ODPOWIEDŹ UKŁADU HORMONALNEGO NA KILKUMIESIĘCZNĄ DIETĘ NISKOKALORYCZNĄ

Dobrze odżywiony człowiek o przeciętnej masie 70 kg posiada dzienne zapotrzebowanie energetyczne w granicy 1600 - 6000kcal. Zapas energetyczny człowieka wystarczy na okres od 1 - 3 miesiąca (w zależności od przejawianej aktywności umysłowej czy fizycznej).

Wyłącznym substratem energetycznym mózgu jest glukoza z wyjątkiem okresu długotrwałego głodzenia. Podczas głodowania substratem energetycznym dal mózgu zastępującym glukozę są ciała ketonowe.

Efektywna przemiana kwasów tłuszczowych w ciała ketonowe zachodząca w wątrobie i ich wykorzystanie przez mózg znacznie zmniejsza zapotrzebowanie na glukozę.

Czas głodowania nie zagrażający życiu zależy głównie od wielkości zapasów kwasów tłuszczowych. Po ich wyczerpaniu się następuje rozkład białek co nieuchronnie prowadzi do śmierci.

OBJAWY STOSOWANIA DŁUGOTRWAŁEJ DIETY NISKOKALORYCZNEJ:

-ZMNIEJSZENIE MASY CIAŁA

-ZANIK PODSKÓRNEJ TKANKI TŁUSZCZOWEJ

-ZMNIEJSZENIE MASY I SIŁY MIĘŚNIOWEJ

-ZMNIEJSZENIE OBJĘTOŚCI WYRZUTOWEJ I KURCZLIWOŚCI MIĘŚNIA SERCOWEGO

-UPOŚLEDZENIE ODPORNOŚCI

-ZMNIEJSZENIE SPRAWNOŚCI PSYCHOMOTORYCZNEJ, POSTĘPUJĄCA APATIA

W odpowiedzi organizmu na głodzenie uczestniczy również oś podwzgórze - przysadka - tarczyca, odbywa się to głównie poprzez zmniejszenie konwersji T4 do T3, oraz poprzez ogólne zmniejszenie wydzielania hormonów tarczycy.

Proces ten zachodzi przede wszystkim za pośrednictwem leptyny.

Leptyna - jest hormonem peptydowym (146 aminokwasów), wydzielanym przez komórki tkanki tłuszczowej - adipocyty. Jest czynnikiem wpływającym na pobudliwość ośrodków pokarmowych w podwzgórzu. Działa jako czynnik sytości, pokarmy bogate w monosacharydy, kwasy tłuszczowe, aminokwasy pobudzają adipocyty do produkcji leptyny.

Leptyna zmniejsza apetyt, pobudzając ośrodek sytości, ponadto działa hamująco na podwzgórzowe neurony NPY-ergiczne, uwalniające neuropeptyd Y, który działa pobudzająco na ośrodek głodu.

Leptyna pobudza więc ośrodek sytości, a hamuje ośrodek głodu, przeciwdziałając nadmiernemu magazynowaniu energii w postaci tkanki tłuszczowej. Kontroluje ona długoterminową regulacje przyjmowania pokarmów.

Badania wskazują na związek leptyny z osią podwzgórze - przysadka - tarczyca, ( a przez to z hormonami tarczycy), co więcej jest ona niezbędna do prawidłowego działania osi, a zaburzenia w funkcjonowaniu tej osi w warunkach głodzenia, wynikają z niedoboru leptyny.

Leptyna pobudza podwzgórzowe wydzielanie TRH (receptory dla leptyny odkryto w błonie komórkowej neuronów wytwarzających TRH), przez co zwiększa się wydzielanie hormonów tarczycy, dzięki czemu zwiększa się wydatek energetyczny.

Udowodniono, że restrykcje kaloryczne powodują obniżenie stężenia leptyny oraz doprowadzają do zmniejszenia stężenia T3 i T4.

Kluczowym miejscem w adaptacyjnej odpowiedzi osi podwzgórze - przysadka - tarczyca na głodzenie jest jądro łukowate, stwierdzono, że zniszczenie tej struktury zapobiega indukowanemu przez głód obniżeniu stężeni TRH w podwzgórzu i T4 w surowicy.

Odpowiedzią na zmniejszoną ilość leptyny jest :

- hamowanie osi podwzgórze - przysadka - gonady

- hamowanie osi podwzgórze - przysadka - tarczyca

- pobudzenie wydzielania hormonów stresu

U otyłych obserwuje się więcej hormonów tarczycy, zwłaszcza T4, co łatwo można wyjaśnić brakiem hamowania wydzielania TRH przez przysadkę, przy dużej ilości leptyny.

Doświadczenia na zwierzętach jak i obserwacje kliniczne pokazują, że w warunkach głodzenia, lub w przypadku mutacji receptora leptyny ( co prowadzi do niedoczynności tarczycy) podanie leptyny normalizuje wszelkie zaburzenia.

Ponadto, myszy pozbawione leptyny są otyłe, a po jej podaniu tracą wagę. Myszy nie mające receptora leptyny nie reagują na jej podawanie.

Dieta niskowęglowodanowa jest skuteczna. Jest zgodna z tym, co wie biochemia i fizjologia. Likwiduje ona główny powód otyłości jakim jest nadmierny poziom insuliny, hormonu odpowiedzialnego za mechanizm odkładania tłuszczu. Nadmierne wydzielanie insuliny przyczynia się także do powstania cukrzycy, arteriosklerozy i nadciśnienia.

Dieta wegetariańska nie jest odpowiednia dla młodych ludzi. Zrezygnowanie z mięsa może u nich prowadzić do deficytu cholesterolu, który bierze udział w powstawaniu hormonów płciowych, np. kobiecego progesteronu. Powoduje też niedobory przeciwkrzywiczej witaminy D, niezbędnej w młodym wieku.

Badania na zwierzętach wykazały ponad wszelką wątpliwość, że dieta z ograniczoną liczbą spożywanych kalorii przedłuża życie i okres sprawności fizycznej, pod warunkiem, że dieta ta zawiera niezbędną do prawidłowego funkcjonowania organizmu ilość substancji odżywczych. Ponadto znacznie ogranicza ryzyko wielu chorób, z rakiem na czele. Wyniki te dotyczą wszystkich badanych gatunków zwierząt. Zatem można wysunąć wniosek, że zmniejszenie liczby przyjmowanych kalorii może przynieść podobne efekty u ludzi. Niewiele jednak osób jest skłonna ograniczać spożycie pokarmów do poziomu mogącego przedłużyć życie. Prowadzone są badania mające na celu odkrycie mechanizmów odpowiedzialnych za zbawienny wpływ niskokalorycznej diety oraz znalezienie czynników pozwalających uzyskać u ludzi ten sam efekt bez zmuszania ich do głodzenia się. Ustalono dotychczas, że w wyniku stosowania diety niskokalorycznej spada produkcja wielu hormonów, które, jak się okazuje, nie sprzyjają zachowaniu młodości (kiedy zaczęto je podawać głodzonym zwierzętom, żyły równie krótko, co pozostałe zwierzęta nie głodzone).
Za prawdziwością tej teorii przemawia także fakt, że ani jedna z pierwszej dziesiątki najbardziej długowiecznych osób nie była otyła.

Powszechnie uważa się, że dieta niskokaloryczna sprzyja spalaniu zbędnej tkanki tłuszczowej, oraz zapewnia uzyskanie szczuplej i smukłej sylwetki. Po części jest to prawda, aczkolwiek zbyt rygorystyczne obcinanie kalorii w pożywieniu może okazać się dla niektórych mężczyzn zgubne. Jak się okazuje dieta zbyt niskoenergetyczna znacznie obniża poziom testosteronu w organizmie, co u mężczyzn może dodatkowo potęgować niekorzystne objawy przekwitaniowe. Jedno z badań wykazało, że pięć dni głodówki może spowodować obniżenie ilości całkowitego i wolnego testosteronu nawet o 50%, dlatego próby stosowania rygorystycznych diet odchudzających nie są wskazane, nawet jeżeli ilość zbędnej tkanki tłuszczowej jest znaczna. Drastyczne diety odchudzające powodują także niszczenie tkanki mięśniowej na skutek zwiększonego działania hormonów katabolicznych, głównie kortyzolu.

Podczas redukowania nadwagi, energetyczność pożywienia należy obniżać stopniowo, jednak nigdy nie więcej niż 15% dotychczasowej kaloryczności.

Dieta niskokaloryczna i opuszczanie posiłków jest potężnym źródłem stresu podwyższającym poziom kortyzolu - przyspieszającym procesy starzenia.

Brak snu, martwienie się na zapas i tłumienie negatywnych emocji powiązane z nieprzyjmowaniem pokarmów (dieta) może powodować „tycie z powietrza” - związane z podwyższonym poziomem kortyzolu.

Brak snu uniemożliwia regenerację tkanek, która zachodzi w nocy.

Pojawiają się bardzo niebezpieczne zaburzenia ze strony układu krążenia pod postacią nieregularnego tętna i niskiego ciśnienia wynikającego ze zmniejszenia komór serca i zwiotczenia przegrody międzykomorowej. Obniża się poniżej prawidłowego poziom glukozy we krwi, a wygłodzony organizm nie jest w stanie utrzymać odpowiedniej temperatury, doprowadzając do wychłodzenia i pojawienia się dreszczy. Częstym objawem jest zanik miesiączkowania, a towarzyszący temu spadek poziomu estrogenów powoduje osteoporozę kości. Jest to zjawisko szczególnie szkodliwe w młodym wieku, ponieważ w drugiej i trzeciej dekadzie życia układ kostny jeszcze się rozwija.

Najniekorzystniejszy wpływ na rozwój fizyczny ma anoreksja pojawiająca się przed wystąpieniem pierwszej miesiączki. Ma to decydujące znaczenia na zastopowanie wzrostu. Wyniszczająca głodówka ma poważny wpływ na psychikę młodego pacjenta. We wczesnym stadium często pacjentki określają swój stan jako euforyczny. Porównuje się go do uczucia, jakie towarzyszy szybkiej jeździe kolejką w wesołym miasteczku, kiedy to po okresie przerażenia i strachu pojawia się odprężenie. Razem z euforią przychodzi poczucie władzy, gdy anorektyczka doznaje poczucia dumy, panując nad procesami biologicznymi i powodując swoim wygłodzeniem zatrzymanie miesiączki.

Zmiany fizyczne i psychiczne u osób cierpiących na anoreksję:

-WYNISZCZENIE

-ZWOLNIENIE CZYNNOŚCI SERCA I TĘTNA

-NISKIE CIŚNIENIE KRWI

-WZDĘCIA

-ZAPARCIA

-OBRZĘK DŁONI I STÓP

-SUCHA, ŁUSZCZĄCA SIĘ SKÓRA

-MESZEK NA TWARZY I CIELE

-NIEZNACZNA UTRATA WŁOSÓW

-ZIMNE DŁONIE

-NADMIERNE POCENIE SIĘ STÓP

-NIEDOKRWISTOŚĆ (ANEMIA)

-BRAK OKRESU LUB WYDŁUŻONE OKRESY MIĘDZY MENSTRUACJAMI

-DRAŻLIWOŚĆ

-KRÓTKI ODDECH

-NASTROJE DEPRESYJNE

---