, Słownika wyrazów obcych, Słownika synonimów, Słownika ortograficznego. Podział klasy na sześć grup ( losowanie różnego koloru karte- czek) i przydzielenie zadania polegającego na przygotowaniu informacji na temat budowy hasła hrabia w wyżej wymienionych słownikach. Prezentacja efektów pracy przez sprawozdawców grup. Rozdanie grupom kart pracy z konkretnymi problemami językowymi. Szukanie odpowiedzi w źródłach informacji bezpośredniej - słownikach. Grupa I Problem: Co oznacza zwrot „Upiec dwie pieczenie na jednym ogniu”? Odpowiedź:......................................................................... Żródło informacji:............................................................. Grupa II Problem: Jak brzmi C., l. mn. wyrazu „przyjaciel”? Odpowiedź:......................................................................... Źródło informacji:............................................................. Grupa III Problem: Inaczej „lęk”. Odpowiedź:......................................................................... Źródło informacji:............................................................. Grupa IV Problem: Co to jest fantazja? Odpowiedź:......................................................................... Źródło informacji:............................................................. Grupa V Problem: Ile znaczeń ma wyraz „oko”? Odpowiedź:......................................................................... Źródło informacji:............................................................. Grupa VI Problem: Co oznacza zwrot „iść na pierwszy ogień”? Odpowiedź:......................................................................... Źródło informacji:............................................................. Ewentualnie: Grupa VII Problem: Przysłowia z wyrazem „chleb”. Odpowiedź:......................................................................... Źródło informacji:............................................................. Odczytywanie rozwiązań problemów językowych. PODSUMOWANIE Układanie krzyżówki typu JOLKA z rozsypanki wyrazów: synonim, zwrot, wyrażenie, ortogram, definicja, forma, przysłowie, słownik, błąd, informacja. Redagowanie definicji do haseł. Każda definicji powinna zawierać wskazówki związane ze źródłem informacji. Wypełnianie kart ewaluacji przez uczniów. Np. Dokończ zdanie: Dzięki dzisiejszej lekcji...(zrozumiałem, dowiedziałem się, nauczyłem się, postanowiłem lub inne).... Zad. domowe Rozwiąż następujące problemy językowe: Kiedy piszemy niejeden, a kiedy nie jeden? Przysłowia z wyrazem praca.	praca w grupach praca w grupach

---