Rozdział II

POJĘCIE KULTURY

Nawet w starożytności zdawano sobie sprawę z tego, że różne społeczeństwa cechuje odmienny tryb życia i fakt istnienia różnic kulturowych. I tak już Herodot największą część swojego życia spędził na opisywaniu kultur, wskazywał nawet najbardziej niezwykłe różnice między obyczajami Greków i Egipcjan. W owych czasach przekazy te miały miano zdumiewających i niezwykle ciekawych plotek.

Przejscie od kolekcjonowania osobliwości do naukowego badania zachowania ludzkiego zostało poprzedzone pewnymi istotnymi zmianami punktu widzenia badacza, uświadomiono sobie , że podobieństwa obyczajów są znacznie ważniejsze dla zrozumienia życia ludzkiego aniżeli różnice.

Druga zmiana punktu widzenia polegała na spostrzeżeniu, że wiele problemów można rozstrzygnąc rozpatrując sposób życia społeczeństw jako całości.

Dla nauk społecznych nie ma społeczeństw czy nawet jednostek niekulturalnych. Każde społeczeństwo posiada kulturę, choć może być to kultura bardzo prosta.

Termin kultura może być definiowany na wiele sposobów.

Kultura - jest konfiguracją wyuczonych zachowań i ich rezultatów, których elementy składowe są podzielane i przekazywane przez członków danego społeczeństwa.

Zatem kulturę można całkiem poprawnie definiować jako dziedzictwo społeczne członków danego społeczeństwa.

Termin konfiguracja zakłada, że różne zachowania i ich rezultaty, składające się na kulturę są zorganizowane w pewną całość zgodnie z określonym wzorem.

Otoczenie w jakim jednostka się rozwija i funkcjonuje, zawiera zawsze wielką różnorodność wytworzonych przez człowieka przedmiotów i kontakt z nimi może mieć znaczny wpływ na rozwój osobowości. Przedmioty wytwarzane i używane przez członków jakiegoś społeczeństwa nazywano kulturą materialną.

Podzielanie - oznacza wzór zachowania, postawę, element wiedzy który jest wspólny dla dwu lub wiecej członków społeczeństwa. Np. nowa technika wyplatania koszyków będzie uznana jako częśc kultury wtedy kiedy będzie znana i podzielana przez wiecej niż jednej osobie.

Przy czym podzielanie to musi być dokonywane z uwzględnieniem ciągłości społeczno-kulturowej nie zaś tylko z punktu widzenia kultury istniejącej w danym momencie.

Procesy podzielania przebiegają w czasie i większość elementów tworzących konfiguracje kulturowe przekazywana jest z pokolenia na pokolenie oraz trwa wiele dłużej od życia którego kolwiek członka społeczeństwa.

Na podstawie powyższego omówienia kultury można stwierdzić, że pojęcie to obejmuje zjawiska dla trzech różnych porządków:

-materialne ( rezultaty wytwarzania)

- kinetyczne (zachowania jawne)

- psychologiczne(wiedzę postawy i wartości podzielane przez członków)

Jawne aspekty są podstawowymi czynnikami w przekazywaniu kultury.

Konstrukt kulturowy jest sumą modalnych różnych wzorów stanowiących rzeczywistą kulturę. Można użyć konstruktu kultury jako podsumowania wo\pływów środowiska społeczno - kulturowego, z którego członkowie każdego społeczeństwa czerpią większość swych doświadczeń. Chociaż wielu członkówdanego społeczeństwa może nie otrzymać wszystkich wzorów jego kultury to jednak wszyscy będą mieli kontakt z wieloma takimi samymi wzorami.

Wzory takie można traktować jako stałe.

Dostarczają one jednolitego podłoża do studiowania i porównywania rozmaitych reakcji oraz osobowości członków danego społeczeństwa.

Istnieją jeszcze wzory idealne -abstrakcyjne, bedace wyrazem zgodności opinii części członków co do tego jak w poszczególnych sytacjach ludzie powinni się zachowywać.

Wzory idealne mogą nie zgadzać się z konstruktami wzorów, na bazie rzeczywistych zachowań. Może to oznaczac nie nadązanie wzoru idealnego za rzeczywistością zmieniającej się kultury.

---