A (Retinol, β-karoten)
- uczestniczy w procesach widzenia, syntezie hormonów nadnerczowych, wydzielaniu hormonów tarczycy, stabilizuje nabłonki, zapewnia zdrowy wygląd skórze
- nieprawidłowe rogowacenie naskórka, upośledzenie działania gruczołów łzowych, zmętnienia w gałce ocznej, kurza ślepota
- tran, wątroba wołowa, marchew, masło, margaryna, sałata
D (Cholekalcyferol)
- jest niezbędna w prawidłowej gosp. wapniowo-fosforowej, tworzeniu kości, mineralizacji zębów, wzmaga wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym
- krzywica
- wytwarzana w skórze pod wpływem promieni UV (do 90% zapotrzebowania), ryby, grzyby, smalec, wątroba
E (Tokoferol)
- jest ważnym antyutleniaczem, chroni witaminę A przed rozkładem, zapobiega niektórym nowotworom
- przyspieszony rozkład erytrocytów, dystrofia mięśniowa
- oleje roślinne, margaryny, smalec, jaja, mięso
K (Filochinon)
- jest niezbędna do syntezy białek uczestniczących w procesach krzepnięcia krwi i budujących kości
- zaburzenia w procesach krzepnięcia krwi
- sałata, szpinak, brukselka, zielona herbata, wątroba
B1 (Tiamina, aneuryna)
- jest koenzymem wielu enzymów ważnych w metabolizmie węglowodanów, jest niezbędna w procesach powstawania rybozy, uczestniczy w przewodnictwie nerwowym
- choroba beri-beri
- drożdże, wieprzowina, soja, kasza gryczana, fasola, groch, płatki owsiane, pomidory
C (Kwas L-askorbinowy)
- stymuluje wytwarzanie kolagenu, bierze udział w wytwarzaniu hormonów i neurotransmiterów, zwiększa przyswajanie żelaza, neutralizuje wolne rodniki
- szkorbut
- papryka, owoce dzikiej róży, owoce czarnej porzeczki, nać pietruszki
B2 (Ryboflawina)
- występuje w enzymach uczestniczących w przemianach węglowodanów, białek, tłuszczów i procesach łańcucha oddechowego
- pękanie warg, zmiany zapalne języka i skóry, zmiany w układzie nerwowym
- drożdże, mleko w proszku, makrele, grzyby, sery, rośliny strączkowe
B12 (Kobalamina)
- jest niezbędna w erytropoezie-przeciwdziała anemii złośliwej, uczestniczy w syntezie niektórych lipidów i białek
- zaburzenia w układzie krwiotwórczym, uszkodzenia tk. Nerwowej
- wątroba, nerki, ostrygi (w produktach roślinnych brak!)
B5 (Kwas pantotenowy)
- jest składnikiem koenzymu A, uczestniczy w wielu reakcjach związanych z metabolizmem węglowodanów, białek i tłuszczów, jest niezbędna w syntezie fosfolipidów, hormonów i acetylocholiny
- objawy niedoboru mało specyficzne, zmęczenie, zaburzenia snu, dolegliwości gastryczne, piekące stopy
- drożdże, mleko w proszku, wołowina, wieprzowina, groch, soja, jaja, brokuły
H (d-Biotyna)
- stanowi grupę prostetyczną enzymów uczestniczących w glukoneogenezie i syntezie kwasów tłuszczowych
- rumień, łuszczenie skóry, zmniejszenie apetytu
-wątroba, drożdże, mąka sojowa, orzechy włoskie, orzechy arachidowe (prażone), kalafior
B6 (Pirydoksyna)
- jest skł. Grup prostetycznych wielu enzymów, zwłaszcza a metabolizmie aminokwasów, syntezie neurotransmiterów i glikogenu, wpływa na układ krwiotwórczy i odpornościowy
- zmiany w układzie nerwowym i skórze, niedokrwistość
- drożdże, gotowane mięso, rośliny strączkowe, papryka
PP - B3 (Niacyna - nikotynamid)
- uczestniczy w funkcjonowaniu tk. nerwowej i syntezie hormonów: płciowych, kortyzolu, tyroksyny i insuliny
- pelagra (zapalenie skóry, zmiany zapalne nabłonka w jamie ustnej, biegunka, niedokrwistość)
- drożdże, wołowina, otręby pszenne
B9 (Folacyna - kwas foliowy)
- pełni funkcję koenzymu w syntezie puryn, kwasów nukleinowych i w przemianach aminokwasów, jest niezbędna w funkcjonowaniu układów nerwowego i krwiotwórczego, zwłaszcza podczas ciąży i karmienia
- niedorozwój łożyska u ciężarnych, zaburzenia rozwojowe płodu, niedokrwistość
- wątroba, otręby pszenne, szpinak, brukselka