Katarzyna Mrowińska Konstancin-Jeziorna, dnia 4.04.2012 r.
Kierunek: Finanse i rachunkowość
Grupa 234
Temat: Formy krótkoterminowego zasilania finansowego przedsiębiorstwa(małego, średniego, dużego) kapitałem obcym:
b) kredyty dostawcy(kupiecki):
- kredyt towarowy,
- kredyt wyposażeniowy
c) kredyt odbiorcy
Kredyt kupiecki(handlowy, towarowy) jest udzielany przez sprzedawcę kupującemu. Ma formę odroczonego terminu płatności. Stanowi pozabankową formę finansowania działalności gospodarczej. W momencie udzielenia kredytu kupieckiego kupującemu, istnieje zgoda sprzedającego na uzyskanie zapłaty za dostarczony towar, bądź za wyświadczoną usługę po terminie dostawy. Udzielenie kredytu kupieckiego może być potwierdzone umową zawartą pomiędzy stronami, ogólnymi warunkami sprzedaży lub może wynikać jedynie z terminu płatności określonego na fakturze. Nie wymaga, bowiem szczególnej formy prawnej. Jest korzystną formą dla kredytów udzielanych przez instytucje kredytowe. Kredyt kupiecki usuwa ścieżkę bankową i pozwala na kredytowanie wymiany handlowej pomiędzy kontrahentami. Jest konkurencyjny dla kredytów bankowych z powodu kosztów. Określa się go mianem najtańszego kredytu, ponieważ dzięki niemu kupujący może sprzedać towar nawet przed terminem płatności, a co za tym idzie nie musi angażować na ten okres własnych środków pieniężnych bądź uruchamiać kredytów obrotowych. Może przez pewien czas dysponować cudzymi środkami lub stworzyć fundusz rezerwowy, który gwarantuje zachowanie terminów płatności i w efekcie utrzymanie płynności finansowej.
Kredyt kupiecki jest szczególnym rodzajem kredytu, gdzie partnerami są podmioty gospodarcze, które nie są instytucjami finansującymi. Zwykła transakcja kupna- sprzedaży zmienia się w kredyt kupiecki, jeśli partnerzy transakcji uzgodnią pomiędzy sobą odroczenie momentu zapłaty.
Kredyt kupiecki jest najważniejszym kredytem w obrocie gospodarczym. Każda odroczona płatność jest w zasadzie określana kredytem kupieckim, jeśli jest ustalona za pomocą negocjacji oraz za pomocą określonych warunków. Producentowi zależy, aby przerzucić część ciężaru finansowania swojej działalności na odbiorcę w fazie produkcji. Przedsiębiorstwo, które zajmuje się produkcją rynkową jest zawsze jednocześnie zbywcą i nabywcą. Sprzedaje swoje towary, a jednocześnie kupuje m.in. komponenty do produkcji. Kredyt kupiecki powoduje tworzenie się sieci uzależnień finansowych, których nie da się określić ani na początku ani także na końcu. Taka pędząca machina stymuluje oraz utrzymuje wzrost gospodarczy, ale z drugiej strony jest zagrożona niebezpieczeństwem, ponieważ narusza jeden element, który spowoduje zachwianie obiegu kredytowego.
Kredyt kupiecki funkcjonuje w niektórych branżach samodzielnie, bez jakiejkolwiek pomocy instrumentów finansowych. Kredyt kupiecki jest idealną formą wspierania finansów, w momencie, gdy ciężar wymiany handlowej przebiega w warunkach zrównoważonego popytu i podaży. Sprzedający jest stroną, która ponosi bardzo duże ryzyko umowy, która dotyczy kredytu kupieckiego. Kredytu udziela się firmom, do których posiada się pełne zaufanie, mające swoje podstawy w długotrwałej współpracy. Kredyt jest przeznaczony dla klientów, co do których nie ma wątpliwości, że dopełnią swoich zobowiązań i uregulują płatność w określonym terminie. Przedsiębiorstwa, które stosują w wymianie handlowej kredyt kupiecki, może on doprowadzić do zachwiania sytuacji finansowej wszystkich firm. W momencie udzielania kredytu kupieckiego sprzedawca ponosi bardzo duże ryzyko, które wiąże się z wypłacalnością kupującego. Po udzieleniu kredytu kupieckiego firma nie posiada ani towarów, które mogłaby sprzedać ani środków finansowych. Nawet przy terminowej spłacie zobowiązań w firmie może pojawić się brak środków finansowych, które w znaczący sposób może wpłynąć na kondycję firmy. Może to spowodować upadek firmy, czyli jej bankructwo.
Warunki udzielenia kredytu powinny być określane indywidualnie bądź systemowo.
1) Metoda indywidualna polega na sprawdzeniu osobno dla każdego kontrahenta jego wiarygodności kredytowej, a następnie ustaleniu indywidualnych warunków udzielenia kredytu.
2) Metoda systemowa polega na podziale wszystkich kontrahentów na poszczególne kategorie, z którymi w sposób ścisły powiązane są określone warunki udzielania kredytu.
Warunek udzielenia kredytu kupieckiego powinien opierać na następujących czynnikach:
-okres, w którym klient powinien dokonać zapłaty,
- forma zapłaty,
- kara za ewentualne niedotrzymanie ustalonego terminu zapłaty,
- ewentualna nagroda(dyskonto) za wcześniejszą przedterminową zapłatą
Najpopularniejszym terminem płatności przy udzielaniu kredytu kupieckiego jest termin
30- dniowy. Termin ten jest kluczowym argumentem przetargowym w negocjacjach kredytu kupieckiego. Stosunkowo długie terminy płatności są warunkiem funkcjonowania na rynku. Im dłuższy kredyt tym łatwiej pozyskać odbiorców.
Ubezpieczenie kredytu kupieckiego może być gwarancją dla zabezpieczeń tj. weksel czy gwarancja bankowa. Ubezpieczenie kredytu może dotyczyć transakcji na rynku krajowym oraz w eksporcie zwłaszcza do krajów o dużym ryzyku handlowym.
Ubezpieczyciel chroni dostawców przed skutkami strat poniesionych z tytułu niewypłacalności odbiorców towarów i usług. Na polskim rynku istnieją giganci światowi rynku ubezpieczeniowego, specjalizujący się w ubezpieczeniach kredytów kupieckich. Takimi gigantami światowymi są: COFACE, EULER HERMES, ATRADIUS. W Polsce ubezpiecza się około 5% kredytów kupieckich. Koszt takiego ubezpieczenia wynosi średnio około 0,55% wartości transakcji.
Kredyt kupiecki nazywany też handlowym bądź towarowym udzielany jest przez sprzedawcę nabywcy w transakcjach między przedsiębiorstwami. Ma formę odroczenia terminu zapłaty w stosunku do daty sprzedaży. Jest to umowa o kredyt kupiecki, czyli dokładniej wyjaśniając uzgodnione odroczenie zapłaty. Ta umowa posiada korzystne skutki finansowe zarówno dla wierzyciela jak i dla dłużnika. Z jednej strony przedsiębiorstwa zaciągają kredyt kupiecki u swoich dostawców, zaś z drugiej strony udzielają tego kredytu swoim odbiorcom. Czynnikami mającymi wpływ na udzielanie kredytu dostawcy są: charakter przedsiębiorstw, a także branża działalności gospodarczej. Ze względu na te elementy, które właśnie wymieniłam, kredyt dostawcy stosuje ponad ¾ przedsiębiorstw w Polsce.
Najpopularniejszymi przedsiębiorstwami, korzystającymi z kredytu dostawcy są m.in. przedsiębiorstwa handlowe, zajmujące się handlem hurtowym.
Kredyt towarowy może być wykorzystywany podwójnie, tzn. dokładniej wyjaśniając, gdy dzięki zakupom na kredyt można sprzedawać na kredyt własnym odbiorcom.
Najważniejszym celem kredytu dostawcy jest trwanie działalności gospodarczej, utrzymanie jej płynności finansowej oraz utrwalenie jej pozycji rynkowej.
Dostępność kredytu kupieckiego wpływa na istnienie wielu małych oraz średnich przedsiębiorstw. Jest to samoregulujące się źródło finansowania. Gdy sprzedaż rośnie, zakupy(a zatem płatności) mają tendencję do wzrostu, a także przeciwnie, gdy sprzedaż spada, zakupy oraz płatności mają tendencję spadkową.
Kredyt od dostawców jest odwrotnością tego, co przedsiębiorstwo oferuje swym odbiorcom. Na początku tworzą się zobowiązania wobec dostawców, zaś później tworzone zostają należności od odbiorców. Finansowe znaczenie kredytu dostawcy powoduje zwiększenie w warunkach swobody jego zaciągania(udzielania). Jest dogodny dla przedsiębiorstwa, gdyż nie ma ono dostatecznej płynności finansowej i nie wystarczających zabezpieczeń, w celu uzyskania kredytu bankowego.
Zaciąganie bądź udzielanie kredytu kupieckiego w klasycznej postaci powinno odbywać się w warunkach:
wysokość procentowej stopy opustu powinna wynosić np. 2%-5%,
termin korzystania z opustu powinien obowiązywać np. 10 dni-20 dni,
termin zapłaty w pełnej wysokości powinien obowiązywać np. 30-270 dni
Umownie zapisujemy: „2/10 zapłata 30”.
Oznacza to, że nabywca korzysta z opustu 2%, jeżeli dokona zapłaty w przeciągu 10 dni, przy czym należy podkreślić, iż termin zapłaty w pełnej wysokości upływa po 30 dniach.
W tym przypadku wyróżnia się:
część bezpłatną kredytu kupieckiego w czasie, w którym można otrzymać opust,
część odpłatną, która przekracza okres bezpłatny
Nieklasyczna forma kredytu dostawcy oznacza:
nieudzielanie opustu cenowego np. ,,0/0 zapłata 30”, nie ma go wyodrębnionego w cenie(cennik dostawcy) oraz w warunkach sprzedaży nie przewiduje się odliczenia opustu(skonta) nawet w przypadku wcześniejszej zapłaty,
niestosowanie okresu udzielania opustu np. ,,2/10, zapłata 0”. W tym przypadku okres korzystania z opustu jest równy ,,0”.Kiedy okres korzystania z opustu wynosi ,,0”, wtedy nie istnieje bezpłatna część kredytu kupieckiego, część odpłatna zaczyna się i kończy pierwszego dnia transakcji. To opust za natychmiastową płatność gotówkową.
Kosztem kredytu dostawcy jest koszt nieskorzystania z opustu i dokonania zapłaty w całkowitej wysokości w odroczonym terminie.
Nominalny roczny koszt kredytu kupieckiego=
= % opustu/ 100-% opustu* 360/okres kredytu-okres opustu
Zakłady stalowe udzieliły nabywcy kredytu dostawcy w wysokości 900 zł na następujących warunkach ,,2/10zapłata 30”. Kupujący może albo dokonać zapłaty 900 zł* 98%=882 zł w ciągu 10-dniowego okresu obowiązywania opustu lub może odroczyć dokonanie zapłaty o całe 30 dni i zapłacić całą kwotę 900 zł. Odraczając dokonanie zapłaty o pełnych 30 dni, kupujący faktycznie zaciąga 882 zł pożyczki na pełne 20 dni, dokonując zapłaty za to 900-88, czyli 18 zł odsetek.
Obliczamy koszt kredytu jako koszt zaciągniętej w tej kwocie pożyczki, przyjmując, że rok obliczeniowy wynosi 360 dni:
2/100-2* 360/30-10= 2/98* 360/20= 0,3673≈ 36,7%
Przedsiębiorstwa stosują dwie strategie zaciągania kredytu kupieckiego:
negocjowanie maksymalnych opustów cenowych- to jedna ze strategii kredytu kupieckiego, która polega na tym, że, gdy nabywca posiada dobrą płynność finansową, może negocjować z dostawcami maksymalne terminy opustów cenowych, gdyż właśnie opusty będą dla niego atrakcyjne finansowo
negocjowanie maksymalnych terminów odroczenia zapłaty- to jedna ze strategii kredytu kupieckiego, która polega na negocjowaniu z dostawcami maksymalnych terminów odroczenia zapłaty
Finansowanie transakcji kredytem dostawcy przebiega w następujących etapach:
Zawarcie kontraktu(eksporter-importer)
Umowa kredytowa(eksporter-bank eksportera)
Wysyłka towaru bądź realizacja usługi
Ciągnienie z kredytu(wg planu lub przez dyskonto weksla)
Płatność za wyeksportowane towary bądź zrealizowane usługi(importer-eksporter)
Wykup weksla przez eksportera(spłata kredytu)(eksporter-bank eksportera)