wykłady wędrowki ludów(1)


Wędrówki ludów

Wykłady

Wykład nr 1

2.10.2009

Informacje wstępne, źródła

Źródła etnograficzno-geograficzne:

Źródła dotyczące Germanów;

Źródła archeologiczne:

Wykład nr 2

16.10.2009

Celtowie

Attalos I- III w.pne. pokonuje Celtów, ufundował „umierającego gala” i „gala zabijającego żonę” (grupa Ludovisi)

Galaci- grecka nazwa Celtów

Źródła:

Książę z Glauberg w Hesji (rzeźba z 500 r.pne.)

Halsztat D1- 600- 530/520 r.pne.

Halsztat D2-D3- 530/520-480 r.pne.

Zachodniohalsztacki krąg kulturowy- ojczyzna Celtów

Ht D1- Pierwsze wzmianki o Celtach

Źródła pisane:

Groby książęce: Vix, Hochdorf, La Tene, Hohenaspeng

Okres późno halsztacki (VI w.pne.):

Hochdorf (530 r.pne.)- grób książęcy, wóz czterokołowy, importy greckie, kanapa z brązu, ceramika czarnofigurowa

Mont Lassois-

Vix (500 r.pne.)- księżniczka, wóz czterokołowy, krater z brązu

Laten A- 480-390 r.pne.

Laten B1- 390-330 r.pne.

Laten B2- 330-250 r.pne.

Laten C1- 250-180 r.pne.

Laten C2- 180-120 r.pne.

Laten D1- 120-60 r.pne.

Laten D2- 60-10 r.pne.

LATEN A wczesny styl Lateński

gr. zachodnia

gr. wschodnia: środkowy Ren, Mozela

Kelinspergle (450 r.pne.)- kylix z Grecji, etruskie dzbany, etruski stamnos, okucie rogu

Reinheim (Laten A)- stapianie się różnych stylów

Pochówki z rydwanami dwukołowymi w rejonie nad Marną i Mozelą.

Sztuka:

gr. północna- pokrywa się z kręgiem grobów książęcych

gr. południowa- płaskie cmentarzyska szkieletowe

fibule typu Marzabotto

fibule z nóżką w kształcie ptasiej główki

naszyjniki i bransolety z trzema grupami zgrubień

ceramika stempelkowa toczona

OSADY

kontynuacja późno halsztackich osad obronnych-Zavist

LATEN B 390-250 r.pne.

Eforos 405-390 r.pne.

Początek IV w.pne.- zasiedlenie Galii przedalpejskiej Bojowie, Insubrowie

Sojusz z Macedonią

370 r.pne.- zdobycie Rzymu i dojście do Sycylii

poł IV w.pne.- Wolkowie-Tektosagowie na Morawach i Górnym Śląsku

początek III w.pne.- najazd na Grecję, Trację, Dację ( Bojowie, Tektosagowie, Skordyskowie)

Państwo Galatów w Azji Mniejszej

STYL WALDAGESHEIMSKI kontynuuje tradycje grobów książęcych

styl roślinny- spirale zwiniętej wici

zanik śródziemnomorskich importów

brak importów=niepewne datowanie

masowa produkcja- zapinki, bransolety, naszyjniki

Waldagesheim- jedyny grób książęcych

dużo znalezisk kultowych- Duchcov

dużo znalezisk luźnych

hełm z Amfreville

płaskie cmentarzyska- Munsingen (200 grobów)

fibule z tarczką typu Munsingen

toczona ceramika

pochówek- pozycja wyprostowana, trumny, rzadko komory, kości zwierzęce w grobach, pokarmy roślinne, różna orientacja grobów

pochówki ciał bez głów lub samych głów

na peryferiach występuje ciałopalenie

cmentarzyska z kilkudziesięciu grobów

LATEN C 250-120 r.pne.

Poł III w.pne.- docierają do Małopolski, Słowacja, Ukraina Zakarpacka, Słowenia,

225 r.pne.- Rzym pokonuje ich pod Telamonem

pocz II w.pne.- zahamowanie celtyckiej ekspansji

II w.pne.- romanizacja Galii Przedalpejskiej

koniec II w.pne.- utworzenie rzymskiej Galii Narbońskiej

W Siedmiogrodzie powstają Dakowie i wypierają Celtów

Laten C1- zanik obrządku szkieletowego

Laten C2- zanik cmentarzysk- Węgry, Czechy, Morawy, pd. Polska

Laten C2- pojawienie się oppidów

Laten C2/C1- latenizacja Europy Środkowej i Północnej

zapinki środkowo lateńskie

długie dwusieczne miecze

niszczenie broni zmarłego

umba taśmowate

pasy łańcuchowe

szklane bransolety

naczynia toczone, grafitowe

OPPIDUM

charakter obronny, centrum polityczne, gospodarcze i religijne

powierzchnia do kilkuset hektarów

Mancheim

murus gallicus- wał ze skrzyń drewnianych, kamienne lico muru

Liptovska Mara- dodatkowo pionowe paleobotaniczne

Zavist- posiada akropol

Manching

wzmacniane bramy w głębi murów

działki ogradzane murkami

Stradonice- narzędzia kowalskie

Manching- skarb staterów muszlowych

tworzą stal i skuwają ją z miękkim żelazem

koniec III w.pne.- początek mennictwa

statery muszlowe

pług koleśny

żniwiarka

żarna obrotowe

LATEN D 120-10 r.pne.

Laten D2

napór Germanów na Celtów

podbój Galii przez Cezara

Burebista król Daków pokonuje Bojów

całkowity zanik cmentarzysk

pojawiają się Swebowie

fibule miseczkowate

fibule Nauheim

fibule typu G, K, A.65, A.18, A.19

fibule z kryzą na kabłąku

fibule Aucissa czyli A.242

ceramika malowana

umba koliste i z kolcem

pochwy mieczy zdobione techniką opus interrasile- ażurowe

świątynia w Roquepertuse

świątynia w Entremont

rytualne studnie w Wandei

kalendarz z Coligny

Wykład nr 3

13.11.2009

Kultura oksywska i krąg kultur północnoeuropejskich- na krańcach zlatenizowanego świata

Uppland- najbardziej na północ wysunięty zlatenizowany obszar Europy

KULTURA OKSYWSKA

200 p.n.e- 20 n.e

cmentarzysko w Gdyni-Oksywiu

A1 LtC2-pocz. LTD1

A2 LT D1

A2a- zapinki F,G,H,K

A2b- zapinki J, K ,I

A3 LTD2

Stanowiska:

Cmentarzyska: Rządz, Podwiesk, Rumia, Pruszcz Gdański, Warszkowa,

przebywali głównie na wybrzeżach od Regi po Wisłe, okolice Torunia

Osady: Szynych koło Grudziądza, Rumia

Obrządek pogrzebowty

ciałopalenie

groby jamowe oznaczone kamiennymi stelami

groby na pn były pokryte brukiem kamiennym

groby popielnicowe to 30- 50% wszystkich grobów

sporadycznie groby szkieletowe

Ceramika

wpływ kultury przeworskiej

naczynia odwrotnie gruszkowate

garnki z uchem lub bez

rzadko zdobienia

Faza A3- na północy pojawia się zdobienie

pseudouszka

Faza A1

fibule A, B

fibule stopniowate

fibule z brązową koszulką na kabłąku

trójczłonowe klamry do pasa

zawiasowe klamry do pasa (charakterystyczne dla strefy północnej)

schyłek A1 pojawia się broń w grobach ale mało (Nowa Wieś Królewska pow. Sztumski)

umbo typu A

Faza A-A2 (ciężko odróżnić)

wpływy przeworskie

naczynia odwrotnie gruszkowate

naczynia z pseudouszkami (wpływy jastorfskie)

pogrubione wylewy

Faza A2

fibule G K F L D E(miseczkowate) J K.15

celtyckie paciorki

zawieszki binoklowate

klamry zawiasowe, dwuczłonowe, taśmowate, pierścieniowate

przęśliki kościane i ceramiczne

szczypczyki

umba B3 B4 B5

ostrogi kabłąkowe typu A

miecze jednosieczne typ 1 i 2

miecze dwusieczne typ 1 i 2

czekany/topory

misy (tylko na ziemi chełmińskiej)

Faza A3

fibule M N O A.18 A.65

trójczłonowe klamry z brązu

bransolety z brązu

paciorki celtyckie

sprzączki w kolistej ramie

fragmenty pasów Gotlandzkich

fibula typu I (longobardzka)

dużo narzędzi

nożyki sierpikowate

przęśliki dwustożkowe

nożyce

miecz jednosieczny

umba z tępym kolcem

groty z zadziorami

groty z falistym ostrzem

wazowate i garnkowate naczynia

pseudoszyjka

szerokie pasmo ornamentu

Gołbiewo Wielkie- grób z popielnicą z motywem figuralnym

naczynia metalowe E 4 13 20 67 91

Osady:

jamy 4 x 5 m

brak śladów po słupach

obiekty zagłębione

ofiary zakładzinowe; rogi jelenia, pochówki psów

piece zagłębione- jamy do gotowania

piece kopułkowe

KRĄG PÓŁNOCNOEUROPEJSKI

  1. Jutlandia + wyspy duńskie

  2. Bornholm- podobna do kultury oksywskiej

  3. płw. Skandynawski

Chronologia dla Danii wg Becketa

Podokres I HaD- LtA

Podokres II LTB - koniec LTC1

Podokres III LTC1 - LTD2

Faza IIIa koniec LTC1 - LTD1

Faza IIIb LTD2

PODOKRES I

Cemntarzyska:

Aare- ok. 800 grobów

im bardziej na północ tym mniejsze groby

małe ziemne kurhany otaczane rowami

kenotafy

depozyty bagienne; przedmioty metalowe, naczynia gliniane

szpile z pierścieniowatymi główkami

szpile z łabędziowatymi szyjkami

naczynia flaszowate

PODOKRES II

niewielka ilość grobów

głównie osady

materiały podobne do podokresów I i II

szpile z pierścieniowatymi główkami

szpile holsztyńskie

naszyjniki koronowate

łódź z Hjortspring pd Jutlandia

uzbrojenie z Hjortspring- 100 tarcz drewnianych z drewnianymi wrzecionowatymi umbami, kilka mieczy, ponad 100 grotów żelaznych i kościanych

ceramika flaszowata

naczynia dzbanopodobne

PODOKRES III

ceramika podobna do kultury przeworskiej, facetowanie krawędzi, kubki wazokształtne

FAZA IIIa

mała ilość grobów

osady

zapinki z kulkami na kabłąku

fibule t-kształtne z martwą sprężynką

fibule typu K

umba: B3 B5 B6

niepogrubione wylewy

naczynia workowate

plastyczna listwa między wylewem a brzuścem

Kraghende, gród 4- kubek, iksowate ucha naczyń

FAZA IIIb

więcej grobów

fibule M N O J K(późna forma)

miecze jednosieczne

umba z kolcem

naczynia z pokrywkami

miecze dwusieczne

naczynia metalowe E4-5 E19-20 E122

Osady:

Norre Fjard- jedno z największych osiedli 60 budynków

Hodde

Borremose- jedyna osada obronna

domy 20 x 4-6 m

1 lub 2 rzędy słupów wzdłuż ścian

ściany słupowo-plecionkowe, kamienne

wejście na dłuższej ścianie

ZNALEZISKA BAGIENNE

kocioł z Gundesgrup- warsztat tracko-dacki, srebro, elementy złote

Dejbjerg- 2 wozy, elementy zdobienia celtyckiego

duże ilości broni w bagnach- Nydam, Hjortspring

łódź z Nydam

ofiary ludzkie- Tollund, Grauballe- ofiara czy zbrodniarz?

Człowiek z Grauballe - szczątki około 30-letniego mężczyzny znalezione 26 kwietnia 1952 roku w torfowisku niedaleko wioski Grauballe na Jutlandii w Danii. Ich wiek datowany metodą węgla radioaktywnego szacuje się na 290 rok p.n.e.

Człowiek z Grauballe jest bardzo dobrze zachowany, w dalszym ciągu posiada włosy i paznokcie. Nawet jego palce były w tak dobrej kondycji, że można było zdjąć ich odciski. Zarówno włosy jak i skóra na skutek upływu czasu zmieniły swój kolor. Nie znaleziono przy nim żadnego ubrania ani biżuterii.

Umarł na skutek poderżnięcia gardła, aczkolwiek miał również połamaną czaszkę i nogi. Nie wiadomo dlaczego zginął. Przyjmuje się, że zarówno motywy religijne, jak i kara za przestępstwo mogły być przyczyną jego śmierci. Wykonano wiele prześwietleń jego ciała, umożliwiając m.in. rekonstrukcję twarzy. Stwierdzono, że cierpiał na dnę moczanową.

Człowiek z Tollund - zmumifikowane zwłoki mieszkańca Półwyspu Jutlandzkiego pochodzące z epoki żelaza (IV wieku p.n.e.). Zostały one odnalezione 6 maja 1950 r. na torfowisku nieopodal Silkeborg w Danii.

Ciało mężczyzny ułożone było w pozycji embrionalnej na głębokości dwóch metrów pod powierzchnią bagna. Głowa okryta była spiczastą czapką z rzemieniem pod brodą. Nie licząc przepasania ciało było nagie. Mężczyzna miał krótkie włosy i jednodniowy zarost. Był niskiego wzrostu, ok. 161 cm. Wiek w chwili śmierci szacuje się na 20-40 lat. W przewodzie pokarmowym odnaleziono ślady ok. 30 różnych gatunków ziaren zbóż uprawnych i rosnących dziko.

Przyczyną śmierci było najprawdopodobniej powieszenie. Wskazują na to rzemienie zaciśnięte wokół szyi i ślady na skórze. Podejrzewa się, iż mężczyzna stanowił ofiarę dla bogów torfowiska lub był przestępcą. Pierwszą hipotezę zdaje się uwiarygadniać fakt, iż mężczyznę pochowano z czcią: ułożono go delikatnie, zamknięto mu oczy i usta.

W tym samym torfowisku 12 lat wcześniej odnaleziono zwłoki kobiety - kobietę z Elling.

GOTLANDIA, OLANDIA, PŁW SKANDYNAWSKI

starszy okres przedrzymski Fazy: A i B

młodszy okres przedrzymski fazy: A-D

SOP GOTLANDIA, OLADNIA

groby szkieletowe w obstawie kamiennej w kształcie łodzi

pochówek ciałopalny i szkieletowy

MOP GOTLANDIA I OLANDIA

cmentarzyska; Vallhagar, Ovre Aleback

groby ciałopalne, jamowe

kurhany kamienne

osady otwarte i obronne

FAZA A MOP

fibule z koszulką na kabłąku

FAZA B MOP

t-kształtne fibule

zapinki typu K

pasy gotlandzkie

ostrogi z taśmowatym kabłąkiem

FAZA C MOP

młodsze formy pasów gotlandzkich

fibule pochodne od fibul longobardzkich

FAZA D MOP

kociołek E4

umbo z tępym końcem

imacz do tarczy

jednosieczne miecze

groty lancetowate

ceramika podobna do kultury pomorskiej

misy E91

złotnictwo

gruszkowate złote wisiorki

taśmowate naszyjniki

MOP PŁW SKANDYNAWSKI

Kyrkbacken 250 grobów

dużo osad

urny z kory lipowej

Vastergotland- płaskie groby, popielnice

Ostergotland + Uppland- kurhany kamienne

naszyjniki z kulistymi zakończeniami

zapinki helmshagen

sierpy szydła igły

Wykład nr

20.11.2009

Wprowadzenie do okresu rzymskiego

Zarys historii Cesarstwa Rzymskiego i ludów europejskiego Barbaricum

29r pne- utworzenie Mezji

16 r pne- utworzenie Noricum

15 r pne- Recja

12-9 r pne- Germanie docierają do Łaby

Oktawian August- 31 pne- 14 ne

Dominicjan 81- 96 ne zdobycie Agri Decumates

Trajan 98-117 ne Zdobywa Dacje w 106 r

Marek Aureliusz 161- 180 ne

wojny markomańskie 166- 180

Gerulata- rzymski obóz wojskowy w dzisiejszej dzielnicy Bratysławy- Rusovach

Za Hadriana - największy rozwój limesu

III w ne- kryzys cesarstwa od Maksymiliana Traka (235-238 r ne) do Dioklecjana (284 r)

Utworzenie związków plemiennych: Alamanów, Franków i Sasów

Pocz III w- pojawianie sie Gotów nad Morzem Czarnym

Wykład nr 4

27.11.2009

Krąg kultur Gockich

Kultury: Wielbarska, Czerniakowska, Sintana de Mures, gr. Masłomęcka

KULTURA WIELBARSKA

od doliny Horynia po Bałtyk

Faza B1-D

Kasjodor podaje dużo informacji o gotach „Origo Gothica” był dowódcą pretorianów i założył klasztor

Jordanes- Gethica

Ojczyzna Gotów- Vastergotland lub Ostergotland lub Vastergotland, Ostergotland i Gotlandia

Gothiskandza- miejsce gdzie na początku dotarli Goci, ujście Odry lub Łaby, obecnie uważa się że jest to Pomorze Nadwiślańskie,

Kultura Wielbarska to przejaw akulturacyjnej roli Gotów

Faza lubowicka- wczesny okres rzymski, zajmują Pomorze

Faza cecelska- młodszy i późny okres rzymski, ekspansja wpływy sarmackie i rzymskie

Birytualizm, kurhany z trumnami wydrążonymi w pniu dębu (Grochy Stare), groby ciałopalne jamowe, rzadko zdarzają się urny, czasami jakieś konstrukcje kamienne nad grobami, stelle kamienne, kręgi kamienne nad grobami, groby były miejscami spotkań,

kurhany typu rostockiego- komora wykonana z drewna, od 11 do 60 m średnicy, 6 m wysokości, występują w nich pochówki szkieletowe i ciałopalne, w grobach ozdoby i części strojów, nie wkładano narzędzi i broni, czasami wkładano miniaturki przedmiotów, przewaga metali kolorowych nad żelazem

Techniki zdobnicze- granulacja, filigran, złocenie, inkrustowanie, emaliowanie

OZDOBY

bransolety wężowate ze żmijowatymi główkami

bransolety wężykowate

klamerki esowate

faza B2-C1 (barok wielbarski)

fibule A93, A127, A124, A130

fibule tarczowate

wisiorki kuliste, wiaderkowate, kapsułkowate,

wisiory opasane (z muszlami, bursztynem, orzechami, bezoarami)

paciorki srebrne i złote

pierścionki

paciorki twarzowate

paciorki melonowe

miniaturki narzędzi i broni

w grobach tylko naczynia ręcznie lepione

ale naczynia wogóle w grobach są bardzo rzadkie ( Rogowo 300 grobów 10 naczyń)

głównie naczynia miniaturowe

W osadach pola dymarek kotlinkowych

Rogowo (500 dymarek)

ziemianki 20- 30 m2, pochówki psów pod domami

ciągłość w osadnictwie między kulturą oksywską a wielbarską

Występują; mielerze, dymarki, piece hutnicze, piece kotlinkowe, piece kamienne (analogie w Skandynawii), studnie z kamienną cembrowiną (Rogowo)

horyzont B2/C1 ekspansja na pd-wsch a potem do Italii

Faza C2a stabilizacja osadnictwa i wykształtowanie się kultury czerniachowskiej

Kultura Czerniachowska zajmuje dolinę Prypeci

GRUPA MASŁOMĘCKA

160 r.ne - 2 poł IV w B2/C1- D1

zapinki w kształcie ptaków (wpływ sarmacki)

Maslomęcz, Gródek, Moroczyn

Cmentarzysko w Masłomęczu- uporządkowane groby

Duża ilość pochówków cząstkowych

Szczególna rola zwierząt w wizerunkach, dużo kości zwierząt w grobach, ryby a nawet żółw w grobie, dziki, zające, ptaki, owca/koza

Bezoary- kamienie z żołądków kóz

Amulety z szabli dzika i kłów zwierzęcych

Musze kauri i purpurowce

Amulety z bursztynu

Spora ilość szkła w grobach- cienkościenne puchary

W Gródku nad Bugiem produkowano szkło

misy zdobione odciskiem sprężynki fibuli

Naczynia toczone od fazy C1a do 40% w grobach

Importy Czerniachowskie, Dackie, Sarmackie

Hrubieszów- osada

Gródek- cmentarzysko + osada

Ziemianki i półziemianki ok. 20 m2

Osady mają schemat podobny do kultury wielbarskiej.

Chaty 21 na 11 m podzielone na 2 części, mieszkalna część zagłębiona, a naziemna o konstrukcji słupowej przeznaczona dla zwierząt (analogia w kulturze Czerniachowskiej)

Miedziane fibule pokryte cyną

Amulet z niklu (pochodzenie meteorytowe wycięty na zimno)

15 skarbów monet

kilkaset znalezisk pojedynczych

KULTURA CZERNIACHOWSKA

C2a- D1 260- 375 r. Ne

Identyfikowana z Ostrogotami

2 poł. III wieku wojny Bałkańskie czyli ekspansja Gotów w Basenie Morza Czarnego i na Peloponez

Faza C3- stabilizacja osadnictwa

Faza C3/D1 maksymalny zasięg kultury

postępujący zanik osadnictwa kultury wielbarskiej

Po 375 r najazd Hunów i praktyczny zanik osadnictwa kultury czerniachowskiej

Resztki osadnictwa nad rzeką Mures

Birytualizm

Liczne naczynia szklane i naczynia toczone przeważają

Trójuche wazy toczone, czasami greckie wazy

zapinki A161-162

Groby ciałopalne, popielnicowe, jamowe

Pochówki w amforach

W grobach ciałopalnych przeważają naczynia nietoczone

Długie domy (analogia w Hrubieszowie)

Osada w Komarowie- osada hutników szkła

Formy do odlewania naczyń szklanych

Toczone dzbany z ornamentem stempelkowym

Zapinki kuszowate

A.211 A.168

zapinki płytowe blaszane, dwupłytowe

KULTURA SINTANA DE MURES

C2b-D2 275-400 r.ne

Identyfikowana z Wizygotami

Pochówki szkieletowe

niedawno wydzielona z kultury czerniachowskiej

długie domy

liczne warsztaty rogownicze

amulety z rogu i kości

Wykład nr 5

15.01.2010

późny okres rzymski- faza C3- 310/320-375 r.n.e

Konstantyn Wielki- Walentynian

Europa Północna, dorzecze Łaby, południowe Niemcy

KRĄG NADŁABSKI

Faza C3

fibule płytowe

fibule z taśmowatym kabłąkiem

OWL 375- 568 r

początek wyznacza najazd Hunów

koniec wyznacza pojawienie się Awarów w Kotlinie Karpackiej

wczesna faza OWL- Faza D- 310-450 r

późna faza OWL- Faza E- 450-540r (zanik osadnictwa w środkowej i południowej Polsce na początku VI w)

Hunowie wygrywają z Wizygotami- część Wizygotów uzyskuje prawo do zamieszkiwania Tracji, mnóstwo ludzi ginie przy przeprawie przez Dunaj, Rzymianie kupują ich jako niewolników, wybucha powstanie, pod Adrianopolem w 378 r Wizygoci pokonują Walensa i go zabijają, 410r oblężenie Rzymu, Wizygoci walczą pod wodzą Alaryka, Rzym płaci ogromny okup, 410r zdobycie Rzymu, potem osiedlają się w Hiszpanii

Hunowie mają centrum państwa między Cisa a ....

grób księżniczki Huńskiej z Jędrzychowic- deformacja czaszki,

Jakuszowice

Świlcz Basonia

451 r Pola Katalunijskie- Hunowie i ich sprzymierzeńcy Ostrogoci walczą przeciwko Burgundom i Wizygotom, Hunowie mieli ok. 0,5 mln armii, Hunowie ponoszą klęskę

Z tego okresu pochodzi mit o pierścieniu Nibelungów który inspirowany jest tą wojną i bitwą na Polach Katalunijskich.

Faza D- nie ma osad na ziemi chełmińskiej, Mazowszu, Dolnym Bugu
Faza E- prawie wogóle nie ma osad, i cmentarzysk ale są skarby

gr. olsztyńska i krąg zachodnio bałtyjski- ma się całkiem dobrze

375- Hunowie nad Morzem Czarnym

412-454- państwo Attylli

Stanowiska Huńskie w Polsce- Przemęczany, Świlcza, Jakuszowice, Jędrzychowice, Ługi, Wrocław-Rędzin

Zabytki huńskie- kotły typu Bonowoje i Jędrzychowice, siodła

JĘDRZYCHOWICE

kocioł huński

szkielet z zdeformowaną czaszką

sprzączki ozdobne

diadem złoty zdobiony almandynami

JAKUSZOWICE

bursztynowa gałka miecza

nie ma szkieletu wiec nie ma pewności czy to był Hun

spatha

części rzędu końskiego

ŁUGI

lennik Hunów

pochówek konia

WROCŁAW-RĘDZIN

naszyjnik z almandynami

SIEDLIKÓW

skarb srebrnych przedmiotów

styl wczesnohuński

motywy głów

zwierzęce części ciała

ŚWILCZA 433 r

10 srebrnych denarów rzymskich

złoty kolczyk typu huńskiego

pogięte srebrne naczynia

MŁOTECZNO

pierwsza połowa V w ne

medalion Konstantyna I

fibula w stylu polichromicznym

łańcuch

wisiorki koszyczkowate

BASONIA pow. Kraśnicki

koniec V w

300 kg bursztynu

WOJNY GOTÓW NA BAŁKANACH

połowa IIIw

zamieranie miast

Goci, Herulowie, Bastarnowie

Piraci Goccy

wojny morskie i lądowe

Państwo Gepidów na nizinie Węgierskiej

SKARB Z PETROASA

nizina Wołoska

złoty talerz 7,1 kg

złoty dzban 1,7 kg

złota patera 2 kg

złote naszyjniki 0,5 kg

zapinki w kształcie orła

SKANDYNAWIA

pierwsza połowa IV w

nie ma przerw w osadnictwie

zapinki tarczowate

ARSLEV FIONIA

bardzo bogaty srebrno-złoty zespół

idealna kula z kryształu

zapinki wysadzane drogimi kamieniami

SKANDYNAWIA 375-450 r

zapinki z poliedrycznymi guzkami

zapinki płytowe z romboidalną nóżką

złote rogi z Jutlandii ok.400r

STYLICHON

wódz rzymski z pochodzenia Wandal walczył z Wizygotami, wybitny wódz

FAZA E 450-568 r

476- upadek Rzymu, Odoaker na tronie

w Italii powstaje państwo Ostrogotów

państwo Franków

początek VI w nad dolnym Dunajem pojawiają się Słowianie

zahamowanie napływu solidów do Europy pn po inwazji Awarów

kult zachodniobałtyjska= Galindowie

GR OLSZTYŃSKA

ostatnia germańska kultura w Polsce

pochówki koni

wyposażenie grobów interegionalne germańskie

pozostałości po wędrówce Herulów do Germanii

urny okienkowe

sprzączka z głową orła

zapinki szczebelkowate

KULTURA MEROWIŃSKA

grób Childeryka I- styl polichromiczny złoto-czerwony

pierścień Childeryka byl w grobie

cmentarzyska rzędowe

Frankowie, Alamanowie, Longobardowie, Gepidowie

od Francji po Cisę

bogate wyposażenie

cmentarzyska ciałopalne- Sasi, Fryzowie

nagrobki na cmentarzyskach rzędowych

zapinki palczaste- odlewane duże

komorowa technika zdobienia

niello

styl zwierzęcy

technika wycinania

zapinki tarczowate

zapinki z płytkami na nóżkach



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
3 Wędrówka Ludów
hist sp kn1 cd Karta pracy Wedrowki ludow, Testy, sprawdziany, konspekty z historii
WĘDRÓWKI LUDÓW W EUROPIE ZACHODNIEJ 4-6 WIEK, NAUKA, WIEDZA
Okres wędrówek ludów
3 Wielka wędrówka ludów i załamanie się?sarstwa na Zachodzie
3 Wędrówka Ludów
Średniowiecze Wędrówki ludów; Królestwa sukcesyjne na zachodzie; Cesarstwo Ottonów; Początki państw
Wędrówki ludów w Europie Zachodniej IV do VI wiek
WĘDRÓWKI LUDÓW
Napęd Elektryczny wykład
wykład5
Psychologia wykład 1 Stres i radzenie sobie z nim zjazd B
Wykład 04
geriatria p pokarmowy wyklad materialy
ostre stany w alergologii wyklad 2003
WYKŁAD VII
Wykład 1, WPŁYW ŻYWIENIA NA ZDROWIE W RÓŻNYCH ETAPACH ŻYCIA CZŁOWIEKA
Zaburzenia nerwicowe wyklad

więcej podobnych podstron