P O Z I O M Y P R O F I L A K T Y K I
Wg. Zbigniewa Gasia
PROF. PIERWSZORZĘDOWA / Uprzedzająca / Pierwotna
Dotyczy działan zapobiegającym wystapieniu uzależnień. Skierowana jest do całego społeczeństwa.
Działania te mają na celu ;
Umiejętność przeciwstawiania się uzależnieniom
Promocję zdrowia i przedłużenie zycia
Zapobieganie pojawianiu się problemów związanych z urzywaniem i nadużywaniem śr. odurzających .
Budowanie i rozwijanie różnorodnych umiejętności radzenia sobie z wymogami zycia
Edukacja społeczeństwa ( akcje profilaktyczne)
Opóźnienie wieku inicjacji
ZADANIA :
Rozpoznanie czynników ryzyka
Włączenie srodków masowej informacji w prowadzenie róznych akcji profilaktycznych.
Działania legislacyjne - przeciwdziałanie podejmowanym zachowaniom.
Włączenie społ.grup, organizacji, instytucji wych. i kulturowych.
Programy edukacji zdrowia
STRATEGIE :
Dostosowanie programów edukacyjnych do wieku odbiorców
Opracowanie i rozpowszechnienie specjalnych konspektów edukacyjnych dla grup, które maja możliwość oddziaływania w zakresie wiedzy, postaw i reprezentowanych zachowań.
Identyfikacja grup wysokiego ryzyka w celu opracowania dla nich specjalnych programów.
Reforma reklamy i marketingu środków odurzających dozwolonych prawnie ( tyton, alkohol, leki)
Zwiekszenie kontroli w zakresie dostępności śr.odurz.
Ocena i analiza programów profilaktyki pierwszorzędowej skoncentrowanej na całym społeczeństwie i specjalnych populacjach
Prowadzenie badań podstawowych i stosowanych w zakresie uzależnień.
PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA - WCZESNA I DENTYFIKACJA
Dotyczy osób o wysokim ryzyku popadnięcia w uzależnienie, przejawiające pierwsze objawy.
Działania polegają na ujawnieniu osób o najwyższym ryzyku popadnięcia w uzależnienie oraz pomaganie im w redukowaniu tego ryzyka.
CELE :
Edukacja grup wysokiego ryzyka
Redukowanie problemów spowodowanych przez uzal.
Redukcja uzywania śr.odurz.
Redukcja wystepowania sytuacji piętnowania osób uzależnionych
Propagowanie traktowania uzależnienia jako choroby
ZADANIA :
Organizowanie specjalnych programów dla grup wysokiego ryzyka - treningi umiejętności, działania edukacyjne, profesjonalne poradnictwo, terapie.
Organizowanie programów przygotowania zawodowego ( kursy)
Redukowanie piętnowania osób uzal.
Wykorzystanie rutynowych badań lekarskich ( np.bilanse)
Ujawnianie problemu, żeby osoba uzależniona była świadoma że ma problem, nie może ciagle od niego uciekać , albo udawać że nic się nie dzieje.
STRATEGIE :
Identyfikacja grup wysokiego ryzyka
Organizowanie programów edukacyjnych i iinerwencyjnych dostosowanych do odbiorców
Organizowanie programów treningowych dla profesjonalistów ( lekarzy, nauczycieli, psychologów, duchownych, pracowników socjalnych, pielęgniarzy)
Badania i oceny podejść edukacyjnych i wczesnej interwencji
Edukacja społeczeństwa - dla uwrażliwienia na wczesne oznaki uzależnień oraz informowanie o formach pomocy
FAZY :
Rozpoznanie objawu
Werbalizacja
Teoretyczna perspektywa rozumienia problemu
CZYNNIKI WARUKUJACE DZIAŁANIE PROFILAKTYCZNE :
stan zdrowia
specyfika zaburzeń
etiologia
PROFILAKTYKA TRZECIORZĘDOWA :
Polega na identyfikacji po wystapieniu uzależnienia . Działania maja charakter reaktywny
CELE :
Przeciwdziałanie pogłębieniu się procesu chorobowego
Umożliwienie powrotu do społeczeństwa i prowadzenie w nim satysfakcjonującego i społecznie akceptowanego trybu życia, wolego od środków odurzających.
Leczenie
Zapobieganie ponownemu nawrotowi problemu
Usprawnienie form pomocy
Poprawa jakości zycia rodziny
Redukowanie problemów społecznych i zdrowotnych związanych z uzależnieniem (np. zabójstwa,
ZADANIA :
Rozpoznanie syndromu zaprzeczenia - uzmysłowienie że problem jest
Bezpośrednia interwencja alkoholowa
Spotkania
Konfrontacje osób uzal. Z chorobą i jej skutkami
Interwęcja profesjonalisty - uzyskanie zgody na leczenie od os.uzaleznionej
Przedstawienie planu procesu leczniczo-rehabilitacyjnego
Usunięcie zachowań przed leczeniem
zaspokojenie specyficznych potrzeb osób leczących się
STRATEGIE :
Dostępność skutecznych programów terapeutyczno-rehabilitacyjnych dla os.uzal.i ich rodzin ( detoksykacja, rehabilitacja, grupy wsparcia postterapeutycznego)
Duża różnorodnośc programów - państwowe/prywatne, płatne/bezpłatne, dobrowolne/przymusowe/, ambulatoryjne/mieszkaniowe.
Dostosowanie programów terapeutyczno-rehab.do specyfiki potrzeb związanych z płcia,wiekiem, poziomem intelektualnym i kulturalnym, sytuacja rodzinna i zawodową oraz współwystępującymi zaburzeniami.
Badanie i ocenianie skuteczności poszczególnych programów terapeutycznych i rehabilitacyjnych.
Edukacja pacjentów i ich rodzin w celu ułatwienia im zrozumienia istoty uzależnienia i jego konsekwęcji