Choroby wewnętrzne
W3 26.11.2006
Tłuszcze
Tłuszcz, lipidy
Definicja
Niejednorodna grupa związków chemicznych nierozpuszczalnych w wodzie, a rozpuszczalnych w rozpuszczalnikach organicznych.
Podział tłuszczów wynikający z niejednorodności tłuszczów:
Tłuszcze proste:
Kwasy tłuszczowe R-COOH (oleinowy, palmitynowy, stearynowy, arachidowy)
nasycone
nienasycone
Trójglicerydy (kwasy tłuszczowe + glicerol) - boczek, golonka itp.
Tłuszcze złożone:
Cholesterol
Fosfolipidy
Ze spalania tłuszczów, szczególnie kwasów tłuszczowych i trójglicerydów uzyskujemy energię.
Tłuszcze wchłanianie są w ścianie przewodu pokarmowego i drogą naczyń żylnych doprowadzane są do wątroby.
W ścianie naczyń tłuszcze otaczane są strukturą białkową - białkiem Apolipoproteiną.
Chylomikrony- struktura zawierająca kwasy tłuszczowe, cholesterol oraz białko. Chylomikrony transportują tłuszcze do wątroby gdzie są przetwarzane.
Chylomikrony przerabiane są w wątrobie na trzy inne struktury:
VLDL - lipoproteiny o bardzo małej gęstości. Ich skład podobny jest do składu chylomikronów. Zawierają 50 - 66% trójglicerydów, 11 - 25% cholesterolu, 8 - 12% fosfolipidów i około 10% białka.
LDL - lipoproteiny o małej gęstości. Skład: 6 - 12% trójglicerydy, ok. 46% cholesterol, 20 - 25% fosfolipidy oraz ok. 25% białka
HDL - lipoproteiny o dużej gęstości. Skład: 50% białka, fosfolipidy, cholesterol.
Wolne kwasy tłuszczowe przerabiane są na cholesterol.
Kamil Emil Bloch 1964 rok, nagroda Nobla - w wątrobie syntetyzowany jest cholesterol z wolnych kwasów tłuszczowych.
Mineralokortykoidy
Glukokortykoidy
Hormony płciowe (Androgeny, Testosteron) Przerabiane z cholesterolu
Aktywna Vit. D3
VLDL, LDL, HDL wyrzucane są do krwi skąd dostają się do komórek w całym organizmie.
W ścianie naczyń odkładają się VLDL i LDL. Przed ich odkładaniem w naczyniach chroni HDL.
200mg% - dopuszczalna całkowita ilość cholesterolu
HDL - minimalna wartość w organizmie: 45mg% mężczyźni, a kobiety 35mg%
LDL - im mniej tego związku tym lepiej; jeśli jest powyżej 160mg % tragedia.
Trójglicerydy oznacza się na czczo.
Statyny - leki stosowane w leczeniu Hypercholesterolemii. Uniemożliwiają syntezę cholesterolu z wolnych kwasów tłuszczowych.
Kora nadnerczy
Warstwa siateczkowata - produkuje Androgeny.
U mężczyzn Androgeny produkowane są przez nadnercza i gonady, u kobiet tylko przez nadnercza.
Nadprodukcja androgenów
Mężczyźni - supermaczo, innych problemów nie ma.
Kobiety - nadprodukcja jest następstwem przerośnięcia warstwy siateczkowatej kory nadnercza
U dzieci podłożem może być deficyt enzymu nadnercza ACTH, co powoduje przerost kory nadnercza.
Objawy nadprodukcji androgenów u kobiet - Hyperandrogenizm
Zaburzenia miesiączkowania - oligomenorea
Trądzik
Hirsutyzm - zmiana charakteru owłosienia z owłosienia kobiecego na owłosienie męskie, zarost, broda, owłosienie na klatce piersiowej, owłosienie wewnętrznej strony ud, zakola i „placek”
Virilizacja - zmiana narządów płciowych; znaczny przerost łechtaczki i warg sromowych - imitacja worka mosznowego, obojnactwo rzekome.
Warstwa pasmowata - produkuje glukokortykoidy (Kortyzol)
Synteza kortyzolu odbywa się w warstwie pasmowatej kory nadnerczy pod wpływem ACTH.
Kortyzol wpływa na:
gospodarkę węglowodanową
gospodarkę białkową (destrukcyjnie, katabolicznie)
gospodarkę tłuszczową
Stężenie kortyzolu warunkowane jest rytmem okołodobowym, kontrolowanym przez centralny układ nerwowy. Najwyższe stężenie kortyzolu we krwi obserwowane jest między godziną 8:00 a 9:00 rano, najniższe w godzinach nocnych pomiędzy godziną 24:00 a 4:00 nad ranem. Kortyzol - hormon stresu
Nadprodukcja kortyzolu
Nadmierna produkcja kortyzolu może być spowodowana gruczolakiem w przysadce lub gruczolakiem w podwzgórzu.
Zespół Cushinga jest to zespół objawów chorobowych związanych ze sterydoterapią, występowanie podwyższonego poziomu kortyzolu. Najczęstszą przyczyną jest długotrwałe podawanie glikokortykosterydów - sterydoterapia w leczeniu innych chorób (Zespół Cushinga jatrogenny).
Objawy:
Otyłość na twarzy i tułowiu
Twarz jest okrągła, policzki przekrwione
Kończyny górne i dolne chude
Rozstępy na brzuchu
Cukrzyca
Wzrost łaknienia
Osłabienie i męczenie się mięśni
Niedoczynność kory nadnerczy
Choroba Addisona - cisawica, choroba, która powstaje na skutek powolnego niszczenia kory nadnerczy.
Objawy:
Śniada karnacja
Chudy, wyniszczony chory
Przebarwienie skóry, miejsc fizjologicznie przebarwionych (szczególnie wybarwienie brodawek)
Niskie ciśnienie, wzrost potasu
„gruźlicze” wylew krwawe
Zespół Waterhouse'a - Friederichsena - zespół ostrej niewydolności nadnerczy z rozsianym wykrzepianiem wewnątrznaczyniowym. Występuje wskutek zaatakowania krwi przez bakterie meningokoki. Zespół ten spowodowany jest krwawieniem do nadnerczy, prowadzącym do wstrząsu.
Rdzeń nadnerczy
Tkanka chromochłonna - stanowi rdzeń nadnerczy
Surowcem, materiałem wyjściowym dla tkanki chromochłonnej jest związek aminokwas -tyrozyna
Tyrozyna trafia do komórki chromochłonnej gdzie doczepia się grupa -OH i powstaje związek DOPA.
DOPA ulega przemianie, z niej powstaje:
Dopomina
Noradrenalina
Adrenalina
Są to hormony „walki i ucieczki”
Układy enzymatyczne znajdujące się we krwi, które rozkładają katecholaminy:
MAO - monoaminooksydaza
COMT - katecholotlenometylotransferaza
Metabolizm amin katecholowych
Adrenalina i Noradrenalina pod wpływem MAO i COMT metabolizowane są do kwasu wanilinomigdałowego, który usuwany jest wraz z moczem.
Nadmierne wytwarzanie katecholamin może być spowodowane gruczolakiem
Gruczolak chromochłonny- Pheochromocytoma
Objawy:
Najczęściej występują objawy związane z układem krążenia:
napady tachykardii
skoki ciśnienia tętniczego
bóle głowy
bóle wieńcowe
blada skóra
nudności
pocenie się.
Nadciśnienie objawowe przebiegające z tachykardią.
Diagnostyka:
Badanie laboratoryjne - ocena poziomu katecholamin i kwasu wanilinomigdałowego w dobowej zbiórce moczu
Tomografia komputerowa
® 2006 AŁ